Z wudaća: štwórtk, 15 nowembera 2018

Bjarnat Rjentš zemrěł

Choćebuz. Wjelelětny župan župy Del­nja­ Łužica a sobuzałožer Delnjoserb­ske­ho dźěćaceho chóra Bjarnat Rjentš je po krótkej ćežkej chorosći wčera w starobje 81 lět w Choćebuzu zemrěł. Za swój žiwjenski skutk bu njedawno hakle z Mytom Domowiny 2018 wuznamjenjeny. Mjez druhim nawjedowaše Rjentš rjad rejwanskich skupin w Delnjej Łužicy. Hač do wysokeje staroby sposrědkowaše delnjoserbšćinu w rěčnych kružkach.

Komisija w rozsudnej fazy

Berlin. Wurjadna komisija zwjazko­weho knježerstwa ke skónčenju zmilinjenja brunicy je dźensa w Berlinje z wuradźowanjemi pokročowała. Při tym ma hač do jutřišeho wo „centralne prašenja“ hić, kaž z kruhow wobdźělnikow rěkaše. Plan ke skónčenju wudobywanja brunicy móhł w běhu přichodneju tydźenjow předležeć. Wobdźělnicy rěča wo wobćežnych jednanjach a wo „rozsudnej fazy“.

Wo hudźbnym žiwjenju NDR

Ze šibałym humorom za dobre susodstwo

Budyšin (SN/bn). We wobłuku swjedźenskeho zarjadowanja wčera w Budyskim Dźiwadle na hrodźe je wulkopósłanc Pólskeje prof. dr. Andrzej Przyłębski nawodźe projekta „Słubfurt a Nowa Amerika“ Michaelej Kurzwellyjej spěchowanske myto za wuměłstwo a socialny angažement města Budyšin „DIE/KUNST/EUROPA“ přepodał. „Jedna so wo nowe, jara zajimawe wuznamjenjenje a wjeselu so, je přepodać směć. Němsko-pólski dialog njeje samozrozumliwy. Poćah mjez krajomaj bě ze stawizniskeho wida často komplikowany a tež wojerski. Wotewrjene hranicy, to woznamjenja proces. Njedosaha, jenož kontrole wotstronić. Trjeba je zwólniwosć, mjez sobu dostojnje wobchadźeć. Nadźijam so, zo myto tomu česćepołnemu zaměrej polěkuje“, dr. Przyłębski w narěči wuzběhny.

Novi Sad (SN/JaW). Su mjeńšinowe medije kulturne namrěwstwo? Tele prašenje rozjimuja wot dźensnišeho fachowcy a žurnalisća na 2. europskej konferency mjeńšinowych a lokalnych medijow w serbiskim Novym Sadźe.

„Hłownej temje konferency budźetej nimo kulturneho prawa předewšěm samorjadowanje mjeńšinowych medijow a zhladowanje na nje jako kulturne namrěwstwo“, zdźěli hłowna organizatorka Nataša Heror. Jeje medijowy dom Heror Media Pont a madźarski mjeńšinowy dźenik stej mjezynarodne zarjadowanje organizowałoj zhromadnje z dalšimi partnerami kaž Europskim zjednoćenstwom nowin w mjeńšinowych a regionalnych rěčach MIDAS, kotremuž přisłušeja tež Serbske Nowiny.

Wojerecy (SN). Domowina wočakuje, „zo krajej Sakska a Braniborska struktury za cyłotnu Łužicu wuwiwatej, kotrež so na­ dobro žiwjenja našich wnučkow wuskut­kuja“. To podšmórny předsyda Dawid Statnik po posedźenju prezidija Domowiny wčera we Wojerecach.

Prezidij bě so z mjezyrozprawu ko­mi­sije za rozrost, strukturnu změnu, dźěło z 25. oktobra zaběrał. Tam mjez druhim zwěsća, zo su aktiwity wudobywanja brunicy we łužiskim rewěrje serbski lud wosebje poćežowali, wone su so jara na serbske prócowanja nastupajo zacho­wanje swojeje kultury a identity wuskutkowali. Serbska rěč słuša k tomu, měni prezidij. Tohodla je wosebita kedźbnosć trěbna, dźe-li wo přichodne wuwiće w regionje. „To zapřijima spěchowanje kultury a identity serbskeje mjeńšiny we łužiskim rewěrje.“

Wona wuznawa so jara derje z narodnej drastu Delnich Serbow a hori so za jeje eksaktne woblěkanje. To wšak zawěsće nikoho njezadźiwa, wšako je Doris Heinzowa wukubłana šwalča. 1946 rodźena Žylowčanka je jedna z tych mało ludźi, kotřiž delnjoserbšćinu jako maćernu rěč wobknježa. Minjeny měsac bě ju Domowina za čestnohamtske skutkowanje předewšěm nastupajo wědu wo narodnej drasće Delnich Serbow z Čestnym znamješkom počesćiła.

Kamjenc (SN/BŠe). Swoje rjemjeslniske zamóžnosće dopokazali su dwanaće blidarjow a jedna blidarka zašłe dny na němskich mišterstwach, při čimž je Saksku Johannes Bänsch zastupował. Wotměło je so wubědźowanje lětsa w Kamjenskim powołanskim centrumje, hdźež mějachu optimalne wuměnjenja za organizaciju a přewjedźenje wurisanja pod hesłom „Profijojo něšto zdokonjeja“.

Zjednoćenje blidarjow je napjate wubědźowanje, kotrež su póndźelu w Kamjencu zahajili, přewodźało. W běhu jenož dweju dnjow mějachu wobdźělnicy mebl z drjewa – wosebity pult – zhotowić, při čimž bě njewšědne wužadanje, klasiske zhotowjenske wašnje zapřijeć a wosebite detaile zhotowjeć. Hižo njedźelu běchu w powołanskim centrumje dźěłowe městna wulosowali, prjedy hač mějachu na dwěmaj dnjomaj potom cył­kow­nje 18 hodźin chwile, mebl natwarić. Za to smědźachu wězo dobre wob­stej­nosće powołanskeho centruma wužiwać. Hižo mnohe lěta tam wuspěšnje rjemjeslnikow wukubłuja. Tohorunja poskićuja w centrumje móžnosć, so na drjewoweho technikarja wukubłać dać.

London/Brüssel (dpa/SN). Protestujo přećiwo naćiskej zrěčenja k wustupej Wulkeje Britaniskeje z EU staj britiski minister za brexit Dominic Raab a ministerka za dźěło Esther McVey dźensa wotstupiłoj. Tež statny sekretar za Sewjernu Irsku Shailesh Vara je swoje zastojnstwo złožił, medije rozprawjeja. Dźensa chcyše britiska premierministerka Theresa May zrěčenje parlamentej w Londonje předstajić. Wočakuja razne rozestajenja.

Kandidaća so předstaja

Lübeck (dpa/SN). Kandidaća za předsydu CDU chcychu so dźensa na regionalnej konferency w Lübecku čłonam strony předstajić. Za to wočakuje CDU něhdźe 900 wobdźělnikow ze Schleswigsko-Holsteinskeje, Hamburga a Mecklenburga-Předpomorskeje. Najlěpše wuhlady na naslědnistwo Angele Merkel na čole strony maja generalna sekretarka Annegret Kramp-Karrenbauer, něhdyši frakciski šef Friedrich Merz a zwjazkowy minister za strowotnistwo Jens Spahn.

Pjenježny dar wróćo pósłany

Ničo hač rozwaliny a popjeł njeje wot luksuriozneho statoka telewizijneho moderatora Thomasa Gottschalka zwostało, po tym zo su hoberske lěsne wohenje městačko Malibu na juhu Kaliforniskeje docpěli. Tež na sewjeru kraja wohenje dale cychnuja, hdźež su město Paradise dospołnje zničili. Mjeztym su pomocnicy w rozpadankach wosom dalšich smjertnych woporow našli. Tak je so cyłkowna ličba woporow zahubnych wohenjow dla na 58 zwyšiła. Foto: pa/AP/Reed Saxon

Pokładźene całty je muž na awtodróze w Porynsko-Pfalcy njedaloko Koblenza na šofera druheho wosoboweho awta mjetał. 21lětny bě ze swojim awtom na awtodróze A 48 po puću, jako jeho druhe awto přesćahny a so krótko před nim zaso zarjadowa. Po wospjetnym pospyće přesćehnjenja sobujěducy druheho awta całty na njeho mjetaše a jeho z gestami ranješe. Wobě stronje na to k policiji jědźeštej. Mjetar całtow dyrbi nětko z chłostanskim jednanjom ličić.

Na konju ćeknyła je padušnica w delnjoporynskim Weselu. Do toho bě 22lětna we wobchodźe nawušne słuchatka pokradnyła, na čož so alarmowy system při durjach zaswěći. Žona šwikny so na konja a wotjěcha. Policistam, kotřiž ju z awtom přesćěhowachu, wona přez polo ćekny. Skónčnje móžachu młodu jěcharku w jednym z konjacych dworow namakać.

Budyšin (SN/MkWj). Přihot zhromadneho posedźenja wobeju Radow za serbske naležnosće Sakskeje a Braniborskeje dnja 3. decembra w Drježdźanach bě jedna z hłownych temow wčerawšeho dźěłoweho posedźenja Rady za serbske naležnosće Sakskeje w Budyšinje. Kaž jeje předsydka Marja Michałkowa na naprašowanje Serbskich Nowin zdźěli, su jednotliwe dypki dnjoweho porjada hišće raz wobrěčeli. Na wuradźowanju w sakskej stolicy ma mjez druhim tež wo kubłanje serbskich wučerjow a pěstowarkow hić.