Z wudaća: srjeda, 11 septembera 2019

Wobsedźerjo lěsow maja z wulkimi stratami ličić

Zhorjelc (AK/SN). Skórnik načinja we łužiskich lěsach hoberske škody. Wosebje potrjechene su šmrěki. To je Heike Zettwitz, decernentka za wobswět, twarski dohlad, lěsnistwo a wuwiće wokrjesa Zhorjelc minjeny pjatk na nowinarskej konferency podšmórnyła. „Kónc awgusta bě w Zhorjelskim wokrjesu 90 000 kubiknych metrow šmrěčiny w priwatnych, komunalnych, krajnych, zwjazkowych a drustwowych lěsach potrjechenych. Ně­hdźe 20 000 kubiknych metrow su mjeztym z lěsow wuwozyli.“ Je to jenički puć, dalšemu rozmnoženju skórnika w tajkich dimensijach skutkownje zadźěwać. Přičiny masiwneho rozšěrjenja škódnika su předewšěm wysoke temperatury a dołho trajaca suchota minjenych měsacow. Zbywace 70 000 kubiknych metrow šmrěkoweho drjewa, kaž Heike Zettwitz rjekny, dyrbja hišće zrumować.

Časćišo čitaće w našim wječorniku wo podawkach na tak mjenowanych wuwróćach serbskeho sydlenskeho ruma. K tomu słušeja kónčiny wuchodnje Budyšina runje tak kaž wokoło Wojerec. Stajnje zaso začuwam, z kajkej zahoritosću so ludźo, byrnjež našu maćeršćinu njewobknježili, za serbskosć zasadźeja. Tajki pozitiwny přikład je tež Łaz ze swojim Domom Zejlerja a Smolerja. Loni staj bywši a tuchwilny předsyda tamnišeho towarstwa Werner Thomas a Reinhardt Schneider Myto Domowiny dóstałoj. A to z prawom, byrnjež wobaj serbsce njerěčałoj. Wažne wšak su jeju skutki na dobro serbskosće, a za nje su myto dóstali. Rěč je wažna, a wjeselu so z kóždym, kiž ju nawuknje a nałožuje, wona pak njeje wšitko. Tež po skutkach měli sobuwobydlerjow měrić. Njeměli jich wotstorčić, jenož dokelž našu maćeršćinu njewobknježa! Měli so z nimi zhromadnje nad zdokonjanym na dobro serbskosće wjeselić! Janek Wowčer

Choćebuskemu zwěrjencej je so znowa poradźiło rědku družinu pisanych baćonow (Sattelstorch) plahować. Pjeć muskich młodźatow je so tam wulahnyło. Zo su dotal wšitke přežiwili, bě móžno dźakowano kedźbliwym hladarjam. Najsłabšej baćonaj su z hnězda wzali, separatnje picowali a hladali. Jako běštej młodźeći mócnej dosć, su jej zaso do hnězda sadźili. Tak móžeše tam tež hižo loni pjeć baćonow wotrosć. Zwěrjencej­ w delnjołužiskim měsće je so po cyłej Europje w lěće 2012 prěni raz poradźiło­ rědku družinu ptakow plahować, a wot toho časa je so tam dohromady 31 pisanych baćonow wdypało. Foto: Michael Helbig

Wustajeńca Budyskeho Serbskeho muzeja „Serbske cyrkwje mjez Lubijom a Luborazom“ je nětko tež we Wend­landźe přistupna.

Łuchow (WS/SN). W katolskej cyrkwi swj. Hańže we wendlandskim měsće Łuchowje (Lüchow) su minjeny pjatk pućowansku wustajeńcu Budyskeho Serbskeho muzeja „Serbske cyrkwje mjez Lubijom a Luborazom“ wotewrěli.

Nošer projekta je hakle loni załožene asociěrowane towarstwo Domowiny Wendischer Freundes- und Arbeitskreis. Wustajeńca je přinošk k 50. róčnicy załoženja třoch domiznowědnych towarstwow we Wendlandźe, kotrež swjećachu samsny dźeń w kulowcu Lübeln swój jubilej. Hač do 19. oktobra we Łuchowje přistupna přehladka je zdobom dalši zhromadny projekt kulturneje wuměny mjez Serbami a Wendlandom z pomocu města Łuchowa. Zhromadne skutkowanje wobeju partnerow traje mjeztym 28 lět.

