Z wudaća: wutora, 20 februara 2018

Połčnica/Bagdad (dpa/SN). Čehodla je so młoda holca ze Sakskeje mordarjam teroristiskeje milicy Islamski stat (IS) přizamknyła? Pad z Połčnicy pochadźaceje Lindy W. wuwabja dale a wjace hódančkow. Přećeljo bywšeje přiwisnicy IS su potrjecheni wot dóńta swojeje sobušulerki. „Woni ćerpja pod tym, dokelž nje­zamóchu tomu zadźěwać, zo bě Linda wotešła. Njejsu pytnyli, što so tam woprawdźe wuwiwa“, rjekny Połčničanska měšćanostka Barbara Lüke (njestronjanka) powěsćerni dpa. Nětko je wažne ludźom pomhać. „Naše město je něšto nastorčiło. Wo tym pak rěčeć nochcu.“

Njedźelu bu znate, zo dyrbi dźensa 17lětna Linda sobustawstwa w IS a ilegalneho přestupa hranicy w Iraku dla šěsć lět do jastwa (SN rozprawjachu). Lüke z toho wuchadźa, zo so w Lindźinym kruhu přećelow wjele prašenjow znowa jewi. „Wona bě šulerka z cyle normalnej wokolinu. Linda njebě w swojej rjadowni tež docyła izolowana.“ Je zrozumliwe, zo so­ ludźo prašeja, čehodla njemóžachu tomu zadźěwać.

Berlin/Choćebuz (SN). Zwjazkowy prezident Frank-Walter Steinmeier je so dźensa ze zastupjerjemi města Choćebuza k dowěrliwej rozmołwje w Berlinje zetkał. W srjedźišću steješe połoženje po rozestajenjach mjez domoródnymi a ćěkancami spočatk lěta w druhej najwjetšej komunje Braniborskeje. Mjez prošenymi hosćimi běchu nimo wyšeho měšćanosty Holgera Kelcha (CDU) mjez druhim čłonojo koparskeho regionalneho ligista Energije Choćebuz, hospodarskeje komory, centruma za čłowjeske prawa a towarstwa Choćebuski zazběh, kotrež zasadźa so za přećelskosć cuzym napřećo.

Choćebuski wyši měšćanosta Kelch chcyše w Berlinje wujasnić, zo komuny nastupajo integraciju na swoje hranicy storča. Jedyn aspekt bě wón na minjenym posedźenju zhromadźizny mě­šćanskich zapósłancow tak pomjenował: „Dyrbimy za Choćebuz zwěsćić, zo su socialne systemy hač do dźěćacych dnjowych přebywanišćow a šulow přewšo napjate a poćežene. Wjace njeńdźe, wjace tuchwilu njedocpěwamy.“

Na zarjadowanju we Wojerecach wo bjezwuměnitu zakładnu mzdu šło

Wojerecy (AK/SN). Po cyłej Němskej měli wo tym diskutować, zo zawjedźe so bjezwuměnita zakładna mzda. To podšmórny Ringo Jünigk ze Šejkowa (Schipkau), čłon zwjazkoweho dźěłoweho zjedno­ćen­stwa zakładna mzda pola strony Lěwicy, minjenu sobotu we Wojerowskim wobydlerskim centrumje Piwarska 1. Towarstwo Wjazba Gundermanna a Kul­turna fabrika běštej přeprosyłoj, hosćo zbliska a zdaloka su temu čile a kontrowersnje rozjimali.

„56 miliardow nadhodźin wob lěto w Němskej płaća, 96 miliardow pak nic. Najwjace dźěła w towaršnosći so čestnohamtsce wukonja. Fakt je, kóždy trjeba dochody, zo by žiwy był“, rjekny Jünigk. Za njeho je najwjetši čas, dźěło znowa pohódnoćić a organizować.

Bjezwuměnita zakładna mzda je projekt, za kotryž so tež we Łužicy mnozy horja. Měrja so při tym na wobstajnje přiběracu socialnu škałobu, kotruž chcedźa w zajimje towaršnostneje zhromadnosće wobmjezować. Zo dźeń a mjenje ludźi dźeń a wjace zamóženja wobsedźi, je mjeztym tež w Němskej normalne a pači kraj. Jedne wuchadźišćo za kontrowersne disku­sije wo bjezwuměnitej zakładnej mzdźě je prašenje, kak ju financować. Předležace modelowe wobličenja toho jednoho přeswědča, tamneho pak nic. Zo chcedźa z njej na přikład ponižacu proceduru w zwisku z Hartzom IV abo socialnej pomocu wotstronić, je přewšo čłowjeske. Je pak­ jednotliwy čłowjek, su ludźo jako tajcy hižo zrali za tajke móžne wudobyće? To njeje žadyn dar, ale móžna alternati­wa za přichod. Na njón měła towaršnosć přihotowana być. Wo bjezwuměnitej zakładnej mzdźě znajmjeńša raz přemyslować tuž k tomu słuša. Axel Arlt

Frankfurt nad Wódru/ Słubice (RD/SN). Europska uniwersita Viadrina je jara woblubowana. W rankingu njewotwisneho pohódnoćenskeho portala wysokich šulow „StudyCheck“ docpě wona w kategoriji „najwoblubowaniša uniwersita 2018“ prěnje městno. Hódnoćenje złožuje so na posudki studowacych. 8,88 z cył­kow­nje dźesać móžnych dypkow su studenća a absolwenća europskej uniwersiće přidźělili. We wuslědku zjimanej stej hódno­ćenje wysokeje šule a rata daleporučenja. Wobsahi studija, postupowanje docentow, wučbne zarjadowanja, wuhotowanje, organizaciju a biblioteku su přerěznje z 3,9 z pjeć móžnych dypkow posudźowane. 94 procentow wobdźělnikow Viadrinu dale poruča. Na městnomaj dwaj a tři slědujetej Uniwersita Hohenheim (8,66 dypkow) a Friedricha Schillerowa uniwersita Jena (8,58 dypkow).

