Wo starosćach zhonić

štwórtk, 19. nowembera 2020 spisane wot:
Wobstatk parlamenta je peticiski wuběrk. Wuchadźejo z naroka Serbskeho sejma, być serbski parlament, zdawa so jeho wobzamknjenje z minjeneje soboty logiske być. Z peticiskim wuběrkom chcedźa jeho čłonojo mjezyserbski dialog přisporjeć. To je dobry wotpohlad a zdobom pospyt, po tymle puću snano bóle do kedźbnosće zjawnosće stupić. Hdyž je zaměr, w sejmje rozestajenje z wažnymi serbskimi temami a aktualnymi wužadanjemi spěchować, klinči to tak, kaž njebychu to gremij a jeho wuběrki dotal w dosć trěbnej měrje činili. A snadź měli přichodne dźěło peticiskeho wuběrka tež do zwiska z dalšim wudospołnjenjom dźěłoweho wašnja sejma stajić, na čož běchu so na sobotnym posedźenju dojednali: Zo chcedźa wot klětušeho do posedźenja hosćićelsku komunu wobchodźić a rozmołwy z tamnišimi wobydlerjemi zmóžnić. Z druhimi słowami prašane: Maja starosće ludźi w dwurěčnej Łužicy za dale wuwiwacy so Serbski sejm wjetšu rólu hrać? Axel Arlt

Sejm peticiski wuběrk wutworił

štwórtk, 19. nowembera 2020 spisane wot:

Aktualnym wobstejnosćam dołžene wotmě so nowemberske posedźenje Serbskeho sejma jako kombinacija prezencneho zarjadowanja a widejokonferency. W twarjenju Sakskeje krajneje centrale za politiske kubłanje w Drježdźanach běštej minjenu sobotu nawod a přełožowanje, wobdźělnicy běchu ­online mjez sobu zwjazani.

Drježdźany (SN/at). Hłowny wuslědk bě, zo je Serbski sejm peticiski wuběrk wu­tworił, kaž nowinska rěčnica Jadwiga Pjacec informuje. Wuběrk za prawo a wustawu bě namjetował móžnosć rozjimać, temy, prašenja, pokiwy a kritiki w formje peticijow sejmej zapodać móc. Zaměr tajkeho noweho gremija je, styki wšěch Serbow w Hornjej, srjedźnej a Delnjej Łužicy ze Serbskim sejmom skrućić a w nim rozestajenje z wažnymi serbskimi temami a aktualnymi wužadanjemi spěchować. Nimo toho maja wotpohladane, zaběru z politiskimi serbskimi temami tež zwonka sejma nastorčić. Kaž nowinska rěčnica dale pisa, su wobdźělnicy posedźenja namjet jednohłósnje schwalili, na čož bu peticisku wuběrk wutworjeny.

Mjeńšinowej zwjazkaj myto dóstałoj

štwórtk, 19. nowembera 2020 spisane wot:
Zwjazk němskich Sewjeroschleswigčanow jako třěšna organizacija němskeje mjeńšiny w Danskej a towarstwo Sydslesvigsk Forening jako kulturny třěšny zwjazk danskeje mjeńšiny w Němskej stej myto demokratije Schleswigsko-Holsteinskeje dóstałoj. Społnomócnjeny zwjazkoweho knježerstwa za přesydlencow a narodne mjeńšiny prof. dr. Bernd Fabritius je w swojej lawdaciji wuzběhnył, zo stej zwjazkaj wobeju krajow po Druhej swětowej wójnje zaměrnje a z mnohimi aktiwitami k čiłej mjezsobnosći přinošowałoj. Jeju zhromadne skutkowanje podłu němsko-danskeje mjezy je jón­krótne a wunjese wjele lěpšin za wobě mjeńšinje. Lětuše myto demokratije steješe pod hesłom „Mjezy přewinyć“. Foto: krajny sejm Schleswigsko-Holsteinska/Oke Jensen

To a tamne (19.11.20)

štwórtk, 19. nowembera 2020 spisane wot:

130 kokosowych worjechow w běhu 60 sekundow jeno z ruku rozbił je Hamburgčan Muhamed „hamorowa ruka“ Kahrimanović a je tak nowy swětowy rekord nastajił. Po informacijach Němskeho rekordneho instituta w Hamburgu by poprawom 124 worjechow za nowy rekord dosahało. W bojowej šuli, hdźež 61lětny Kahrimanović trenuje, běchu sudnicy 151 worjechow spřihotowali. Zamołwity sudnik spočatnje dwělowaše, hač je móžno dwaj worjechaj na sekundu pačić. Dotalny rekord 123 rozpačenych worjechow je tež wot Kahrimanovića.

W lětadle dźěćo porodźiła je młoda žona w Indoneskej. 50 mjeńšin po wotlěće w měsće Sentani běchu so hrona započeli, rěčnik lětanskeho předewzaća Lion Air zdźěli. Mašina bě po puću na kupu Sulawesi. Mjez pasažěrami přitomny lěkar žonje při porodźe pomhaše. Pilot na přichodnym lětanišću přizemi.

Podhladnych zajeli

wutora, 17. nowembera 2020 spisane wot:

Berlin/Drježdźany (dpa/SN). Nimale lěto po spektakularnym rubježnistwje w Drježdźanskim Zelenym wjelbje je­policija dźensa rano w Berlinje třoch podhladnych zajała. Jich chcychu w běhu dnja sudnikej předstajić, kaž Drježdźanske statne rěčnistwo zdźěli. Wot ranja přepytuje policija cyłkownje 18 objektow w stolicy, mjez nimi dźesać bydlenjow, garaže a jězdźidła. Na akciji je 1 640 policistow z Berlina a wjacorych zwjazkowych krajow wobdźělenych. Njeznaći běchu loni w nowembru w Zelenym wjelbje wuměłske drohoćinki rubili.

Lockdown w Awstriskej

Wien (dpa/SN). W boju přećiwo koronapandemiji je Awstriska zjawne žiwjenje na najniši móžny staw wobmjezowała. Wot dźensnišeho hač do 6. decembra smědźa ludźo bydlenje jenož hišće z wažnych přičin wopušćić, na přikład za nakupowanje abo na dźěło. Najwjace wobchodow je zawrjenych. Šule jenož hišće internetnje wuwučuja. Ličba nowych infekcijow bě naposledk raznje přiběrała.

Biden trjeba podłožki

Po cyłej Ruskej nastawaja tuchwilu prowizoriske chorownje. W Moskwje přetwarichu lodosportowu halu, zo móhli tam na korona­wirus schorjenych lěkować. Hižo něšto tydźenjow ličba inficěrowanych w kraju razantnje přiběra. Ruske zarjady přizjewichu wčera 22 778 nowych infekcijow. Jeničce w stolicy Moskwje bě to 6 390 padow. Foto: pa/Reuters/Maksim Šemjetow

Drježdźany/Berlin (dpa/SN). Sakske krajne knježerstwo je dźensa wo dalšich naprawach w boju přećiwo koronawirusej wuradźowało. W běhu dnja chcyše ministerka za strowotnistwo Petra Köpping (SPD) wo tym informować. Ministerski prezident Michael Kretschmer (CDU) wobydlerjow namołwja so aktiwnje na boju přećiwo koronawirusej wobdźělić. „Před nami leža napinace měsacy.“ Je wažne, zo wšitcy zhromadnje – kóždy w swójbje a wokolinje – k tomu přinošuje wjetšemu rozšěrjenju wirusa zadźěwać.

Pólska a Madźarska blokujetej EU

wutora, 17. nowembera 2020 spisane wot:

Brüssel (dpa/SN). Wosrjedź koronapandemije stej Madźarska a Pólska Europsku uniju do ćežkeje politiskeje krizy storčiłoj. Protestujo přećiwo nowym móžnosćam EU, kraje chłostać, kotrež prawostatnosć ranja, stej wobaj krajej wčera tomu zadźěwałoj, rozsudźić wo 750 miliardow eurow wobsahowacym konjunkturnym pakeće a docyła wo etaće EU.

Tak drje budźe štwórtk planowane wjerškowe zetkanje statnych a knježerstwowych šefow EU nětko krizowe posedźenje. Wot weta potrjecheny je tež etat za přichodne sydom lět we wobjimje 1,1 biliona eurow. Z nim financuja mjez druhim přiražki za ratarstwo a slědźenske programy. W najhóršim padźe hrozy EU rozpadnyć. Po informacijach diplomatow chcychu zwjazkowa kanclerka Angela Merkel (CDU), prezident Rady EU Charles Michel a prezidentka komisije EU Ursula von der Leyen hišće dźensa wo dalšim postupowanju wuradźować.

Mjeztym su wjacore kraje připowědźili, zo chcedźa blokadu Pólskeje a Madźarskeje na štwórtkownym wjeršku tematizować. Přiwšěm njeje wotwidźeć, kajke měło rozrisanje wupadać.

Woidke: Mjeza nas zwjazuje

wutora, 17. nowembera 2020 spisane wot:

30. róčnica němsko-pólskeho zrěčenja k wobkrućenju hranicy

Podstupim/Waršawa (dpa/SN). Składnostnje 30. róčnicy němsko-pólskeho zrěčenja wo mjezy braniborski ministerski prezident Dietmar Woidke (SPD) Němcow a Polakow namołwja, sej přećelski poćah mjez krajomaj wažić. „Mjeza, kotraž je nas něhdy dźěliła, je dźensa zwjazowacy element“, wuzběhnje Woidke w zdźělence statneje kenclije. „Zasadźam so za to, zo jako Němcy a Polacy tele wažne kubło tež dale pěstujemy.“ Woidke je koordinator zwjazkoweho knježerstwa za poćahi k Pólskej. „Zrěčenje je puć runało, po kotrymž su Němcy a Polacy w dobrym susodstwje a přećelskim zhromadnym dźěle wjele docpěli.“

Policija hotuje so na demonstracije

wutora, 17. nowembera 2020 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Berlinska policija chce ze wšěmi dowolenymi srědkami přesadźić, zo ludźo na jutře planowanej demonstraciji před zwjazkowym sejmom wšitke předpisy koronapandemije dla dodźerža. Tak nochcedźa přihladować, hdyž wobdźělnicy žane nahubniki njewužiwaja. Dyrbjało-li so to stać, chcedźa zarjadowanje ručež móžno rozpušćić. To je policajska prezidentka stolicy Barbara Slowik wčera w nutřkownym wuběrku domu zapósłancow připowědźiła. Wobrazam kaž njedawno w Lipsku chcedźa na kóždy pad zadźěwać. „Dyrbimy pak tež wo hinašich hač dotal zwučenych naprawach rozmyslować.“

Zwjazkowy sejm chce jutře změny dotalneho zakonja wo škiće před infekcijemi wobzamknyć. Při tym dźe wo dodźerženje wotstawka, wobmjezowanje kontaktow, winowatosć wužiwanja nahubnika, wo zawrjenje wobchodow a zakaz zarjadowanjow. Přećiwnicy naprawow su dotal šěsć demonstracijow z cyłkownje 5 000 wobdźělnikami přizjewili. Demonstracije maja so na naměsće před Reichstagom a w blišej wokolinje přewjesć. Policija chce we wulkej ličbje prezentna być.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND