Z wudaća: póndźela, 27 nowembera 2023

Projektaj wuznamjenjenej

Mittweida. We wobłuku Sakskeho statneho myta za twarjenje we wjesnych kónčinach bu předwčerawšim mjez druhim Hórčanski Smolic statok wuznamjenjeny. Młoda swójba je sej tam přikładnje konjenc na bydlenski dom wutwariła. Tež ponowjeny tykowany dom bjezposrědnje Njeswačanskeje cyrkwje je wuznamjenjenje dóstało.

Předstaja wuslědki ewaluacije

Budyšin. Wědomostnicy Serbskeho instituta su we wobłuku nowinarskeje konferency dźensa wo přednoškach na zajutřišim, srjedu, so wotměwacym Institutnym dnju informowali. Zarjadowanje budźe w Serbskim domje a změje jako jedne temowe ćežišćo „Wubrane wuslědki ewaluacije koncepta ,2plus‘ a wliw wobchadneje rěče na komunikatiwnu kompetencu šulerjow 9. lětnika“.

Bankowe konta wozjawnić

Program 149. schadźowanki bě wotbłyšć tuchwilnych debatow

Budyšin (SN/MG). „Witam Was nanajwutrobnišo na 149. schadźowanku, tu do Budyskeje ‚Króny‘!“ Na postrow Jana Clausena slědowaše, štož na tymle městnje najčasćišo slěduje: program. Najwšelakoriše cyłki a skupiny běchu sebi na lětušej schadźowance předewzali wupłody swojich kreatiwnych mysli prezentować. Spočinać smědźeše lětsa skupina Serbska murja. W krótkej scenje wopisachu čłonki a čłonojo na jewišću ćežki nadawk spisanja kabareta. Kabaret samy pak njepředstajichu live na jewišću ale w formje krótkich widejow, kotrež na třoch městnach wosrjedź programa pokazachu. Štóž pak bě so na tutym městnje prašał, hač změje schadźowanka lětsa jenož jednoho moderatora, dožiwi w přichodnym moderaciskim bloku překwapjenku: Po­zdatny kameramuž Syman Šćapan so jako wudospołnjenje moderaciskeje dwójki wukopa. Prěni přinošk, kotryž zhromadnje připowědźištaj, přichadźeše z Drježdźan: Na tak mjenowanej „Sorbfari“ wotkry sebi turist z dalokeho New Yorka pozdatnje indigeny lud Serbow.

FabMobil z.t. je přez cyłe lěto po puću, zo by kreatiwne technologije do wjesnych kónčinow přinjesło. Minjeny tydźeń wopyta swobodnu wyšu šulu we Wulkej Dubrawje. Milenka Rječcyna je so z jednaćelom předewzaća FabMobil, Bosćijom Pjacu, rozmołwjała.

Kotre wobsahi sće šulerjam we Wulkej Dubrawje posrědkowali?

B. Pjaca: Na poskitku su so zajimowani šulerjo wšitkich rjadownjow wobdźělili. W prěnim rjedźe su woni po swójskich idejach w kompjuterowym programje figury kreěrowali a je naposledk w 3D wučisćeli.

Ma Waš angažement za kubłanje dźěći a młodostnych dale a wjetši wuspěch?

B. Pjaca: Tak sej to znajmjeńša přejemy a tež začuwamy. Přetož digitalizacija postupuje – hač to chcemy abo nic. ­A młodźina je wotewrjena za nju. Z našim FabMobilom podpěrujemy a rozšěrjamy poskitk zaběry na tutym polu.

Na kotre wašnje so tónle wuspěch pokazuje abo snano tež mytuje?

Wudobywanje kopora w srjedźnej Łužicy je dale aktualne. Gmejny Slepo, Trjebin a Dźěwin kaž tež Rownjanska wjesna rada w swojich stejišćach wobmyslenja wopisuja.

Slepo/Trjebin/Dźěwin (AK/SN). Gmejny Slepo, Trjebin a Dźěwin kaž tež Rownjanska wjesna rada planowany projekt „wuwiće a wobhospodarjenje koporoweho hórnistwa“ wotpokazaja. Tole wuchadźa z pisomnych stejišćow. Towaršnosć Koporowy šćěpjel tzwr (KSL) ma wotpohlad mjez Grodkom a Slepom blisko Syjka (Graustein) na 45 hektarach koporowe podkopki zaměstnić. Mjez lětami 2035 do 2055 chce předewzaće tam wob lěto hač do pjeć milionow tonow kopora wudobywać. Cyłkownje ma to 100 milionow tonow kopora być. Tole potrjechja składźišća Grodk, Syjka a Slepo. Po dotalnym stawje pak nochcedźa na kóždy pad składźišćo Slepo wotkryć.

Grodk (JoS/SN). Financowanje zakonja wo přiměrjenju strukturow je dale zaručene. Tele zwjeselace poselstwo je Carsten Schneider (SPD), statny minister a społnomócnjeny zwjazkoweho knježerstwa za wuchodnu Němsku, na posedźenju „wulkeho Łužiskeho kruha“ minjeny pjatk w Grodku sposrědkował. „Srědki su zaručene. Prawniska wěstota hižo tohodla wobsteji, dokelž je wustup z brunicy 2038 zakonski“, Schneider rjekny. Jenož tak móhli ludnosći we Łužicy pokazać, štož Łužiski kruh woznamjenja. „Łužica je ,palna škleńca‘ změny strukturow.“ Puć jednory njebudźe. Demografiski łamk traje znajmjeńša hač do lěta 2030. A ludźo tam du, hdźež maja swoje wočakowanja za spjelnjene. To rěka w prěnim rjedźe atraktiwne mzdy.

Kijew (dpa/SN). Knježaceje zymy dla je ukrainski prezident Wolodymyr Zelenskyj ludźi w kraju na połoženje wojakow na fronće skedźbnił. „Nětko, hdyž su wobstejnosće wobćežne, měli so wšitcy tym wosebje dźakować, kiž škit našeho kraja zaruča“, rjekny Zelenskyj w swojej wšědnej widejowej narěči. Wojacy zasadźuja so w zymskich poměrach, „zo bychu Ukrainu, žiwjenje stata a našu njewotwisnosć zakitowali“, wón rjekny.

Protesty w Čěskej lutowanja dla

Praha (dpa/SN). Z cyłokrajnym protestnym dnjom su dźěłarnistwa w Čěskej potwjerdźili, zo so kursej lutowanja li­beralno-konserwatiwneho knježerstwa w Praze spřećiwjeja. Na mnohich šulach dźensa njewuwučowachu. Dźěławi w zawodach běchu namołwjeni, stawkować. W Praze wočakowachu demonstrantow na wulkozarjadowanje. Knježerstwo chce zjawne financy konsolidować. Dawki na alkohol, cigarety a mineralnu wodu zwyša, městna w zjawnej słužbje wottwarja.

Faeser při groćanym płoće

Z najjednorišimi srědkami spytaja pomocnicy w Indiskej, so k 41 zasypanym dźěłaćerjam w tunlu předrěć. Wulka njebozowa mašina, z kotrejž tole hižo dny dołho spytaja, je so kónc tydźenja doskónčnje skóncowała. 12. nowembra bě so při zesuwanju zemje dźěl 4,5 kilometrow dołheho tunla zasypał. Přez wusku rołu dźěłaćerjow z najnuznišim zastaruja. Foto: pa/EPA/Harish Tyagi

Moderatorej Thomasej Gottschalkej je so telewizijny sćelak ZDF po poslednim wusyłanju show „Wetten das..?“ minjenu sobotu dźakował. „Wjeselimy so nad wulkim wothłosom tuteje show z Thomasom Gottschalkom a prajimy hišće raz dźakuju za njezapomnite wokomiki.“ Gottschalk je cyłkownje 154 wusyłanjow woblubowaneho telewizijneho klasikarja přewodźał. Kak ze show dale póńdźe, chce sćelak „w prawym času“ rozsudźić.

Drogi město kuchinskeho nastroja je posoł 74lětnemu w zapadnym wokrjesu Bodamskeho jězora domoj přinjesł. Muž informowaše policiju, po tym zo bě marihuanu a hašiš w posyłce namakał, nic pak skazanu kuchinsku mašinu. Prawdźepodobnje bě póst pakćik zaměnił, policija zdźěla. Skazał bě starc nastroj w interneće. Policija nětko za woprawdźitym adresatom drogow pyta.

Waršawa (dpa/SN). Najebać dobyće opozicije při wólbach parlamenta w Pólskej chcyše prezident Andrzej Duda dźensa nowe knježerstwo z bywšim ministerskim prezidentom Mateuszom Morawieckim na čole spřisahać. Pospyt dotal knježaceje narodno-konserwatiwneje strony PiS, wutworić knježerstwo, je bjez šansy a ryzy taktiski manewer. Morawiecki dyrbi w běhu 14 dnjow ze swojim kabinetom w parlamenće prašenje dowěry stajić. Tam pak ma opozicija jasnu wjetšinu. Morawiecki bě minjeny dny bjez wuspěcha spytał, politikarjow opozicije za sobudźěło w kabineće zdobyć. Opozicija prezidentej wumjetuje, zo chcył politiski přewrót w Pólskej njetrjebawšo do dołhosće ćahnyć.

Karlsruhe (dpa/SN). Zeleni su na swojim zjězdźe w Karlsruhe program za wólby Europskeho parlamenta schwalili, kiž kładźe ćežišćo na socialne směrnicy a na čłowjeske prawa. Wjacore namjety, kotrež měrjachu so přećiwo politice Zelenych při jednanjach zwjazkoweho knježerstwa wo reformje azyloweho prawa, mjez 800 delegatami při zakónčacym wothłosowanju žanu wjetšinu njenamakachu. Minister za hospodarstwo Robert Habeck a wonkowna ministerka Annalena Baerbock wuprajištaj so raznje přećiwo žadanju zastupjerjow młodźinskeje organizacije, „dokelž tole problem migracije njerozrisa“. Hižo pjatk běchu delegaće Omida Nouripoura a Ricardu Lang znowa za předsydow wuzwolili