Z wudaća: srjeda, 06 julija 2022

Berlin (dpa/SN). Hladajo na lěsne wohenje w Braniborskej je sej minister za lěsnistwo a klimowy škit zwjazkoweho ­kraja Axel Vogel (Zeleni) spěšniši přetwar lěsa z jasnje wjace lisćowcami žadał. Přeco hišće je tam něhdźe 80 procentow chójnowych lěsow. „Měli jasnje wjace lisćowych štomow měć, štož je kaznja hodźiny“, wuzběhny Vogel wčera w informaciskim radiju sćelaka RBB.

Něhdźe 600 000 hektarow jehlinoweho lěsa dyrbjeli cyłkownje w zwjazkowym kraju přetwarić. Tajki přetwar wotměwa so wob lěto na něhdźe 5 000 hektarach, štož njedosaha. Přetwar dyrbjeli klimoweje změny dla w běhu jedneje generacije zmištrować. „Hewak snano bórze hižo žane lěsy w Braniborskej nimamy.“ Dohromady je w kraju wjace hač milion hektarow lěsnych přestrjenjow.

Vogel pokaza na tuchwilne štwórte suche lěto minjenych pjeć lět. Dotal su so hižo 755 hektarow lěsa wotpalili. Sezona lěsnych wohenjow pak je so runje hakle započała. Něhdźe 80 procentow wohenjow su ludźi zawinowali. Mjeztym je so přizjewjenski proces polěpšił. Najwjac wohenjow su wohnjowi wobornicy spěšnje našli a tuž njemóžachu so spěšnje wupřestrěć.

Berlin (dpa/SN). Krótko do lětnjeje přestawki zwjazkoweho sejma chcyše zwjazkowy kancler Olaf Scholz (SPD) na prašenja zapósłancow wotmołwić. Prjedy hač so naprašowanje po připołdnju zahaji, Scholz skrótka k zapósłancam porěča. Po tym mějachu sobustawojo parlamenta 60 mjeńšinow chwile, swoje prašenja stajeć. Fachowcy wuchadźachu z toho, zo póńdźe mjez druhim wo nadpad Ruskeje na Ukrainu a wuskutki na Němsku. Potajkim měł so kancler tež k inflaciji a płunowej nuzy wuprajić.

Zawěsće ma zwjazkowy kancler tež tak mjenowanu „koncertowanu akciju“ wuswětlić, wo kotrejž je wón z dźěłodawarjemi a dźěłarnistwami rěčał. Dale bě hišće hodźinska debata planowana. W njej měješe tež wo energijowe zastaranje we wójnskich časach hić. Móžny dalši tema bě etat Zwjazka. Aktualnu hodźinu bě frakcija CDU/CSU zapodała.

Marek Krawc rozprawja wo aktualnje rozjimanych temach w Čěskej

Praha. Prěnjeho julija je Francoska Čěskej republice symbolisce staflowy štab za prezidentstwo rady EU přepodała. Krajej stej mjenujcy minjeny kónc tydźenja „běh přećelstwa“ k wopomnjeću čěskeho běharja Emila Zátopeka wotměłoj. W Brüsselskim stadionje „Tři lipy“, hdźež bě sportowc 1954 swětowy rekord na distancu 10 kilometrow nastajił, staj Philipe Leglise-Costa a Edita Hrdá, wobaj zapósłancaj EU, sportowe zarjadowanje zahajiłoj. Olympiska dobyćerka Jarmila Kratochvilová a dalši znaći atleća su so na wubědźowanju wobdźělili. „Staflowy běh je něšto cyle wosebiteho. Partneraj dyrbitaj so jedyn na druheho spušćeć móc. Kolegialita a kooperacija budźetej nam wažnej stołpaj za wuspěšne prezidentstwo EU“, rozprawješe Hrdá po přewjedźenej akciji.

Zamołwići w serbskich gremijach su dopóznali, zo je mjez wot Załožby za serbski lud spěchowanymi institucijemi konkurenca, a chcedźa ju wotstronić. To je prawje a zdawna načasu. Rozsudźene pak hišće ničo njeje. A tak je wšědnje produkowaca serbska institucija – Ludowe nakładnistwo Domowina – dale strachej wustajena, zo fachowcow zhubi abo scyła njedóstanje, dokelž druhdźe lěpje płaća. Prěnja kročel je nětko sčinjena a mzdy w LND tróšku zwyša. Dźěła pak je dale dosć, dźěłaćerjow a dźěłaćerkow pak wjace njeje. Dźěłowy ćišć předewšěm w redakcijach nowin z tym njewoteběra. Wone wšědnje, tydźensce a měsačnje čitarkam a čitarjam produkt w ćišćanej formje kaž tež online spřistupnjeja. Dotal – to je załožbowy direktor wčera chwalobnje hódnoćił – njebě jenički dźeń bjez serbskich nowin, najebać koronakrizu. To je zasłužba wšitkich w redakcijach dźěłacych. Za to jim dźak. Nětko pak je načasu jich dźěło tež porjadnje hódnoćić a mzdy trajnje přiměrić. Janek Wowčer

Luboraz (dpa/SN). Lěsny woheń w Luboraskej holi wohnjowych wobornikow dale zaběra. Cyłkownje 167 wobornikow ze 66 jězdźidłami je tam zasadźenych. Woni spytaja potrjechenu, 50 hektarow wulku płoninu hašeć. „Kak so woheń přez dźeń wuwije, njeje wotwidźeć. Wuchadźamy z toho, zo so woheń moderatnje na sewjerowuchod wupřestrěwa“, zdźěli dźensa rěčnik regionalneje wodźenskeje centrale wohnjowych woborow Łužica. Hašenje je tuchwilneje suchoty dla jara ćežko.