W Budyskim Kamjentnym domje přewjedźechu dźensa dopołdnja powołanske wiki, z kotrymiž jutře pokročuja. Wuknjacych wyšich lětnikow šulow z Budyšina, Radworja, Malešec, Wjelećina a Rakec su fachowcy po stacijach wodźili. Tam spřistupnichu jim blidar, rěznik abo optikar a mnozy dalši rjemjeslniske a socialne powołanja. Industrijna a wikowanska komora jako organizator zarjadowanja so nadźija, zo so přichodnje zaso wjace šulerjow za tute powołanja rozsudźi. Foto: SN/Maćij Bulank

Zwjeselacy facit lětušeje kupanskeje sezony a přewšo spokojni turisća

Bjerwałd (AK/SN). Jako najwjetši jězor Sakskeje je Bjerwałdski lětsa znowa wjele spokojnych wulětnikarjow kaž tež turistow z kraja a wukraja přiwabił. To podšmórny Hamorski wjesnjanosta Achim Junker (CDU) na póndźelnym posedźenju gmejnskeje rady. „W nětčišej sezonje su zaso dźesaćitysacy hosći, tež mjezynarodnych, naše kupanske přibrjohi wopytali a so při wólnočasnych móžnosćach Hamorskeje gmejny a Hornjeje Łužicy wočerstwili“, Achim Junker rozłoži. „Wosebje dźakujemy so čestnohamtskim pomocnikam, kotřiž su porjad a wěstotu zaručili, kaž tež našim wohnjowym woboram a Čerwjenemu křižej.“

Budyšin (SN). We wobłuku spěchowanja małych projektow dóstanje Wulki Wojerowski chór za předstajenje twórby Karla Jenkinsa „The armed man – a mass for peace“ pjenježnu podpěru sakskeho wuměłstwoweho ministerstwa a kulturneje załožby. Tež měšćanske towarstwo kaž tohorunja stacija za techniku, přirodowědu a wuměłstwo w Běłej Wodźe so nad podpěru wjeselitej.

Cerfitikat za dobre dźěło

Budyšin (SN). W zachodźe starownje maltezow swj. Jadwigi w Budyšinje wisa wotnětka wopismo Zelena hoka. Tele zapisane­ znamjo wobswědča žiwjensku kwalitu w starobje a přećelnosć w domje. Spožčiła bě je Towaršnosć k spěchowanju žiwjenskeje kwality w starobje a při zbrašenju. Cerfitikat wotbłyšćuje wobstajne dobre dźěło maltezow při hladanju starych. „Spožčeny certifikat je znamjo česćenja wšědneho skutkowanja našich sobudźěłaćerjow“, wuzběhny nawoda domu Matthias Wollmann.

Gregorianske hłosy putali

Spočatk septembra we Wojerowskim wóčnolěkarskim zastaranskim centrumje Łužica wudyrjeny woheń drje je wjetšu wěcnu škodu zawinił. Zastaranje pacientow pak wosta zawěsćene.

Wojerecy (SN/mwe). Mjez pacientami we wóčnolěkarskim zastaranskim centrumje we Wojerecach su nimo měšćanow a pacientow z Kulowa a Njedźichowa tež mnozy z wokolnych wsow, kaž ze Salowa­ abo Rachlowa. 3. septembra je w twarjenju woheń wudyrił, w třěšnym wobłuku so płomjenja wupřestrěwachu. Spěšnje běchu wohnjowe wobory na městnje, zo bychu woheń zhašeli. Połoženje bě dosć komplikowane, tak zo dyrbjachu tež medicinske nastroje na delnich poschodach škitać. Nimo kame­radow Wojerowskeje powołanskeje wohnjoweje­ wobory su wobornicy z Kinajchta, Němcow a Ćiska kaž tež z wokolnych městow a gmejnow – cyłkownje bě 70 kameradow z 20 jězdźidłami zasadźenych – płomjenja hašeli.

Přidatne předstajenje

Chrósćicy. Sobuskutkowacy 1. šulerskeho musicala „Quo vadis – dokal dźeš?“ Worklečanskeje wyšeje šule přeprošeja wšitkich zajimcow na přidatne předstajenje, a to pjatk, 13. požnjenca, w 19.45 hodź. do Chróšćanskeje „Jednoty“. Zastupny lisćik za 5 eurow dóstanjeće w sekretariaće Worklečanskeje šule. Předstajenju přizamknje so spěwny wječor. Njeměli tuž towaršny spěwnik zabyć, kotryž móžeće sej tež jako app LND w app-wobchodźe jako wersiju do kapsy wobstarać.

Znate a rědko spěwane twórby

Hrodźišćo. Na koncert pod hesłom „Mišterske twórby chóroweje hudźby“ sće sobotu, 14. septembra, na Hrodźišćanski (Gröditz) hród přeprošeni. Serbski ludowy ansambl předstaji tam znate a rědko spěwane speciality chóroweje hudźby serbskich, němskich a mjezynarodnych komponistow. Započatk je w 19 hodź.

Woclowe dźěle na dróze

Budyšin. Na Budyskej Lubijskej dróze je so­ wčera rano připowěšak po zdaću złamaneho dźěla dla z turkowskeho nakładneho awta wutorhnył. Na nim běchu ćežke woclowe dźěle składowane, kotrež wšitke na dróhu spa­dachu. Wotrězk zwjazkoweje dróhi B 6 bě hač do wječora zawrjeny, dokelž dyrbjachu dźěle rumować a skóncowane nakładne awto wotwjezć.

Z mašiny diesel wuklumpali

Bluń. Na twarnišću w Blunju (Bluno) běchu nje­znaći minjeny kónc tydźenja z twarskeje mašiny něhdźe 300 litrow diesela wuklumpali. To je twarski dźě­łaćer hakle wčera zwěsćił. Kriminalna policija nětko za paduchami slědźi.