Z NATO so dojednać?

štwórtk, 02. decembera 2021 spisane wot:
Jako něhdyši statny prezident Sowjetskeho zwjazka Michail Gorbačow němskemu zwjazkowemu kanclerej Helmutej Kohlej w juliju 1990 w Kawkazu wobswědči, zo nima ničo přećiwo zjednoćenju Němskeje a ničo přećiwo tomu, zo budźe hišće eksistowaca NDR hižo bórze z čłonom NATO, jemu – ertnje – přilubichu, zo so zapadny wojerski zwjazk na wuchod njerozšěri. Bohužel njeje sej to Gorbačow tehdy pisomnje dać dał. Mjeztym su kraje kaž Čěska, Pólska, Bołharska, Rumunska a baltiske kraje dawno čłon zapadneje wojerskeje aliancy. Rady bychu tež Ukrainu přiwzali. To pak sej na kóncu tola njezwěrja, dokelž by Ruska tak brónje NATO před durjemi měła. Bjez dźiwa tuž, zo prócuje so nětčiši ruski prezident Wladimir Putin wo zawjazowace dojednanje z NATO, zo so hižo ­dale na wuchod njerozpřestrěje. Ja wšak do tajkeho dojednanja njewěrju. Přewo­čiwidny je stary geostrategiski zaměr USA a zapada scyła: Rusku dołhodobnje na kolena znuzować. Marko Wjeńka

Porjedźenka

štwórtk, 02. decembera 2021 spisane wot:

K wčerawšej powěsći „Rub ze serbskim napisom přepodał“ ma Hartmut S. Leipner z Choćebuza tule porjedźenku:

Parament z napismom w slepjanšćinje „Bóh žohnuj a zwarnuj tebje na wšitkich twojich pućach“ nima ničo činić z Choćebuskim Serbskim muzejom. Je to dar Spěchowanskeho towarstwa za serbsku rěč w cyrkwi z. t. Slepjanskej wosadźe. Wobzamknyło bě to delnjoserbske cyrkwinske towarstwo na swojej wólbnej zhromadźiznje, kotraž wotmě so do prěnjeho adwenta.

Čěska přepołoži pacientow

štwórtk, 02. decembera 2021 spisane wot:

Ústí nad Labem (dpa/SN). W čěskej pomjeznej kónčinje wokoło Ústíja nad Labem su chorownje štwórteje žołmy ko­ronawirusa dla na hranicy swojich móž­nosćow. Třoch intensiwnych pacientow dyrbja z chorobnym awtom a helikopterom z přećeženych chorownjow w Ústíju a Teplicach do Prahi a Plzenja přepołožić, kaž narodny koordinaciski centrum za rozdźělowanje pacientow zdźěla. Přichodne dny chcedźa přidatne kapacity na stacijach koronapacientow wutworić. Ústí nad Labem leži něhdźe połsta kilometrow južnje Drježdźan.

W Čěskej su w běhu sydom dnjow 1 193 infekcijow z koronawirusom mjez 100 000 wobydlerjemi zwěsćili, kaž z najnowšich ličbow strowotniskeho ministerstwa w Praze wuchadźa. Najbóle po­trjechene su wuchodne dźěle kraja. Nimale 6,4 miliony z cyłkownje 10,7 milionow wobydlerjow Čěskeje su mjeztym dospołnje pře koronu šćěpjene.

Strowotniski system čłonskeho kraja EU ćerpi hižo přez lěta pobrachowaceho personala dla, dokelž derje kwalifikowani lěkarjo a hladarjo niskich mzdow dla do za­padnych krajow wotchadźeja.

To a tamne (02.12.21)

štwórtk, 02. decembera 2021 spisane wot:

Z motiwom Lipšćanskich adwentnych wikow wabja w podzemskej železnicy francoskeje stolicy Parisa za wopyt sakskeho wulkoměsta. Wiki pak dyrbjachu koronakrizy dla krótkodobnje wotprajić. Plakaty w Pariskej metro su dźěl kam­panje, z kotrejž wabi Francoska za Lipsk a za nowy direktny lětanski zwisk do wulkoměsta, kotryž wot 2. nowembra wobsteji. Jako běchu akciju nazymu ­planowali, njebě hišće wotwidźomne, zo hodowne wiki tež lětsa zaso wupadnu. Motiw wikow bě zamołwitym kampanje najatraktiwniši.

Dwanaće tydźenjow do jastwa dyrbi muž w jendźelskim Norwichu, po tym zo bě zachod šćěpjenskeho centruma zalěpił. 53lětny bě w nocy klučikowu dźěrku ze spěšnolěpkom zatykał. Wjace hač 500 ludźi z wjetšim rizikom schorjenja njemóžeše tuž kaž planowane třeću sykawu přećiwo koronawirusej dóstać. Wuslě­dźili su skućićela z pomocu awtomatiskeje kamery. Sudnik spěšnje reagowaše a muža bjez wahanja zasudźi.

Afghanistan w srjedźišću

srjeda, 01. decembera 2021 spisane wot:

Riga (dpa/SN). Posledni dźeń swojeho dwaj dnjej trajaceho zeńdźenja w letiskej stolicy Rize su so wonkowni ministrojo 30 čłonskich statow NATO dźensa z katastrofalnym skónčenjom wojerskeho zasadźenja w Afghanistanje zaběrali. Tam běchu militantno-islamistiscy talibanojo po nimale 20 lětach zapadneje wojerskeje prezency srjedź awgusta w běhu někotrych dnjow móc wróćo zdobyli. A tak dóńdźe ke chaotiskim scenam.

Wopory amoka wopominali

Trier (dpa/SN). Lěto po amokowej jězbje w Trieru su tam dźensa wopory njeskutka wopominali. W srjedźišću steješe ekumeniska Boža słužba w Trierskej kate­drali, na kotrejž wobdźělichu so wopory, přiwuzni a wuchowanske mocy. Při amoku 1. decembra 2020 bě pjeć ludźi žiwjenje přisadźiło. Dźesatki ludźi so zranichu, něhdźe 300 je trawmatizowanych. Skućićel bě ze swojim awtom w pasmje pěškow wotpohladnje do ludźi jěł.

Sobušulerjow morił

Tale žona dósta na šćěpjenskej staciji nakupowanskeho centruma w Magdeburgu sykawu přećiwo koronawirusej. Wojacy Zwjazko­weje wobory šćěpjensku staciju, kotruž su w bywšim frizerskim salonje zarjadowali, při registraciji ludźi a dokumen­taciji šćěpjenja podpěruja. Akcija ma hač do 15. decembra trać. Foto: pa/Klaus-Dietmar Gabbert

Test funguje

srjeda, 01. decembera 2021 spisane wot:
Ravensburg (dpa/SN). Nowa forma ko­ronawirusa „omikron“ hodźi so po słowach předsydy stajneje šćěpjenskeje komisije Thomasa Mertensa z powšitkownje wužiwanymi PCR- a antigenowymi te­sta­mi zwěsćić. To je „jara dobra powěsć“, rjekny Mertens Ravensburgskim nowinarjam. Mjeztym su wjacore pady omikrona w Němskej dopokazali. Hišće njewědźa, kak so wirus na ludźi wuskutkuje.

Trjebaja wjace personala

srjeda, 01. decembera 2021 spisane wot:
Berlin (dpa/SN). Zwjazki dobroćelskeho hladanja namołwjeja SPD, Zelenych a FDP do rozsudneho boja přećiwo njedostatkej fachowcow w hladanskich institucijach. „Nuzowy staw w tymle wobłuku dawno mamy – koronawirus je jón hišće raz masiwnje přiwótřił“, rjekny prezi­dent zwjazkoweje dźěłoweje skupiny swobodneho dobroćelskeho hladanja, prezident diakonije Ulrich Lilie, předwčerawšim w Berlinje. „Dotalne reformowe naprawy njejsu polěpšenja wunjesli, kajkež bychmy sej přeli.“ Stajnje hišće pobrachuja statysacy hladanskich mocow. Prezidentka Němskeho čerwjeneho křiža Gerda Hasselfeldt žadaše sej wobšěrnu strate­giju za socialny a strowotniski wobłuk. Ulrich Lilie namołwješe, zo njesměli polěp­šeja w hladanju kóšty, kotrež dyrbja potrěbni płaćić, dale do wysokosće ćěrić. Dobroćelske zwjazki witaja, zo chcy­ła planowana am­plo­wa koalicija swójske podźěle wobmjezować a mzdy přistajenych kaž tež personalny kluč w hladarnjach zwyšić. Koaliciske zrěčenje mje­nuja zwjazki „naročnu kročel po puću k sprawnišej towaršnosći“.

Kretschmer: Wšitke srědki wužiwać

srjeda, 01. decembera 2021 spisane wot:

Drježdźany (dpa/SN). Zwjazkowe kraje měli po słowach sakskeho ministerskeho prezidenta Michaela Kretschmera (CDU) wšitke srědki do rukow dóstać, zo móhli koronakrizu přewinyć. Po wčerawšej rozmoł­wje ministerskich prezidentow zwjazkowych krajow z amtěrowacej zwjazkowej kanclerku Angelu Merkel (CDU) Kretschmer měnješe, zo su zamoł­wići nětko po dobrym puću.

„Smy sej přezjedni, zo tuchwilne wuwiće wulke strachi w sebi chowa a zo trjebamy aktiwne postupowanje, dokelž ličby wšudźe přiběraja, nic jenož w Sakskej“, wón rjekny. Sakska je dale kraj z najwyšej sydomdnjowskej incidencu. Po infor­macijach Roberta Kochoweho instituta wučinješe wona dźensa rano 1 209,4. Cyłoněmski přerězk je 442,9.

Ministerscy prezidenća chcedźa so ju­tře­ hišće raz zetkać a rozsudźić. Při tym póńdźe tež wo powšitkownu winowatosć šćěpjenja pře koronu. Wjacori ministerscy prezidenća běchu so hižo minjene dny za to wuprajili. Tež silwester a wohnjostroj budźetej tema.

We wobłuku Božeje słužby k 1. adwentej je nawoda Choćebuskeho Serbskeho muzeja Werner Měškank swjatočny wokomik žohnowanja Slepjanskeho dźěćetka wužił a cyrkwi dar přepodał. Prědar Manfred Hermaš přijimaše z jeho rukow rub na prědarski pult z napisom „Bóh žohnuj a zwarnuj tebje na wšitkich twojich pućach“. Bě to­ wuraz dźaka za to, zo w Slepom tradiciju dale pěstuja a zo su sej tam wažnosće serbskeje rěče a serbskich nałožkow wědomi, Werner Měškank rjekny. Rub ma přichodnje pult cyrkwje pyšić, za kotrymž prědar steji. Foto: Joachim Rjela

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND