To a tamne (17.12.21)

pjatk, 17. decembera 2021 spisane wot:

Sam do ćaha skočił je šěsć měsacow sta­ry­ psyk z mjenom Baldur w Münsteru a je bjez swojeho wobsedźerja wotjěł. Poli­cija pak so z pomocu interneta wo to postara, zo běštaj wón a wobsedźer spěšnje zaso zjednoćenaj. Tak twitterowaše z fotom psa, zo za jeho wobsedźerjom pyta. Muž tweet wuhlada a so přizjewi. Swědk bě wobkedźbował, kak pos na dwórnišću do ćaha skoči, a informowaše policiju.

Składowar wačokow je sej w lětadle w in­diskim Mumbaiju wusnył, po tym zo bě kófry zapakował. Lětadło ze slepym pasažěrom wotleća na to do Abu Dhabija. Hakle po přizemjenju w Zjednoćenych arabskich emiratach sobudźěłaćerjo lětanišća muža wuhladachu. Lěkarske přepytowanje wunjese, zo je jeho ćělny staw „stabilny a normalny“. Wón móžeše w samsnej mašinje wróćo lećeć, njesmě pak najprjedy raz swoju słužbu dale wukonjeć.

Kampanju za rěč hač do lěta 2024 dale wjesć

štwórtk, 16. decembera 2021 spisane wot:

Budyšin/Drježdźany (SN). Zapósłancy wšěch frakcijow Sakskeho krajneho sejma kaž tež zastupjerjo statneho ministerstwa za kulturu a turizm wobdźě­lichu so na wčerawšim, pandemije dla, online-posedźenju Rady za serbske naležnosće w Sakskej.

Aktualny staw imageoweje kampanje „Sorbisch? Na klar.“ rozłoži Christina Flume ze statneho ministerstwa za wědomosć, kulturu a turizm. Wona skedźbni na pozitiwne wuwiće wosebje w socialnych syćach kaž tež na někotre kedźbyhódne projekty, kaž su to „serbski“ ćah a bus, wuhotowanje fasady w Budyšinje a zawodny časopis w Nadróznej Hrabowce, kotrež tyja wědomju za Serbow a serbšćinu. Ministerstwo kampanju lětsa ze 130 000 eurami spěchuje. Kaž Christina Flume připowědźi, chcedźa kampanju tež klětu a w přichodnym dwójnym etaće swobodneho stata 2023/2024 dale wjesć To wuchadźa z nowinskeje informacije serbskeje rady. Jeje čłonojo prašachu so mjez druhim za ewaluaciju kampanje a dalšimi móžnosćemi wabjenja, kaž na přikład w rozhłosowych sćelakach.

Prěnje přesłyšowanja po raciji

štwórtk, 16. decembera 2021 spisane wot:

Drježdźany (dpa/SN). Po wčerawšej raciji pola čłonow internetneje skupiny smjertnych hroženjow přećiwo sakskemu ministerskemu prezidentej Michaelej Kretschmerej (CDU) dla su prěnje přesłyšowanja wotzamknjene. Hač su so wobskorženi k wumjetowanjam wuprajili, njemóžeše rěčnik krajneho kriminalneho zarjada rjec. Z woprašowanjemi chcedźa pokročować a sćazane dopokazy wuhódnoćić. Policija bě bydlenja podhladnych wčera rano přepytała.

Srědki zaměrnišo zasadźić

Drježdźany (dpa/SN). We wuchodoněmskich brunicowych krajach njejsu pomocne srědki wjacorych miliardow eurow za strukturnu změnu po měnjenju instituta Ifo zaměrnje dosć zasadźene. „Tuchwilne směrnicy za spěchowanje měli spěšnje změnić, hewak přetwar hospodarstwa w potrjechenych kónčinach zwrěšći“, rjekny nawoda Drježdźanskeje wotnožki instituta Joachim Ragnitz. Dotalne projekty su skerje na to wusměrjene, powšitkowne žiwjenske wuměnjenja wobydlerjow polěpšić, wón kritizuje.

Wobmjezuja pućowanje

Rekordny dobyćer swětowych mišterstwow formule 1 Lewis Hamilton (naprawo) smě so wotnětka cyle oficialnje Sir Lewis ­mjenować. 36lětneho, kiž bě minjeny kónc tydźenja w Abu Dhabiju swój wosmy titul w poslednim wokomiku zapasł, je ­naslědnik na britiskim trónje, princ Charles, wčera na hrodźe Windsor na ryćerja pasował. Foto: dpa/Dominic Lipinski

Žanu šćěpjensku winowatosć

štwórtk, 16. decembera 2021 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). W debaće wo winowatostne šćěpjenje přećiwo koronawirusej bu zwjazkowemu sejmej prěni naćisk próstwy zapodaty. Wot wjace hač 20 zapósłancow FDP podpisany dokument měri so jasnje přećiwo tajkej winowatosći. Zwjazkowy sejm měł wobzamknyć, „zo njebudźe w Němskej žana wino­watosć šćěpjenja wukazana“. Zwjazać měł to „z namołwu, zo so po móžnosći wjele ludźi přećiwo koronawirusej škita, z tym, zo wužiwaja poskitki šćěpjenja“. Najprominentniši podpisar dokumenta, kiž powěsćerni dpa předleži, je wice­prezident zwjazkoweho sejma Wolfgang Kubicki. Zwjazkowe knježerstwo měło ­ludźi ze šěroko zapołoženej wabjenskej akciju pohnuć so šćěpić dać.

W spisu pokazuja tež na winowatostne šćěpjenje přećiwo jětram a wosypicam. „Koronawirus wutupić pak njeje z tuchwilnymi šćěpiwami docpějomne“, awtorojo pisaja.

Dźěći znjezbožili

štwórtk, 16. decembera 2021 spisane wot:
Devonport (dpa/SN). Ličba mortwych dźěći po ćežkim njezbožu na skakanskim hrodźiku w awstralskim zwjazkowym staće Tasmaniskej je na štyri rozrostła. Dalšej chowancaj šule w tasmaniskim Devonporće stej na sćěhi ćežkich zranjenjow wudychałoj, awstralski sćelak ABD rozprawja. Pola woporow jedna so wo dwě holcy a dweju hólcow. Štyri dalše dźěći w chorowni lěkuja. Sylny wětřik bě z powětrom pjelnjeny hrodźik do wysokosće storhnył. Dźěći padnychu na to z hač do dźesać metrow wysokosće do hłubiny. Šula swjećeše adwentničku a poskićowaše šulerjam skakanski hrodźik ­jako zabawu.

Braun: Etatowa solidarita ranjena

štwórtk, 16. decembera 2021 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Politikar CDU Helge Braun je dodatny etat amploweje koalicije SPD, Zelenych a FDP wótrje kritizował. Bjezposrědnje do spočatka dźensnišeje debaty zwjazkoweho sejma rjekny bywši šef kanclerskeho zarjada: „To budźe jara chutna debata, dokelž so jara starosćimy. Je to jara zasadne ranjenje etatoweje solidarity w Němskej, štož tule runje dožiwjamy.“

Financny minister Christian Lindner (FDP) chce za inwesticije do škita klimy a digitalizacije 60 miliardow eurow přerjadować, kotrež běchu lětsa jako kredity hižo přizwolene, bjez toho zo bychu dotal trěbne byli. Lindner chce srědki w fondsu za klimu a transformaciju składować, zo bychu tež přichodne lěta hišće k dispoziciji byli. Nowe kredity Zwjazk z přerjadowanjom srědkow njetrjeba. Opozicija ma krok Lindnera přiwšěm za wustawu ranjacy, dokelž so srědki, kotrež běchu za bój přećiwo koronakrizy přizwolene, nětko za škit klimy a hinaše předewzaća wužiwaja. Wona chce etat wot wustawoweho sudnistwa pruwować dać.

Berlin a Paris chcetej pomhać

štwórtk, 16. decembera 2021 spisane wot:

Wjerškowe zetkanje EU z wuchodnymi krajemi – konflikt na Ukrainje

Brüssel (dpa/SN). Němska a Francoska chcetej napjatosće na rusko-ukrainskej mjezy nastupajo zaso sylnišo mjez Mo­skwu a Kijewom posrědkować. Hižo wčera běštaj so zwjazkowy kancler Olaf Scholz (SPD) a francoski statny prezident Emmanuel Macron z ukrainskim pre­zidentom Wolodimirom Zelenskim w Brüsselu zetkałoj. Wšitcy třo potwjerdźichu, zo chcedźa tak mjenowany Normandijowy format wožiwić, po kotrymž Němska a Francoska wot lěta 2014 mjez Ukrainu a Ruskej posrědkujetej. Ruska bě sej w tym lěće po namócnym powalenju ukrainskeho knježerstwa w Kijewje połkupu Krim přiswojiła. A započa separatistow podpěrać, kotřiž wuchodnu Ukrainu wojersce kontroluja, dokelž nochcedźa so na zapad wusměrjenemu kursej Kijewskeho knježerstwa přizamknyć.

Štó što přihotuje?

štwórtk, 16. decembera 2021 spisane wot:
Z chutnym a starosćiwym mjezwočom Rusku před nadpadom na Ukrainu warnować je politikarjam zapadneho swěta – bohužel tež němskim – mjeztym tajke něšto kaž wěriwym wšědny paćer. Njepřestajna wójnska retorika je k tomu wjedła, zo su nětko tež ći posledni wo tym přeswědčeni, zo Ruska wojerski nadpad přihotuje. Twjerdźenja Moskwy, zo žanu agresiju njeplanuje, so skerje připódla jewja. Wo čimž porno tomu scyła njerozprawjeja, su wojerske přihoty Ukrainy za nadpad na wuchodne kónčiny kraja, hdźež knježa tak mjenowani proruscy separatisća. Powěsćernje citowachu njedawno ukrainskeho generala ze słowami „smy přihotowani“. Widźeć běchu nowe tankowe wozydła zapadneje produkcije, přewostajene Ukrainje „za zakitowanje“. Njewěm, hač je připowědźenje Berlina a Parisa, mjez Mo­skwu a Kijewom posrědkować chcyć, chutnje měnjene. Mi znajmjeńša je jasne, zo by wojerska eskalacija do katastrofy wjedła. Marko Wjeńka

To a tamne (16.12.21)

štwórtk, 16. decembera 2021 spisane wot:

Zahrodnika za park hrodu Windsor pola Londona pyta britiska kralowna Elizabeth II., kaž z wotpowědneho nawěška kralowskeje swójby wuchadźa. Dźe wo to, so wo zahrodu starać „kotruž tysacy wobdźiwuja“, we wupisanju rěka. Nimo toho měł ­zajimc „zahorjeny za hladanje trawnika“ być. Poskićena mzda pak je wšo druhe hač kralowska: Queen chce jemu runje 22 800 eurow brutto wob lěto dać, ani 2 000 wob měsac, a to w Londonje, hdźež su žiwjenske kóšty wosebje wysoke.

Crystal meth w barbjenčkowych tyzkach abo ecstasy w hodownych kulach: Fantazija pašowarjow drogow na lětanišću Köln/Bonn tež lětsa žane hranicy nje­znaje. Najebać to su cłownicy jenož w nowembrje 600 kilogramow drogow sćazali. Dale namakachu dekoraciju z kokaina a marihuanu w meblowych platach.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND