Brach praktiskeje wědy

srjeda, 02. oktobera 2024 spisane wot:
Regionalne powołanske wiki w Ralbicach běchu bjezdwěla wuběrnje organizowane. Zarjadowanje je dobra móžnosć, za swójski zawod wabić. Wosebje rjemjeslniske ­zawody spytachu z połnej paru a jara zajimawymi poskitkami, šulerjow za swoje powołanje wabić. Šulerjo wuspytachu so na mnohich polach. Zajim, jónu woprawdźe rjemjeslniske powołanje wukonjeć, pak pobrachuje. Tak to znajmjeńša na mje skutkowaše. Jako so ze zastupjerku sakskeje šule rybarstwa rozmołwjach, je so mi wujasniło, kajka wulka je dźěra wědy. Mnozy ani njewědźa, kak karp wupada, kotryž poprawom přeco wokoło hód pola wowki k wobjedu syda. Tohorunja młodostni njewědźachu, što hłowne štyri družiny žita su. To pokazuje, zo husto samo we wjesnych kónčinach na zwisku k rjemjeslniskim a ratarskim powołanjam klaca. Hdyž je hižo tak ćežko, młodostnych z wjesnych kónčin za tajke powołanja inspirěrować, kak wužadowacy hakle je, zajim pola měšćanskich młodostnych zbudźić. Liza-Marija Cyžec

Internet młode žony wobwliwuje

srjeda, 02. oktobera 2024 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Socialne medije žiwjenje młodych žonow wobwliwuja a poćežuja. Wo tym je spisowaćelka Sophie Passmann (30) přeswědčena. „Wašnje, kak so młode žony w žiwjenju pohibuja, njeje socialnych medijow dla hižo tak jednore kaž něhdy“, Passmann rjekny. „Žony su konserwatiwniše, na konsum orientowane a dźiwaja jara na to, kak móhli na muži atraktiwnišo skutkować a na kotre ­wašnje muskemu widej wotpowěduja. Móžne wujasnjenje tutoho zjawa móhli internetne platformy kaž Instagram a Tiktok być. „Tute algoritmy wuzběhuja w prěnim ­rjedźe šwižne, běłe, symetriske, atraktiwne a rjane žony.“ Młoda žona w bikiniju skutkuje wo wjele lěpje hač namołwa k wólbam krajneho sejma.

Tole je zjaw, kotryž so sam spřećiwja: Po wobsahu chcedźa žony w socialnych medijach wuspěšne być. Na druhim boku pak dyrbja tež atraktiwne być a so tak prezentować, zo so mužam lubja.“ Lěta 2023 je Sophie Passmann roman „Pick Me Girls“ wozjewiła. Nětko su z toho dźiwa­dłowu wersiju spisali, kotruž 17. oktobra w Berlinje předstaja. Wona rysuje, kak muski wid žiwjenje žonow wobwliwuje.

Taflu za Marjanu Domaškojc wotkryli

srjeda, 02. oktobera 2024 spisane wot:
We wobłuku projekta „Městnosće žonow w Braniborskej“ su minjeny pjatk w Cazowje wopomnjensku taflu za Marjanu Domaškojc swjatočnje wotkryli. Mjez přitomnymi bě tež župan dr. Pětš Šurmann (2. wotprawa). Z projektom dopominaja na stawizny a skutkowanje wuznamnych žonow. Informaciske tafle tutoho razu su mjeztym po cyłej Braniborskej připrawjene. Nowu taflu w Cazowje nastorčiła je serbska dźěłowa skupina „Serbske wokno“ w Gołkojcach, kotraž je zdobom zamołwita za serbske naležnosće. Projekt „Městnosće žonow w Braniborskej“ je lěta 2010 nastał. Rada za žónsku politiki Braniborskeje jón podpěruje. Foto: Domowina/Božena Šimanec

Bórze syntetiske ćěriwa z Leuna

srjeda, 02. oktobera 2024 spisane wot:

Leuna (dpa/SN). W saksko-anhaltskim Leuna nastawa po wšěm swěće najwjetša slědźenska připrawa za syntetiske ćěriwa, tak mjenowane e-fuels. Němski centrum za lětarstwo a swětnišćowe slědźenje (DLR) wukonja z tutej připrawu pioněrske dźěło, rjekny zwjazkowy minister za wobchad Volker Wissing (FDP) při symboliskim prěnim zarywje. „Dopóznaća, kotrež tule zdobudźemy, tomu přinošuja, zo so swojim klimowym zaměram zbližimy.“ Nowy zawod w měsće Leuna k tomu přinošuje, nowe ćěriwa wuwiwać a wobstejace technologije polěpšić.

Wosebje w lětarstwje chcedźa z produkciju nowych z ekomilinu produkowanych ćěriwow wustork wuhlikoweho dioksyda znižić. Nimo toho chcedźa docpěć, zo njenastawaja při spalenju ćěriwa wjace proch a sazy. Technologiska platforma ma wob lěto 2 500 tonow ćěriwa produkować. „Tule dźe wo ćěriwa přichoda a wosebje wo směrodajne technolo­gije“, rjekny jednaćel zawoda Infraleuna Christoph Günther. Zwjazk projekt z 130 milionami eurow spěchuje. Wot lěta 2028 chcedźa slědźenskemu projektej dalše srědki přewostajić.

To a tamne (02.10.24)

srjeda, 02. oktobera 2024 spisane wot:

Pjenjezy na awtodróze A 1 rozdźělił je wětřik njedaloko Wuppertala. 50lětny hosćencar bě po přestawce swoju móšeń na třěše awta zabył. Na to běchu so papjerjane pjenjezy kilometer daloko po dróze rozdźělili, cyłkownje něhdźe 2 000 eurow, policija zdźěla. Šoferojo informowachu policiju wo lětacych pjenjezach. Hrožeše strach, zo někotři zastanu a za pjenjezami běhaja. Policija awtodróhu zawrě a pjenjezy zezběra.

Na wšěch sydom milionow eurow drje zrumowanje sypnjeneho Carolinoweho mosta w Drježdźanach płaći. Z tuteje sumy město w prěnim „hrubym trochowanju“ wuchadźa. Po wulkej wodźe Łobja chcedźa móst přichodnu póndźelu dale torhać a rumować. Beton mosta móža hišće trjebać. Łódźnistwo pak wostanje dlěši čas blokowane, město zdźěla.

Žana „wohnjoškitna murja“

wutora, 01. oktobera 2024 spisane wot:

65,8 procentow wokrjesneho sejmika za AfD-zastupjerja krajneho rady

Budyšin (SN/mb). Wokrjes Budyšin ma noweju čestnohamtskeju zastupjerjow krajneho rady: Na wčerawšim posedźenju wolachu čłonojo wokrjesneho sejmika Franka Peschela, wokrjesneho předsydu AfD a direktnje woleneho zapósłanca krajneho sejma, za prěnjeho a Swena Nowotneho (CDU) za druheho naměstnika krajneho rady Uda Witschasa (CDU) z rjadow wokrjesnych radźićelow. Peschel docpě z 52 nimale dwě třećinje (65,8 procentow) płaćiwych 79 hłosow. Barbara Lüke, na lisćinje FDP wolena bjezstronska radźićelka a měšćanostka Połčnicy, kotruž je Thomas Delling (SPD) namjetował, dósta 27 hłosow. Šesćo su njepłaćiwje wotěrowali. Předsydka AfD, Heike Lotze, so w mjenje najwjetšeje frakcije (32 sydłow) za fairne wobchadźenje z jich kandidatom dźakowaše, kiž smědźeše so tež w frakcijach CDU (26 sydłow), Swobodnych wolerjow (10) a BSW (8) předstajić, wot SPD bě „zdwórliwe wotprajenje“ dóšło.

Zakoń zdźěla wotpokazany

wutora, 01. oktobera 2024 spisane wot:

Karlsruhe (dpa/SN). Zwjazkowe wustawowe sudnistwo je nowy zakoń, kiž rjaduje dźěło zwjazkoweho kriminalneho zarjada, w někotrych dźělach jako wustawu ranjace wotpokazało. Wosebje rjadowanja k zběranju datow a jich składowanju ranja zakładne prawo na informelne samopostajowanje, sudnicy měnja. Mjez druhim kritizuja woni tajne wobčušlenje kontaktnych wosobow pohladnych. Skóržba kritikarjow zakonja bě tak dźělnje wuspěšna.

Prěnje rozmołwy w Durinskej

Erfurt (dpa/SN). Štyri tydźenje po wólbach krajneho sejma w Durinskej chcychu wodźacy zastupnicy CDU, BSW a SPD dźensa w sonděrowanskich rozmołwach šansy koalicije wuslědźić. Po prěnim kole rozmołwow zastupnicy třoch stron na to pokazachu, zo dźe jim wo stabilne poměry w Durinskej. Tak chcychu do móžnych koaliciskich jednanjow wo politiskich zhromadnosćach a tež wo diferencach rěčeć. Dalše rozmołwy tutoho razu planuja štwórtk, w Erfurće zdźělichu.

Nowe rjadowanja w oktobru

Wulku paradu čołmikow su předwčerawšim, njedźelu, w Błótach přewjedli. Swjedźensce wupyšene čołmy podachu so z Lubnjowskeho přistawa do Lědow. Widźeć běchu žnjenske króny runje tak kaž transport płodow a skotu a tradicionalne błótowske rjemjesła kaž ćěslenje. Wopytowarjo na kromje groblow mějachu swoje wjeselo. Foto: Maćij Bulank

Rutte politiski nawoda NATO

wutora, 01. oktobera 2024 spisane wot:

Brüssel (dpa/SN). Bywši nižozemski ministerski prezident Mark Rutte je dźensa wot Jensa Stoltenberga zastojnstwo ­generalneho sekretara NATO přewzał. 57lětneho Rutteho běchu knježerstwa 32 čłonskich statow transatlantiskeho zakitowanskeho zwjazka spočatk lěta do zastojnstwa wuzwolili. Rutte ma je znajmjeńša štyri lěta wukonjeć.

65lětny Norwegčan Stoltenberg bě dźesać lět generalny sekretar NATO. Naposledk koordinowaše wón wojersku pomoc čłonskich statow na dobro Ukrainy, kotruž běchu po nadpadźe Ruskeje w februaru 2022 organizowali. Hłowny nadawk generalneho sekretara NATO je politiske wothłosowanje mjez zwjazkarjemi. Wojerski nawod leži w rukach USA.

Biden wopyta wopory wichora

wutora, 01. oktobera 2024 spisane wot:

Washington (dpa/SN). Hladajo na miliony potrjechenych ludźi chce so prezident Joe Biden jutře do wot wichora „Helene“ zapusćeneje kónčiny podać. W zwjazkowym staće North Carolina chce so wón ze zamołwitymi katastrofoweho škita zetkać a sej w powětře sam přehlad wo rozměrach škodow stworić. „Ručež budźe móžno“, chce wón tohorunja potrjechenej stataj Georgia a Florida wopytać.

Mjeztym je ličba smjertnych woporow na znajmjeńša 130 rozrostła, sćelak CNN rozprawja. Něhdźe 600 potrjechenych w zapławjenych kónčinach pomocnicy tuchwilu njedocpěja. Zastaranje woby­dlerjow w zapusćenych kónčinach je komplikowane. Hurrican „Helene“ bě tam z wjace hač 220 km/h zachadźał.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND