Popołdnišu literarnu kermušu derje přiwzali
Spale (SN/CoR). Dwójnu premjeru dožiwi wčera tradicionalny wjeršk čitanskeje turneje Ludoweho nakładnistwa Domowina. Prěni raz wotmě so literarna kermuša w Spalach a prěni raz bě LND na njedźelniše popołdnjo při kofeju a tykancu přeprosyło.
Nowa forma mjeztym 21. literarneje kermuše bu wčera derje přiwzata. Tuž móžeše jednaćelka serbskeho nakładnistwa Marka Maćijowa wjace hač 40 zajimcow kaž tež něhdźe 25 spěwarkow a spěwarjow chóra Židźino na žurli Spalowskeho hosćenca „K lipam“ witać. Hosćo běchu ze Spal a ze susodnych wsow Nydeje, Horow, Židźinoho, Ćiska, ale tež z Budyšina přišli. Žony Spalowskeje Domowinskeje skupiny njeběchu so jako sobuorganizatorojo jenož wo rjenje nazymsce pyšene blida starali, ale z wosom blachami samopječeneho tykanca tež k ćělnemu derjeměću přitomnych.
Hudźbnu nazymu zahajili
Moderny image Serbow
Plakat „Serbske stawizny w 160 wobrazach“ nětko předleži
Hnydom pjeć eksemplarow nablaku je sej přirjadnica Budyskeho krajneho rady Birgit Weber po předstajenju noweho plakata „Serbske stawizny w 160 wobrazach“ minjeny tydźeń w Budyskim Serbskim muzeju kupiła a wot awtorow Ralfa Reimanna a dr. Hansa Mirtschina signować dała. „To je tola wulkotny darik“, wona měni. Tež Budyski nowy wyši měšćanosta Alexander Ahrens (njestronjan) bě na prezentaciji. „1 000 lět Budyšin w 180 wobrazach“ rěkaše 2012 předchadnik serbskeho plakata – a tak knježi nětko, kaž prof. dr. Dietrich Šołta w swojim hódnoćenju zwurazni, tež na plakatowej runinje zaso runostajenje mjez Serbami a Němcami. „By rjenje było, by-li plakat po cyłym měsće a kraju wupójsnjeny był“, přeje sej Dietrich Šołta. Šansu za to skići nakład 1 000 němsko- a 500 serbskorěčnych eksemplarow.
Wernisaža z nowej hudźbu Jana Cyža
Nawjazujo na tuchwilu wotměwacy so Interkulturny tydźeń a składnostnje 210. posmjertnin serbskeho molerja Hendricha Božidara Wjele (1778–1805) zarjadowa Muzej Budyšin kabinetnu wustajeńcu za swój čas w ryzy serbskej wsy Dołhej Boršći rodźeneho molerja předromantiskeje doby.
Nahladnu ličbu serbskich a němskich wopytowarjow móžeše nawoda muzeja dr. Jürgen Vollbrecht minjenu sobotu witać. Nowy měšćanosta za hospodarstwo a financy města Budyšina dr. Robert Böhmer njepokaza pak jenož na wuměłski wuznam přezměru talentowaneho syna fararja Jana Wjele. „Wuměłcy widźa hižo něštožkuli dočasa, štož druzy dawno hišće njewidźa“, wón zwurazni, rozšěrjejo tak zaćišć wo bohužel hižo ze 26 lětami zemrěteho wobhnadźeneho serbskeho wuměłca z takrjec profetiskim widom. Wjela běše so na ekspediciji carja Aleksandra I. w Kawkazu jako moler krajiny ze zapřijećom cyrkwjow, klóštrow a hrodow tohorunja złožował na armensku kulturu jako předwidźenje pozdźišich žałostnych pogromow na tymle ludźe.
Pratyju 2016 předstajili
Turnow (HA/SN). Hižo třeći króć je lětuša nazymska knižna turneja Ludowe nakładnistwo Domowina do Delnjeje Łužicy wjedła. Započeli běchu w Serbskej zakładnej šuli „Krabat“ Janšojce. Po tym pobychu w Picnjanskej zakładnej šuli, hdźež předstajichu nowe delnjoserbske dźěćace knihi.
Minjeny pjatk dožiwi nětko Serbska pratyja 2016 w Turnowje w Picnjanskim hamće swoju premjeru. Něhdźe dwaceći zajimcow z Janšojc, Depska, Choćebuza a z Turnowa je na serbski literarny wječor přišło. Horst Adam, kiž měješe hižo minjene lěta zhromadnje z Adelheid Daumowej a Ingrid Hustetowej redaktorstwo woblubowaneje knihi na starosći, hosći wutrobnje witaše. Mjez nimi bě nawjedowaca lektorka LND Janka Pěčkec de Lévano. Redakcija bě wjace hač 40 awtorow, mjez druhim tež z Hornjeje Łužicy, za klětušu Pratyju zdobyła. Nětko planuje hižo wudaće za lěto 2017, w kotrejž maja Góry w Bórkowskim hamće w srjedźišću stać, kaž na premjerje knižneje protyki informowachu.
Před 60 lětami zaso serbski dźenik
Pod hłownym nadpismom „Mamy swój serbski dźenik“ wozjewja Nowa doba dźensa před 60 lětami, zo wona wot 1. oktobra 1955 jako dźenik šěsć króć wob tydźeń wuchadźa. „Njeje to wulkotny postup? Mnoho dopisow a postrowow redakciji dopokazuje, zo so přetworjenje Noweje doby do dźenika wšudźe w Hornjej Łužicy a samo we wukraju wita. Budźemy wšitke pokiwy čitarjow swědomiće wuhódnoćić a so prócować, polěpšić naš serbski dźenik tak, zo jón nochce žadyn krajan wot Čornoboha hač k twarnišću noweho wulkokombinata Čorna Pumpa, wot starosławnych hrodźišćow w Kamjenskich kónčinach hač k Nišćanskej nižinje parować.“ Tak pisaše třeći šefredaktor Noweje doby Maks Pilop samsny dźeń w zawodnym nastawku „Krok po kroku doprědka!“
Na 1. stronje wozjewi dźenik 1. oktobra 1955 postrow Zwjazkoweho předsydstwa Domowiny, kotrehož organ Nowa doba bě. W nim wupraji nawodnistwo organizacije přeće na nowinu, „zo budźe nam wosebje rozprawjeć wo našim narodnym dźěle a wo žiwjenju we Łužicy.“
Serbja měli wjace za swoju rěč činić
Prof. dr. Tadeusz Lewaszkiewicz z Instituta pólskeje filologije Poznańskeje Uniwersity Adama Mickiewicza slědźi často na polu sorabistiki w Budyskim Serbskim instituće. Alfons Wićaz je jeho zetkał a so z nim rozmołwjał.
Knježe profesoro, wučiće na Poznańskej uniwersiće a zajimujeće so jara za sorabistiku. Kak sće scyła k njej přišoł?
T. Lewaszkiewicz: Hižo jako dźěćo słyšach wo Serbach. Mój nan wojowaše w 1. pólskej armeji. Wón bě 1945 w Budyšinje a je doma wo tutym měsće rozprawjał, zo je wone bohate na wěže a zo tam tež słowjansku rěč, hornjoserbšćinu rěča. Při tym je poměrnje wjele zrozumił. Jako potom polonistiku studowach, čitach we wobłuku přirunowaceje gramatiki słowjanskich rěčow tež wšelake serbske teksty, kotrež z pomocu profesora analyzowach. Pozdźišo, wot 1975, běch z lektorom pólšćiny na uniwersiće w Halle. Wobdźělich so tež na seminarje stawiznow hornjo- a delnjoserbšćiny pola prof. Hinca Šewca.
Wy sće tohorunja na Lipšćanskej uniwersiće skutkował.
Wutrobne zetkanje z Łužiskimi Serbami w Texasu
Budyšin (SN/bl). Na 27. Wendish Fesće minjenu njedźelu w Texasu poby lětsa delegacija jědnaće ludźi Budyskeho Němsko-Serbskeho ludoweho dźiwadła. Tójšto wustupow tam mějachu a zahorichu přihladowarjow z njewšědnym serbsko-němsko-jendźelskim programom. Něhdźe 2 500 ludźi bě na swjedźensku łuku w Serbinje přišło, zo bychu Łužičanow dožiwili. Hosćićeljo měnjachu, zo bě hudźbna skupina najlěpša, kotruž hdy na tamnišim swjedźenju mějachu.
Hudźbna skupina Floppy dolls zawjeseli publikum ze serbskimi šlagrami 70- a 80tych lět kaž tež z delnjoserbskej narodnej drastu. Tón jedyn abo tamny jendźelski spěw tohorunja zaklinča. Intendant NSLDź Lutz Hillmann překwapi Texasčanow na basowej gitarje. „Jimacy běše wokomik, jako na wjeršku našeje jězby, Wendish Fesće, starc spontanje na jewišću serbsku pěseń zaspěwa“, powěda Madleńka Šołćic, zastupjerka intendanta a dramaturgowka NSLDź.
Tež serbske twórby zaso zaklinča
Choćebuz (AW/SN). 32 twórbow łužiskich komponistow a dalše – klasiskeje kaž filmoweje hudźby – zaklinča we wobłuku 42. Choćebuskeje hudźbneje nazymy. Wona zahaji so štwórtk, 1. oktobra, w delnjołužiskej stolicy.
Z čěskimi a pólskimi dujerjemi
Kóždej dwě lěće dožiwja město Budyšin wulki swjatk dujerskeje hudźby. Kónc tydźenja bě zaso raz tak daloko. Ale tež na někotrych městnach zwonka łužiskeje stolicy je dujerska hudźba zaklinčała.
Budyšin (CS/SN). XII. mjezynarodny festiwal dujerskeje hudźby, na kotryž bě spěchowanske towarstwo Budyskeho młodźinskeho dujerskeho orchestra ně- hdźe 700 hudźbnikow do sprjewineho města přeprosyło, bě kónc tydźenja połny wuspěch. Hižo zahajenski koncert pjatk wječor w Marje-Marćinej cyrkwi přiwabi něhdźe 800 připosłucharjow. Hromadźe z młodźinskim dujerskim orchestrom zahudźi pozawnowy chór wosadow swj. Michała a swj. Pětra pod nawodom kantora Dannyja Schmidta. Solist bě Jens-Uwe Mürner z Drježdźan, kiž je před lětami Budyskemu młodźinskemu orchestrej přisłušał. Mjez druhim zaspěwa wón hnujace „Nessun Dorma“ z opery „Turandot“. Na pišćelach hraješe młody serbski organist Feliks Brojer. Wopytowarjo słyšachu wulku paletu dujerskeje hudźby wot klasiskich kruchow hač k modernym.
