Ratarske wurazy sej wot nana přiswojił
W Ludowym nakładnistwje Domowina wuńdźe nětko domiznowědna kniha pod titulom „Hdźe statok mój“, kotruž je napisał 78lětny rodźeny Baćonjan dr. Beno Knebel, kiž bydli dźensa z mandźelskej w Berlinje. Alfons Wićaz je so z nim rozmołwjał.
Što je Was pohnuło po telko lětach zwonka Łužicy wudać knihu, w kotrejž wopisujeće swój ródny dom a žiwjenje w Baćonju?
B. Knebel: Jako rentnar mějach nadobo wjele swobodneho časa. Wužiwach swój kompjuter jako pisansku mašinu. Sym so ze wšelakimi temami zaběrał, tak na přikład z wulětnymi jězbami po cyłej Europje a zwonka njeje, ale tež z dopomnjenkami na čas dźěćatstwa. Hižo jako 16lětny wyši šuler napisach 1953 nastawk wo Baćonju, kotryž sym před lětami wjesnjance knjeni Žurowej pokazał a wona je jón serbskemu nakładnistwu sposrědkowała.
W swojej knize dokumentujeće serbske ratarske žiwjenje 1940- do 1950tych lět. Što je Was při tym fascinowało?
Nowe twórby jako požčonki Serbskemu muzejej
Słuchoknihaza dźěći wušła
Premjera w Hórkach so poradźiła
Wólberne, lóštne, wjesołe a zabawne pěsnje zaklinčachu minjeny pjatk na žurli Hórčanskeho Młynkec hosćenca, hdźež wotmě so prěni raz nazymski koncert. Na přeprošenje wjesneho towarstwa Při skale přichwata wjace hač 70 zajimcow ze wsy kaž tež z blišeje a dalšeje wokoliny.
Na kermuši w stolicy pobyli
Delegacija wjace hač 40 Serbow – spěwarjo muskeho chóra Delany z mandźelskimi – poby zawčerawšim, sobotu, na běłorusko-serbskej kermuši w Berlinje. Nastork k zetkanju dał bě Aleksej Žbanow, pósłanstwowy rada a přećel Serbow.
Berlin (KřK/SN). Jako prěnje wobhladachu sej Delenjo z busa zajimawostki stolicy, kotrež rozłoži jim Cyril Pjech, emeritowany farar a předsyda skupiny Berlinskich Serbow. Popołdnju podachu so k sociokulturnemu centrumej „Ratz-Fatz“ do Treptowa. Připowědźena bě kermušna bjesada ze zhromadnym spěwanjom, raz z běłoruskeje, raz ze serbskeje strony. Před zachodom witaše Serbow wabjenje trochu hinašeho razu: „Belorussischer und sorbischer Liederabend“ z běłoruskim kwasom a blinami, k tomu reklama w interneće z motiwami serbskeje narodneje drasty, přewzata wot listowych znamkow z NDRskeho časa. Do kulturneje rumnosće zetkawanskeho centruma, normalnje za 30 do 40 ludźi mysleneje, dyrbjachu cyłkownje 80 zajimcow zaměstnić.
Młodostnym za projekt stejo přikleskowali
Zły Komorow (SN/CoR). Druhdy samo profijam słowa pobrachuja. „Předstajenje bě tak přemóžace, zo tež tři dny pozdźišo njewěm, kak móžu je wopisać“, rjekny referentka za medijowe dźěło Złokomoroskeho Noweho jewišća Christiane Freitag-Pittasch dźensa SN. Telko pak je wěste: Premjera němsko-pólskeho młodźinskeho projekta „Njesprócniwe ... bjezmjezne ... ducy – spěwana a rejwana poezija ze Złeho Komorowa a Bielsko-Białeje“ sobotu wječor na Nowym jewišću bě přewšo poradźena. Wjace hač 200 přihladowarjow je 16 młodym protagonistam stejo přikleskowało za čerstwu interpretaciju Bertolta Brechtowych spěwow a zdobom za dohlad do přećow, nadźijow, strachow a sonow europskeje młodźiny w němskej, pólskej a jendźelskej rěči.
Alfonsa Frencla k rowu přewodźeli
Čitaće w nowym rozhledźe (30.10.15)
Nowemberske čisło Rozhlada je jako kolaža aktualnych a stawizniskich temow wuhotowana. Na jednym boku předstaja njewšědnu wosobu z Budyšina – dr. Joséja Maríju Zamoru Gonzáleza, pochadźaceho z Nikaraguwy. Fachowy lěkar Budyskeho medicinskeho zastaranskeho centruma za šiju, nós a wuši wopisuje swój žiwjenski puć wot studentskeho časa hač do dźensnišeho, ale tež swoju pódlansku zaběru – Budyske towarstwo Vision 2017. Na tamnym boku nawjazuje Hinc Šołta-Lauterbachski na tekst Tima Meškanka „Wo pozadku sobudźěła Serbow ze statnej bjezstrašnosću NDR“ w čo. 9/2015 a podawa swoje dopóznaća wo znjewužiwanju jednotliwcow we wobłuku njeoficialneho dźěła na přikładźe wučerja Pawoła Wićaza. Wo wuznamnym Josefje Páće – čěskim sorabisće – w Lwowskim časopisu Ruch Słowiański piše dr. Piotr Pałys.
Zhromadne interkulturne dźěło wuwić
Drježdźany (SN/at). Z koncertom ćělesow Páni kluci & Concentus Ludibundus pod nawodom Václava Hanča z Litoměřic su wčera wječor 17. němsko-čěske kulturne dny w Drježdźanskej cyrkwi Třoch kralow wotewrěli. Mjez hosćimi swjatočnosće běchu znowa zastupjerjo Domowiny, serbskich towarstwow a institucijow kaž tež Serbja z krajneje stolicy. Mnozy přitomni wjeselachu so nad znowazetkanjom z čěskim wulkopósłancom w Němskej Tomášom Janom Podivínskim, kiž je swój čas jako generalny konsul w Drježdźanach wuwiće festiwala přisporjał.
Jiří Menzel w Drježdźanach
Lětuše Němsko-čěske kulturne dny poskićeja zajimawe filmy
17. němsko-čěske kulturne dny zahaja so dźensa wječor w Drježdźanskej cyrkwi Třoch kralow. Pohlad do programoweho zešiwka wotkrywa zajimawy poskitk filmow, kotrež pokazuja w Programowym kinje wuchod na Schandauskej čo. 73.
Słowakska w filmje
Pod tymle hesłom su štyri přinoški widźeć. W twórbje „W ćišinje“ (SK/CZ 2014) powěda Praski režiser Zdeněk Jiráský z filmowymi srědkami jara čućiwje hnujace stawizny židowskich hudźbnikow a wuměłcow, kotrychž rozkćěw bu wot holocausta přetorhnjeny. Film złožuje so na historiske fakty za čas nacionalsocializma w Słowakskej, Čěskej a Němskej a je štyrjom awtentiskim wuměłcam wěnowany: dr. Arthurej Chitzej, připóznatemu pianistej, dirigentej a hudźbnemu direktorej Drježdźanskeho činohrajneho domu; Edith Kraus, wuspěšnej pianistce z Prahi; Karolej Ebertej, wuspěch lubjacemu absolwentej hudźbneje akademije w Bratislavje; a Alice Flachovej, młodej šulerce baletneje šule w Brnje.
1. 11. w 20.15 hodź.
