Port Moresby (dpa/SN). Narodny zarjad za škit před katastrofami na kupje Papua-Neuguinea liči ze znajmjeńša 2 000 smjertnymi woporami po zahubnym zesuwanju zemje minjeny pjatk. Zemja bě so w nocy na pjatk zesuwała a sydlišćo zničiła. Hłowne dróhi potrjecheneje kónčiny su blokowane. Połoženje je dale njewěste, dokelž so masy zemje dale hibaja. Tole wohrožuje pomocnikow, kotřiž zadwělowani spytaja, zasypanych wobydlerjow ze zemje a kamjenjow wućahnyć.
Wjeršk WHO bjez zrěčenja
Genf (dpa/SN). Po zwrěšćenju swětoweho pandemijoweho zrěčenja su dźensa w Genfje kóždolětne zeńdźenje Swětoweje strowotniskeje organizacije WHO zahajili. Minjeny pjatk bu znate, zo dyrbi planowany wjeršk zhromadźizny wupadnyć. Předwidźane bě swjatočne schwalenje zrěčenja, kotrež ma nowemu chaosej po wšěm swěće, kaž při koronapandemiji, zadźěwać. Zastupnicy 194 čłonskich statow pak njemóžachu so hač do kónca na zhromadny tekst dojednać.
Wjace hladanja potrěbnych
Erfurt (dpa/SN). Při wólbach krajnych radow a wyšich měšćanostow w Durinskej njeje AfD w prěnim wólbnym přeběhu wčera žane wodźace zastojnstwo zdobyła. Wo tym rozsudźa wolerjo hakle w druhim wólbnym kole, w kotrymž so zwjetša kandidaća CDU a AfD rozestajeja. W połojcy wšěch wokrjesnych sejmow a měšćanskich radow stej wobě stronje někak jenak sylnej. Wólby su prěni test politiskeje nalady do wólbow krajnych sejmow w septembrje. AfD leži we wšodurinskich woprašowanjach hižo měsacy daloko před druhimi stronami. W Durinskej knježi tuchwilu koalicija SPD, Lěwicy a Zelenych z ministerskim prezidentom Bodom Ramelowom (Lěwica) na čole.
Cyłkownje dźewjeć z 13 nastupjenych kandidatow AfD je druhe wólbne koło docpěło, kaž ze zdźělenki krajneho wólbneho nawody wuchadźa.
CDU bě we wjacorych městach wuspěšna a móžeše tam swoju komunalnu móc skrućić. Tak je so w Erfurće kandidat CDU Andreas Horn přećiwo mějićelej zastojnstwa Andreasej Bauseweinej (SPD) přesadźił. We Weimaru a Suhlu staj kandidataj CDU hnydom w prěnim wólbnym přeběhu dobyłoj.
Gaza/Tel Aviv (dpa/SN). Při israelskim wojerskim nalěće w měsće Rafah na juhu Gazaskeho pasma su po informacijach wot Hamas kontrolowaneho strowotniskeho zarjadnistwa 35 ludźi morili a dźesatki zranili. Najwjetši dźěl woporow běchu žony a dźěći. W socialnych medijach prezentuja wideja, kotrež pokazuja, kak pomocnicy ćěła z palacych so stanow ćahaja. Po informacijach palestinskeho čerwjeneho połměsačka su při nadpadźe stany ćeknjenych ciwilistow trjechili.
Israelske wójsko je mjeztym wobkrućiło, zo je teritorij islamistiskeje Hamas nadpadnyło. Při tym su pječa wjacorych wodźacych čłonow organizacije morili. Nadpad wotpowědowaše mjezynarodnemu prawu. Rozprawy, po kotrychž je woheń wudyrił, při kotrymž su njewobdźěleni škodu poćerpjeli, nětko pruwuja.
Mjezynarodne sudnistwo bě Israelej minjeny pjatk kazało, wojerske zasadźenje w Rafah hnydom skónčić. Rozsudy swětoweho sudnistwa su zawjazowace. Sudnicy pak nimaja žane srědki, staty k přesadźenju wusudow nuzować.
Drježdźany (dpa/SN). Z dźeń trajacym wopytom w Sakskej je francoski statny prezident Emmanuel Macron dźensa ze swojim statnym wopytom w Němskej pokročował. Posledni programowy dypk w Berlinje bě dźensa dopołdnja kładźenje wěnca na wopomnišću za morjenych Židow Europy. Připołdnju wočakowachu Macrona a jeho mandźelsku Brigitte zhromadnje ze zwjazkowym prezidentom Frankom-Walterom Steinmeiereom a toho žonu Elku Büdenbender w hrodźe Moritzburgu.
Wjeršk wopyta w Drježdźanach měješe europsko-politiska narěč Macrona před Drježdźanskej Cyrkwju Našeje knjenje być. W njej chcyše so francoski prezident na młodźinu Europy wobroćić. Při narěči přitomni budu wjacori tysac młodostnych ze Sakskeje, Pólskeje, Čěskeje a Francoskeje. Powšitkownje wočakowachu, zo Macron młodostnych direktnje narěči, wosebje tych z wuchodnych europskich krajow. Tući so boja, zo móhli woni přichodne wopory ruskeje wojerskeje agresije być.
Berlin (dpa/SN). Wichor, krupy a zliwki su loni škody 5,7 miliardow eurow načinili. „To je 1,7 miliardow eurow wjace hač lěta 2022“, zdźěli hłowny jednaćel zwjazka zawěsćernjow Němskeje Jörg Asmussen dźensa nowinarjam. „Hłowna přičina su ćežke a chětro drohe škody krupow dla na jězdźidłach.“ Dotal registrowany rekord škodow z 13,9 miliardami eurow škodow pochadźa z lěta 2021. Při prěnim trochowanju běchu fachowcy ze snadnišeje škody wuchadźeli. Statistiku wjedu wot spočatka 1970ych lět.
Jeničce njewjedra loni w awgusće běchu po informacijach zwjazka 1,5 miliardow eurow, a tak něhdźe štwórćinu wšeje škody zawostajili. Tež wichory w juniju běchu sylne. Porno tomu njemějachu w Němskej loni nazymu a w zymje nimale žane ćežke wichory.
Najwjace škodow su w Bayerskej registrowali, wjace hač dwě miliardźe eurow. Hessenska přińdźe w statistice z 890 milionami eurow na druhe městno. „Kónčina Alpow a hessenske srjedźohoriny Taunus a Odenski lěs běchu wosebje často wot krupow potrjechene“, Asmussen w tym zwisku nowinarjam rjekny.
Palma (dpa/SN). Tysacy ludźi su minjeny kónc tydźenja na kupje Mallorca přećiwo masowemu turizmej demonstrowali. Pod hesłom „My prajimy: kónc!“ zhromadźichu so ludźo sobotu wječor w centrumje stolicy kupy Palma. Policija rěčeše wo 10 000 demonstrantach. Ludźo přichadźachu ze wšěch kónčin kupy a wołachu mjez druhim „Turisća, dźiće domoj!“. Dalše hesło protestow bě: „Mallorcu njepředamy!“. Do demonstracije namołwjała bě organizacija „Banc de Temps de Sencelles“, kotraž ma spochi přiběracu ličbu wopytowarjow a dowolowych kwartěrow za hłownu přičinu pobrachowacych bydlenjow na kupje.
Demonstranća, mjez nimi swójby z dźěćimi, šulerjo, studenća a rentnarjo, ćehnjechu po wobchodowej dróze Passeig del Born. Protestnemu ćahej přizamknychu so dźěłarnistwa, skupiny škitarjow wobswěta a wšelake wobydlerske iniciatiwy. Zarjadowanje steješe po zaćišćom sypnjeneho hosćenca minjeny štwórtk ze štyrjomi smjertnymi woporami. Ludźo na kupje su přeswědčeni, zo njejsu domy w turistiskich štwórćach za masowy turizm scyła twarjene.
Kóčka je w Nižozemskej po tukanju měšćanskeho zarjadnistwa radnicu gmejny Dokkum zapławiła a škodu 325 000 eurow načiniła. Twarscy dźěłaćerjo běchu kóčku w radnicy friziskeje gmejny wuhladali. Dokelž so jim njeporadźi, zwěrjo popadnyć, dom zamknychu. Na to bě kóčka prawdźepodobnje honač wotwjertnyła. Woda poněčim sćěny a meble přemoka a skónčnje hač do pincy kapaše. Dźěl sobudźěłaćerjow dyrbješe do druheho twarjenja přećahnyć.
Falšowane wólbne plakaty w Lipsku změja prawniske konsekwency. Tole je šef wokrjesneje CDU Andreas Nowak připowědźił. Njeznaći běchu změnjene plakaty CDU wupowěsnyli. Na nich žadaja sej – napodobnjejo hesła CDU – „Lipsk njewěsty sčinić“ abo „Na wjace kalifata so zwažić“. Tuchwilu pruwuja, hdźe su tajke plakaty wšudźe wupowěsnjene.
Berlin (SN/mb). Mjeńšinowa rada je na swojim wčerawšim wuradźowanju na njedawno nahle zemrětu Ilse Johannu Christiansen, wjelelětnu sewjerofrizisku zastupjerku w tutym třěšnym gremiju domoródnych narodnych mjeńšin Němskeje, spominała. Dźensa wobdźělitaj so předsyda a hłowna jednaćelka Domowiny, Dawid Statnik a Judit Šołćina, na pohrjebje Christiansen, kotraž běše hišće prezidentka sewjerneje rady Frizow.
Składnostnje 75 lět zakładneho zakonja je mjeńšinowa rada žadanje za mjeńšinowym artiklom wobkrućiła. Kónc tydźenja je mjeńšinowy sekretariat pod nowym wjednikom Mětom Nowakom tež na wulkim swjedźenju demokratije w Berlinje widźeć. Mjeńšinowy sekretariat pyta tuchwilu wědomostnu referentku a projektnu managerku za pućowansku wustajeńca.
Ze stron Serbow staj so na posedźenju mjeńšinoweje rady wicepředsyda Domowiny dr. Hartmut Leipner a Judit Šołćina wobdźěliłoj. Gremij je – podobnje kaž njedawno třěšny zwjazk Serbow – namołwu k wólbam schwalił, kiž je internetnje wozjewjena.