Merkel a Macron dźeržitaj narěč

srjeda, 24. januara 2018 spisane wot:
Davos (dpa/SN). Połoženje w Europje steješe w srjedźišću dźensnišeho druheho dnja Swětoweho hospodarskeho foruma w šwicarskim Davosu. Napjeće wočakowachu w popołdnišich hodźinach europapskolitisku narěč němskeje zwjazkoweje kanclerki Angele Merkel (CDU). Wječor bě narěč francoskeho statneho prezidenta Emauela Macrona planowana. Merkel chcyła so w Davosu z wjacorymi politi­karjemi zetkać, mjez druhim z israelskim ministerskim prezidentom Benjaminom Netanjahuwom. Prezidenta USA Donalda Trumpa Merkel po wuprajenjach swojeho rěčnika­ njezetka. Trump přijědźe jutře do Davosa,­ hdźež chce pjatk k zakónčenju foruma wobdźělnikam porěčeć.

Moskwa/Soči (dpa/SN). Ruska je Americe wumjetowała, zo Kurdow na sewjeru Syriskeje k separatizmej pohonja. „Hižo dyłho spytaja USA, Kurdow wot dialoga z knježerstwom w Damaskusu wotdźeržować“, rjekny ruski wonkowny minister Sergej Lawrow w Moskwje. Přikłady wón žane njemjenowaše. USA Kurdow w po­trjechenej kónčinje podpěruja.

Minjeny kónc tydźenja bě turkowska armeja ofensiwu přećiwo kurdiskej milicy YPG w Afrinje zahajiła. Rěčnik Krjemla Dmitrij Pjeskow rjekny, zo Ruska wuwiće dokładnje wobkedźbuje. Moskwa ma w tymle prašenju stajny zwisk z nawodnistwom w Ankarje a Damaskusu.

Lawrow potwjerdźi, zo so Kurdojo na­jebać konflikt z Turkowskej na přichodny kónc tydźenja planowanej konferency wobdźěla. Moskwa bě zastupjerjow Kurdow na konferencu do Sočija přeprosyła. „Róla Kurdow dyrbjała so w dalšim po­litiskim procesu w Syriskej zakótwić“, rjekny Pjeskow powěsćerni Tass.

Kampanja: „Zastup a praj ně“

srjeda, 24. januara 2018 spisane wot:

Přećiwnicy noweje wulkeje koalicije wabja wo nowych čłonow SPD

Berlin (dpa/SN). Po snadnym wuslědku wothłosowanja wo zahajenju koaliciskich jednanjow registruja w SPD we wjacorych zwjazkowych krajach nowych čłonow. Najwočiwidniše je to w Bayerskej a Berlinje: W Bayerskej su jeničce póndźelu sto internetnych zastupow do strony zličili. W Berlinje přijachu 70 próstwow wo čłonstwo w SPD.

Pozadk móhł wuslědk wothłosowanja na stronskim zjězdźe z runje 56,4 procentami přihłosowanja być. Po zakónčenju koaliciskich jednanjow dóńdźe k dalšemu wothłosowanju wo wuslědku. Potom rozsudźi wjace hač 440 000 čłonow SPD. Woni maja poslednje słowo.

Bjezposrědnje po zjězdźe w Bonnje su młodźinska organizacija socialdemokratow (jusosy) a dalši přećiwnicy wulkeje koalicije ludźi pod hesłom „Zastup a praj ně“ namołwjeli, do SPD zastupić a potom přećiwo koaliciji hłosować. Jedyn z najraznišich přećiwnikow noweje wulkeje koalicije je předsyda jusosow Kevin Kühnert. Wón je mjeztym připowědźił, zo chcył po wšej Němskeje zarjadowanja přewjesć a za swoje pozicije wabić.

Zaprajakojo jara woblubowani

srjeda, 24. januara 2018 spisane wot:

Berlin (JBR/SN). To njeje žadyn žort! Na politiskim­ jewišću je so nowa strona zjewiła – Pólska strona Němskeje. Załožił bě ju 12. januara Klub zaprajakow w Berlinje. To su Polacy, kotřiž běchu w 1980tych lětach sem přišli a wostali. Wot wšeho spočatka prócowaše so towarstwo wo lěpše zwiski mjez Němcami a Polakami a wojowaše přećiwo předsudkam na woběmaj bokomaj. Nječinješe to z wulkej chutnosću, ale na žortne wašnje a ironiju we wobłuku kabaretnych programow, w rozhłosu a telewiziji RBB. Byrnjež­ prowokantne mjeno „zaprajakojo“ (Versager) měli, su mjez Berlinjanami dale­ a woblubowaniši.

Čłonojo towarstwa wobaraja so politice pólskeje knježaceje strony PiS, ale tež němskeje AfD, kotraž přećiwo migrantam wustupuje. Nětko­ jako politiska strona chce so Klub zaprajakow za de­mokratiju a multikulturnosć zasadźeć – a to nic z brónju, ale dale ze satiru, z kotrejž dźě maja wjelelětne nazhonjenja. Za wuspěšnym skutkowanjom kluba je mjeztym tež komisija EU přišła a je jón z mytom za šěrjenje multikulturnosće „Módry mjedwjedź“ wu­znamje­niła.

To a tamne (24.01.18)

srjeda, 24. januara 2018 spisane wot:

3 000 kilometrow dołha probowa jězba je mechanikarjej awtoweje porjedźernje w Hannoveru chłostanku 1 000 eurow wunjesła. Hamtske sudnistwo měješe za dopokazane, zo bě wón awto na njewoprawnjene wašnje wužiwał. Napadnyła tale wěc bě, jako dósta wobsedźerka jězdźidła pokutu z Pólskeje, po tym zo bu wone we Waršawje wot błyskača fotografowane. Žona pak tam ženje hišće była njeje, a tak wobskorži montera. 49lětny wšak so wusprawni, zo hdys a hdys „dlěše“ probowe jězby přewjeduje.

Jězbu 17lětneho z traktorom do šule je policija w delnjosakskim Cloppenburgu skónčiła. Młodostny jej napadny, jako na­jebać čerwjenu swěcu ample dale jědźeše. Šuler měješe drje jězbnu dowolnosć za traktor, ale jeničce za dźěło na polu abo w lěsu. Pachoł dyrbješe traktor tuž stejo wostajić a do šule nóžkować.

Palestinjenjo stawkowali

wutora, 23. januara 2018 spisane wot:

Ramallah (dpa/SN). Protestujo přećiwo wopytej wiceprezidenta USA Mikea Pencea w Israelu su Palestinjenjo dźensa stawkowali. Palestinske frakcije kritizuja tak dwělomne připóznaće Jerusalema jako stolicu Israela přez USA. Šule a wobchody wostachu zawrjene, busy njejězdźachu. Pence je so wčera z israelskim ministerskim prezidentom Benjaminom Netanjahuwom zetkał a w israelskim parlamenće sylnu proisraelsku narěč dźeržał. Palestinjanow namołwješe wón k nowym měrowym jednanjam z Israelom.

Institucije zaso dźěłaja

Washington (dpa/SN). Prezident USA Donald Trump je zakoń wo nachwilnym etaće kraja podpisał. Tak je tři dny trajace haćenje dźěła knježerstwowych institucijow najprjedy raz skónčene. Pozadk „shutdowna“ běchu pobrachowace pjenježne srědki, dokelž bě hornja hranica zadołženja docpěta. Senat pak njemóžeše so na nowu tajku hranicu dojednać. Tak dyrbješe 850 000 přistajenych stata doma wostać. Noworjadowanje płaći nětko hač do 8. februara.

Turkowski wojak padnył

Na horje w Rugiswaldźe mjez Neustadtom a Sebnitzom knježachu dźensa hišće dosć dobre wuměnjenja za sněhakowanje. Po informacijach tamnišeho sněhakowarskeho kluba ležeše při temperaturach snadnje nad nulu hišće dźesać centimetrow kumštneho sněha. Horu, kotraž je wot minjeneje soboty přistupna, wužiwaja nětko tež šulerjo Radworskeje srjedźneje šule, zo bychu sněhakować nawuknyli. Foto: Steffen Unger

Waršawa (dpa/SN). Pólske knježerstwo wostawa w zwadźe z komisiju Europskeje unije dwělomneje Waršawskeje justicneje reformy dla njepowalne. Kraj chce mjeztym hižo płaćiwu reformu sudnistwow zwoprawdźić a wobkedźbować, rjekny wonkowny minister Jacek Czaputowicz wčera do zetkanja wonkownych ministrow EU w Brüsselu.

Tiefensee namołwja Martina Schulza

wutora, 23. januara 2018 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Přichodny předsyda durinskeje SPD Wolfgang Tiefensee před­sydu strony Martina Schulza namołwja so ministerskeho zastojnstwa w móžnej nowej wulkej koaliciji wzdać. „Wobroćić so wo 180 stopnjow w tym prašenju by wěryhódnosć Martina Schulza střasło“, měni Tiefensee w dźensnišim wudaću nowiny Welt. Schulz bě po wólbach zwjazkoweho sejma w septembru 2017 zjawnje přilubił, zo wo zastojnstwo w kabineće Angele Merkel njerodźi.

Tiefensee, minister za hospodarstwo a wědomosć w Durinskej, zwjazkowu kanclerku zdobom namołwja swoje zastojnstwo po dwěmaj lětomaj k dispoziciji stajić. „To by přikład politiskeje mudrosće był, hdyž Angela Merkel hižo nětko­ připowědźi, zo chcyła potom znowa wo hłosy zwjazkoweho sejma prosyć.“

Tiefenseeja chcedźa na krajnym zjězdźe durinskeje SPD dnja 11. měrca na namjet předsydstwa za noweho krajneho předsydu wuzwolić. Dotalny předsyda Andreas Bausewein bě kónc minjeneho lěta zastojnstwo złožił.

„Smy kóždy čas zwólniwi“

wutora, 23. januara 2018 spisane wot:

Zeleni chcyli tež z wulkej koaliciju zamołwiće hromadźe dźěłać

Berlin/Kiel (dpa/SN). Zeleni su po słowach předsydki swojeje frakcije w zwjazkowym sejmje Katrin Göring-Eckardt zwólniwi, knježerstwowu zamołwitosć přewzać. Při jednanjach wo wulku koaliciju „móhła ćežka situacija nastać. A tohodla potwjerdźam, zo žane rozmołwy njewotpokazamy“, rjekny Göring-­Eckardt w rozhłosu. Lěta wulkeje koalicije CDU, CSU a SPD budu po jeje měnjenju „chětro chabłace“. Za Zelenych to rěka: „Smy kóždy čas zwólniwi, pak k wólbam pak tež k hinašim roz­mołwam.“

Göring-Eckardt doda: „Budźemy programatisce přihotowani. A mamy lóšt, w kraju něšto změnić.“ Na prašenje, hač móhła sej nowe jednanja k wutworjenju tak mjenowaneje jamaiskeje koalicije předstajić, wona rjekny, zo to ani ze stron zwjazkoweje kanclerki Angele Merkel (CDU) ani ze stron předsydy FDP Christiana Lindnera njewočakuje.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND