To a tamne (08.12.21)

srjeda, 08. decembera 2021 spisane wot:

Bjez wuspěcha wostał je wčerawši pospyt, najstaršu listowu znamku swěta wotbyć. Dokelž poskićowachu za „Penny Black“ w přesadźowanskim domje So­theby’s runje 3,8 milionow britiskich puntow (4,47 milionow eurow) a tak wo wjele mjenje, hač bě sej awkciski dom předewzał, njejsu artefakt na kóncu předali. Sotheby’s bě hač do šěsć milionow puntow wunoška wočakował.

Wusłužene wobchadne ample móžeš sej w Ingolstadće darmotnje wotewzać. Město tuchwilu wšo na nowu techniku LED přestaja a tak dotrjebane signalowe připrawy hižo njetrjeba. Cyłkownje 20 amplow chcedźa zajimcam darić, kotřiž tajku techniku zběraja, abo snano jako originalny hodowny dar trjebaja, kaž z Ingolstadtskeho zarjadnistwa rěka. Zajimcy móža so z mejlku přizjewić a sej ample potom w twarskim zawodźe města wotewzać.

Rěča wo šćěpjenju personala

wutora, 07. decembera 2021 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Zwjazkowy sejm je dźensa prěni króć wo tym wuradźował, hač měli winowatostne šćěpjenje pře koronawirus za personal chorownjow a hladarnjow postajić. Plany noweje amploweje koalicije nimo toho předwidźa, ludźi přichodnje tež w zubnolěkarskich praksach a w apotekach šćěpić dać. Krajam chcedźa zmóžnić, we wosebje potrjechenych kónčinach na přikład hosćency zawrěć. Za to pak dyrbja zakoń wo škiće před infekcijemi změnić.

China bojkot USA kritizuje

Peking (dpa/SN). China diplomatiski bojkot klětušich Olympiskich zymskich hrow ze stron USA raznje kritizuje. Washington měł přestać sport politizować, zwurazni rěčnik wonkowneho ministerstwa w Pekingu. Olympija njeje jewišćo za „politiske manipulacije“. Rěčnica Bě­łeho domu Jen Psaki bě wčera připowědźiła, zo knježerstwo prezidenta Joewa Bidena žanych diplomatiskich abo oficialnych zastupnikow w februaru do Pekinga njepósćele. Přičina je trajace ranjenje čłowjeskich prawow přez Peking.

Francoska zawěra diskoteki

Policija je – hinak hač minjene tydźenje – wčera we wjacorych městach demonstracijam přećiwo statnym naprawam korona­wirusa dla zadźěwała. Kaž tule w Zhorjelcu zastojnicy protestowacych zadźeržachu, zwěsćejo personalije někotrych wobdźěl­nikow. Demonstracije běchu mjez druhim tež w Freibergu, Kamjenicy a Budyšinje. Foto: Matthias Wehnert

Kritizuje słabe zastupnistwo

wutora, 07. decembera 2021 spisane wot:

Erfurt/Mnichow (dpa/SN). Po zestajenju noweho zwjazkoweho knježerstwa durinska wobswětowa ministerka Anja Sieges­mund (Zeleni) wobžaruje, zo stej jeničce dwě ministerskej zastojnstwje z rodźenymi wuchodnymi Němcami wob­sadźenej. „To mam za přemało“, rje­kny wona powěsćerni dpa. Ćim wažnišo nět­ko­ budźe, zo nowe knježerstwo wšitke­ z wuchodoněmskeho wida wo­sebje wažne dypki koaliciskeho zrěčenja spěšnje zwoprawdźi. Z wuchodneje Němskeje matej dwě žonje do kabineta zaćahnyć. W Dessauwje rodźena poli­tikarka Zelenych Steffi Lemke přewozmje wob­swětowy ressort, braniborska politikarka SPD Klara Geywitz ma so z ministerku za twarstwo stać.

Generalny sekretar CSU Markus Blume kritizuje, zo njeje w nowym mustwje ministrow SPD, Zelenych a FDP nichtó z Bayerskeje, byrnjež Bayerojo 16 procentow wobydlerjow Němskeje wučinjeli.

Ampla wobzamknjena

wutora, 07. decembera 2021 spisane wot:
Berlin (dpa/SN). Wodźacy zastupnicy SPD, Zelenych a FDP su dźensa w Berlinje swoje koaliciske zrěčenje podpisali. Po tym stajichu so přichodny zwjazkowy kancler Olaf Scholz (SPD), předsyda Zelenych Robert Habeck a předsyda FDP Christian Lindner prašenjam žurnalistow. Jutře chcedźa Scholza w zwjazkowym sejmje za noweho kanclera Němskeje spřisahać. Po tym maja tež ministrojo noweho knježerstwa hamtski slub złožić. Habeck njebudźe jenož nowy minister za hospodarstwo a škit klimy, ale zdobom tež wicekancler. Lindner stanje so z financnym ministrom.

Putin za mjezsobne garantije

wutora, 07. decembera 2021 spisane wot:

Moskwa (dpa/SN). Ruski prezident Wladimir Putin chce na dźensnišim widejowym wjeršku ze swojim kolegu w USA Joewom Bidenom wo mjezsobnych wěstotnych garantijach rěčeć. Dźe wo wěstotu Ruskeje a čłonskich krajow NATO, zdźěli rěčnik Krjemla Dmitrij Pjeskow wčera powěsćerni Interfax. Putin bě NATO­ před dnjemi namołwjał, rozšě­rjenje do směra na wuchod skónčić a to pisomnje wobkrućić. Za to by Ruska zwólniwa była zapadnemu wojerskemu zwjazkej wěstotne garantije dać.

Ruska jako atomowa móc wobhladuje rozšěrjenje NATO jako wohroženje a chce tomu zadźěwać, zo stanjetej so susodnej bywšej sowjetskej republice Ukraina a Georgiska z čłonom wojerskeho zwjazka. „Wěstotne garantije njemóža jednostronske być“, Pjeskow rjekny.

USA Ruskej wumjetuja, zo swoje jednotki njedaloko ukrainskeje mjezy koncentruje a nadpad na Ukrainu přihotuje. Na tamnym boku Moskwa Kijew před nadpadom na wuchodne dźěle Ukrainy warnuje. To by k wójnje wjedło.

Naležnje wo pandemiji rěčeli

wutora, 07. decembera 2021 spisane wot:

Wurjadne posedźenje Sakskeho krajneho sejma epidemiskeho połoženja dla

Drježdźany (dpa/SN). Sakski krajny sejm je wčera epidemiske połoženje w swobodnym staće zwěsćił a tak prawniski zakład swójskich škitnych naprawow w koronapandemiji wutworił, wědźo, zo trjeba sobudźěło Zwjazka. Ministerski prezident Michael Kretschmer (CDU) chcył w tym zwisku tež nowy zakoń wo škiće před infekcijemi wočaknyć, na kotrymž nowa koalicija w Berlinje z wotmachom dźěła. Na žadanje opoziciskeje AfD dyrbjachu zapósłancy wosobinsce wothłosować. Hač na jeje zapósłancy hłosowachu wšitcy z „haj“.

Policija bě wurjadne posedźenje krajneho sejma ze stami policistow zawěsćiła a hermetisce zaraćiła. Přičina toho běchu namołwy w socialnych syćach, tež ekstremistiskich, před parlamentom protestować. Hač do kónca posedźenja pak wosta wšitko měrne.

To a tamne (07.12.21)

wutora, 07. decembera 2021 spisane wot:

W kostimach rumpodicha běchu wčera w Porynsko-Pfalcy zaso motorscy po puću, zo bychu pjenjezy za dom ćežko chorych dźěći zběrali. Mužojo a žony jědźechu 125 kilometrow po južnej Pfalcy hač do Speyera a rozdźělachu wjace hač 2 000 darow w šulach a pěstowarnjach, zo bychu na darjensku akciju skedźbnili. Loni su z njej 78 000 eurow nazběrali.

Drje najstaršu listowu znamku swěta chcychu dźensa w Londonskim awkciskim domje Sotheby’s přesadźować. Za „Penny Black“ z lěta 1840 lubja sej tam hač do šěsć milionow britiskich puntow (sydom milionow eurow). Znamka je „najwuznamniši objekt filatelistiskich stawiznow“, kaž rěka. Wobsedźer znamki, britiski předewzaćel, bě ju před dźesać lětami za mjenje hač 60 000 eurow kupił.

Zbrašenych njediskriminować

póndźela, 06. decembera 2021 spisane wot:

Vatikan (B/SN). Do swětoweho dnja zbrašenych 3. decembra je so bamž Fran­ciskus w zjawnym lisće raznje přećiwo wuzamknjenju zbrašenych wuprajił. Tež cyrkej nima prawo, jich wot sakramentow wuzamknyć. Swjate pismo to wobkruća: „Swójska kiprosć njeje žadyn zadźěwk, z ewangelijom žiwy być a jón dale posrědkować.“ Kóždy křćeny čłowjek móže bjez wumjezowanja a diskrimi­nacije rjec: „Ja sym cyrkej!“ To praji ­Awi Mello z vatikanskeho zarjada za lajkow, swójbu a žiwjenje. Mjezynarodny dźeń ludźi ze zbrašenjemi su Zjednoćene narody jako wopominanski a akciski dźeń wuzwolili, zo bychu so za dostojnosć, prawa a derjeměće zbrašenych ­zasadźeli.

Bamž namołwja k stražliwosći

Zasudźeja smólnicowy ćah

póndźela, 06. decembera 2021 spisane wot:

Berlin/Drježdźany (dpa/SN). Wodźacy politikarjo su sakskej ministerce za strowotnistwo Petrje Köpping (SPD) swoju solidaritu wobkrućili a smólnicowy ćah něhdźe 30 ludźi před jeje domom minjeny pjatk w Grimmje zasudźili. Akciju wótrje kritizowali su mjez druhim předsyda SPD Norbert Walter-Borjans, zwjazkowy nutřkowny minister Horst Seehofer (CSU) a sakski ministerski prezident Michael Kretschmer (CDU). Seehofer rěčeše wo „organizowanym zatrašenju“.

Hotuja so na demonstraciju

Drježdźany (dpa/SN). Sakski krajny sejm chcyše dźensa popołdnju wo móžnym podlěšenju epidemiskeho połoženja w swobodnym staće rozsudźić. Hłowna přičina je dramatiske połoženje koronapandemije dla. Minjeny pjatk bě Roberta Kochowy institut za Saksku sydom­dnjowsku incidencu 1 224 na 100 000 wobydlerjow zwěsćił. Policija hotowaše so z wodomjetakami na wulku demonstraciju přećiwnikow naprawow koronawirusa dla před krajnym sejmom.

Wjace bróni předawali

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND