Z wudaća: wutora, 28 měrca 2023

Domowina: My smy přichod

Budyšin. W zdźělence předsydy Domowiny Dawida Statnika je so třěšny zwjazk wot njedawneje nowinskeje konferency Serbskeho sejma distancowała: „Nowe a přidatne struktury kaž etablěrowanje parlamenta njejsu ze wšelakorych přičin z našeho wida praktikabelne“, Statnik piše. Wón widźi „naš přichod“ wosebje „we wobłuku Domowinskeho dźěła“ a hižo eksistowacych gremijach.

So za zelenu energiju wuprajiłoj

Budyšin. Energijowe předewzaće LEAG a město Njedźichow podpisaštej póndźelu zaměrowu papjeru, w kotrejž so za zhromadne pruwowanje móžnosćow zastaranja miliny a ćopłoty ze zeleneje produkcije w Budyskim wokrjesu wuprajitej. Njedźichowski wjesnjanosta Harry Habel (CDU) wuzběhny: „To je projekt, kotryž ma bjezposrědny wužitk za přichod gmejny a regiona.“

Wyšu mzdu „filozofam“

Sta akterow a tysacy hosći na „22. swětowym dnju šulerskeho dźiwadła“

Budyšin (SN/bn). Ze Shakespearowym citatom „Cyły swět je jewišćo“ bě wyši hrajny nawoda Němsko-Serbskeho ludoweho dźiwadła Stefan Wolfram wčerawši „22. swětowy dźeń šulerskeho dźiwadła“ w Budyšinje zahajił. Na wuprajenje nawjazujo zakónči wón „najwjetše zetkanje šulerskich dźiwadłow w Němskej“ na hłownym jewišću NSLDź, dźakujo so za „20 předstajenjow kóždeho žanra z dohromady wjace hač 700 sobuskutkowacymi a cyłkownje něhdźe 3 000 wopytowarjemi. Sće so sami z jewišćom stali, a Budyšin bě dźensa jewišćo swěta.“ Budyski wyši měšćanosta Karsten Vogt (CDU) rjekny, zo je jemu „tónle dźeń jako bywši gymnazialny direktor wosebje wažny“ a dźakowaše so „NSLDź, zo swjatk nadal swěrnje zmóžnja. Nowy projekt dźě je spočatnje stajnje lochki, jón wutrajnje dale wjesć pak je něšto cyle hinaše.“

Leńka Thomasowa je nowa županka župy „Jan Arnošt Smoler“ Budyšin. W rozmołwje z Axelom Arltom mjenuje wona přichodne wužadanja dźěławosće župy.

Kotre prioritne ćežišća za dźěławosć župneho předsydstwo widźiće?

L. Thomasowa: W župje mamy mnohich swěrnych skupinarjow, kotřiž staroby dla zhromadźizny sami hižo njeorganizuja. Woni pak so hišće rady na tajkich wobdźěleja. Tuž chcemy wjele župnych poskitkow přihotować, a nadźijam so, zo woni tajke hišće dołho a husto wužiwaja.

Hladajo na dorost steja młode serbske swójby w srjedźišću. Chcemy z nimi na zhromadnych swjedźenjach a župnych popołdnjach za swójby styki pohłubšić.

Župa je sydom zakładnym šulam z wučbu serbšćiny B hižo wjele lět z krutej partnerku. Ma serbšćina B scyła hišće přichod?

Zhorjelc/Budyšin (SN/MiP). W mjenje rjemjeslnikow wokrjesow Zhorjelc a Budyšin staj wokrjesnaj rjemjeslniskaj mištraj Frank Scholze a Marcel Schulze nowinsku zdźělenku wozjewiłoj. W tutej poćahujetaj so na studiju – a w zwisku z tutej wotpowědny kritiski medijowy wothłós –, kotraž tematizuje „...přede­wzaćelski angažement za ekstremnych prawicarjow we wuchodnej Sakskej.“

Marcel Schulze, zastupjer Zhorjelskich rjemjeslnikow, praji w zdźělence, „zo su předewzaćeljo zaso jónu pawšalnje podhladni.“ Po jeho měnjenju studija wjesny rum z předsudkom pohódnoći, „kotryž tak realiće njewotpowěduje.“ Wón doda: „W rjemjesle a zjednoćenstwach mamy wšitke politiske směry a towaršnostne skupiny zastupjene.“ Budyski wokrjesny rjemjeslniski mišter Frank Scholze naspomni, zo „tuchwilna kampanja, nikomu njepomha.“ Wón měni, „zo je negatiwne poselstwo, kotrež z městow hladajo na wjesny rum wuchadźa, zahubne a zo je tak jenož prašenje časa, doniž rjemjeslnistwo kaž tež předewzaćelstwo we wjesnych kónčinach krok po kroku njezahinje.“

Grodk/Gózdź (JoS/SN). Hórniske předewzaće Łužiski kopor a šćěpjel (KSL) chce spočatk 2030 z wudobywanjom kopora w Grodku započeć. Z hospodarskeho hladanišća by to za cyły region rěkało: 1 000 direktnych a 2 000 indirektnych dźěłowych městnow kaž tež wuwiće a wutwar wobchadneje a zarjadniskeje infrastruktury. Tuchwilu wotměwa so procedura za rjadowanje krajiny (Raumordnungsverfahren), do kotrejež so tež wobydlerstwo zapřija. Hač do 24. jutrownika móža Grodkowčenjo swoje prašenja, pokiwy a wobmyslenja wudobywanje kopora nastupajo zapodać. Dokelž za to wjace wjele chwile njeje, je Grodkowske měšćanske zarjadnistwo zašłu sobotu wobydlerjow na informaciske zarjadowanje do wjesneho domu w gmejnskim dźělu Gózdź přeprosyło. Zastupjerjo KSL kaž tež planowanskich wotrjadow Braniborskeje a Berlina podachu so z Grodkowčanami do rozmołwy a diskusije. Měšćanostka Christine Herntier běše w přeprošenju mjez druhim pisała: „Wjeselu so na kopicu dobrych rozmołwow.“ W tym wšak bu přesłapjena. Hižo wot spočatka zarjadowanja sem běše nalada w publikumje skerje njepřećelska.

Flensburg (jh/SN). W historiskim domje Flensborghus w Flensburgu wotmě so dźensa nowinarska konferenca za Europeadu. Wona budźe klětu wot 28. smažnika do 7. pražnika w němsko-danskej namjeznej kónčinje pod hesłom „Mjez morjomaj“, wšako leža hrajne městna mjez Sewjernym a Baltiskim morjom.

Zastupjer přihotowanskeho wuběrka „Serbske mustwo – Europeada 2024“ w Flensburgu drje přitomny njebě, za to pak online starosta Serbskeho Sokoła Milan Funka. Projektowy nawoda Ruwen Möller wo přihotach informowaše. Hrajne městna w Němskej a Danskej hišće jasne njejsu, dokelž maja ličbu přizjewjenjow dočakać. Přizjewjenski čas běži hač do 1. meje. Wšitcy štyrjo wuhotowarjo – Sintojo a Romojo w Schleswigsko-Holsteinskej, Frizojo, Němcy w Sewjeroschleswigskej a Danojo w Južnoschleswigskej – chcedźa žónske mustwo přizjewić. Po informacijach referenta Dowowiny Clemensa Škody serbskej cyłkaj žonow a muži hišće přizjewjenej njestej, dokelž pobrachuje přizwolenje spěchowanskich srědkow. Skupinow wulosować chcedźa lětsa w Flensburgu.

Drježdźany (dpa/SN). Dźeń po cyłoněmskim warnowanskim stawku je zjawny bliskowobchad w Sakskej dźensa w dalokej měrje zaso fungował. Z městnami dyrbjachu ludźo w železniskim wobchadźe hišće z wobmjezowanjemi ličić, rěčnik železnicy zdźěli. Stawk zjawneje słužby bě wčera železniski a busowy wobchad zlemił. Dźěłarnistwo ver.di žada sej za přistajenych 10,5 procentow, znajmjeńša pak 500 eurow wjace mzdy.

Kritizuje zwadu w koaliciji

Berlin (dpa/SN). Do dalšich wuradźowanjow koaliciskeho wuběrka je městopředsyda frakcije FDP w zwjazkowym sejmje Konstantin Kuhle zwadu w amplowej koaliciji kritizował. „Nimam za dobre, hdyž něchtó zhromadne dźěło koalicije zasadnje do prašenja staja. To płaći tež za zastupnikow FDP“, rjekny ­Kuhle dźensa w rańšim magacinje sćelaka ARD. Dźensa chcychu SPD, Zeleni a FDP ze swojimi wuradźowanjemi pokročować, kiž běchu wčera w Berlinje po 19 hodźinach přetorhnyli.

Wothłosuja wo awtach

W Gubinje twari kanadiski koncern Rock Tech fabriku, hdźež ma so litiumhydroksyd zhotowić. Maćizna je trěbna za baterije, kotrež su zakład elektromobility. Na zaryw je wčera tež braniborski ministerski prezident Dietmar Woidke (SPD, 2. wotlěwa) přijěł. W zawodźe chcedźa wob lěto 24 000 tonow litiumhydroksida, za baterije 500 000 elektroawtow, produkować. Foto: dpa/Patrick Pleul

Plahowarjo howjadow w Europje naje­bać wysoke kóšty a niše mlokowe pła­ćizny wulce do plahowanja zwěrjatow ­inwestuja. Na awkciji plahowanskeho zwjazka howjadow Ludwigslust-Parchim minjeny kónc tydźenja w Karowje, wu­činješe přerězna płaćizna 10 427 eurow na ćelo. Rekordnu płaćiznu na awkciji docpě z 89 000 eurami młoda kruwa ­Rosy z Dedelowa (Uckermark).

Šofer motorskeho je w Čěskej na ćěkańcy před policiju po startowej a přizemjenskej čarje lětanišća jěł. Kaž rěčnik policije ­minjeny pjatk zdźěli, chcychu zastojnicy 43lětneho w měsće Cheb kontrolować. Wón pak dale jědźeše, čerwjene ample njewobkedźbowaše a k lětanišću smaleše. Naposledk je mašina w błóće tčacy wostała. Policija šofera nachwilnje zaja.

Žitawa (dpa/SN). Žitawa chce znowa přećiwo pólskemu knježerstwu skoržić, dokelž ma so brunicowa jama Turów bjezposrědnje za hranicu rozšěrić. To wozjewi wčera Žitawske měšćanske zarjadnistwo. Na swojim wosebitym posedźenju minjenu sobotu, dorozumi so měšćanska rada na wotpowědnu skóržbu. Konkretnje dźe wo to, zo ma so w Turówskej brunicowej jamje hišće hač do lěta 2044 wuhlo wudobywać. Po měnjenju města Žitawy pak njepłaći ­hišće wobswětoznjesliwe pruwowanje (UVP). Přećiwo pruwowanju je Žitawa nazymu skoržiła. Dotal njeje hišće ničo rozsudźene a tohodla njepředleži po słowach měšćanskeje rady tež hišće žana dowolnosć za dalše wobhospodarjenje jamy.