Z wudaća: pjatk, 24 septembera 2021

Ansamblowcy koncertuja

Budyšin. Serbski ludowy ansambl pokazuje kónc tydźenja dohromady štyri rozdźělne programy w Hornjej Łužicy. Dźensa w 19.30 hodź. předstaji jeho smyčkowy kwartet na cyrkwinskej žurli Ochranowskeje bratrowskeje wosady pod hesłom „Štyri na raz“ twórby mjez druhim Leopolda Schefera a Helmuta Fryče. Jutře, sobotu, w 10.45 a 12 hodź. rěka na Rěčičanskim Erlichtec dworje „Dudy a přećeljo“. Handrij Henčl a wjacori kolegojo-instrumentalisća prezentuja njewšědne kompozicije za drje najtradicionalniši serbski hudźbny nastroj kaž tež za fujaru, fujawu (Alphorn), huslički a gitaru. Njedźelu w 17 hodź. wuhotuje SLA nazymski chórowy koncert „Ha, lisćička, łopjenka padaja“ w Chwačanskej cyrkwi. Spěwarki a spěwarjo zanjesu pod nawodom Tvrtka Karlovića twórby na přikład Jurja Winarja, Johannesa Brahmsa a Feliksa Brojerja. Zastupne lisćiki ­skazać móžeće pod ­knihować abo móžeće sej je při wje­čornej kasy kupić.

Na oktoberski swjedźeń

Krajne koparske mišterstwa Ü60

Sakski koparski zwjazk zarjaduje 2. oktobra wot 10 hodź. w sportowym a wólnočasnym centrumje w Němskich Pazlicach krajne mišterstwa starobneje klasy Ü60. Hrać budu tam mustwa BSG Wocl Riesa, Fortuna Trjebin, Póst Drježdźany, HZ Hórnikečanski jězor, HZ Engelsdorf/Tresenwald, FSV Motor Brand­Erbisdorf, Drježdźanski SC 1898 a HZ Němske Pazlicy/Kamjenc.

Njedźelu na derby

W krajnej koparskej klasy budźe njedźelu w Chrósćicach koparski derby mjez mustwomaj tamnišeje SJ a Rakečanskeho ST. W tabulce stej cyłkaj nimale susodaj. Rakečenjo steja po pjeć hrajnych dnjach na wosmym městnje tabulki, Chróšćenjo z dypkom mjenje na dźesatym.

25.09.  13:00  FC Energija Choćebuz

  – FC Eilenburg

25.09.  14:00  SV Módro-běli Zorbau

  – Budissa Budyšin

25.09.  15:00  Kickers 94 Markkleeberg   – Jednota Kamjenc

25.09.  15:00  HZ Łaz/Běły Chołmc

  – ST Marijina hwězda

25.09.  15:00  Módro-běli Kulow

  – Biskopičanske KT II

26.09.  12:30  SJ Chrósćicy II

  – HZ Hórnikečanski jězor

26.09.  13:00  ST Wjelećin II

  – HZ Wulka Dubrawa II

  / Radwor II

26.09.  15:00  ST Radwor

  – HZ Wóslink/Skaskow

  /Kulow II

26.09.  15:00  SJ Chrósćicy

  – Rakečanske ST

Běhać – kolesować – běhać

We Wojerowskim zwěrjencu wjesela so nad dorostom hrjebakow (Erdmännchen). Kaž nowinska rěčnica coowa Stefanie Jürß zdźěli, je kralowna hrjebakow Heidi srjedź ­awgusta štyri młodźata porodźiła – tři z nich so tule wopytowarjam pokazuja. ­Njejasne dotal je, štó je nan tychle nowych wobydlerjow zwěrjenca. To móhł hrjebak Frank abo tež Kurt być. Foto: Silke Richter

Pjany z kolesom po puću był

Wjazońca. Policija je wčera we Wjazońcy napadneho kolesowarja lepiła. Kontrola wujewi pola 37lětneho alkoholowu hódnotu 1,66 promilow, a policija wozjewi jeho wopojenosće we wobchadźe dla.

Łužiska a srjedźoněmska towaršnosć hórnistwoweho zarjadnistwa (LMBV) dosaněrowanje južneho brjoha při Slěbornym jězoru wo lěto přestorči.

Łaz (AK/SN). Južny brjóh Slěborneho jězora při Bjedrichečanskim přibrjohu (Friedersdorf) saněrować budźe prawdźepodobnje lěto dlěje trać. To podšmórny Łazowski wjesnjanosta Thomas Leberecht (CDU) na minjenym posedźenju tamnišeje gmejnskeje rady.

„Tak mjenowanu testowu płoninu chcedźa w oktobrje 2022 twarić započeć, a to ze strony jězora“, Leberecht rozłoži. Testowa faza traje wot oktobra 2022 hač do apryla 2023. Poprawne saněrowanje Slěborneho jězora slěduje potom wot oktobra 2023 hač do apryla 2025. Planowane dosaněrowanje brjoha je tuž wo cyłe lěto přestorčene. Campingowu a kupansku sezonu w lětomaj 2022 a 2023 při Slěbornym jězorje pak móža tam bjez wobmjezowanjow a kaž planowane wotměć.

Delanska gmejna nałoži dźěl pawšale za ponowjenje trawersow

Róžant (JK/SN). Samo na sebi chcyše gmejnska rada Ralbicy-Róžant na swojim wčerawšim posedźenju zaso simultanu techniku zasadźić. Dokelž pak njeběchu najebać wulke prócowaje tołmačerja namakali, su posedźenje bjez přełožka přewjedli. Přiwšěm chcedźa simultany přełožk za němskeho radźićela kaž serbšćinu njewobknježacych hosći přichodnje zawěs­ćić. Za to so z hižo nazhonitej tołmačerku dorozumja a wužiwaja za jeje dźěło pawšalu k spěchowanju dwurěč­nosće w gmejnje.

Lětušu pawšalu we wobjimje 70 000 eurow za sylnjenje wjesneho ruma chce komuna za wšelake naprawy zasadźić. Tak su so wčera dojednali, nałožić 24 000 eurow za to, skrućić lětuši hospodarski plan. Dalše 25 000 eurow dóstanje sportowe towarstwo Sokoł Ralbicy/Hórki za ponowjenje trawersow w Stadionje přećelstwa.

Max Grundmann bě original. W jeho Běłochołmčanskej hospodźe „Tři lipy“ knježeše zwjetša wulkotna nalada. Wón pochadźeše z – we Wojerecach a wokolinje – derje znateje a česćeneje swójby wobchodnikow, předewzaćelow a rjemjeslnikow. „… wysokozrosćena postawa ze šěrokimaj ramjenjomaj, korpulentna hač do wysokeje staroby; muž, kiž je hubu stajnje na prawym blaku měł. Swojim hosćom napřećo bě, tak so praji, přeco jara šćedriwy“, piše Werner Thomas w swojej knize „Powěsće a dalše sta­wiznički wokoło a z Běłeho Chołmca“ wo bywšim hosćencarju, kiž bě so z kolesom jěducy stajnje z hrónčkom „Purumpumpum, der Grundmann kummt“ připowědźił. Wšědny dźeń zmištrowa ze šćipatym jazykom a (sebje)ironisce. „Wón přežiwi čas kejžora a je so njehladajo někotrehožkuli wušparanja tež přez dobu Hitlera předrěł“, Thomas dale piše, „… zwjetša hódnoćachu jeho hdys a hdys prowokowace wustupowanje jako žort.“ To njeje pozdźišo za čas Němskeje demokratiskeje republiki hinak było. Postajenja knježerstwa, wólby abo tež wšědny dźeń w hospodźe komentowaše wón na cyle swojorazne wašnje.

Rentnar a što potom – wuměnkarsku swobodu wužiwać abo wužadanje přiwzać (33)

Ludźi ze słódnym mjedom zapleńčić, so zamołwiće wo wěstotu druhich starać a lubowarjow chóroweho spěwanja z lóštnymi pěsnjemi zawjeselić ma mjeztym 80lětny agilny Pěskečan Beno Pólk za samozrozumliwe. Tele tři wužadace ­činitosće wobhladuje wón jako nošne stołpy swojeho wuměnkarskeho derjeměća. Formował a skrućił bě sej je z přikubłanymi kajkosćemi z časa dźěćatstwa.

Narodźiwši so w druhim lěće suroweje Druheje swětoweje wójny nazhoni jako najmłódše mjez sydom Pólkec dźěćimi, što rěka pod chuduškimi poměrami a přiwšěm z lubosću maćerje kubłany wotrosć. Nan je dźě so hakle 1949 z wójnskeje jatby domoj wróćił. Derje dopomina so Beno Pólk hišće na swój šulski čas. Sedmjo nóžkowachu při kóždym wjedrje – při rjanym wjedrje bosy a hewak w črijach z drjewjanymi pódušemi – do Njebjelčanskeje šule. Nazymu ducy domoj dachu sej za Serbskimi Pazlicami stajnje prawu rěpku słodźeć, a hłódny brjuch bě změrowany.

Wobchad z regionalnej twarskej kulturu gmejnam w biosferowym rezerwaće Hornjołužiska hola a haty wulke wužadanje

Tykowane chěže wotbłyšćuja w biosferowym rezerwaće Hornjołužiska hola a haty za region typisku twarsku kulturu. W kotrej měrje pak wone hišće aktualny wobraz tamnišich komunow postajeja? Abo što gmejny činja, zo bychu pomhali wonu twarsku substancu zachować, tele swědstwa hornjołužiskeje wjesneje architektury wonkownje saněrować a zdobom nutřka načasnym narokam žiwjenja wotpowědować?

Za skupinu studowacych w masterskim směrje Regionalne wuwiće a přirodoškit Wysokeje šule za naslědne wuwiće w braniborskim Ebers­waldźe bě wot zarjada biosferoweho rezerwata namjetowana tematika „Sydlenske wuwiće a za region typiske twarjenje w biosferowym rezerwaće“ přewšo wužadowaca. Tak zaběrachu so z njej we wobłuku studentskeho projekta. Za čas koronapandemije su woni ze Stróže hišće młodu tradiciju zhromadneho dźěła mjez partneromaj dale wjedli.

W serialu „Na serbskich slědach

po Praze“ wjedźe bywši Pražan

Marek Krawc čitarjow na městnosće

w čěskej stolicy, kotrež maja

tež za nas Serbow wulki wuznam.

Dźensa: Klementinum

Po Praskich Hradčanach je Klementinum najrozsahliša skupina baroknych twarjenjow w čěskej stolicy. Do lěta 1556 běchu 32 małych domow, sydom statokow, tři cyrkwje, dwě zahrodźe kaž tež jedyn klóšter na jeho městnje blisko Karloweho mosta. Po zasydlenju jezuitow 1556 wu­zwolichu sej jich zastupjerjo tónle powabliwy blečk wosrjedź stareje Prahi, zo bychu sej tam swoje nadobne sydło natwarili, kotrež ma hač do dźensnišeho raz kruteho, wot wonkowneho swěta wotzamknjeneho hrodu. W jeho nutru pak knježeše a knježi nadal čiłe wědomostne žiwjenje.