Z wudaća: štwórtk, 06 awgusta 2020

Dalše wosoby natyknjene

Budyšin/Zhorjelc. Strowotniski zarjad wokrjesa Budyšin zdźěli, zo je dalšu infekciju z koronawirusom registrował. W tym zwisku wukaza štyrjom kontaktnym wosobam karantenu. W Zhorjelskim wokrjesu zwěsćichu wčera dźewjeć natyknjenjow, za dohromady 63 wosobow su karantenu postajili.

Fibla w delnjoněmčinje wušła

Podstupim. „Brannenborch Plattfibel“ rěka prěnja wučbnica w delnjoněmčinje za braniborskich šulerjow wot 3. lětnika. Kniha ma pomhać, wohroženu regionalnu rěč wožiwić. Na wčerawšej zjawnej prezentaciji publikacije w Braniborskim krajnym sejmje wuzběhny ministerka za kubłanje Britta Ernst (SPD), zo „pak šule same rěč wuchować njezamóža. Trjebamy aktiwnych rěčnikow.“

Peticija „jara wuspěšna“

W Šunowje su njebjesa połne wina – znajmjeńša pola Alfonsa Ryćerja. Wot lěta 2003 do 2005 bě wón swoju zahrodu nowym wobstejnosćam typiskeje łužiskeje suchoty přiměrił a tam winowe pjenki družiny Regent nasadźał. Wodu přiliwaše jenož tehdy, zo bychu so korjenje porjadnje přimnyli. Wino wšak suchotu a horcotu znjese. Foto: Feliks Haza

Miłoćicy (SN/MiR). Lětuša 14. mjezynarodna rězbarska dźěłarnička towarstwa Kamjenjak z.t. ma so wotměć. Korona-pandemije dla njebě móžno zapřijeć do financowanja partnerow w Čěskej a Pólskej. Tak budźe porno tamnym lětam mjenje wuměłcow w Miłočanskej skale Při Krabatowym kamjenju. Čłonojo towarstwa Kamjenjak su wosebje dźakowni kulturnemu rumej, kotryž projekt wospjet z 10 000 eurami spěchuje. Njebjelčanska gmejna wobdźěli so z krutym podźělom 1 500 eurow a dźěłarničku zdobom z praktiskej pomocu podpěruje. Dalši partner z 3 000 eurami je załožba lutowarnjow Sakskeje. Załožba za serbski lud přilubja spěchowanske srědki ně­hdźe 1 800 eurow.

Serbski institut ma směrnicy swójskeje rěčneje politiki

Budyšin (SN/CoR). Serbski institut je sej loni po zakładnej diskusiji sobudźěłaćerjow směrnicy za swójsku rěčnu politiku dał a je zdobom serbskej zjawnosći spřistupnił (hlej Rozhlad 09/2019). Zasadnje płaći, zo ma hłownje hornjo- a delnjoserbšćinu jako internu rěč. Raznje su w směrnicach rozdźělne wočakowanja na serbskorěčne znajomosće sobudźěłaćerjow sformulowane, wotwisnje wot toho, kak dołho tam jednotliwc skutkuje. Mnozy maja jenož na jedne, dwě abo něšto lět wobmjezowane zrěčenje. Wočakowany rěčny niwow orientuje so na schodźenki A1 do C1 Zhromadneho europskeho referencneho ramika za rěče.

Berlin/Lipsk (JuK/SN). „Hana – eine jüdisch­-sorbische Erzählung“ rěka kniha Jurja Kocha, kotraž je w nakładnistwje Hentrich&Hentrich wušła. Nowela wob­jednawa dóńt židowskeje holcy za čas fašizma. Stawiznar Berlinskeho centruma Judaicum Hermann Simon podawa w dosłowje wuslědki swojich historiskich slědźenjow wo krótkim žiwjenju židowskeje Serbowki. Nowela „Židowka Hana“ je prěni raz 1963 w LND wušła. Němskorěčnu wersija je wobšěrny nowospis Kochoweho tehdyšeho prěnjeho literarneho dźěła.

Budyšin (SN/pdź). Hornjołužiske města Budyšin, Kamjenc, Zhorjelc, Lubij a Žitawa běchu před něhdźe 650 lětami z pólskim Lubanjom zwjazk šesćiměstow wu­tworili. Tak nasta tehdy wuznamne kulturne a hospodarske europske křiž­nišćo. Zwjazk wobsteješe hač k Wien­skemu kon­gresej 1815, ale tež dźensa mjeno­wane města hišće dobre zwiski wudźeržuja. Tak zarjaduja lětsa mjeztym třeći zhromadny festiwal, kotryž wot­­měje so wot 10. do 22. awgusta. „Přińć a woteńć“ hudźbny festiwal rěka. Pod hesłom­ „Klassik on Strom“ přewjedu w běhu dweju tydźenjow w městach mjenowaneho zwjazka kaž tež na dalšich městnosćach Hornjeje Łužicy klasiske a alternatiwne koncerty.

Dr. Frank Hentschel je poprawom docent za konstrukciju mašinow na Wysokej šuli Žitawa/Zhorjelc. Připódla wón hromadźe z mandźelskej hižo połdra lěta w Bu­dyskim Gersdorffskim palaisu přenocowanja, francosku snědań a brunch kaž tež wuhotowanja swjedźenjow poskića. Wot meje staj poskitk z wobchodom rozšěriłoj, nastork k tomu běštaj na wikach w Parisu dóstałoj. Wopytowarjow wabja tam twory za dom a zahrodu z wosebitym flairom romantisko-francosko-antikskeho wuhotowanja. Pisana paleta saha wot pórclina, tobołow a špihelow přez francoske wonjace wudźěłki hač k marmeladam a róžowemu biskwitej. Foto: SN/Hanka Šěnec

Frankfurt n. M. (dpa/SN). Lětanske předewzaće Lufthansa je w druhim kwartalu lěta koronakrizy dla škodu 1,5 miliardow eurow poćerpjeło, rěka w jeho dźensa předpołoženej bilancy. Hladajo na to hižo njewuzamkuja, zo dyrbja ludźi pušćić. Šef předsydstwa Carsten Spohr z tym liči, zo docpěja najzašo w lěće 2024 niwow časa do koronakrizy. Hač do toho chcedźa po wšěm swěće něhdźe 22 000 dźě­łowych městnow šmórnyć, kaž dźělnje zestatnjeny koncern zdźěli.

Duda za prezidenta spřisahany

Waršawa (dpa/SN). Pólski prezident Andrzej Duda je dźensa we Waršawje přisahu za druhu dobu zastojnstwa złožił. Wjacorych padow koronawirusa mjez zapó­słancami dla wotmě so zarjadowanje pod krutymi wěstotnymi naprawami. 48lětny narodnokonserwatiwny politikar bě so w druhim kole prezidentskich wólbow přećiwo liberalnokonserwatiwnemu wužadarjej, Waršawskemu wyšemu měšćanosće Rafałej Trzaskowskemu, ze snadnym předskokom přesadźił. Tón njeje so na ceremoniji wobdźělił.

Šefojo Audi wobskorženi

W Hiroshimje su dźensa wopory prěnjeje atomoweje bomby před 75 lětami wopominali. Na ceremoniji w Měrowym parku běchu­ knihi z mjenami ludźi wupołožene, kotřiž su přez bombu žiwjenje přisadźili. USA běchu 6. awgusta 1945 bombu na japanske město ćisnyli. 70 000 ludźi je nablaku zahinyło, runje telko zemrě w měsacach po tym. Foto: dpa/Kyodo/MAXPPP

Kóčku při pašowanju drogow lepili su zas­tojnicy w jastwje stolicy Sri Lanki Colom­bo. Sobudźěłaćerjam bě pod­hladny pakćik napadnył, kotryž měješe kóčka wokoło šije. W nim namakachu heroin a SIM-kartki za mobilne telefony. Nětko chcedźa zwěsćić, hač je kóčka hižo ča­s­ćišo jako kurěr w jastwje była. Mjeztym su tež wěstotne naprawy zesylnili.

15 eurow pokuty płaćić dyrbješe Gloria wjerchowka von Thurn und Taxis, dokelž bě bjez nahłownika na elektriskim roleru na pohrjeb Georga Ratzingera w Re­gensburgu přijěła. Kaž rěčnica po­licije zdźěli, su pjenjezy mjeztym dóšli. Policija bě 60lětnej chłostanku pósłała, po tym zo bě wona 8. julija bjez nahłownika k Regensburgskej katedrali přijěła a swój elektro­roler demonstratiwnje před tam stejacymi policistami wotstajiła.