Za předležace wuslědki mějachu studowacy přiležnosć, so k 516 wysokim šulam a k 16 000 studijnym směram po cyłej zwjazkowej republice wuprajić. Wjace hač 45 000 nazhonjenskich rozprawow studentow a absolwentow z lěta 2017 bu do rankinga zapřijatych.

Drježdźany (SN). Přichodne wólby Europskeho parlamenta budu w času wot 23. do 26. meje 2019, zdźěla běrow europskeho zapósłanca Hermanna Winklera (CDU). Europscy parlamentownicy su wólbny termin namjetowali. Za Němsku by to 26. meja była. Winkler so nadźija, zo zwjaza sakske knježerstwo po wupruwowanym wašnju termin z komunalnymi wólbami w swobodnym staće.

Wo swojich zaćišćach na premjernym předstajenju Němsko-Serbskeho ludoweho dźiwadła „Paradiz w dobrej stwě“ pisa Weronika Bulankowa z Jawory:

Šwarna črjódka Serbow ze wšěch kónčin bě minjenu sobotu wječor do Budyšina na premjeru „Paradiz w dobrej stwě“ přichwatała. Ja běch wosebje wćipna. Wšako běchu so tež někotři lajkojo našeje dźiw­a­dłoweje skupiny zwólniwi wuprajili, jako „turisća“ w inscenaciji sobu skutkować.

Předstajenje z tójšto žortom je naladu na žurli přisporiło. Najbóle „wina“ na tym bě wot Rainera Grußa předstajeny dźěd. Wulkotnje, kak wón jako starc jeno z mimiku a gestiku, bjez kóždehožkuli słowčka přihladowarjow zahori. To dźě lochko njeje! Ale tež ći tamni hrajerjo zasłužeja sej wulku chwalbu. Woni su toho abo tamneho přihladowarja k přemyslowanju pohnuli, kak da to doma w jeho swójbje z tym zbožom wupada. Smy sami wšitcy zbožowni?

W Budyskej dźěćacej a młodźinskej bibliotece wotměwa so hač do pjatka wšědnje wot dopołdnja w dźesaćich prózdninska bajko­wa hodźina „Sće hižo wo wjelku słyšeli?“. Za to su sej młodostni Jan Hennig, Susann Bensch a Emma Wuschik (wotlěwa), kotřiž su wusko z biblioteku zwjazani, wšelke čitanske sceny wupytali. Wčera překwapichu woni w knihowni na Serbskich hrjebjach­ 18 dźěći a třoch dorosćenych. Foto: SN/Maćij Bulank

Sprjewine město chce absolwentow tudyšich šulow kóžde lěto za wosebite wukony česćić. To ma historisku tradiciju, kotraž ma so nětko po woli měšćanskeje rady wožiwić.

Budyšin (CK/SN). Wot lěta 2018 spožča město Budyšin tak mjenowanu „Rats­herrenmedaille“. To je měšćanska rada na swojim zašłym posedźenju jednohłósnje rozsudźiła. Myslene je wuznamjenjenje za absolwentow Budyskich šulow „z wusahowacym šulskim, socialnym a towaršnostnym angažementom“. Ideju zrodźiła je frakcija CDU na nastork numismatiskeho towarstwa, zo bychu historisku tradiciju wožiwili. W lětach 1782 do 1896 bě Budyšin wobstajnje wotchadnikow měšćanskich gymnazijow a realnych šulow z čestnej medalju wuznamjenjał. Počesćenje ma wukony šulerjow hódnoćić a jich zwjazanosć z městom pohłubšić, rěka we wobkrućenju. Po słowach předsydy frakcije CDU Karstena Vogta stej Serbski šulski a zetkawanski centrum kaž tež powołanskošulski centrum wuraznje zapřijatej, byrnjež wobě w nošerstwje města njebyłoj.

Za saněrowanje baraki na Pastwinej horje trjebaja 370 000 eurow

Kamjenc (SN/mwe). Jewišćo pod hołym njebjom na Kamjenskej Pastwinej horje je dźensa po cyłej Sakskej, haj, po cyłej Němskej, woblubowane. Legendarne su minjene lěta stajnje wupředate swjat­kow­ne koncerty Puhdyjow. A z Budyšina pochadźaca skupina Silbermond je so tam runje tak wospjet derje čuła. Lětsa wěnuja areal, hdźež ma něhdźe 10 000 ludźi městno, 30. junija a 31. awgusta hnydom dwójce spěwarjej Rolandej Kaiserej. Připowědźene su dalše zarjadowanja z rockowymi legendami – „Maschine“, Karat City a Matthias Reim – 19. meje, festiwal „Summer Feeling“ 16. junija a koncert z oldijowymi rockowymi legendami 28. junija. Štož maja wšitcy wuměłcy a skupiny zhromadne, je, starodawna baraka, hdźež so předrasćeja, a tam je zwjetša tež bifej přihotowany.