Z wudaća: póndźela, 18 meje 2020

póndźela, 18 meje 2020 14:00

Krótkopowěsće (18.05.20)

Hladanska słužba potrjechena

Budyšin/Zhorjelc. Ličba z koronawirusom natyknjenych je přez kónc tydźenja w Budyskim wokrjesu wo dźewjeć na 457 přiběrała. W ambulantnej hladanskej słužbje w Kinsporku kaž tež w Halštrowskej hladarni su infekciju zwěsćili a dalšich ludźi testowali. Dalša wosoba je zemrěła. Wokrjes Budyšin registruje dotal 14 smjertnych padow w zwisku z pandemiju. W Zhorjelskim wo­krjesu je dale 268 infekcijow. Tam je dotal 22 wosobow wirusa dla zemrěło.

Na prašenja wotmołwjał

Budyšin. Sakski ministerski prezident Michael Kretschmer (CDU) je minjeny pjatk w Budyskim hosćencu „Alter Bierhof“ na prašenja hosćencarjow sprjewineho města wotmołwić spytał. Zarjadowanje bě tež přez internetnu syć Facebook sćěhujomny. Wosebje připosłucharjo su składnosć wužiwali a ministerskemu prezidentej kritiske prašenja stajeli.

Normalizuja bliskowobchad

wozjewjene w: Krótkopowěsće
Hosćency a kofejownje w Sakskej su wot minjeneho pjatka zaso wotewrjene. Kónc tydźenja su tuž mnozy składnosć wužiwali a sej na přikład na Hłownym torhošću w Budyšinje słódny kofej pod hołym njebjom zesłodźeć dali. A dobru naladu je rjane słónčne wjedro wězo ćim bóle přisporjało. Foto: SN/Hanka Šěnec

wozjewjene w: Hospodarstwo
póndźela, 18 meje 2020 14:00

Praksa archiwow we fokusu

Fotografije su za slědźerjow drohotne žórła. Kak je prawje katalogizować, digitalnje spřistupnić a kak wobstatki rozšěrić, to wědomostnicy tuchwilu we wobłuku wosebiteho zjězda rozjimuja.

Marburg/Drježdźany/Budyšin (SN/bn). Němska towaršnosć ludowědy (dgv), Institut za sakske stawizny a ludowědu kaž tež Serbski institut (SI) su minjeny pjatk lětuši zjězd „Wobrazowe archiwy“ zahajili. Koronakrizy dla zarjadowanje ryzy digitalnje wuhotuja. Dohromady 19 wědomostnikow je w tym zwisku přednoški nahrawało a na stronje bildarchive.isgv. de wozjewiło. Hač do 20. julija přistupne wideja su do štyrjoch skupin „Wužiwanje wobrazowych archiwow“, „Wobstatki wobrazow a kontekstualizacija“, „Strategije zběranja“, „Praksa zběranja“ kaž tež „Wobrazy a digitalizacija“ rozrjadowane. Z pomocu wotpowědneje funkcije móža wědomostnicy, ale tež eksterni zajimcy přinoški komentować a mjez sobu diskutować.

wozjewjene w: Kultura
póndźela, 18 meje 2020 14:00

Kriza tež w maćeršćinach

Jenož něhdźe połojcu narodnych mjeńšin w jich rěči wo koronje informuja

Flensburg (SN/bn). „W času nuzoweho stawa je spěšne sposrědkowanje procedurow w maćeršćinje žiwjenjawažne, zo bychu ludźo oficialnu komunikaciju narodnych, regionalnych a lokalnych zarjadnistwow rozumili.“ Pod tutej preamblu wotmě Federalistiska unija europskich narodnych mjeńšin (FUEN) wot kónca měrca hač do kónca apryla naprašowanje w dohromady 18 krajach. Zaměr přepytowanja bě zwěsćić, hač a w kotrej měrje su powšitkowne informacije nastupajo koronawirus a naprawy, kaž na přikład serwisowy telefony abo online-wučba tež w mjeńšinowych rěčach přistupne. Wuslědki je FUEN nětko wozjewiła, wuzběhujo wuraznje „njereprezentatiwny raz naprašowanja. Chcemy pak na tym zakładźe wobšěrnu studiju zdźěłać, kotraž wšitke europske mjeńšiny wopřijima kaž tež jednotliwe pady wobkedźbuje“, w zdźělence unije rěka.

wozjewjene w: Kraj a swět
póndźela, 18 meje 2020 14:00

Přewjeduja generalnu inwenturu

Zańdźeny, přez koronawirus postajany čas zawrjenych duri je Budyski Serbski muzej mjez druhim za to wužiwał, pokročować z přećahom do noweho składa na Budyskej Lubijskej dróze.

Budyšin (SN/CoR). Na łubi wěcy składować, kotrež nachwilnje trěbne njejsu, to bě lěta dołho tež strategija Budyskeho Serbskeho muzeja, swój wobstatk chować. Hdyž pak dźeń a wjace objektow k tomu přińdźe, maš tež dale a wjetše ćeže z přemało městnom. „Eksistencielny problem bě, zo njebychmy tak žane dalše eksponaty wjace přijimać móhli. Nimo toho žadaja sej wone wězo wosebite klimatisko-konserwatoriske wuměnjenja, tež statika stareho twara bě problematiska atd. Płonina w nowym składźe je nimale trójce tak wulka kaž dotalna“, rozłožuje direktorka Serbskeho muzeja Christina Boguszowa. Twarske naprawy po přećach muzeja su mjeztym tak daloko zakónčene, jenož polcy hišće pobrachuja. Přiwšěm su muzejownicy hižo započeli łubju krok po kroku wurumować.

wozjewjene w: Kultura
póndźela, 18 meje 2020 14:00

Protesty we wjacorych łužiskich komunach

Budyšin (SN). W Budyšinje, Biskopicach, Kamjencu, Běłej Wodźe a Bukojnje, gmejna Malešecy, wotměchu so kónc tydźenja najwšelakoriše akcije přećiwo wobmjezowanjam koronapandemije dla.

Najwjace wobdźělnikow zličichu po medijowych rozprawach sobotu w Budyšinje, hdźež je na dwěmaj zarjadowanjomaj přibližnje 200 ludźi demonstrowało. Kaž hižo tydźeń do toho wotmě so připołdnju tak mjenowane „wuchodźowanje“ wot Žitnych wikow přez Bohatu hasu na Hłowne torhošćo. Wobdźělnicy pokazowachu mjez druhim Zakładny zakoń. Přizamkny so manifestacija AfD z Wojerowskim zapósłancom zwjazkoweho sejma Karstenom Hilsu a z krajnym předsydu AfD Jörgom Urbanom.

Prěni raz běchu Budyscy měšćanscy radźićeljo přećiwny protest organizowali. Nimo Wobydlerskeho zwjazkarstwa a AfD běchu tam wšitke dalše frakcije měšćanskeje rady zastupjene.

wozjewjene w: Kraj a swět
póndźela, 18 meje 2020 14:00

Wo Kalbitzu wuradźowali

Podstupim (dpa/SN). Frakcija AfD w Braniborskim krajnym sejmje chcyše dźensa wo tym wuradźować, hač móže jeje dotalny předsyda Andreas Kalbitz frakciju dale nawjedować, byrnjež jeho zwjazkowe nawodnistwo AfD ze strony wuzamknyło. Po informacijach powěsćernje dpa chcyła frakcija za to jednaćelski porjad frakcije změnić. Dotal njemóže nichtó čłon frakcije być, kiž njeje čłon strony. Kalbitza běchu jeho stykow k prawicarskej scenje dla wuzamknyli.

Dalše wolóženja za hosćency

Berlin (dpa/SN). Hosćencarjo móža we wjacorych zwjazkowych krajach znajmjeńša trochu wodychnyć. Wot dźensnišeho su w dalšich krajach hosćency, kofejownje, hotele a dalše zarjadnišća zaso wotewrjene. Branšowy zwjazk Dehoga přiwšěm kritizuje, zo su rjadowanja w jednotliwych krajach hišće jara rozdźělne. Tak dyrbjachu w Berlinje korčmy kónc tydźenja hišće zawrjene wostać. W braniborskich móžachu porno tomu hižo zaso prěnje piwo točić.

Israel ma nowe knježerstwo

wozjewjene w: Kraj a swět

Zhorjelc (AK/SN). Wot wuchodneje Pólskeje na zapad rozpřestrěwacu so afrisku swinjacu mrětwu chcedźa na kóždy pad zadźeržeć. Za to planuje Zhorjelski wo­krjes najwšelakoriše naprawy. „Najnowše pady mrětwy mějachmy jenož hišće dźesać kilometrow před braniborskej krajnej mjezu a dwanaće kilometrow před Sakskej. Rěčimy tu wo mrětwje mjez dźiwimi swinjemi, kotraž so poněčim bliži“, praji dr. Ralph Schönfelder, hamtski skótny lěkar a nawoda zarjada za dohladowanje žiwidłow/weterinarneho zarjada, na nowinarskej rozmołwje.

wozjewjene w: Łužica
póndźela, 18 meje 2020 14:00

Dowol lětsa tola hišće móžny?

Berlin (dpa/SN). Zwjazkowy wonkowny minister Heiko Maas (SPD) je dźensa we wobłuku widejokonferency ze swojimi kolegami mjez Němcami woblubowanych dowolowych krajow wuradźował, kak móhli wobmjezowanja pućowanja koronapandemije dla poněčim zaso zběhnyć. Na widejowu konferencu přeprošeni běchu Španiska, Italska, Awstriska, Grjekska, Chorwatska, Portugal, Malta, Słowjenska, Cypern a Bołharska. Zaměr konferency bě, kak při wotewrjenju mjezow za turistow koordinujo postupować. W Němskej płaći hač do 14. junija swět wopřijace warnowanje před jězbami do wukraja. Maas chcył je po tym krok po kroku zběhnyć, wostanje-li połoženje nowych infekcijow dla přewidne. Zakład toho su wot komisije EU zestajane směrnicy za turizm w časach krizy.

Heiko Maas je dźensa w rańšim magacinje sćelaka ARD na pozitiwne wuwiće we wjacorych krajach pokazał. Tak móhła tež Němska wobmjezowanja pućowanja zaso zběhnyć. Ludźo pak měli wědźeć, kotre prawidła we wukraju płaća.

wozjewjene w: Kraj a swět
póndźela, 18 meje 2020 14:00

Prawicarjo widźa „šansu“

Znowa demonstracije přećiwo wobmjezowanjam koronapandemije dla

Drježdźany (dpa/SN). Sakski ministerski prezident Michael Kretschmer (CDU) je rozsudy w boju přećiwo koronawirusej zakitował a wo zrozumjenje za nje wabił. 45lětny poda so kónc tydźenja za to k demonstrantam, kotřiž su w Drježdźanach přećiwo naprawam koronawirusa dla protestowali. Tam so něhdźe 200 ludźi zhromadźi – mjez nimi tež tajcy, kotřiž sej dźěło ministerskeho prezidenta chwalachu. Druzy porno tomu prějachu, zo koronawirus scyła eksistuje, a wumjetowachu politikarjam, zo chcyli z „korona-łžu“ ludźom strach načinić. Někotři běchu přeswědčeni, zo je koronakriza skutk „ćěmnych mocow“. Kaž Michael Kretschmer rjekny, je wón „wjesoły, zo njetrjebachmy w Sakskej žane ćěła mortwych z nakładnymi awtami wotwjezć“ a zo njeby za tajku situaciju zamołwity być chcył. Někotre rozsudy běchu hórke a su tež jemu bjezsparne nocy wobradźili, kaž přizna. Spočatnje wšak njebě ani znate, kak so wirus rozpřestrěje. „Nětko pak smy mudriši a tuž je nětko tež wjace móžno.“

wozjewjene w: Kraj a swět

Serbska debata

nowostki LND