Dortmund (dpa/SN). Braniborski hospodarski minister Jörg Steinbach (SPD) so boji, zo Ruska po přepruwowanju płunoweje pipeliny Nord Stream 1 honač zaso njewotwjertnje. Tole rozłoži wón wčera nowinje Bild a pokaza na lětne hladanje, kotrež dźesać dnjow traje. „Z wobstejnosćow sćěhuju, zo móhli snano argumenty namakać, stop trajnje podlěšić.“

Lětne hladanske dźěła na Nord Stream 1 zahaja so 11. julija a zwjetša dźesać dnjow traja. Potom hižo žadyn płun po pipeline njeběži. Wulka starosć tuž je, zo Ruska po tym płunowy honač zaso njewotwjertnje. Před totalnym wupadom ruskeho płuna je mjez druhim tež zwjazkowy hospodarski minister Robert Habeck (Zeleni) warnował.

„Stop nas k tomu nuzuje, płun z tamnych krajow kupować, štož je drohe. Potom njemóžemy płunowe składy dale pjelnić. Potom dyrbi stat zapřimnyć a schodźenk III wuwołać,“ Steinbach wuswětli. Habeck je hižo alarmowy schodźenk II w zwisku z nuzowym planom płun wu­wołał. Nastupajo třeći schodźenk je jedna z naprawow, zo ma stat potrjebu płuna wotpowědnje regulować a ju pomjeńšić.

Z nyšporom w połnje wobsadźenej Křižnej cyrkwi je město Drježdźany 28. křižneho kantora Rodericha Kreilu minjenu sobotu oficialnje na wuměnk rozžohnowało. 65lětny je ćěleso přez štwórć lětstotka „na najwyšim niwowje nawjedował a woheń jednoho z najstaršich hólčich chórow Němskeje do přichoda njesł“, hódnoćeše ­sakska kulturna ministerka Barbara Klepsch (CDU) angažement rodźeneho Mnichowčana a prěnjeho ze Sakskeje njepochadźaceho w tymle zastojnstwje chórowych stawiznow. Kreile je z Křižnym chórom wuspěchi po cyłym swěće swjećił. Srjedź ­julija budźe hišće raz dźewjeć koncertow z nim w Němskej. Foto: Jürgen Männel

Drježdźany (dpa/SN). Sakska předsydka Lěwicy Susanne Schaper ma wobmjezowane wužiwanje ćopłeje wody w energijowej krizy za njesprawne. Z kritiku poćahuje so 44lětna na rozsud bydlenskeho drustwa Dippoldiswalde, sylnje stupacych energijowych płaćiznow dla ćopłu wodu hižo wodnjo a w nocy k dispoziciji njestajić. Po słowach Schaper njewotpowěduje to žiwjenskej realiće. Drustwo chce swojich podružnikow hladajo na wysoke pódlanske kóšty škitać, štož je wopačny puć.

„Za ludźi, kotřiž maja małe dźěći abo w změnach dźěłaja, je nanuzowana lutowanska naprawa njepřicpějomna. Wone sahaja do prawow na samopostajowanje a su nastupajo podruž hruby njedostatk“, Schaper wujasni. Rozsudne je, ekstremnje stupace energijowe płaćizny wobmjezować a je dołhodobnje stabilizować, štož maja energijowe koncerny ze swojeho nadbytka financować. Schaper pokaza na minjeny pjatk wotměte kulojte blido Lěwicy na temu „energijowa chudoba“. Nimo toho chce sakska Lěwica energijowe płaćizny na přichodnym posedźenju krajneho sejma přednjesć a diskutować.

Při hrajkanskim domje Tobix na Wojerowskej Otto Nagelowej wotewrjetej Andrea Hartkopf (na wobrazu) a Mandy Richter jutře nowu lodowu zahrodu. Wotewrjena budźe wona stajnje wot srjedy do pjatka popołdnju, sobotu a njedźelu cyły dźeń. Lodowa zahroda ma 50 městnow. Nimo lodu chcetej mějićelce tež kofej a tykanc poskićować. Foto: Silke Richter

Koćina (aš/SN). Koćinski wjesny klub a tamniša młodźina přeprošujetej wšitkich zajimcow wot 8. do 10. pražnika na wjesny swjedźeń. Započatk budźe zajutřišim, pjatk, w 19 hodź. z natočenjom piwa. Přizamknje so Asparagus Open Air, hdźež móža wopytowarjo k zynkam DJja Erixøna hač do ranja porjadnje rejwać. Sobotu přewjedu wot 12.30 hodź. wolejbulowy turněr. Wo chłódne napoje a słódne přikuski je wězo postarane. Sobotu wot 21 hodź. wotewru swjedźenski stan znowa za Asparagus Open Air. Wjeselić směće so wšitcy na DJja Erixøna, wot 23 hodź. na DJja Housejunkee a wot 1 hodź. na DJja BEKZ. Tak budu hosćo hač do rańšich zerjow z najlěpšej hudźbu zastarani.