Titul UNESCO tež za Ochranow?

štwórtk, 02. februara 2023 spisane wot:

Drježdźany (SN/at). Hornjej Łužicy kiwa šansa na dalše městno swětoweho kulturneho namrěwstwa UNESCO. „Sydlišćam Ochranowskeje bratrowskeje wosady“ ma so tónle titl spožčić, kaž sakska statna kenclija a ministerstwo za regionalne wuwiće rozprawještej. Zjednoćene staty Ameriki su wotpowědnu próstwu 18. Wulkeho rožka pola centruma za swětowe namrěwstwo w Parisu wotedali.

Nominowanje wopřija tři historiske sydlišća Bethlehem (Pennsylvania, USA), sewjeroirski Gracehill a z Ochranowom městno załoženja. Hromadźe z Christiansfeldom w Danskej, kiž je hižo wobstatk lisćiny swětoweho namrěwstwa a tohorunja barokny a prawokutny po tymle mustrje natwarjeny, chcedźa štyri sydlišća „swětadaloki fenomen Ochranowskeje bratrowskeje wosady“ reprezentować. USA su so na čoło prócowanjow wo rozšěrjensku próstwu stajili.

Po słowach sakskeho ministerskeho prezidenta Michaela Kretschmera (CDU) je swobodny stat požadanje wot wšeho spočatka podpěrał. „Zhromadna próstwa je wažny měznik po puću k swětowemu namrěstwu“, Kretschmer wuzběhny.

Kamjenc (BG/KM). Z nowym rjadom „W dialogu“ we wobłuku Kamjenskich Lessingowych dnjow wotpowěduja zarjadowarjo „aktualnej potrjebje za wotmołwami na prašenja ludźi w njeměrnych časach“. Z Uwe Tellkampom z Drježdźan běchu sej spisowaćela přeprosyli, kotryž je za jasnu rěč znaty. Zo bě to dobry rozsud, pokaza so z derje pjelnjenej žurlu Kamjenskeho měšćanskeho dźiwadła.

W srjedźišću literarneho wječora steješe Tellkampowa nowa kniha „Der Schlaf in den Uhren“. Moderaciju wukonješe prof. dr. Carsten Gansel z Gießena. Prjedy hač wěnowachu so wjele diskutowanemu romanej, poda Gansel zarys žiwjenskeho puća Tellkampa wot „njezbožoweho lěkarja k spisowaćelej“. Při tym naspomni tež jeho 2008 wušłu knihu „Der Turm“ – wšako wopřijima tež „Der Schlaf in den Uhren“ časowe skoki, kotrež započinachu hižo do měrliweje rewolucije 1989 a hač do lěta 2014 sahaja.

Budyšin (SN/bn). „Misto to go“ rěka zhromadny projekt Kyjiwskeho dźiwadła PostPlayTeatr, Berlinskeho towarstwa Media Frontline, wjacorych šulow mjez druhim w Mykolajiwje a Popasnej kaž tež mjezynarodneho Centruma za performatiwne kubłanje a projekta Hamburgskeje Swobodneje wuměłstwoweje šule „Agency for Safe Space“, z kotrymž so hižo wot lěta 2018 „kulturne projekty ze šulerjemi a šulerkami w Donbasu realizuja. W tymle času nasta na městnje rjad dźiwadłowych inscenacijow, filmow, hudźbnych albumow a inowatiwnych wuměłstwowych projektow, kotrež aktualne socialne, towaršnostne a politiske prašenja wotbłyšćuja a kotrež buchu mjeztym w Ukrainje kaž tež w Němskej a Awstriskej předstajene“, kaž iniciatorojo pisaja. Nošer projekta je program „Wuchodne partnerstwa“ Zwjazkoweho ministerstwa za wonkowne naležnosće.

Znaty žurnalist knihu předstajił

wutora, 31. januara 2023 spisane wot:
Znaty žurnalist a powěsćowy rěčnik sćelaka MDR Robert Burdy (nalěwo) je minjeny štwórtk w Budyskim Dźiwadle na hrodźe swoju knihu „Wir informieren uns zu ­Tode“ předstajił. W njej wón dźensnišu towaršnosć analyzuje, kotraž so nad měru wjele z powěsćemi zaběra. Tak poda wón pokiwy, kak móhli wosobinsce z nimi wobchadźeć. Dale pak wotmołwi Robert Burdy tež prašenja připosłucharjow a knihi na městnje signowaše. Foto: Carmen Schumann

Wizuelne znamjo na sćěnu mjetali

póndźela, 30. januara 2023 spisane wot:
Na wopomnjenskim dnju za wopory nacionalsocializma minjeny pjatk, wobdźěli so Budyske wopomnišćo na cyłozwjazkowej akciji „Swěcy přećiwo ćmě“. Wopomnišćo je akustisko-wizuelne swětłowe znamjo přihotowało. Tak su zamołwići citat žurnalista a spisowaćela Juliusa Fučíka wuzwolili a jón na sćěnu prjedawšeho jastwa ­mjetali. Słowa je wón krótko do swojeho wotprawjenja napisał. W lěće 1943 bě Fučík krótki čas w jastwje Budyšin II zaměstnjeny. Tohorunja zaklinča pjatk hudźba, ­kotraž bu loni we wopomnišću Budyšin komponowana a předstajena. Awtorojo su Stefan Dedek, Fabia Russ, Danielle de Picciotto, Alexander Hacke und Friedrich ­Mittekill. Foto: Carmen Schumann

Budyšin. W zašłych dnjach přebywachu studenća z uniwersity w Regensburgu zhromadnje ze swojimaj profesoromaj we Łužicy, zo bychu so na městnje wo aktualnym połoženju Serbow informowali. Studentki a studenća slawistiki, wučerstwa a wuchodoeuropskich wědomosćow zajimowachu so mjez druhim za aktualne rěčespytne projekty, prašenja dwurěčneho kubłanja a rěčneje politiki kaž tež za serbske medije.

Prof. Björn Hansen, slawist a rěčespytnik, kaž tež prof. Rupert Hochholzer, germanist a fachowc na polu wjacerěčnosće, běštaj studentam na uniwersiće hižo w čitanjach a seminarach zymskeho semestra Serbow a serbske temy předstajili a jim konkretne slědźerske nadawki za ekskursiju do Łužicy dałoj.

Wot minjeneje srjedy hač do 11. měrca wustajeja w Drježdźanskim fotowym forumje „Łužiske portrety“ fotografowki Christiny Glanz a fotografow Franka Höhlera, Alexandera Janetzka, Thomasa Kläbera, Georga Krausy a Jürgena Maćija. W centrumje wustajeńcy steji čłowjek – hač susod, ekoaktiwist, hórnik z wuhloweje jamy abo młodostny. Wustajeńca je stajnje štwórtk a pjatk wot 16 do 19 hodź. a sobotu wot 14 do 18 hodź. přistupna, zastup je darmotny. Foto: Jürgen Männel

Čitajće w nowym rozhledźe (27.01.23)

pjatk, 27. januara 2023 spisane wot:

Pod nadpismom „Lećmy z časom“ podawa nowy šefredaktor Serbskich Nowin Marcel Brauman w zawodnym komentarje swój wid na serbske nowinarstwo. Při tym skedźbnja na swoje korjenje a na trěbnu transformaciju, zo by wone načasnym narokam wotpowědowało. Nimo toho wuzběhuje, zo słuži njewotwisny wječornik „přichodej serbskeho luda“.

Na titulu nańdźemy foto Wochožanskeje jamy Jürgena Maćija. W Budyšinje bydlacy fotografikar swjeći w februarje 70. narodniny. Při tej składnosći zhladuje lawreat Hornjołužiskeho wuměłskeho myta we wobšěrnym interviewje na swoje lětdźesatki trajace skutkowanje na polu fotografije, rozprawja wo temach, kotrež jeho jako fotografa zajimuja, wo trajnych fotach, wo skutkowanju jako wudawaćel kaž tež wo aktualnych planach a projektach. Při tym konstatuje, zo je „sej serbski swět přez fotografiju wotkrył“.

Po dołhej přestawce zaso live

štwórtk, 26. januara 2023 spisane wot:

W Brězanec bróžni 25. Jolku z pisanym programom a hosćimi dožiwili

Jolka spočatk noweho lěta je w Ruskej a dalšich wuchodnych krajach jedyn z najwoblubowanišich swjedźenjow. Byrnjež w Němskej skerje mało znaty był, proša zarjadowarjo „serbskeje jolki“ kóždolětnje na zabawny wječork do Brězanec bróžnje w Nuknicy. Po dwěmaj lětomaj, w kotrymajž móžachu zymski kulturny wjeršk jenož w digitalnym formaće přewjesć, tam lětsa skónčnje zaso hosći witachu. Organizatorojo z Nuknicy, Prawoćic a Kopšina, tak mjenowani „Nu-Pra-Ko“, wupyšichu bróžeń po starodawnym wašnju temje programa wotpowědujo. Lětsa bě hesło „Bermuda – hłódny mužonač a čorna dźěra“. Pódla wulkich plakatow z mórskimi scenarijemi pak sy lětsa tež najšikwańše rekwizity zašłych programow wuhladał. Jolka w Nuknicy wšak swjećeše minjenu sobotu swój 25. jubilej. „To ći sylzy přińdu“, hódnoćeše moderator wječorneho programa, braška Marko Jurk, w swojej zawodnej narěči. Wón so nadměru wjeseleše, zo smědźeše po dwulětnej přestawce zaso live před publikumom stać a na swoje njezaměnjomne wašnje po programje wjesć.

Budyšin (SN/bš). We wobłuku projekta „Kraj.twori.demokratiju“ stej Zwjazkowa centrala za politiske kubłanje (bpb) a Němski zwjazk bibliotekow z. t. (dbv) po cyłej Němskej dźesać bibliotekow za pilotowy projekt wuzwoliłoj, kotrež chcedźa jako partnerojo demokratiju, dialog a mnohotnosć w swojich regionach skrućić. Mjez cyłkownje 80 požadarjemi bu tež Budyska měšćanska biblioteka wuzwolena. „Dotal hišće politisko-kubłanske zarjadowanja poskićili njejsmy, tohodla smy so wo móžnosć prócowali.“, wuwjedźe nawodnica knihownje Anna-Theres Pyka. Wuzwolena je biblioteka mjez druhim, dokelž zmóžnja jednory přistup ke kubłanju. Wotmysł zarjadowanjow je, demokratiju zesylnjeć a politiski zajim zbudźić. Wot měrca do septembra ma knihownja pjeć zarjadowanja we wšelakorych formatach planowanych. „Chcemy dźěći, młodostnych a dorosćenych docpěć.“ Kotre konkretne formaty za to wužiwaja, rozsudźa w přichodnych dnjach, ale móhli to přednoški, diskusijne forumy abo dźěłarnički być.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND

Nowe poskitki knihow LND namakaće w lětušim wudaću Nowinkarja!

Nowinkar 2025