To a tamne (24.04.23)

póndźela, 24. apryla 2023 spisane wot:

Hrajkace zwěrjo je minjeny kónc tydźenja w Lübeckskim zaliwje tójšto kedźbnosće zbudźiło. Pječa bě to delfin. Jara aktiwne zwěrjo skakaše sobotu a njedźelu stajnje zaso z wody a so na to zaso w Baltiskim morju zminy, wodoškitna policija zdźěli. Samo nowiny wo wopyće delfina rozprawjachu. Naposledk běchu 2018 delfiny w Lübeckskim zaliwje wobkedźbowali. Wosebite škitne naprawy na dobro delfina policija njeplanuje: „Zwěrjo płuwa tak a tak, dokal runje chce.“

Snadnje zdrasćeny muž z wulkim hadom wokoło šije je wčera w porynsko-pfalcskim Bitburgu zasadźenje policije zawinował. Swědcy běchu zastojnikow informowali, po tym zo běchu pěška z hadom wuhladali. Policisća móžachu ludźi změrować: Muž chcyše swojemu domjacemu hadej čerstwy powětr popřeć: běło-žołty pyton je njestrašny a legalny.

Na stawk přihotowani byli

pjatk, 21. apryla 2023 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Ludźo Němskeje su so dosć derje na stawk železnicarjow nastajili. Tole zdźěla němska železnica. „Dwórnišća su nimale prózdne“, zdźěli rěčnik předewzaća. Hač do 11 hodź. běchu při­stajeni po iniciatiwje dźěłarnistwa železnicarjow EVG do stawka namołwjeni. Tež na lětanišćach dóńdźe k warnowanskim stawkam. W běhu dnja z tym ličachu, zo so połoženje zaso normalizuje. Wuskutki pak su drje hač do wječora čujomne.

Liberalni wuradźuja na zjězdźe

Berlin (dpa/SN). FDP chce wot dźensa wječora na zwjazkowym zjězdźe w Berlinje swój dalši kurs w amplowej koaliciji postajić. K tomu wočakowachu rozprawu předsydy Christiana Lindnera. Powšitkownje z tym liča, zo wupraja delegaća Lindnerej dalšu dowěru, hladajo na to, zo so strona na wjacore wólby krajnych sejmow hotuje, kaž w Bremenje a Bayerskej. W Hessenskej maja najlěpše wuhlady, druhdźe jim hrozy, w přichodźe w parlamenće hižo zastupjeni njebyć.

Sejm: Pandemija a dźěći

Něhdźe 600 demonstrantow je wčera w Binzu na Rujanach přećiwo natwarej přistawa za židki płun demonstrowało. Samsny čas wuradźowachu zwjazkowy kancler Olaf Scholz (SPD), hospodarski minister Robert Habeck (Zeleni) a mecklenburgsko-předpomorska ministerska prezidentka Manuela Schwesig (SPD) wo tym ze zastupnikami komunow. Foto: pa/Reuters/Annegret Hilse

Warnuja před sypnjenjom

pjatk, 21. apryla 2023 spisane wot:
Berlin (dpa/SN). Bydlenje twarjace hospodarstwo je před sypnjenjom nastupajo twar nowych bydlenjow warnowało a žada sej spěchowanje wjacorych miliardow eurow ze stron zwjazka. „Jeli so nětko ničo njestanje, potom njedožiwjamy w twarje bydlenjow žanu krizu, ale hotowu katastrofu“, rjekny Dietmar Walberg z Instituta za twarske slědźenje w Kielu na wčerawšim twarskim wjeršku w Berlinje. Lěta 2025 trjebaja po informacijach zwjazka něhdźe 50 miliardow eurow, zo móhli 100 000 socialnych bydlenjow wob lěto twarić. Strony amploweje koalicije běchu w swojim koaliciskim zrěčenju zakótwili, zo chcedźa kóžde lěto 400 000 nowych bydlenjow, z toho 100 000 socialnych bydlenjow twarić. Podobnje kaž pola zwjazkoweje wobory měło knježerstwo twarskim zawodam srědki jako wurjadne zamóženje přewostajić, sej zwjazk předewzaćow, kotrež bydlenja twarja, žada. Zo móhli wjace bydlenjow w krótšim času twarić, měli so twarske předpisy wotstronić, kotrež proces dowolnosćow njetrjebawšo haća, žada sej zwjazk. To je jenički srědk, kotryž knježerstwo hladajo na wuwiće hišće ma.

Třo zranjeni w Ruskej

pjatk, 21. apryla 2023 spisane wot:
Belgorod (dpa/SN). Po mylnje zawinowanej detonaciji přez wojerske lětadło w ruskim wulkoměsće Belgorod njedaloko mjezy Ukrainy je ličba ranjenych na třoch přiběrała. Nichtó pak njeje w smjertnym straše, zdźěli guwerner regiony Wjačeslaw Gladkow nowinarjam. Wčera wječor bě wosrjedź wulkeho Belgorodskeho nadróžneho křižowanišća k ćežkej detonaciji dóšło. Po informacijach zakitowanskeho ministerstwa je wojerske lětadło „mylnje municiju zasadźiło“.

Kijew (dpa/SN). Ukrainski prezident Wolodymyr Zelenskyj je NATO namołwjał, na wjerškowym zetkanju w juliju wuhibki nastupajo přiwzaće kraja do zapadneho wojerskeho zakitowanskeho zwjazka stajić. Ani w Ukrainje, ani w NATO abo w Europje njeby wjetšina ludźi rozumiła, njeby-li Kijew „woprawdźe zasłužene přeprošenje“ dóstał, rjekny Zelenskyj wčera wječor w swojim wšědnym widejowym poselstwje. Do toho bě wón prěni króć po zahajenju ruskeje nadpadniskeje wójny před nimale 14 měsacami generalneho sekretara NATO Jensa Stoltenberga w Kijewje witał. Wopyt Stoltenberga w Ukrainje njeběchu připowědźili.

W rozmołwje ze Zelenskym je Stoltenberg jemu přiwzaće do NATO kaž tež dalšu wojersku pomoc w boju přećiwo Ruskej přilubił. „Ukraina ma prawo na městno w NATO“, wón rjekny.

Na wojerskim zepěranišću USA w němskim Ramsteinje su so dźensa zakitowanscy ministrojo čłonskich statow NATO zetkali, zo bychu wo dalšej pomocy na dobro Ukrainy wuradźowali.

Haj, ale pola nas tež nic!

pjatk, 21. apryla 2023 spisane wot:
Cyle wothladajo wot woprawnjeneho prašenja, hač njeby so nowy terminal za běžity płun snano lěpje tam hodźał, hdźež lubozniwe wulkopřistawy tak a znak hižo přećelam industrijneje romantiki wulke wjeselo wobradźeja: Protest přećiwo planowanej připrawje před Rujanami předewšěm pokazuje, kak selektiwnje sej w našej towaršnosći woči (nje)zawjazamy, ručež něšto do nich (nje)kała. Tunju, wobstajnje wužiwajomnu a ewentuelnje samo „zelenu“ energiju sej wšitcy přeja, kak a hdźe ju produkujemy a po kotrych pućach ju transportujemy, je po wšěm zdaću wšojedne – dołhož su milinarnje a milinowody, wětrniki a jamy takrjec njewidźomne, potajkim ze swójskeho wida tak daloko preč kaž móžno. A mjeztym zo so w tym zwisku we Łužicy – často dosć polemisce – wo zhubjacych so dźěłowych městnach diskutuje, je při Baltiskim morju lědma rěč wo nastawacych, derje płaćenych a wěstych jobach. Zajimawa a wjeloraka to (strukturna) změna. Bosćan Nawka

To a tamne (21.04.23)

pjatk, 21. apryla 2023 spisane wot:

Při kramosćenju w „kisće darjenych wěcow“ je muž w Kielu tójšto pjenjez namakał. Policija rěči wo wysokej třicyfrowej sumje, kotruž bě 22lětny namakar wotedał. Nětko pytaja zastojnicy za wobsedźerjom pjenjez a jendźelskorěčneje knihi, kotraž jedna w 19. lětstotku.

Z cyłym kófrom kradnjeneje drasty je policija w kupnicy na Berlinskim Hermannowym naměsće paducha lepiła, kiž bě tež hišće pjany. 43lětny bě drastu minjenu nóc w kupnicy w měšćanskim dźělu Kreuzberg nahromadźił a do kófra stykał. Dokelž pak bě při tym alarm zawinował, ze swojej rubiznu daloko njepřińdźe. Wěstotna słužba kupnicy wołaše policiju, kotraž paducha na to zaja.

„Želniwje a ponižnje“

štwórtk, 20. apryla 2023 spisane wot:

Zwjazkowy prezident Steinmeier wopory Waršawskeho zběžka wopominał

Waršawa (dpa/SN). Składnostnje 80. róčnicy Waršawskeho zběžka je zwjazkowy prezident Frank-Walter Steinmeier wo wodaće za wot Němcow skućene historiske złóstnistwo zničenja Židow prosył. Na wopomnjenskim zarjadowanju we Waršawje zhromadnje z pólskim prezidentom Andrzejom Dudu a israelskim prezidentom Izchakom Herzogom wu­znawaše so wón wčera k zamołwitosći Němskeje, „kotraž nima žanoho kónca“. Zdobom dźakowaše so wón Pólskej a Israelej za wujednanje, kotrež njebychu Němcy takle poprawom wočakować směli. Tole je „njesměrnje drohotny dar“, kotryž měł so wobchować a do přichoda dale wjesć, Steinmeier rjekny.

Tehdy morjeni Židźa njebychu drje sej předstajić móhli „zo tu 80 lět pozdźišo stejimy, prezidenća Pólskeje, Israela a Němskeje, zo bychmy jich zmužitosć wuzběhnyli a zhromadnje swjaty slub ponowili: Nihdy wjace“, Steinmeier rjekny. Po kładźenju wěncow sej wšitcy třo prezidenća symbolisce ruku zawdachu, gesta to, kotruž bě sej Němska přała.

„Generalny podhlad šěrić nochcemy!“

štwórtk, 20. apryla 2023 spisane wot:

Lipšćanscy wědomostnicy su so z wliwom předewzaćelow na prawicarske zmyslenje we wuchodnej Sakskej rozestajeli

Nimo towarstwow a organizacijow ciwilneje towaršnosće přewozmu hustohdy tež angažowani mali a srjedźni přede­wzaćeljo – runje we wjesnych kónčinach – towaršnostnu zamołwitosć. Podpěruja měšćanske swjedźenje a sportowe towarstwa, financuja wólbny bój abo su sami politisce aktiwni. W swojej poslednjej studiji su so wědomostnicy Instituta Else-Frenkel-Brunswick (EFBI) z wliwom předewzaćelow na prawicarske zmyslenje we wokrjesomaj Zhorjelcu a Budyšinje rozestajeli. EFBI je Lipšćanskej uniwersiće přirjadowany.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND