Drježdźany (SN). Sakski ministerski prezident Michael Kretschmer (CDU) žada sej spěšne změny nastupajo wobydlerski pjenjez za ukrainskich ćěkancow. „Štóž móže dźěłać, tón dyrbi tež dźěłać“, rjekny Kretschmer wčera Drježdźanskim nowinarjam. „Wobydlerski pjenjez pak je tute jednore prawidło zběhnył. Nětko so pokazuje, kak woprawnjena kritika je. Najwjetši čas, tole zaso změnić.“

Kretschmer chcył zakładne zawěsćenje město wobydlerskeho pjenjeza nałožować. „Jenož ludźo, kotřiž su woprawdźe potrěbni, dóstanu podpěru stata“, tak ministerski prezident. „Je dospołnje jasne: štóž poskićene dźěło wotpokazuje, njeje potrěbny.“

Hižo minjeny tydźeń bě Kretschmer pobrachowacu podpěru Zwjazka při integrowanju ćěkancow do němskich dźěłowych wikow kritizował. W Němskej chodźi runje 20 procentow ukrainskich ćěkancow na dźěło. W druhich krajach je podźěl wo wjele wyši. Šef krajneje skupiny CSU Alexander Dobrindt bě kónc tydźenja debatu Ukrainjanow dla nastorčił.

To a tamne (25.06.24)

wutora, 25. junija 2024 spisane wot:

„Najwohidniši psyk swěta“ je mały pekinesa z mjenom „Wild Thang“. Wosom lět stare zwěrjo je sej titul minjeny pjatk při wubědźowanju w kaliforniskim Petaluma zdobył. Dotal bě pos stajnje druhe město wobsadźił. Wobsedźerce přepo­dachu za titul myto 5 000 dolarow (4 600 eurow). Wona apeluje, zo njeńdźe wo to, wohidne zwěrjo wusměšować, ale skerje wo to, lubozne a rjane stronki njewšědneho psa wuslědźić a sej wažić.

Za wubědźowanja olympiskich hrow w Parisu přeco hišće njekmana je kwalita wody rěki Seine wosrjedź francoskeje stolicy. Tole zdźěla měšćanske zarjadnistwo. Wina su spadki minjenych tydźenjow, kotrež su wysoku koncentraciju ­fekalnych bakterijow zawinowali. Naje­bać to su sej zamołwići wěsći, zo so kwalita wody hač k zahajenju sportoweho wjerška 26. julija tola hišće polěpši.

Do swědomja rěčał

póndźela, 24. junija 2024 spisane wot:

Vatikan (B/SN). Swjaty wótc je načolnych managerow mjezynarodnych koncernow a bankow minjeny tydźeń na přijeće přeprosył a jich pozbudźił, wjace za přirodoškit činić hač sej zakonjedawar žada. „Hospodarska a politiska móc stej dale a wušo splećenej.“ Bamž Franciskus žada sej kritiske zhladowanje mjenowanych na swójske skutkowanje: „Dajće młodym ludźom šansu w swojich předewzaćach, zo njebychu woni nadźiju zhubili.“

Hižo w NDR cyrkwje ničili

Rostock (B/SN). Hač do měrliweje rewolucije 1989 bu w ně­hdyšej NDR znajmjeńša 60 cyrkwjow z ideologiskich přičin zničenych. Zwjetša je knježerstwo SED twarske přičiny za to podało. Hišće dźensa wěriwi pod tajkimi hrózbnymi podawkami jara ćerpja. Mjez historiskimi a architektoniskimi drohoćinkami je Chrystusowa cyrkej w Rostocku.

Komikarjo pola bamža

Suchy: Słyšenje rady do toho by na městnje było

póndźela, 24. junija 2024 spisane wot:

Předsyda Rady za serbske naležnosće Sakskeje Marko Suchy je so minjeny pjatk na sakskeho kultusoweho ministra Christiana Piwarza (CDU) wobroćił. Starši wuknjacych rjadownje 3a šulskeho lěta 2023/2024 na Serbskej zakładnej šuli Radwor běchu radu w lisće wo wotpohladane naprawy informowali, z kotrymiž ma so zestawa rjadownjow w přichodźe změnić (SN rozprawjachu).

Budyšin/Radwor (SN/at). Wotpohladane rozpušćenje rjadownje serbskich maćernorěčnych šulerjow a delegowanje serbskeju maćernorěčneju wučerkow do druheju šulow bjez serbskorěčneho poskitka „zanjechatej status šule jako serbskeje zakładneje šule, wosebje dokelž wučerki, kotrež serbsku rěč njewobknježa, na kubłanišću wostanu“, rěka w spisu Marka Sucheho. Pozdatne wothłosowanje z ministerstwom by „wočiwidnje wulkich praktiskich problemow dla, zwoprawdźić zaměry Swobodneho stata Sakskeje k zachowanju serbskeje rěče a kultury předewšěm w kubłanju, jenož prawje było.“ Wuslědk pak statnemu cilej skrućenja serbskeje rěče aktiwnje zadźěwa.“

Baerbock warnuje před wójnu

póndźela, 24. junija 2024 spisane wot:

Luxemburg (dpa/SN). Zwjazkowa wonkowna ministerka Annalena Baerbock (Zeleni) ma połoženje na mjezy mjez Israelom a Libanonom za wjace hač strašne a warnuje před nowej namocu. „Dalša eskalacija by katastrofa za wšěch ludźi w tutej kónčinje była“, rjekny Baerbock do zahajenja swojeje jězby do Bliskeho wuchoda. „Israel móže jenož w měrje ­žiwy być, hdyž su Palestinjenjo w měrje žiwi. Palestinjenjo změja jenož měr, hdyž je eksistenca Israela zaručena.“

Mortwi na połkupje Krim

Sewastopol (dpa/SN). Ukraina je minjenu nóc znowa objekty na ruskej połkupje Krim z raketami nadběhowała. Informacije wo pječa trjechenych wojerskich zepěranišćach njejsu dotal ani z ruskeje ani z ukrainskeje strony wobkrućili. Hižo wčera běchu přistawne město Sewastopol z raketami nadběhowali. Wot ruskeho wójska wottřělena raketa je nad po­brjohom kupanišća rozbuchnyła a štyrjoch ludźi moriła, mjez nimi dwě dźěsći.

Macron chce prezident wostać

Manuela Schwesig (SPD), ministerska prezidentka Mecklenburgsko-Předpomorskeje, je dźensa w ukrainskim parlamenće w Kijewje tež wěstotne naprawy přećiwo ruskim nadpadam zeznała. Schwesig je tuchwilu prezidentka Zwjazkoweje rady, zastupnistwa 16 zwjazkowych krajow Němskeje a prěnja w tutym zastojnstwje w Ukrainje. Foto: pa/dpa/Michael Fischer

Zhorjelc (dpa/SN). Zhorjelski wokrjes chce Zhorjelsko-Žitawske Gerharta Hauptmannowe dźiwadło dołhodobnje zachować. Za to maja tuchwilu tři wšelake móžnosće na blidźe, zo bychu je dokładnje pruwowali. Wotpowědny zakładny rozsud je wokrjesny sejmik tydźenja schwalił. Krajny rada dr. Stephan Meyer (CDU) ma nětko formelny nadawk, hač do kónca prěnjeho połlěta 2025 prěni naćisk předpołožić.

Ze swojim wobzamknjenjom slěduje wokrjesny sejmik rozsudej kónc měrca 2024. Tehdy mějachu na wšě dwanaće modelow přichoda před sobu, z kotrychž chcychu najwjace tři wupytać. Pruwować chcedźa nětko móžnosć, zawod opti­měrować, zawod dale wjesć kaž dotal a mzdy po swójskim tarifje rjadować abo dźiwadło „Hornjołužiskeho kulturneho ruma“ natwarić. Pruwowanje ma po wuslědku dospołnje wotewrjene być.

Diskutuja namjet Dobrindta

póndźela, 24. junija 2024 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Předsydka SPD Saskia Esken je žadanja předsydy krajneje skupiny CSU w zwjazkowym sejmje Alexandera Dobrindta kritizowała, ukrainskich wójnskich ćěkancow bjez dźěła zaso do jich domizny wróćo pósłać. „Njeje nadawk politiki, žadanja na chribjeće ukrainskich ćěkancow do swěta sadźić, ale so wo to postarać, zo socialna infrastruktura za wšěch ludźi funguje, kotřiž chcedźa w našim kraju derje žiwi być“, rjekny Esken nowinarjam. Hłowna přičina, zo nimaja Ukrainjenjo dźěło, su pobrachowace pěstowarske a hortowe městna. „Sym sej wěsta, zo móže CSU w Bayerskej tule skutkownje pomhać.“

Dobrindt bě nowinje Bild rjekł: „Dwě lěće po zahajenju wójny dyrbjała zasada płaćić: Dźěło w Němskej abo nawrót do wěstych kónčinow w Ukrainje“. Tole běchu z mnohich stron kritizowali.

Podpěru dóstanje wón wot Zwjazkarstwa Sahry Wagenknecht: „Ludźo su z prawom hněwni, hdyž widźa, zo w Danskej 80 procentow ukrainskich ćěkancow na dźěło chodźi, w Němskej ani štwórćina.“

Merz: CDU garant na wuchodźe

póndźela, 24. junija 2024 spisane wot:

Předsyda křesćanskich demokratow namołwja wolerjow druhich stron

Berlin (dpa/SN). Předsyda CDU Friedrich Merz ma swoju stronu při wólbach krajnych sejmow na wuchodźe Němskeje za rozsudnu móc přećiwo zesylnjenju AfD a Zwjazka Sahry Wagenknecht (BSW). „Bych so radšo ze SPD, FDP a Zelenymi na wuchodźe měrić chcył hač z AfD“, rjekny Merz wčera w lětnjej rozmołwje sćelaka ZDF „Berlin direkt“. Přiwšěm Merz přizna, zo hraja strony amploweje koalicije na wuchodźe mjez wolerjemi lědma hišće rólu, mjeztym zo je CDU tam druha najsylniša móc.

Tohodla Merz apelowaše: Wšěch, kotřiž so z myslu noša, SPD, FDP abo Zelenych wolić, „kotřiž su wšitke pod dźesać procentami a snano tež pod pjeć procentami, móžu jenož prosyć, w tutej situaciji CDU wolić“, Merz rjekny. Hdyž chcedźa wolerjo jasne poměry a stabilne knježerstwo, změja w Durinskej a Sakskej jenož CDU, „kotraž tomu zadźěwa, zo nastanje wotpowědne ćežke połoženje“.

Zmysłapołna změna?

póndźela, 24. junija 2024 spisane wot:

Kubłanišćo swjateho Bena dožiwja tele dny „wichorojte časy“. Poprawom připó­znate zarjadnišćo ma so na towaršnosć z wobmjezowanym rukowanjom změnić. Potajkim so dom bóle hospodarsce wu­směri. Za někotrehožkuli wobydlerja kónčiny je to prěnja kročel do směra likwidacije, štož móhło hłuboku ranu zawostajić. Tak daloko pak hišće njeje.

Wot lěta 1998 do lěta 2019 je dr. Peter-Paul Straube instituciju nawjedował. ­Dźakowano jeho skutkowanju je so dom wuspěšnje wuwił. Jako je so wón na wuměnk podał, bu dom swjateho biskopa Bena přemjenowany. Hižo tehdy so mnozy w kónčinje prašachu, hač je to zmysłapołne, wšako bě mjeno institucije etablěrowane. Nětko su nowe změny připo­wědźene. Nadźijam, zo su sej zamołwići w biskopskim ordinariaće wuznama tohole zarjadnišća wědomi. Přichodne lěta pokazaja, hač běše kročel wuspěšna. Wot toho zawěsće wotwisuje, hač biskopstwo dale na nim dźerži. Bianka Šeferowa

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND