To a tamne (21.02.25)

pjatk, 21. februara 2025 spisane wot:

W Dole kralow, kotryž leži zapadnje přibrjoha Nila, je egyptowsko-britiski team archeologow posledni dotal njelokalizowany kralowski row w Egyptowskej namakał. Jedna so tu wo row faraona Thutmosisa II. z 18. dynastije, to wozjewi ministerstwo za antiku z Kaira. Komora Thutmosisa II., mandźelskeho pozdźišeje prěnjeje faraonki, běše jara jednorje wudebjena. Tak namakachu jenož pismo w módrej barbje kaž tež žołte hwězdy. Wo tym rozprawjachu archeologojo, kotřiž su row wotkryli.

Dementny muž njeje dny dołho smjerć swojeje žony pytnył a je samo pódla njeje spał. To zdźěli rěčnica policajskeje jednotki Guardia Civil w Palma de Mallorca. Policija z toho wuchadźa, zo je sej 82lětna wusnyła. Mandźelskaj z Němskeje staj přez zymu w Sa Coma na wuchodźe dowoloweje kupy přebywałoj.

Přiražce přizwolili

štwórtk, 20. februara 2025 spisane wot:

Brüssel (dpa/SN). Němska smě nowu fabriku w Drježdźanach z nimale miliardu eurow podpěrać. Komisija EU w Brüsselu je přiražce we wobjimje 920 milionow eurow přizwoliła, ze zdźělenki wuchadźa. W Drježdźanach ma nowy zawod koncerna Infineon nastać. Předewzaće Infineon chce tam wšelake chipy produkować. Nowe stejnišćo ma so hižo wobstejacemu zawodej koncerna w Drježdźanach přidružić.

Liča z wjele insolwencami

Frankfurt nad Mohanom (dpa/SN). Fachowcy wočakuja, zo změjemy w přichodźe w Němskej dale a mjenje předewzaćow. Tak liča woni z něhdźe 26 000 insolwencami, zdźěli mjezynarodna skupina za hospodarske informacije Crif. Ličby zwjazkoweho statistiskeho zarjada ze sydłom we Wiesbadenje za lěto 2024 drje srjedź měrca předleža. Jednaćel Crif-Němska Frank Schlein rěči mjeztym wo žołmje insolwencow. Dale skedźbni wón na přičiny, kaž wysoke płaćizny za energiju, wužadanja w zwisku z dodawanskimi rjećazami a politisku njewěstosć.

Meloni bamža wopytała

Hamas je w Gazaskim pasmje ćěła štyrjoch zastajencow Čerwjenemu křižej přepodała. Ceremonija w Chan Junisu su live w telewiziji wusywali. Hamas bě na městnje přepodaća jewišćo natwariła, mnozy maskěrowani islamisća k hudźbje wyskachu. Na jewišću su štyri čorne kašće stajili. Na sćěnowinje, bě israelski ministerski prezident Benjamin Netanjahu jako wampir zwobraznjeny. Hamas twjerdźi, zo su rakety Netanjahua zastajency morili, mjez nimi běštej dwě dźěsći. Foto: pa/Ramadan Abed

Wumjetowanja wotpokazał

štwórtk, 20. februara 2025 spisane wot:
Berlin (dpa/SN). Ukrainski wulkopósłanc w Němskej Oleksii Makeiev je wumjetowanje USA a Ruskeje wotpokazał. Krajej běštej twjerdźiłoj, zo je ukrainski prezident Wolodymyr Zelenskyj diktator a zo njeje demokratisce legitimowany. Ruska je Ukrainu nadpadnyła a z tym w kraju wójnske prawo płaći. Tohodla njejsu žane nowe wólby móžne, Makeiev wčera w powěsćach sćelaka ARD wuswětli. To njeje ničo njewšědne. W mnohich tamnych krajach swěta, mjez druhim w Němskej, je tole zapisane. W artiklu §145 zakładneho zakonja je postajene, zo so wólbne periody zwjazkoweho sejma, kotrež we wójnskich časach wotběža, hakle šěsć měsacow po skónčenju wójny kónča. „Jelizo knježi měr, wězo wólby přewjedźemy“, wulkopósłanc wuzběhny. Samo opozicija w Ukrainje je měnjenja, zo njemóža aktualnje demokratiske wólby wuhotować.

Wólbne prawo změnić?

štwórtk, 20. februara 2025 spisane wot:
Berlin (dpa/SN). Berlinski wólbny nawoda Stephan Bröchler je so za předźěłanje wólbneho prawa w Němskej wuprajił. Hladajo na zakonsce předpisany čas 60 dnjow, zo bychu předewšěm nowowólby organizowali, ma wón za trěbne jednać. To zdźěli zarjadniski wědomostnik powěsćowemu portalej t-online. Je na času za změnu. W dobje 60 dnjow so čas za listowe wólby wot šěsć na jenož dwaj tydźenjej skrótši. Předewšěm za wolerjow we wukraju je to překrótko. Wólbny termin budźe tuž zawěsće skóržby pola wólbneho wuběrka zwjazkoweho sejma zawinować. Pozdźišo drje dyrbi tež Zwjazkowe wustawowe sudnistwo w Karlsruhe wo tym rozsudźić, Bröchler wuswětli.

