Podpěra swójbam za swójski dom

štwórtk, 01. apryla 2021 spisane wot:
Frankfurt nad Mohanom/Lipsk (dpa/SN). Wjace hač 16 000 swójbow w Sakskej je sej minjene połtřeća lěta z twarskim dźěćacym pjenjezom són wo swójskej chěži spjelniło. Za swobodny stat bu wot zahajenja programa w septembrje 2018 hač do kónca měrca 16 029 přizwolenjow za statnu přiražku za swójski dom wudźělene, kaž přisłušna spěchowanska banka KfW powěsćerni dpa zdźěli. Wobjim přewostajenych spěchowanskich srědkow swójbam w Sakskej je 328,5 milionow eurow. Wot apryla móža jenož hišće swójby próstwu zapodać, kotrež su hižo w měrcu kupne zrěčenje podpisali abo twarsku dowolnosć dóstali. Tuchwilu njeje planowane program podlěšić.

Wjelka a skót na pastwje škitać

štwórtk, 01. apryla 2021 spisane wot:

Biesenthal/Eberswalde (dpa/SN) Zhromadne žiwjenje wjelkow a skotu na pastwje ma so polěpšić a předewšěm wěsćiše stać. Na tónle zaměr je skutkowanje noweho zwjazkoweho centruma wusměrjene, kotryž započa wčera w Eberswaldźe sewjerowuchodnje Berlina dźěłać. „Njeje to jenož wjelk, kotryž sej škit zasłuža, ­runje tak maja skoćata na pastwje ški­tane być“, rjekny zwjazkowa ministerka za ratarstwo Julia Klöckner (CDU) na wotewrjenju centruma. Pastwy njeměli wjelkam dlěje „kryte blida“ być.

W „centrumje za namakanje rozrisanjow“, kaž jón Klöckner wčera mjenowaše, dźěłaja tři połnje přistajene mocy. Wone maja w zwjazkowych krajach wužiwane stadłowe škitne naprawy – su to na přikład płoty a psy – zwěsćić a posudźować. Zarjad zaběra so z tym, kak hodźeli so škitne metody polěpšić a financować, a rozestaja so z prawniskim zastopnjowanjom wjelka. Předewšěm pak ma nowy centrum dialog mjez plahowarjemi pastwoweho skotu, přirodoškitnymi zwjazkami a zjawnosću spěchować.

Namołwjeja staty G7 k jednanju

štwórtk, 01. apryla 2021 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Akademije wědomosćow skupiny sydom najwjetšich industrijnych statow swěta (G7) namołwjeja swoje kraje k wjetšim napinanjam na polach klimoweje změny, mnohotnosće družin a strowotniskich datow. W hnydom třoch zhromadnych deklaracijach, kotrež su wčera wozjewili, akademije staty napominaja hladajo na wjeršk G7 w juniju w britiskim Cornwallu jednać. Za Němsku je Narodna akademija wědomosćow Leopoldina wobdźělena.

„Akademije měnja, zo dyrbjeli so kraje přez změnu klimy nastatym škoda wěnować, trěbne změny zahajić a naprawy přihotować a zwoprawdźić, zo móhli hač do lěta 2050 planowany zaměr docpěć, bjez wustorka škódnych maćiznow wuńć“, rěka w jednym z třoch dokumentow. W dalšim akademije warnuja, zo je mnohotnosć družin na swěće „chutnje wuhrožena“. Staty G7 měli tele negatiwne wuwiće hač do lěta 2030 skónčić a přewobroćić. W třećej deklaraciji žadaja sej wědomostnicy nimo toho lěpše zhromadne dźěło na polu strowotniskich datow, zo bychu kraje na „přichodne strowotniske rizika přihotowane byli“.

To a tamne (01.04.21)

štwórtk, 01. apryla 2021 spisane wot:

Tři Torgauske mjedwjedźe maja nowy domicil blisko hrodu Hartenfels. Wčera smědźachu Bea, Benno a Jette dospołnje ponowjeny areal přeslědźić. Objekt běchu za čas jich zymskeho spara přetwarili. Nětko maja wone wjace móžnosćow, so wróćo sćahnyć a so zabawjeć. K tomu słušeja štomy a pjenki za šudrowanje. Přetwar je 70 000 eurow płaćił. Tradicija, mjedwjedźe dźeržeć, saha w Torgauwje hač do 15. lětstotka.

Swjedźenski šat z ryzy škleńčnych nićow wustajeja w Němskim muzeju Mnichow. Rědki eksponat bě španiska princesna Eulalia 1893 na swětowej wustajeńcy w Chicagu woblečena. Mi­njene lěta su jón fachowcy ponowili. Šat wužiwać bě zawěsće wšo druhe hač přijomne: Kóždy pohib žadaše sej njesměrnu kedźbnosć, a sydnyć so scyła móžno njebě, hewak bychu so niće złamali.

Afera policije tema w sejmje

srjeda, 31. měrca 2021 spisane wot:

Drježdźany (dpa/SN). Skandal kradnjeneje municije pola sakskeje policije dla ma hišće do jutrow tema w krajnym sejmje być. Jutře planuja na žadanje koaliciskich frakcijow CDU, SPD a Zelenych wurjadne posedźenje nutřkowneho wuběrka, zdźěli powěsćernja dpa. Powěsć wo přepytowanjach statneho rěčnistwa přećiwo 17 zastojnikam wosebiteje jednotki krajneho kriminalneho zarjada je wčera wulki njeměr zbudźiła. Zastojnikam wumjetuja, zo běchu w nowembru 2018 znajmjeńša 7 000 patronow pokradnyli a z nimi priwatnje třěleć zwučowali.

Wo ruskim serumje rěčeli

Moskwa (dpa/SN). Zwjazkowa kanclerka Angela Merkel (CDU) a francoski prezident Emmaunel Macron staj z ruskim prezidentom Wladimirom Putinom wo móžnej kooperaciji na polu šćěpiwow rěčałoj. Europski zarjad za dohladowanje lěkow tuchwilu pruwuje, hač móhli koronaserum Sputnik V w EU zasadźić. Ruski farmakoncern R-Pharm chce šćěpiwo w bayerskim Illertissenje produkować.

Žadaja sej kruty lockdown

Słónčne wjedro a nalětnje temperatury njewabja ludźi tele dny jenož do přirody, ale tež do nutřkownych městow, kaž tule w Kölnje. Zamołwići su tuž runje we wulkoměstach škitne naprawy přećiwo koronawirusej wukazali, kaž winowatosć wužiwać ­nahubnik a dodźeržeć wěstotny wotstawk, štož wšak docyła tak jednore njeje. Foto: dpa/Christoph Hardt

Drježdźany (SN/MkWj). Wčerawše postajenja sakskeho krajneho knježerstwa koronawirusa dla zbudźeja pola sakskeho zapósłanca FDP w zwjazkowym sejmje Torstena Herbsta raznu kritiku: „Wěčnje trajacy lockdown bjez perspektiwy, dale a wjac wobmjezowanjow za wobydlerjow, wjace winowatosćow za předewzaća a žane widźomne wuspěchi pola šćěpjenja a testowanja – nastawa zaćišć, zo chcyło čorno-čerwjeno-zelene krajne knježerstwo pandemiju prosće wusedźeć.“ To pisa Herbst w nowinskej zdźělence. Wón wumjetuje knježerstwu ministerskeho prezidenta Michaela Kretschmera (CDU), zo je jemu mjeztym wšitko wšojedne. „Dźeń a wjetša hospodarska škoda, wjace firmowych plajtow a wjace bjezdźěłnych – statne knježerstwo to hižo njezajimuje.“ Při­wšěm Herbst pozitiwnje naspomnja, zo chce swobodny stat wšitko činić, zo šule dale wotewrjene wostanu.

Tež Sakska wotnětka hinak šćěpi

srjeda, 31. měrca 2021 spisane wot:

Drježdźany (dpa/SN). Sakska wot dźensnišeho starobne wobmjezowanja za šćěpiwo firmy Astrazeneca přesadźa. Preparat wotnětka jenož hišće ludźom šćěpja, kotřiž su starši hač 60 lět, kaž strowotniske ministerstwo zdźěli. Swobodny stat zwoprawdźa tak jednohłósne wobzamknjenje konferency strowotniskich ministrow Zwjazka a krajow.

Pozadk su pady trombozow w mozach. „Rozprawy wo komplikacijach jara chutnje bjerjemy“, rjekny sakska ministerka za strowotnistwo Petra Köpping (SPD). Do toho bě stajna šćěpjenska komisija nowe starobne wobmjezowanje poručiła. Köpping přiwšěm potwjerdźi, zo je Astraze­neca wulce skutkowny srědk, kotryž derje před koronawirusom škita.

Swobodna debata trěbna

srjeda, 31. měrca 2021 spisane wot:
W hižo dlěje hač lěto trajacej pandemiji maš zwjetša zaćišć, zo dawatej w zjawnym diskursu jenož dwě móžnosći: pak stejiš na boku tych, kiž so zamołwiće za škit wobydlerjow a žiwjenja zasadźeja – potajkim na boku knježerstwowych stron – pak słušeš k frakciji koronu prějacych, kotřiž na dźiwnych demonstracijach prěkimyslerjow teorije zapřisahańcy zastupuja. Mjeztym pak so faza myslenja w čorno-běłych kategorijach nachila. Tak njeje jeno sakski zapósłanc FDP w zwjazkowym sejmje Torsten Herbst „lock­down bjez perspektiwy“ raznje kritizował. Tež intelektuelni nochcedźa zahubnu hru pak-pak dale sobu hrać. W „Manifesće wotewrjeneje towaršnosće“ žadaja sej ­wědomostnicy, wuměłcy a politikarjo – mjez nimi filozof Markus Gabriel, dźiwadźelnik Jan Josef Liefers a bywša ministerka Sabine Leutheusser-Schnarrenberger – swobodnu debatu wo koronapolitice. Je najwjetši čas so k zasadam demokratije wróćić. Cordula Ratajczakowa

Rada kritizuje kardinala

srjeda, 31. měrca 2021 spisane wot:

Köln (dpa/SN). Rada potrjechenych Němskeje biskopskeje konferency je kritizowała, zo Kölnski kardinal Rainer Maria Woelki w systemje cyrkwje zakótwjene přičiny splažneho znjewužiwanja dale ignoruje. Přirada reagowaše wčera na předstajenje posudka wo wobchadźenju zamołwitych biskopstwa z wumjetowanjemi splažneho znjewužiwanja dźěći a młodostnych přez duchownych.

„Kardinal Woelki je w systemje tčace přičiny w swojim nowinskim stejišću k wozjewjenemu posudkej hišće raz do prašenja stajał, dokelž je direktny zwisk mjez předźěłanjom padow znjewužiwanja a cyrkwinskopolitiskimi prašenjemi znowa relatiwizował resp. wotpokazał“, rada potrjechenych šwika.

„Wot Woelkija skazany posudk koncentruje so jeničce na chłostajomne aspekty. W systemje zakótwjene přičiny kaž seksualna moralka cyrkwje, celibat, klerikalizm, jenakosplažne zwjazki abo pobrachowace wobdźělenje žonow njejsu tak derje kaž docyła wobkedźbowane. Tak pobrachuje moralisko-etiska runina“, w dokumenće rěka. Cyrkej měła zmužitosć k wobšěrnym reformam měć.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND