Namibija w Budyskej bance
Nowa wustajeńca serbskeho tworjaceho wuměłstwa, kotruž wot zašłeho štwórtka w Budyšinje pokazuja, steji pod hesłom „Ja sym“. Hłowny motiw kołowokoło wobrazow pak su skerje pjenjezy. To započina so hižo pola hosćićela wustajeńcy, Budyskeje Ludoweje banki na Hošic hasy.
Wuměłstwo w srjedźišću pjenježnistwa, na bance – znjese so to scyła? Hdyž tola při přewuskim wusměrjenju na wuspěch wuměłstwo – wšojedne kotreje družiny – často pod tym ćerpi. Přiwšěm, zwiska mjez wuměłstwom a pjenjezami je we wšěch časach było. W srjedźowěku a nowowěku sy jako wuměłc pak bohateho spěchowarja měł pak jako nimašnik wumrěł. A dźensa wuměłske twórby za zdźěla njepředstajomne płaćizny přesadźuja, kaž na přikład před třomi lětami wobraz „Der Schrei“ Edvarda Muncha za nimale 120 milionow dolarow.
Banka je prawy partner
Na pogromowu nóc dopominali
Chóraj Budyšin a Łužyca zahoriłoj
Kopicu najwšelakorišich poskitkow kulturneho razu sy kónc tydźenja wužiwać móhł. Nahladna ličba zajimcow je so wčera za spěwne popołdnjo na Haslowskej Bizoldec žurli rozsudźiła.
Haslow (AW/SN). Wokřewjacy kermušny koncert z chóromaj Budyšin a Łužyca je wčera pola Bizoldec w Haslowje wjace hač 60 připosłucharjow dožiwiło. Po lońšim wustupje w Choćebuzu a na přeprošenje Zwjazka serbskich wuměłcow koncertowaštej nětko wobě ćělesy w Hornjej Łužicy w dalšim zhromadnym programje. Tón skićeše pisany wěnc serbskich spěwow – nowočasnych a ludowych – kaž tež pěsnje susodnych słowjanskich ludow a z dalšich krajow.
Počesća serbsku stawiznarku
Tři myta za film z Chorwatskeje
Choćebuz (HA/SN). Tak kaž hižo často na Choćebuskim festiwalu wuchodoeuropskeho filma je sej tež na 25. jubilejnym wot 3. do 8. nowembra film z Chorwatskeje prěnje myto wudobył.
Na swjatočnym zarjadowanju sobotu wječor w měšćanskej hali su wuznamjenili film „Připołdniše słónco“ chorwatskeho režisera Dalibora Matanića – a to hnydom trójce. Jako najlěpši mjez dwanaćomi produkcijemi dósta wón 25 000 eurow a škleńčanu figuru Lubina. Nastał bě film w słowjensko-serbiskej kooperaciji. Tihanu Lazović, kotraž měješe hłownu rólu, počesćichu jako najlěpšu hrajerku festiwala. W pasku „Připołdniše słónco“ předstajeja serbisko-chorwatsku lubosć, kotraž ćerpi pod politiskimi a wójnskimi wobstejnosćemi w krajach tehdyšeje Juhosłowjanskeje. Publikum měješe přinošk „Siska Deluxe“ ze Słowjenskeje za najlěpši.
9. 11. – Historiski dźeń
W stawiznach Němskeje drje njeje druheho termina, kiž ma tajki wuznam kaž 9. nowember. Najwjace ludźi w našim kraju zwjazuje z nim spektakularne powalenje Berlinskeje murje 1989 jako wjeršk měrniweje rewolucije a jako dźeń radosće.
Jako přewšo struchły dźeń porno tomu wostanje 9. nowember 1938 w pomjatku. Tón dźeń docpě přesćěhanje němskich židow swój dotalny wjeršk. Po smjertnym atentaće na němskeho diplomata w Parisu inscenowachu němscy nacionalsocialisća tak mjenowanu kristalowu nóc. Po wšěm kraju zapusćachu nacije židowske wobchody a bydlenja a zapalachu synagogi. Sta židow při tym morichu.
9. nowember je pak tež dźeń załoženja Weimarskeje republiki. Tehdy wuwoła Philipp Scheidemann (SPD) z woknom Berlinskeho Reichstaga „Němsku republiku“. Něšto hodźin pozdźišo proklamowaše lěwicar Karl Liebknecht na balkonje Berlinskeho hrodu Swobodnu socialistisku republiku Němsku.
9. nowembra 1923 spyta Hitler ze swojimi přiwisnikami w Mnichowje prěni króć z pučom móc na so storhnyć. SN
Chce k akceptancy SKI přinošować
Župa hotuje so na hłownu a wólbnu zhromadźiznu
Chrósćicy (KJu/SN). Přihot hłowneje wólbneje zhromadźizny bě ćežišćo wčerawšeho wuradźowanja předsydstwa župy „Michał Hórnik“ w Chrósćicach. Na „hłownu“, kotruž přewjedu pjatk, 13. nowembra, na Wotrowskej starej šuli, wočakuja cyłkownje 50 delegatow. Na njej wuzwola zdobom nowe župne předsydstwo. Prěnje namjety za čłonow hižo předleža. Přiwšěm pak pytaja w regionalnym zwjazku Domowiny dale zwólniwych, kotřiž chcyli w gremiju sobu skutkować, zo by dźěławosć Kamjenskeje župy zaručena była. Zdobom skedźbnichu wčera hišće raz na to, zo dóstanu delegaća župneje hłowneje zhromadźizny swoje delegatne podłožki hakle na zhromadźiznje we Wotrowje.
Nazymske koncerty přinošuja k dobrej zhromadnosći
1946 přewjedźechu w Pančicach-Kukowje prěni nazymski koncert po Druhej swětowej wójnje w Serbach. Po nim slědowachu kóždolětnje dalše, tež na druhich městnosćach Hornjeje a Delnjeje Łužicy. Dźeń a wjace serbskich kulturnych ćělesow je tele zarjadowanja spěwnje a instrumentalnje wobrubjało. Nazymskokoncertne hibanje w Serbach wuwi so k woprawdźitej tradiciji, kotraž słuša hač do dźensnišeho ke krutemu wobstatkej našeho kulturneho žiwjenja.
Tele wuwiće bě jeno dźakowano wšelakim organizatoram móžne – serbskim towarstwam z Domowinu na čole, městnym Domowinskim skupinam a nětko tež dźak Załožbje za serbski lud. Wona mjeztym lěto wob lěto koncerty přihotuje, wučinja za nje městnosće a wabi na zarjadowanja. Ale bjez zwólniwosće našich serbskich kulturnych cyłkow njebychu tele koncerty tak wuspěšne byli. Wosebje serbskim lajskim chóram, rejwanskim skupinam a ansamblam słuša tuž wosebite připóznaće.
Ratarske wurazy sej wot nana přiswojił
W Ludowym nakładnistwje Domowina wuńdźe nětko domiznowědna kniha pod titulom „Hdźe statok mój“, kotruž je napisał 78lětny rodźeny Baćonjan dr. Beno Knebel, kiž bydli dźensa z mandźelskej w Berlinje. Alfons Wićaz je so z nim rozmołwjał.
Što je Was pohnuło po telko lětach zwonka Łužicy wudać knihu, w kotrejž wopisujeće swój ródny dom a žiwjenje w Baćonju?
B. Knebel: Jako rentnar mějach nadobo wjele swobodneho časa. Wužiwach swój kompjuter jako pisansku mašinu. Sym so ze wšelakimi temami zaběrał, tak na přikład z wulětnymi jězbami po cyłej Europje a zwonka njeje, ale tež z dopomnjenkami na čas dźěćatstwa. Hižo jako 16lětny wyši šuler napisach 1953 nastawk wo Baćonju, kotryž sym před lětami wjesnjance knjeni Žurowej pokazał a wona je jón serbskemu nakładnistwu sposrědkowała.
W swojej knize dokumentujeće serbske ratarske žiwjenje 1940- do 1950tych lět. Što je Was při tym fascinowało?
