Z wudaća: srjeda, 19 februara 2020

Přewidny to manewer: Mlóčnoškleńčane durje kamora přeradźichu w Mecklenburgsko-Předpomorskej muža, za kotrymž policija pytaše. 29lětny bě sej do kamora wućeknył, jako zastojnicy by­dle­nje přepytachu. Woni kontury podhladneho za škleńcu widźachu a jeho zajachu. Sudnistwo bě muža k tysac euram pokuty zasudźiło, kotrež pak njeje zapłaćił. Chował bě so wón pola znateje w Parchimje. Nětko w jastwje sedźi.

Žonam wospjet skradźu włosy wot­třihał je dotal njeznaty w tramwajkach čěskeje stolicy Prahi. Dotal su policiji pjeć tajkich padow přizjewili. Zastojnicy z toho wuchadźeja, zo je dalšich padow a proša žony so přizjewić. Jedna z nich rozprawješe, zo bě w tramwajce po puću, jako naraz pytny, zo so něchtó jeje włosow­ dótka. Na to wona zwěsći, zo jej plećena wopuška pobrachuje.

Erfurt (dpa/SN). Bywša ministerska prezidentka Durinskeje Christine Lieber­knecht (CDU) njebudźe přechodne krajne knježerstwo nawjedować. Přičina su jara rozdźělne předstawy wo terminje nowowólbow. Nowinarjam w Erfurće wona rjekny, zo ma koaliciju Lěwicy a CDU­ za jeničku alternatiwu. Hewak su nowowólby njewobeńdźomne. Durinska CDU dyrbjała „spušćomne parlamentariske dojednanje z Lěwicu“ wotzamknyć. To je po jeje słowach jenički puć, stabilne politiske poměry w Durinskej wutworić.

Lěwica, SPD a Zeleni pytaja tuchwilu zhromadnje z CDU wupuć z politiskeje krizy w Durinskej. Wšitke štyri strony su za nowowólby – maja pak rozdźělne předstawy wo terminje. Dźensa bě přichodne zetkanje štyrjoch stron planowane, tónkróć w mjeńšich skupinach.

Bywši ministerski prezident Bodo Ramelow (Lěwica) bě namjetował, politikarku CDU Christinu Lieberknecht na čoło „techniskeho knježerstwa“ z třomi ministrami wolić. Tež projekt mjeńšinoweho knježerstwa Lěwicy, SPD a Zelenych njeje hišće z blida, kotrež by so wo nowowólby postarało. CDU chcyła porno tomu přechodne knježerstwo.

Berlin (dpa/SN). Wonkowny politikar CDU Norbert Röttgen je sej znowa spěšne­ rozrisanje nastupajo přichodne nawodnistwo strony žadał. „Dyrbimy jasnosć­ wutworić, wšako smy we wose­bitych časach“, rjekny wón do rozmołwy z rozžohnowacej so předsydku CDU Anne­gret Kramp-Karrenbauer dźensa w Berlinje. „CDU je wodźaca strona w Němskej. Tohodla měli hišće do lět­njeje přestawki rozsudźić.“

Za tym prašany, hač podpěruje tak mjenowane „teamowe rozrisanje“, bywši wobswětowy minister wotmołwi: „Sym za team, dokelž móžeš CDU jenož w tajkim nawjedować.“ A Röttgen doda: „Sym pak přećiwo wosebitemu zrozumjenju za teamowe rozrisanje, kotrež je so mjeztym ze synonymom za ćichu komorku stało. Sym za wubědźowanje a transparencu, nic pak za ćiche komorki.“ Předsydka CDU Annegret Kramp-Karrenbauer chcyše so dźensa tež z Arminom Laschetom a Jensom Spahnom zetkać. Wonaj staj tohorunja zwólniwosć přizjewiłoj, CDU nawjedować chcyć.

Bjerwałdski jězor ma hladajo na přirodoškit nadregionalny wuznam

Budyšin (SN/BŠe). Wosrjedź Bjerwałdske­ho jězora ma přirodoškitne pasmo na­stać, kaž z naćiska krajneje direkcije Sakskeje wuchadźa. Gmejna Hamor a turisti­ski zwjazk Łužiska jězorina wšak warnuje­tej, zo je potom na turistiku wu­směrjene hospodarstwo wohrožene. „Najprjedy chcedźa wudobywanje brunicy zakónčić, a nětko zniča dalšu hospodarsku hałzu při Bjerwałdskim jězorje“, wobžaruje sakski předsyda FDP Frank Müller-Rosentritt. Budu-li wodowy sport, čołmiko­wanje a wudźenje zakazane, tež turisća njepřijědu. „Město toho zo so krajna direkcija z tajkimi naležnosćemi zaběra, měła přeća wobydlerjow gmejny wobkedźbować a jim nowu perspektiwu dać“, Müller-Rosentritt wuswětla.

Šulske płuwanje w Kamjencu dyrbi tež přichodnje dale zaručene być. Wo tym knježi w Budyskim wokrjesnym sejmiku poprawom přezjednosć. Zo su prěnje modelowe ličenja za narunanski twar tam­nišeje haloweje kupjele pod aspektom přewšo spomóžneho spěchowanja nětko sumu 23 milionow eurow wunjesli, je snano někotrehožkuli wokrjesneho radźićela překwapiło. Runje tohodla dawno trjeba njeje sej hnydom wurjadne posedźenje wo­krjesneho sejmika žadać, kaž je to frakcija AfD činiła. Z wuradźowanja frakciskich předsydow z 1. přirjadnikom Udom Wićazom 29. januara wuchadźeše jasny signal, zo budźe so sejmik z tematiku na posedźenju 16. měrca zaběrać. Dotalne wobzamknjenje ma so změnić. Nuza, tak chětře kaž móžno wurjadne posedźenje sejmika přewjesć, ženje žana wobstała njeje, kaž tež z druhich frakcijow słyšiš. Wo čo, hdyž nic wo swójske profilowanje a wo jasne znamjo swojim wolerjam, je da frakciji AfD potajkim šło? Axel Arlt

Dr. Bogusz Bujnowski z Lipska wupraja so w swojim dopisu rozprawnistwu wo wu­radźowanju Budyskeje měšćanskeje rady z 30. januara 2020:

Ze zadźiwanjom čitach přinošk wo po­dawku nastupajo přetorhnjenje pose­dźenja Budyskeje měšćanskeje rady. Spočatnje objektiwne rozprawnistwo měnješe so počasu do ćežko přewidźomneje měšeńcy wšelakich temow. Na kóncu zby wjac prašenjow hač wotmołwow.

Wulki dźěl čłonow měšćanskeje rady bě aktiwnje demokratiski proces haćił, zo by­chu tón dźeń zarjadowanje njeza­pi­saneho towarstwa Budyski měr wo­pytać móhli. Město toho zo bychu SN na tónle problem pokazali, slěduje w artiklu wobšěrne wuwjedźenje pozicijow towarstwa. Nasta zaćišć, zo je towarstwo wopor njewoprawnjenych njepřećelstwow. Iritěrowany předewšěm běch, zo jako čitar wo pozadkach towarstwa kaž tež wo na cyłoněmskej runinje jewjacych so kritikach toho zarjadowanja ničo njezhonich.

Lońše poslednje čisło časopisa Česko-lužický věstník wopřijima wobšěrniše informacije wo powójnskim serbskim šul­stwje w sewjernej Čěskej. Z wurazom „złote (zlaté) Warnočanske časy“ su měnjene lěta wot 1945 do 1950 z wukubłanjom młodych Serbow we Varnsdorfje, Českej Lípje a Liberecu. Podate su wjacore ličby wuknjacych: w Českej Lípje wot 2. decembra 1945 hač do kónca lěta 1946 tři rjadownje z 61 šulerjemi, we Varnsdorfje wot spočatka 1947 hač do julija 1949 štyri rjadownje ze 106 gymnaziastami a dalšimi 78 hólcami a holcami w čěskich rjadownjach wot 26. nowembra 1945 w kursach za hospodarstwo a ratarstwo kaž tež wot septembra 1946 kursaj za wučerstwo a wikowanje.

W Budyskej Serbskej pěstowarni „Jan Radyserb-Wjela“ nětko wonkowne připrawy přetwarjeja. CSB jako nošer orientuje so na serbske tradicije a nałožki. Mjez druhim nasypachu hórku za jejkakulenje. Dale nastawa městnosć, hdźež móža mejku stajić a wokoło njeje rejwać, nimo toho natwarja drjewjane koniki za małych křižerjow a ptače hnězda jako hrajkanske chěžki. Wčera běchu Rafael Härtling, Měrćin Kral a Jan Mieth (wotprawa) z Pančičanskeho předewzaća „Gartenart“ při dźěle. Foto: Maćij Bulank

Sobu najwoblubowaniše wólnočasne zarjadnišćo města Wojerec je tamniši coo, kotryž swjećeše loni 60lětne wobsta­će. Tež tale róčnica je k dobrej bilan­cy přinošowała.

Wojerecy (SN/MWj). Dokładnje 140 123 wopytowarjow su loni we Wojerowskim zwěrjencu zličili. To je najlěpši wuslědk wot toho časa, zo su jón a hród lěta 2011 do zwěrjencoweje, kulturneje a kubłanskeje towaršnosće zapřijeli. Porno lětu 2018 je ličba wopytowarjow wo nimale 15 000 ludźi rozrostła, potajkim wo ně­hdźe dwanaće procentow, zdźěli zamołwita za zjaw­nostne dźěło Stefanie Jürß. Po jeje słowach njejsu jeno 60. róčnica wobsta­ća coowa a jeho nowe zwěrjata do zwěrjenca a na hród wabili, ale tež dwě nowo­wuhotowanej trajnej wustajeńcy w měšćanskim muzeju a najwšelakoriše za­rjadowanja. Zwěrjencowa a muzejowa pedagogika móžeše so tohorunja nad wjetšim zajimom za pěstowarske a šulske projekty wjeselić.

Ćěriwo kradnyli

Zabrod. Něhdźe 350 litrow diesela su njeznaći minjeny kónc tydźenja z twar­nišća w Zabrodźe pokradnyli. Kaž dyrbjachu tam póndźelu rano zwěsćić, běchu skućićeljo tankowe wěko wotstajeneju twarskeju mašinow namócnje wočinili a z njeju ćěriwo wotklumpali. Hódnotu diesela trochuja na 500 eurow, nimo toho nasta 100 eurow wěcneje škody.