Merz a Scholz sej přezjednaj

štwórtk, 20. februara 2025 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Zwjazkowy kancler Olaf Scholz (SPD) a kanclerski kandidat CDU/CSU Friedrich Merz sej wobaj žadataj, zo maja ludźo ze sankcijemi ličić, kotřiž dźěłać nochcedźa a přiwšěm wobydlerski pjenjez dóstawaja. Scholz drje přizna, zo tajkim nětko hižo skrótšenje wukonow hrozy. Přiwšěm měli so sankcije přiwótřić, wón wčera w telewizijnym duelu wuswětli. Merz tohorunja wuzběhny, zo njeje stat zwólniwy, tutu situaciju hižo dlěje akceptować.

Scholz chce potrjechenym zjawnje spěchowane poskitki za dźěło namjetować. Tak móhli dopokazać, zo so něchtó po wšěm zdaću před dźěłom tłóči. Merz tónle model wotpokaza. Čehodla dyrbi to być, hdyž je 700 000 dźěłowych městnow w Němskej tuchwilu njewobsadźenych? „Čehodla Scholz stajnje zaso wo zjawnym spěchowanju rěči a hišće wjace pjenjez za skomoleny system wudawać chce“, so Merz prašeše.

Dalše temy duela w telewiziji běchu mjez druhim migracija, dawki, inwesticije a poćah k AfD.

Despot nawjeduje kraj

štwórtk, 20. februara 2025 spisane wot:

Demokraća w USA starosća so wo swoju demokratiju

Washington (dpa/SN). Donald Trump wšitke wočakowanja přetrjechi. Swět je so na chaos z nowym prezidentom USA nastajił, tola razantna spěšnosć, z kotrejž wón agěruje, ludźi po cyłym swěće šokuje. Trump je něhdźe měsac w zastojn­stwje a demokraća hižo warnuja, zo je w USA­ demokratija wohrožena a zo diktatura hrozy. 78lětny jedna kaž despot a wodźi kraj do awtokratije.

Tele dny je prezident wozjewił: Štóž swój kraj wuchowa, zakoń njezrani. Citat drje to wot Napoleona, kotryž je so sam ke kejžorej Francoskeje pomjenował. Słowa su wulku kedźbnosć zbudźili. Tež norwegski prawicar – terorist Anders Behring Breivik je citat do swojeho dołheho manifesta zapřijał, prjedy hač bě w lěće 2011 cyłkownje 77 ludźi morił.

Trump přećel Putina?

štwórtk, 20. februara 2025 spisane wot:
Póndźelu traje wójna Ruskeje přećiwo Ukrainje hižo tři lěta. Pod nawodom Joewa Bidena běchu USA na stronje Ukrainy. Woni su sankcije přećiwo Ruskej sobu podpěrowali a přećiwo agresiji ruskeho mócnarja Putina wustupowali. Tola z nowym prezidentom je so wjele změniło. Trump chila sekrje k awtokratiskim mocam, kotrež móhli USA škodźeć a w najhóršim padźe do samsneje situacije kaž Rusku katapultować. Zhladujo na łožišća surowiznow w USA myslu sej, zo njebudu ze sankcijemi hospodarsce přežiwjeć. Nětko so wězo prašamy, kak móže jenička wosoba stat, kotryž bě z wida wjele ludźi na swěće hač dotal tón připóznaty „kraj swobody“, tak negatiwnje wobwliwować. Mjezynarodna zjawnosć zhoni nětko dale, zo su USA započinali, z Ruskej w Saudi-Arabskej (!) bjez Europjanow a bjez Ukrainy wo dóńće wobydlerjow tutoho kraja jednać. Měnju, zo je najwjetši čas, sankcije přećiwo USA wobzamknyć, wšako su nětko tež wohroženje za cyły swět. Julius Paška

To a tamne (20.02.25)

štwórtk, 20. februara 2025 spisane wot:

Njeznaći su sydom ćelatow z hródźe w Arzbergu pokradnyli. Skućićeljo su so w nocy do zymskeho kwartěra skoćatow zadobyli, zdźěli policija w Lipsku. Cyłkowna hódnota ćelatow wučinja wjace hač 2 000 eurow.

Ryby su mudre. Tole zwěsćichu nětko wědomostnicy Max-Planckoweho instituta za biologiske zadźerženje w Konstanzu. Při slědźenju na kupje Korsika bě wědomostnikam napadnyło, zo jim wěste ryby při nurjenju sćěhowachu a picu spakosćichu, kotraž bě poprawom jako mytowanje za wuspěšne pospyty postajena. Zadźiwani zwěsćichu, zo přewodźachu ryby bjezwuwzaćnje ludźi, wot kotrychž su hižo raz chłóšćenki dóstali.

Měrowa iniciatiwa běše hósć BSW

srjeda, 19. februara 2025 spisane wot:

Zastupjerjo serbskeje iniciatiwy za měr w Ukrainje su wolóženi, zo skónčnje wo tym jednaja, pokročowanju morjenja zadźěwać. Zdobom su w zwjazkowym sejmje wo iniciatiwje rěčeli.

Berlin/Budyšin (SN/mb). Zapósłanča Żaklin Nastić witaše njedawno zastupjerjow serbskeje iniciatiwy za měr w Ukrainje, Hajka Kozela a Cyrila Pjecha, samo kašubsce do rumnosće skupiny Zwjazka Sahry Wagenknecht – rozum a sprawnosć (BSW). Nastić, něhdyša krajna předsydka Lěwicy w Hamburgu, ma pólske, němske, kašubske a židowske korjenja. Wona dźěła za BSW mjez druhim w zakitowanskim wuběrku zwjazkoweho sejma.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND