To a tamne (25.01.17)

srjeda, 25. januara 2017 spisane wot:

Přemało a tola přewjele tankował je šofer­ na awtodróze A 3 pola delnjofrankskeho Helmstedta. Po tym zo bě z awtom falowaceho bencina dla stejo wostał, wołaše wón policiju wo pomoc. Přiwołani zastojnicy, kotrymž pak alkoholowa wóń napadny, naměrichu pola muža 1,08 promilow. Wón ma nětko z pokutu a ze zakazom jězdźenja ličić.

Z paslemi spytaja zamołwići zwěrjenca w Gelsenkirchenje twochnjeneho rysa (Luchs) zaso popadnyć, kiž bě kónc tydźenja přez zamjerznjenu rěku ćeknył. Zwěrjenc z toho wuchadźa, zo je rys hišće blisko.­ Při pytanju picy měri so tón hłownje na sorny a nukle. Tež kóčki a mjeńše psy bychu so za žratwy hodźeli. Zwěrjenc tuž ludźom radźi, na swoje kóčki a psy kedźbować. Hač so rys woprawdźe na hońtwu poda, njeje jasne. Wutraje dźě, je-li­ trjeba, tež cyły tydźeń bjez picy.

Bamž reformy zakitował

wutora, 24. januara 2017 spisane wot:

Vatikan (B/SN). Bamž Franciskus je swoje reformy w romskej kuriji přećiwo „lózyskim spřećiwjenjam“ zakitował. Jako hłowne linije mjenowaše wón kulturu dialoga, wobdźělenje žonow a lajkow a profesionalne wuwiće personala. Reformy su znamjo žiwosće a su trěbne, rjekny swjaty wótc w swojim hodownym poselstwje kardinalam.

Kritizuje stronu AfD

Berlin (B/SN). Nawoda katolskeho běrowa w Berlinje, prelat Karl Jüsten, kritizuje Alternatiwu za Němsku (AfD). „Nastupajo AfD rěča mnohe přičiny, wot stronskeho programa přez wuprajenja stronskich funkcionarow hač k jich zadźerženju, za to, zo njemóže so křesćan tam doma čuć“, rjekny Jüsten w nowinje Frankfurter Rundschau. Je to zamołwitosć kóždeho jenotliwca, hač stronje swój hłós da. „Hladaš-li na reakcije nawodnych politikarjow AfD na surowy atentat na Berlinske hodowne wiki, nanuzuja so ći hladajo na wobraz wo čłowjeku a na seriozny wobchad strony zakładne dwěle.“ Jüsten zastupuje Němsku biskopsku konferencu w zwjazkowym sejmje a zwjazkowym knježerstwje. „Politisku zamołwitosć njemóžeš do tajkich rukow połožić.“

Trump je nas wubudźił

wutora, 24. januara 2017 spisane wot:
Judith Krischik

Hižo dźeń po tym zo je Trump swoje zastojnstwo jako nowy ameriski prezident nastupił, zda so swět hinaši być. Runje je znaty zawołał, nawróćiwši so z Washingtonskeho pochoda žonow. Tam steješe blisko filmowca Michaela Moora, kiž bě nimo Glorije Steinem, Madonny a Scarlett Johannsson jedyn z wažnych ludźi na podiju. Hišće waznišej pak běštej wjace hač dwaj milionaj demonstrantow, kotřiž njejsu so dźeń po zapokazanju Trumpa jenož w stolicy zhromadźowali. Moore je jasnje prajił, što mamy nětko činić, zo bychmy ćišć na politikarjow USA wukonjeli. „Zawołajće pod tymle telefonowym čisłom na wašich zapósłancow a senatorow“, wón rjekny a čisło poda. To chcemy hnydom jutře činić. Z přećelemi w měrnym, zasněženym Mainje smy sej pře­zjedni: Pochod žonow we Washingtonje 21. januara a wjace hač dalšich 600 demonstracijow su hakle započatk.

Dźensa dale rěčeli

wutora, 24. januara 2017 spisane wot:

Astana (dpa/K/SN). Syriske knježerstwo je rozmołwy ze skupinami opozicije w kazachskej stolicy dale wjedło. Namjet Ruskeje, Turkowskeje a Irana, wobsahowaše mechanizm, kak přiměr dohladować. Wčera běchu so zastupnicy knježerstwa a rebelow raznje kritizowali. Jednaćel opoziciskich skupin Mohammed Allush­ woznamjeni syriske knježerstwo „knježacu cwólbu“. Syriski wulkopósłanc UNO Bashar al-Dshafari, zastupjer Assadoweho režima, mjenowaše na to Allu­sha „wjednika delegacije teroristow“.

Domoj wotsunjeni

Kabul (dpa/K/SN). 26 afghaniskich ćěkancow, kotrymž su azyl w Němskej zapowědźili, bu dźensa z Frankfurta nad Mohanom z lětadłom do Kabula wotsunjenych. To je mjenje, hač běchu afghaniske instancy wočakowali. Do starta mašiny je přibližnje sto ludźi na lětanišću přećiwo naprawje demonstrowało. Tele wotsunjenja­ su dwělomne, dokelž su w mnohich kónčinach kraja boje mjez wójskom knježerstwa a talibanami.

Podróšenje nětko wuliča

Wučerpani wohnjowi wobornicy bědźa so w Chilskej dale z najhóršimi lěsnymi wohenjemi w stawiznach kraja. Potrjechenych je 130 000 hektarow lěsa a kerčiny. Po informacijach narodneho lěsnistwoweho zarjada dyrbja tuchwilu přećiwo sto wohnišćam wojować. Wokoło města Cauquenes, 350 kilometrow južnje stolicy Santiaga de Chile, pali so 40 winowych kubłow. Mjeztym su Mexiko, Kanada, Francoska a Brazilska chilskemu knježerstwu pomoc přilubili. Foto: dpa/E]Agenciauno

Brexit: Parlament ma rozsudźić

wutora, 24. januara 2017 spisane wot:

London (dpa/SN). Knježerstwo Wulkeje Britaniskeje trjeba přihłosowanje parlamenta, chcył-li kraj z Europskeje unije oficicialnje wustupić. To je najwyše britiske sudnistwo dźensa w Londonje rozsudźiło. Wusud po měnjenju fachowcow k tomu wjedźe, zo so tak a tak hižo wuski časowy plan, kotryž bě premierministerka Theresa May za wustup nastajiła, přemjeta. Na tamnym boku móhli zapósłancy plany May wobwliwować, štož móhło wuskutkować, zo wostanjetej sej Wulka Britaniska a Europska unija tež po wustupje kraja z EU bliskej. May chcyše so konsekwentnje wot EU dźělić, wotpowědujo ludowemu wothłosowanju. Britiske knježerstwo je na wusud sudnistwa „přesłapjene“ reagowało. Přiwšěm chce rozsud přesadźić, kaž jeho rěčnik zdźěli.

Sudnistwo bě dźensa tež rozsudźiło, zo nimaja regionalne parlamenty Šotiskeje, Walesa a Sewjerneje Irskeje w prašenju wustupa Wulkeje Britaniskeje z EU žanežkuli prawo sobupostajowanja.

Lětsa wjace přizjewjenjow

wutora, 24. januara 2017 spisane wot:

133 přinoškow za němsko-pólske žurnalistiske myto zapodali

Waršawa/Berlin (SN/MkWj). Za lětuše jubilejne wubědźowanje wo mjeztym 20. němsko-pólske žurnalistiske myto Tadeusza Mazowieckeho je dotal 133 přinoškow dóšło, 48 z Pólskeje a 85 z Němskeje. Tak je so tónkróć widźomnje wjace wobdźělnikow přizjewiło hač loni, jako běchu 116 zapósłanych přinoškow zličili. Tole wuchadźa z nowinskeje zdźělenki organizatorow žurnalistiskeho myta.

Kaž hižo minjeny raz je tež lětsa wobłuk „print“ najsylnišo zastupjeny. Tam předleži 30 pólskich a 25 němskich přinoškow. Swjatočne spožčenje myta Němsko-pólskeho­ žurnalistiskeho myta Tadeusza­ Mazowieckeho w kategorijach print, rozhłós, telewizija a žurnalizm w pomjeznej kónčinje planuja 31. meje 2017 we wobłuku 10. němsko-pólskich medijowych dnjow. Hosćićel budźe wo­jewódstwo Lubuskie.

Dalše wopory

wutora, 24. januara 2017 spisane wot:
Rom (dpa/SN). Z rozwalinow zasypaneho hotela w italskej zemjerženskej kónčinje su pomocnicy dalše smjertne wopory wućahnyli. Ličba mortwych po lawinowym njezbožu w srjedźnej Italskej je tak na dwanaće rozrostła, rěčnik wohnjoweje wobory dźensa italskim powěsćernjam zdźěli. Pomocnicy přiwšěm dale za přežiwjenymi pytaja, wšako je přeco hišće 17 ludźi zhubjenych. Wčera běchu nowu nadźiju čerpali, po tym zo móžachu tři šćenjata žiwe wuchować.

To a tamne (24.01.17)

wutora, 24. januara 2017 spisane wot:

Wopity šofer awta je so w Saksko-Anhaltskej do wjace hač 50 kilometrow dołheje honjeńcy z policiju dał. Tři policajske jězdźidła­ su awto ćěkaceho minjenu nóc po awtodróze A 38 pola Halle přesćěhali. Hakle po wjace hač połsta kilometrach so jim poradźi ćěkaceho zadźeržeć. Dokelž so tón chětro wobaraše, dyrbjachu jemu ruce sputać. Alkoholowy test wunjese wjace hač 1,8 promilow. Zastojnikam bě napadnyło, zo jědźeše awto seklojte linije a so wobhrodźenja dótkaše.

Po dlěje hač 30 hodźinach trajacej wótrej­ hudźbje přez 35lětneho su ludźo w Podstupimje policiju wołali. Muža namakachu policisća pod wliwom drogow w kupanskej wani sedźaceho. Dokelž njebě durje wočinił, skazachu zastojnicy zamkarja. Na to hudźbu hasnychu a drogi sćazachu. Kriminalna policija nětko přećiwo mužej přepytuje.

Putin do Mnichowa njepřijědźe

póndźela, 23. januara 2017 spisane wot:

Moskwa (dpa/SN). Ruski prezident Wladimir Putin so na Mnichowskej wěstotnej konferency w februaru njewobdźěli. „To njeje w kalendru prezidenta předwidźane“, zdźěli rěčnik Krjemla Dmitrij Pjeskow­ dźensa z Moskwy. Loni bě ministerski prezident Dmitrij Mjedwjedew Rusku zastupował. Lětuša wěstotna konferenca wot 17. do 19. februara steji w znamjenju noweho knježerstwa we Washingtonje. USA zastupuje nětčiši wonkowny minister James Mattis.

Trump prawicarjam přikład

Koblenz (dpa/SN). Prawicarscy populisća ze wšeje Europy su na swojim zetkanju w Koblenzu zhromadnosće wuzběhnyli, horjo so za noweho prezidenta USA Donalda Trumpa. Předsydka AfD Frauke Petry­ rjekny sobotu, zo je Trump „wupuć ze slepeje hasy pokazał. Runje tak chcemy to w Europje činić.“ Nawodnica prawi­carskoekstremistiskeje francoskeje strony Front National Marine Le Pen widźi zhromadnosće­ mjez wuprajenjemi Trumpa a swójskimi argumentami. Nižozemski prawicarski populist Geert Wilders rěčeše­ wo „patriotiskim nalěću“.

Nadźiju njespušća

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND