Za woprawdźity Łužiski festiwal

srjeda, 25. oktobera 2023 spisane wot:

Łužiski festiwal nabywa stajnje a wjace zjawneje akceptancy. Na druhim boku pak słyša organizatorojo tež kritiske hłosy. Tak přeja sej tudyši wuměłcy sylniše zapřijeće regionalnych poskitkow a poskićerjow.

Nowostka na knižnych wikach w Frankfurće

srjeda, 25. oktobera 2023 spisane wot:

Frankfurt nad Mohanom (AB/SN). Minjenu sobotu měješe na knižnych wikach w Frankfurće nad Mohanom serbsko-němska zběrka „Posledni sněh/Der letzte Schnee“ Traiana Popa swoju ­premjeru. Na rumunske wustajenišćo přichwatachu tež Serbja a potomnicy Serbow mjez druhim z Kassela a Bensheima.

Ediciju rumunsce pisaceho spisowaćela, bydlaceho wot lěta 1990 w Ludwigsburga, prezentowaštaj awtor sam kaž tež zestajer a wudawaćel zběrki Benedikt Dyrlich. Někotre jeho a Doro­theje Šoł­ćineje přełožki basnjow do serbšćiny přednjese Monika Dyrlichowa, němske přebasnjenja z pjera Edithy Konradt ­a ­Johanna Lippeta pak čitaše Barbara ­Zeizinger z Darmstadta.

W literarnej bjesadźe Traian Pop wu­zna, zo bě so před třomi lětdźesatkami přez basnje Kita Lorenca a dalšich serbskich basnjerkow a basnikow ze Serbami zeznajomił a so takle za serbsku poeziju horić započał. „Z toho su wurostli přećelstwa, tež wopytaj Łužicy, wosebje pak najwšelakoriše serbsko-němske literarne předewzaća w mojim nakładnistwje“, doda hibićiwy basnik a nakładnik.

Studija wušła

wutora, 24. oktobera 2023 spisane wot:
Budyšin (SN). W rjedźe spisow Serbskeho instituta je pod titulom „Komplexität und soziolinguistische Typologie in den Flexionssystemen des Sorbischen“ w Ludowym nakładnistwje Domowina rěčespytna kniha Thomasa Menzela wušła. Wón zaběra so tu ze serbšćinu jako rěču, kotraž ma w přirunanju z druhimi słowjanskimi rěčemi poměrnje wulki inwentar fleksiskich kategorijow. Wosebity fokus Menzelowych přepytowanjow leži na rozdźělach we wuwiću mjez delnjo- a hornjoserbšćinu w zwisku z jeju wšelakorymi sociolinguistiskimi wuměnjenjemi.

Jubilejny lětnik „Łamki“ zbliži

wutora, 24. oktobera 2023 spisane wot:

Na Čěsko-Němske dny kultury w Drježdźanach a w Euroregionje Łobjo/Labe přeprošuja organizatorojo wot 26. winowca hač do 12. nazymnika 25. raz. Jubilejny program wopřija 70 zarjadowanjow na sakskej stronje a dalšich 20 na čěskej, hłownje w regionje Ústí nad Labem.

Drježdźany (SN/at). Zazběh kulturnych dnjow budźe tradicionalny koncert zajutřišim, štwórtk, jubileja dla w Drježdźanskim Kulturnym palasće. Wosebity program wuhotujetej Drježdźanska filharmonija a Filharmoniski chór Praha. Zaklinči twórba „Otče náš“ Leoša Janáčeka, dirigowana wot Lukáša Vasileka, kiž Praski filharmoniski chór wot lěta 2007 nawjeduje. Pod nawodom młodeho ameriskeho dirigenta Roberta Treviña, wón je šefdirigent Basque National Orchestra a Malmö Symphony Orchestra, budźetej dale „Koncert za obowu a mały orchester“ Bohuslava Martinů kaž tež „Wosudowa pěšeń“ Johannesa Brahmsa słyšeć.

Dalše stołpy za wobstaće trěbne

póndźela, 23. oktobera 2023 spisane wot:

Budyšin (SN/MiR). Wjace hač połsta zajimcow – Serbow a Němcow – bě sej wčera nawječor do Budyskeho Serbskeho muzeja dóšło. Běše to poslednja składnosć, sej wustajeńcu „Čej’ da sy? Einbli­cke in die sorbische katholische Welt“ wobhladać. Ludowe nakładnistwo Domowina a Serbski muzej stej finisažu z literarno-hudźbnym wječorkom na žurli muzeja zwjazałoj.

W běhu zašłych pjeć měsacow je sej dohromady 5 400 ludźi wustajeńcu wobhladało. Ramikowy program wopřiješe 16 zarjadowanjow, na kotrež bě kuratorka Andrea Pawlikowa přeprosyła. Nowostka běchu štyri cyłodnjowske kolesowanja po serbskej katolskej kónčinje podłu Klóšterskeje wody z Tadejom Šimanom­, dalšim kuratorom přehladki.

Film wo Łužicy w čěskej telewiziji

póndźela, 23. oktobera 2023 spisane wot:
Praha (SN). We wobłuku serije „Pečení na nědeli“ (Pječenje njedźelu) je zjawny čěski telewizijny sćelak 1 wčera dopołdnja tež połhodźinski film wo Serbach pod titulom „Lužické hory“ (Łužiske hory) wusyłał. Moderatorka Petra Burianová předstaji tu mjez druhim Róžeńčanku Terezu Handrikowu, kotraž pokazuje pječenje poliwanca (Eierschecke). Nimo toho wopyta moderatorka Ralbičanski kěrchow a w zwisku z tym tež rězbarja Mikławša Dyrlicha z Noweje wjeski. Tež předsyda Towaršnosće přećelow Łužiskich Serbow Lukáš Novosad­ so w přinošku słowa jima. Wón rozłoži čěsko-serbske styki wčera a dźensa­. Nimo toho je wón čěski filmowy team Serbow nastupajo poradźował. Na kóncu wusyłanja čita Milan Hrabal – kónc tydźenja z mytom Domowiny wu­znamjenjeny čěski basnik a přećel Serbow – wućahi ze swojeje najnowšeje zběrki prozy „Domluvena šifra“. Wón předstaji tež njedawno zemrětemu serbskemu basnikej Benej Budarjej wěnowanu baseń „Lužice v předevečer“. Wospjetowani wusyłanja budźetej štwórtk, 26. oktobra, a sobotu, 28. oktobra. Přinošk je tohorunja w medijatece čěskeho sćelaka přistupny.

Serbska lektura w Awstriskej

pjatk, 20. oktobera 2023 spisane wot:
Celovec (SN). Awstriske nakładnistwo Drava prezentuje na tuchwilu so w Frankfurće nad Mohanom wotměwacych knižnych wikach serbskorěčnu dźěćacu knihu. „Zmij Direndaj, Hica-Mica, Zmijček Direndajček, Zmij Ararat a powědančko wo nimi“ je słowjenski nakładnik a gurmej Lojze Wieser swój čas swojim dźěćom do nócneho spara bał. Wo přełožk do serbšćiny je so Milenka Rječcyna postarała a wo lektorat Hańža Smolina. Aktualne wudaće předleži hižo w němskej, słowjenskej a italskej rěči. Kniha wo dožiwjenjach zmijow w Praze wuńdźe klětu.

Krabatowe hry w nowej formje

štwórtk, 19. oktobera 2023 spisane wot:

Čorny Chołmc (SN/MiR). Krabatowe hry w Čornym Chołmcu so wot klětušeho w nowej formje wotměwaja. „Kulturny centrum Krabatowy młyn Čorny Chołmc ptzwr njeje zrěčenje z agenturu 0351 a jeje mějićelku Doris Siebecke hižo podlěšił“, praji jednaćel centruma Tobias Ćižik na naprašowanje SN. „Smy pak našemu dotalnemu partnerej poskićili, jeho do noweho formata zapřijeć.“ K doskónčnemu rozsudej su dohladowace gremije zhromadnje z nawodnistwom předewzaća přišli.

Z nětko wozjewjenym rozsudom wotpokazuje Tobias Ćižik jasnje powěsće zašłych tydźenjow, zo so hry hižo wotměwać njebudu. Wón podšmórnje: „Klětu, spočatk lěćnych prózdnin, poskićimy wšitkim, sej našu dźiwadłowu inscenaciju, w kotrejž hraja Krabat, Čorny młyn kaž tež žiwjenje łužiskich Serbow wažnu rólu, wobhladać.“ Ličba předstajenjow budźe dotalnym podobna. Do produkcije zapřijeć chcedźa so na zwučene wašnje zaso zajimowanych wjesnjanow a hosći jako statisća. Wjetše róle budu z profesionalnymi akterami wobsadźeć, kotrež su ze zrěčenjom na produkciju wjazani.

Bjesady wo literaturje

štwórtk, 19. oktobera 2023 spisane wot:
Frankfurt nad Mohanom (AB/SN). Benedikt Dyrlich čita na lětušich knižnych wikach w Frankfurće nad Mohanom. Tule sobotu prezentuja serbsko-němsku zběrku z Ludwigsburgskeho nakładnistwa Traiana Popa. Serbiski spisowaćel Ljubiša Simić, bydlacy w Frankfurće a serbski basnik Benedikt Dyrlich předstajitaj zběrku basnjow „Donjebjesspěće/Himmelfahrt“ Mića Cvijetića. Basnik a pře­łožowar z Beograda je loni zemrěł. Dyrlich je dwurěčnu knihu w Pop-nakładnistwje zestajał a z dosłowom wudał. Teksty je Dorothea Šołćina ze serbišćiny do serbšćiny přebasniła, do němčiny Peter Gehrisch. Samsny dźeń wotměje so na rumunskim wustajenišću premjera loni wušłeje serbsko-němskeje basniskeje zběrki Traiana Popa „Posledni sněh/Der letzte Schnee“. Dyrlich měješe wuběr a wudaće z portretom nakładnika na starosći a je so zhromadnje z Doro­theju ­Šołćinej wo serbske přełožki starał. ­Basnje su wobrubjene z ilustracijemi z namrěwstwa njeboh Boženy Nawka-Kunysz. Wječor čitataj Pop a Dyrlich z mjenowaneje zběrki w Frankfurtskej kniharni „CAMP. Bücher & Espresso“.

Pjeć prapremjerow zaklinčało

štwórtk, 19. oktobera 2023 spisane wot:

Budyšin. „Musica nova sorabica – tradicija + eksperiment“ – w tutym koncertnym rjedźe wotmě so minjenu sobotu w Budyskej Michałskej cyrkwi druhi koncert pod hesłom „Melodija za měr – Da pacem Domine“. Eksperiment wobsteješe předewšěm w tym, zo wuhotowachu hudźbny wječor wurjadnaj instrumentalistaj z Berlina, mjenujcy bywši katedralny organist Tomaš Žur a solowy klarinetist a saksofonist Gerold Gnausch, kaž tež serbski muski kwartet PoŠtyrjoch. ­Jemu přisłušeja bratraj Krystof a Jan ­Rjeda, Beno Hojer a Marek Rjelka.

Eksperiment běše so derje poradźił a publikum dožiwi koncert wulkeje klasy. Na programje steješe na wšěch pjeć ­prapremjerow. Tak spisa Jan Cyž dwě ­nowej kompoziciji, kotrejž stej w nabožnym zmysle na aktualnu tematiku měra wusměrjenej. Złožujo so na hymnus ­­­„Te Deum“ rěka modlitwa „Deus, cuius ­misericordiae“, kotraž je wuraznje na muski kwartet PoŠtyrjoch wusměrjena. Za štyri muske hłosy a dwoji instrumentarij komponowany zaklinča tež ­Jana ­Cyžowy duchowny spěw „Nowa nadźija“, kiž nadźiju na Božu pomoc zwuraznja.

nowostki LND