Berlin/Halle (dpa/SN). Hospodarstwo na wuchodźe Němskeje so lětsa trochu lěpje wuwiwa hač w cyłkownej Němskej. Tole zwěsća Leibnitzowy institut za hospodarske slědźenje (IWF) w Halle. Tam liča ze snadnym rozrostom wuchodoněmskeho hospodarstwa wo 0,2 procentaj. Po wšej Němskej drje wukon hospodarstwa wo 0,1 procent woteběra.

Tuchwilu je cyłoněmske hospodarstwo w słabym połoženju, wodźace hospodarske slědźenske instituty zwěsćeja. Kriza na wuchodźe pak njeje tak wulka, dokelž njeje na eksport orientowane hospodarstwo tam tak sylnje zastupjene.

Wjetši wliw na wuwiće wuchoda ma na posłužby orientowane hospodarstwo w Berlinje. Minjene lěta bě wuchodna Němska wot někotrych wulkoprojektow profitowała, mjez druhim wot noweho zawoda awtotwarca Tesle w Grünheide, IWF zdźěla. Je pak dwělomne, zo tute ­wuwiće přichodne lěta pokročuje.

Štož wuwiće hospodarstwa na wuchodźe wosebje haći, je negatiwne demografiske wuwiće. Tole so přichodne lěta negatiwnje wuskutkuje. Tohodla wostanje wuchod we wuwiću dale za zapadom.

Mobilne telefony w jastwje předawał je 36lětny justicny zastojnik w Berlinskim jastwje Tegel. Policisća su mjeztym by­dlenje zastojnika kaž tež toho běrow w jastwje přepytowali. 36lětny bě policiji napadnył, po tym zo běchu pola jateho namakany handy wuhódnoćili. Mjeztym je dopokazane, zo je 36lětny prawidłownje mobilne telefony a druhe wěcy do ­jastwa nosył a tam jatym předawał.

Po 47 lětach jastwa je japanske sudnistwo muža wuwinowało, kotrehož běchu na zakładźe wot policije falšowanych ­dopokazow trójneho mordarstwa dla k smjerći zasudźili. Je to jedyn z najhóršich padow justicnych stawiznow kraja. 47 lět trajaca izolacija w smjertnej celi je dźensa 88lětneho ćělnje a dušinje zlemiła, toho 91lětna sotra rozprawja. Muža běchu 1966 zasudźili a 2014 pušćili. Hakle nětko bu dospołnje rehabilitowany.

Ličba wosobow ze znajomosćemi baskišćiny w Španiskej dale a bóle přiběra. Po aktualnych datach lokalneho knježerstwa regiona Euskadi je wokomiknje třećina wobydlerjow kmana baskisce rěčeć – to rěka wo dwanaće procentow wjace hač před 30 lětami. Wjetšina šulow hłowneho baskiskeho regiona je hižo system rěčneje imersije přewzała, kotryž bě prěnjotnje wuwity za ryzy baskiske šule (ikastolas). Tole wotpowěduje zdobom změnje myslenja mnohich španisce rěčacych staršich, kotřiž sej w přiběracej měrje dwurěčne kubłanje swojich dźěći po metodźe imersije žadaja.

Hłowny podźěl při mjenowanym rozrosće ličby baskiskorěčacych runje młodostni wučinjeja. 70 procentow z nich (w starobje wot 16 do 24 lět) móže nětko baskisce rěčeć, na započatku 1990tych lět běše to jenož 25 procentow.

W rjedźe přednoškow na Wojerowskim hrodźe politiski wědomostnik wo reichsbürgerach rozprawjał

Woni chileja k zapřisahanjam, při čimž dźe wo jednotliwe podawki, wo politiski system, wo zhladowanje na swět. „Reichs­bürgerojo Němsku zwjazkowu republiku a zakładny zakoń wotpokazuja. Woni wuchadźeja z toho, zo eksistuje ­hišće Němske mócnarstwo. Woni wuwinu so statnym zasahnjenjam, byrnjež socialne wukony stata wužiwali. Logiske wujasnjenje za to nimamy“, wuswětli ­Sebastian Trept minjeny tydźeń srjedu w swojim přednošku na Wojerowskim hrodźe. „Izolowany w mócnarstwje – mócnarstwowe hibanja wobydlerjow w Sakskej“ bě tema rjada „Kontrowersa na městnje“. Wot lěta 2016 so fachowc za politiske wědomosće z Drježdźan intensiwnje z temu zaběra. Na zarjadowanje přeprosyła je jeho Ludowa uniwersita z Wojerec w kooperaciji ze Sakskej krajnej centralu za politiske kubłanje. Cyłkownje 17 zajimcow referentej napjeće připosłuchaše a so jeho wuprašowaše.