Tekstar znatych spěwow zemrěł

wutora, 26. septembera 2023 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Je wažnych a wulkotnych wuměłcow, kotřiž su mjez ludźimi jenož ze swojimi twórbami znaći, nic pak z mjenom. Zemrěł je tež wot mnohich Serbow jara waženy spěwny tekstar Dieter Schneider. Wón zemrě 86lětny na pózdnje sćěhi polio-schorjenja w Berlinskej chorowni. W běhu swojeje karjery je wjace hač 3 000 spěwnych tekstow spisał, mjez nimi tak wuspěšne spěwy kaž „Looky, Looky“ (za Franka Schöbela), „Spielverderber“ (za Inku Bause), „Aber Doktor“ (za Karela Svobodu a Karela Gotta), „Annamaria“ (za Čerwjene gitary) a za bołharsku wuměłču Lili Ivanovu „Bunte Wagen“. Mjez twórcami šlagrow je z wašnjom, pod pseudonymami pisać. Tak ­pisaše Dieter Schneider pod mjenami Joachim Hertz, Fred Kerstien, Thomas Kluth, Hein Sollinger, Michael Reißland a Fürchtegott Unverzagt.

Dieter Schneider bě mjez druhim redaktor Telewizije NDR za zabawne wusyłanje „Kotoł pisaneho“. Wjace hač šěsćdźesat lět dołho je so ze zabawnej hudźbu w telewiziji a radiju zaběrał. Zasadźowaše so za wuměłski dorost a bě přeco zajimowany, što nastawa noweho.

To a tamne (26.09.23)

wutora, 26. septembera 2023 spisane wot:

Hejateho kołpja přeswědčił je fachowc za kołpje Olaf Nieß w Hamburgu a je za to wjele připóznaća žnjał. Zwěrjo bě na dwórnišću měšćanskeje podzemskeje železnicy U 1 pod wagon zalězło a so spjećowaše, so zaso zminyć. Na to dyrbjachu železnisku čaru zawrěć a busy a taksije zasadźić. Přiwołanemu fachowcej so skónčnje poradźi, „kołpja přeswědčić“. Železnicarjo dźakuja so tež zwěrjeću za kooperaciju na dobro jěducych.

Rjedźenje Braniborskich wrotow po nadpadźe z barbu ze stron škitarjow klimy drje dołho traje a budźe dróše hač myslene. Na wjacorych městnach, kotrež běchu aktiwisća tydźenja z barbu popryskali, su minjene dny wšelake techniki rjedźenja wuspytali. Wuslědki chcychu sej fachowcy dźensa wobhladać. Najwjetši problem je struktura pěskowca, do kotrehož je so barba zadobyła. Horca woda abo wysoki ćišć wody móhli škody načinić. Dotal planowane kóšty 35 000 eurow za rjedźenje drje njedosahaja.

Přećiwo wumjezowanju

póndźela, 25. septembera 2023 spisane wot:

Köln (B/SN) Katolski Augsburgski biskop Bertram Meier je na swjatočnosći składnostnje 50lětneho wobstaća Zwjazka islamistiskich kulturnych centrumow (VIKZ) wumjezowanje muslimow kritizował. „Štóž ludźi po pochadźe a wěrywuznaću ponižuje, tón zrani čłowjeske prawo.“ Zwjazkowy prezident Frank-Walter Steinmeier měni: „Dźensa słuša mnohotnosć islama z wjace hač pjeć milio­nami muslimow w 300 wosadach k našemu krajej.“

Wopory namocy

Mnichow (B/SN). Při pospyće zawlečenja wosadneho fararja w nigeriskej wsy Fadan Kamantan su jeho dom zapalili. 25lětny student měšnistwa tam w płomje­njach zahiny. Hačrunjež je njeda­loko farskeho domu wojerska jednotka zamě­stnjena, njeje nichtó pomhał. W lěće 2022 su w Nigeriji štyrjoch měšnikow morili a 28 zawlekli.

Měrowe myto biskopej

AfD w Nordhausenje zwrěšćiła

póndźela, 25. septembera 2023 spisane wot:

Nordhausen (dpa/SN). AfD je při wólbach wyšeho měšćanosty w durinskim Nordhausenje zwrěšćiła. Bjezstronski mějićel zastojnstwa Kai Buchmann je so wčera při wólbach w rozsudnym kole přećiwo kandidatej AfD Jörgej Prophetej přesadźił. Tole zdźěla wólbny běrow města. Po wuličenju hłosow je Buchmann 54,9 procentow hłosow dóstał, Prophet 45,1 procent. Wólbne wobdźělenje wu­činješe 59,3 procenty. 61lětny Buchmann ma mandat přichodnych šěsć lět.

Armenjenjo wopušća domiznu

Eriwan (dpa/SN). Po zdobyću kónčiny Hórskeho Karabacha w južnym Kawkazu přez wójsko Azerbajdźana tam bydlacy Armenjenjo swoju domiznu přiběrajcy wopušća. Hač do dźensnišeho ranja su w Armeniskej nimale 3 000 ćěkancow z Hórskeho Karabacha zličili, knježerstwo w Eriwanje zdźěla. Azerbajdźanske wójsko bě kónčinu minjeny tydźeń zdobyło a Armenjanow ke kapitulaciji nu­zowało. Tući boja so nětko wuhnaća a wjećby Azerbajdźana spjećowanja dla.

Odessa nadběhowana

Pomocnikaj kładźetaj na 20. mišterstwach němskeje wo najwjetši kirbs hoberski eksemplar na wahu. Z cyłkownje 989,50 ­kilogramami je kirbs wčera lětuše wubědźowanje w braniborskim Klaistowje pola Podstupima dobył. Zarjadowarjo rěča wo ­rekordnym wuslědku. Cyłkownje 84 plahowarjow je so na wubědźowanju wobdźěliło. Foto: dpa/Michael Bahlo

Kretschmerza krute kontrole při mjezach

póndźela, 25. septembera 2023 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Wonkowna ministerka Annalena Baerbock žada sej w politice ćěkancam napřećo rozrisanje na europskej runinje. Połoženje w komunach je absolutne napjate, rjekny politikarka Zelenych dźensa rano rozhłosownikam. ­Tohodla dźěła wona ze zwjazkowej nutřkownej ministerku Nancy Faeser (SPD) na tym, „zo docpějemy w Europje skónčnje zhromadne rjadowanje k azylowej a migraciskej politice“. Trěbnej stej struktura a porjad. Na wonkownych mjezach EU měli jasne prawidła knježić, zo ­„móhli ćěkancow skónčnje na rjadowane wašnje po Europje rozdźělić“. Wona žada sej spěšne azylowe jednanja na wonkownych mjezach a spěšne wotsunjenje. Tuchwilu zastupnicy čłonskich statow EU wo zhromadnym europskim azylowym systemje wuradźuja, z kotrymž chcedźa mjez druhim njeregularnu migraciju do Europskeje unije wobmjezować.

Směrnicy twarjenja změnić

póndźela, 25. septembera 2023 spisane wot:

Wjerškowe zetkanje twarskeje a bydlenskeje branše z knježerstwom

Berlin (dpa/SN). Do dźensa so wotmě­waceho wjerškoweho zetkanja twarskeje a bydlenskeje branše w kanclerskim zarjedźe je zwjazkowe knježerstwo po informacijach medijow paket naprawow wobzamknyło, z kotrymiž chcedźa twar bydlenjow pospěšić. Mjez druhim chcedźa planowane přiwótřenje energijowych směrnicow při nowych twarjenjach zběhnyć. Twarska branša hižo dlěje kritizuje, zo nowe předpisy EH-40 nastupajo ćopłotnu izolaciju twarstwo haća, dokelž kóšty dale ćěrja a ludźi přiběrajcy wottraša. Tež planowane winowatosće ponowjenje starych twarjenjow je knježerstwo najprjedy raz zběhnyło.

To a tamne (25.09.23)

póndźela, 25. septembera 2023 spisane wot:

„Lěsny mops čo. 20“ ma wot jutřišeho zaso w Brandenburgu nad Habolu, w ródnym měsće karikaturista a kabaretista Loriota stać. Před lětom běchu skulpturu mopsa pokradnyli. Město bě je narunać dało. Kult wokoło małeho brjuchateho psa – kotrež Loriot wosebje lubowaše – bě wuměłc sam nastorčił: „Žiwjenje bjez mopsa je móžne, ale bjez zmysła.“ Po měsće rozdźělenych steji 27 bronzowych figurow „lěsneho mopsa“. Loriot by 12. nowembra swoje stoćiny woswjećił.

Přećiwo zdźěla chaotiskim poměram na rěkach a kanalach Berlina su čołmarjo a wjesłowarjo wčera protestowali. „Je dale a strašniše za wodowy sport“, rjeknychu zamołwići Treptowskeho wjesłowarskeho zjednoćenstwa. Hłowny problem su wulke motorowe čołmy, kotrež móžeš bjez jězbneje dowolnosće wužiwać. Tute „partyjowe čołmy“ druhich wohrožuja.

Mjezsobne wumjetowanja

pjatk, 22. septembera 2023 spisane wot:

New York (dpa/SN). Po zdobyću wot Armenjanow wobsydleneje kónčiny Hórski Karabach přez Azerbajdźan stej sej wobaj krajej w Bjezstrašnostnej radźe UNO mjez sobu raznje wumjetowałoj. Armeniska rěčeše wo „etniskim wučisćenju“ přez azerbajdźanskich wojakow. Azerbajdźan mjenowaše wojerske zasadźenje před najmócnišim gremijom zjednoćenych narodow „antiterorowu naprawu“. Wonkowna ministerka Annalena Baerbock (Zeleni) žadaše sej kónc namocy.

Aiwanger a Schuster so zetkałoj

Mnichow (dpa/SN). Po aferje antisemitiskeho lětaka w šulskim času bayerskeho hospodarskeho ministra Huberta Aiwangera dla staj so politikar a prezident Centralneje rady Židow w Němskej Josef Schuster k rozmołwje zetkałoj. „Rozmołwa bě wěcowna“ Schuster po zetkanju w Mnichowje zdźěli. Najebać to ma wón wobchadźenje Aiwangera z wumjetowanjemi přećiwo njemu za problematiske. „To sym jemu tež takle rjekł.“

Unija namołwja Scholza

Nawal migrantow na južnu mjezu USA je dale njezlemjeny. Tuchwilu tysacy spytaja, z Mexika přišedši pomjezne zawěry pře­winyć. Po łaćonsko-ameriskim kraju wjedźe hłowna migraciska čara ludźi, kotřiž před hłodom, namocu a politiskimi krizami w swojej domiznje w srjedźnej Americe, Aziskej a Africe do směra na USA ćěkaja. Foto: pa/AP/Eric Gay

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND