Berlin (dpa/SN). Předsyda frakcije SPD w zwjazkowym sejmje Rolf Mützenich je wjele kritizowane wuprajenja francoskeho prezidenta Emmanuela Macrona wo róli Europy w konflikće mjez Chinu a Taiwanom zakitował. „Dyrbimy kedźbować, zo njestanjemy so z dźělom wulkeho konflikta mjez USA a Ludowej republiku Chinu. Europa dyrbi spytać, swójsku rólu namakać, zo njeby w tutym regionje jako přiwěšk USA skutkowała“, rjekny Mützenich dźensa w rańšim magacinje sćelaka ARD. Tohodla „ma Macron prawje“, rjekny Mützenich hladajo na wuprajenja francoskeho prezidenta. Zdobom Mützenich wahu Europy relatiwowaše: „Stejimy w druhim a třećim rynku. Wažne su USA a druhe staty w tutej kónčinje.“
Francoski prezident bě so na swojim njedawnym wopyće w Chinje za „europsku suwerenitu“ wuprajił, zo njeby EU w mjezynarodnej politice kaž wotročk USA wustupowała. Za tute wuprajenje běchu Macrona raznje kritizowali, wumjetujo jemu, zo chcył so we wěstotnych prašenjach wot USA wotrjeknyć.
Köln (dpa/SN). Předsydka rady Ewangelskeje cyrkwje w Němskej (EKD) Annette Kurschus je hrube wotpokazanje měroweho apela wuznamnych socialdemokratow a dźěłarnikow Němskeje ze stron Ukrainy kritizowała. „Mjerzam so tuteje konstruktiwneje alternatiwy mjez dodawanjom bróni a rozmołwow dla“, rjekny wona nowinarjam. Tući běchu so ju prašeli, hač je wjesoła, zo njeje měrowy apel podpěrowała. Hewak drje by ju zastupowacy wonkowny minister Ukrainy Andrij Melnyk tohorunja „senilnu“ mjenował.
Ukrainje brónje dodawać je dale trjeba, Kurschus rjekny. Na tamnym boku njesměmy w prócowanjach wo rozmołwy popušćić, sej wona žada.
Andrij Melnyk, bywši wulkopósłanc Ukrainy w Berlinje bě pisał: „Čert a hela! Senilna to myslička, přiměr bróni z Ruskej wujednać.“ Namołwu „Za měr, přiměr a zhromadnu wěstotu nětko“, běchu sobotu tydźenja wozjewili. Wodźacy zastupnicy SPD, bywši předsyda DGB Reiner Hoffmann a bywši zapósłanc SPD Michael Müller běchu ju podpisali.
Zatłusnjena wjewjerčka je jutry póndźelu w Dortmundźe zasadźenje wohnjoweje wobory zawinowała. Žona bě při přechodźowanju zwěrjo we wěku gullyja wuhladała. Podarmo wona spyta, wjewjerčku sama wuswobodźić. Na to wołaše wohnjowu woboru. Pomocnicy mějachu swoju lubu nuzu, dokelž „njebě rozpjeršena wjewjerčka kooperatiwna“. Skónčnje so akcija tola poradźi. Mały hrymzak zminy so na přichodny štom.
Z wjace hač 200 km/h je šofer w Badensko-Württembergskej spytał, so kontroli policije wuwinyć. Skónčnje jeho zastojnicy na štomje zajachu. 48lětny bě na nócnej honjeńcy zdźěla bjez swěcy jěł a njejapce borzdźił, zo by zražku z policajskim awtom prowokował. Na kóncu muž pěši ćěkaše. Helikopter policije jeho skónčnje na štomje sedźo wuhlada, sobujěducy chowaše so w kerku. Muž bě wopity.
Oberwart. To bě mały skandal na hłownej zhromadźiznje MENS, młodźiny europskich narodnych skupin na jutrownym seminarje w awstriskim Oberwarće. Móžeš to runje jako zběžk a prowokaciju widźeć. Wšako wzda so młodźinska europska organizacija stajneho městna w prezidiju FUEN. Tak sćěhowachu delegowani młodostni ze 14 krajow namjetej Serbskeho młodźinskeho towarstwa Pawk, kotryž sej žadaše, zo měł nětčiši prezident MENS Andor Barabás so swojeho stajneho městna w prezidiju FUEN wzdać. Z tutym žadanjom su so Pawkojo hižo srjedź lońšeho nowembra na 41 sobustawskich młodźinskich organizacijow na zjawnosć wobroćili. Hłownje serbscy młodostni kritizuja, zo je prezident europskeho mjeńšinoweho młodźinskeho třěšneho zwjazka MENS tohorunja parlamentariski přistajeny w běrowje Loránta Vinczeho – prezidenta FUEN.
Jerusalem (B/SN). Kaž kóžde lěto je tež lětsa syła putnikow z cyłeho swěta wulki pjatk w procesionje „puć křiža“ přez Via Dolorosa na horu Golgotu sćěhowała. Wječor předstajichu tam kładźenje ćěła Jězu Chrysta do rowa. Sobotu do ortodoksnych jutrow dožiwichu tysacy ludźi při Swjatym rowje ceremoniju swjateho wohenja a zaswěćenje jutrowneje swěcy.
Přesunjenje mocy
Washington (B/SN). Bamž Franciskus móže w přichodźe při pomjenowanju nowych biskopow konserwatiwne lěhwo w Biskopskej konferency USA na dobro dušepastyrskeho zastaranja wěriwych přesunyć. Tuchwilu je 46 procentow biskopow přiwisnik bamža. To móže so přichodnje ze 64 procentami nowych biskopow změnić.
Wěstota za rjadnikow
Vatikan (B/SN). Bamž Franciskus je rjadniske prawo wot 7. meje změnił, zo bychu nětko w běhu 30 a nic kaž dotal w běhu dźesać dnjow potrjecheni mužojo a žony móhli dźěłodawarjej znapřećiwić. Swjatemu wótcej je wažne, zo maja so prawa wosobow škitać a na přiměrjene wašnje definować.
Abt w domjacym aresće
Berlin (dpa/SN). Hladajo na přichodnu sobotu, hdźež poslednje atomowe milinarnje w Němskej z milinoweje syće wotpinaja, warnuje Němska industrijna a wikowanska komora (DIHK) před nuzowym zastaranjom a stupacymi energijowymi płaćiznami. „Najebać niše płaćizny za płun su energijowe kóšty za wjetšinu zawodow Němskeje dale wysoke“, rjekny dźensa prezident DIHK Peter Adrian. Zdobom njeje Němska hišće ćeže zastaranskeje wěstoty přewinyła.
Pochody zdźěla znjewužiwali
Bonn/Kamjenica (dpa/SN). Na tradicionalnych jutrownych pochodach žadachu sej wobdźělnicy wójnu w Ukrainje zakónčić. Wjacore dźesaćtysacy ludźi wobdźělichu so wot štwórtka hač do wčerawšeho na wjace hač 120 akcijach měroweho hibanja w Němskej. Tež we wjacorych městach w Sakskej so akcije přewjedźechu. W Kamjenicy sćěhowachu wčera sta ludźi namołwje zwjazka „Chemnitz steht auf“, kotremuž so prawicarskoekstremna strona Freie Sachsen přizamkny, na čož so kritisce zhladuje, dokelž tradicionalne pochody za swoje zajimy znjewužiwaja.
Wjele skóržbow dóšli
Wiesbaden/Berlin (dpa/SN). Najebać jězdźenku za dźewjeć eurow je loni mjenje ludźi z busami a železnicu jězdźiło hač w lěće 2019 do koronakrizy. Wosebje pandemija a trend k domjacemu dźěłu su ličby sobujěducych raznje znižili. Cyłkownje su w busach a železnicach w blisko- a dalokowobchadźe 2022 něhdźe 10,2 miliardźe pasažěrow zličili, 14 procentow mjenje hač w lěće do korony. Hladajo na lěto 2021 pak wučinja rozrost na wšě 29 procentow, kaž statistiski zarjad we Wiesbadenje zdźěli.
Jězdźenka za dźewjeć eurow bě loni w měsacach juniju, juliju a awgusće na předań a měješe ludźi z jara snadnej płaćiznu do zjawneho bliskowobchada wabić. W kotrej měrje je so tole radźiło, njehodźi so z ličbow statistiskeho zarjada mnohich faktorow dla jasnje wučitać. Jedyn zjaw přiwšěm napadnje: Bě-li třeći kwartal w lětach do korony stajnje tón z najmjenje hosćimi w linijowym bliskowobchadźe, bě to w lěće 2022 čas z najwjace pasažěrami.
Mjeztym hižo třeći raz je so 78lětna žona w USA do banki zadobyła. Kaž nowina The Kansas City Star nětko rozprawja, je ju policija po tym zajała. Minjenu srjedu bě wona maskěrowana do banki zastupiła, za pjenjezami žadała a so pola přistajeneje zamołwiła, dokelž je ju tak nastróžiła. Jako ju zastojnicy na parkowanišću lepichu, zwěsćichu, zo bě staruška trochu wjele alkohola piła. Po rozprawje nowiny bě 78lětna hižo raz w lětomaj 1977 a 2020 spytała banku wurubić. Hakle loni nazymu je na pruwowanje wusadźene chłostanje kónčiło.
Z přetwarjenym kófrom ze złotom w hódnoće 24 000 eurow je muž spytał do Indiskeje zapućować. Tak je wón dźěle kófra kaž na přikład šruby ze złota wuhotował, informowaše wčera indiska powěsćernja ANI. Cłownicy pak su wobšudnistwo pytnyli.