Wuwiće nabožinow

póndźela, 02. junija 2025 spisane wot:

Tübingen (B/SN). Po podaćach slědźerskeje skupiny Fowid přisłušeše 48 procentow ludnosće ewangelskej a katolskej cyrkwi w lěće 2023, nabožnje aktiwnych bě pjeć procentow. W Němskej bydleše 5,5 mio. muslimow, 270 000 buddhistow, 200 000 židow, 200 000 jezidow, 10 000 do 20 000 nabožiny sikh a dalši. Wot 100 wobydlerjow Němskeje jeničce pjeć do cyrkwje, mošeje abo synagogi chodźi.

Zajim stupa

Bonn (B/SN). Z nowym bamžom stupa zajim za internetne filmowe serije, kaž tež za přinošk „The Young Pope“. Zajim za wuznamjenjeny němskorěčny film „Konklave“ je wo 30 procentow rozrostł. Cyłkownje je po wšěm swěće wotwołanje widejow a filmow w interneće pola Netflix, Amazon Prime abo Apple TV wo 247 proc. přiběrało.

Prěni ekumeniski koncil

Sakska woswjeći swoje swětowe herbstwo

póndźela, 02. junija 2025 spisane wot:

Njedźelu njebě jenož dźeń dźěsća, ale tež dźeń swětoweho herbstwa UNESCO. Do toho słuša hižo 20 lět Mužakowski park. To su zašły tydźeń zastupjerjo Sakskeje a Pólskeje hódnje woswjećili.

Mužakow/Dippoldiswalde/Ochranow (SN/mb). Lětuši dźeń swětoweho herbstwa ma hesło „posrědkować, zwjazować, zahorjeć“. To so k Mužakowskemu parkej hodźi, kotryž je jedne z 54 městnow po cyłej Němskej, kotrymž su tónle titul spožčili. Wšako so na woběmaj bokomaj Nysy wupřestrěwa a z tym na přirodne wašnje Europu bjez mjezow symbolizuje – wosebje w času přiběracych kontrolow na mjezach mjez Němskej a susodnymaj krajomaj Pólskej a Čěskej. Wjele ludźi wuži ćopłe wjedro kónc tydźenja za pobyt w parku a w hakle njedawno wočinjenej nowej kofejowni we wudworje hrodu.

Dobra mjezynarodna adresa

póndźela, 02. junija 2025 spisane wot:
Wjac hač 8 000 wopytowarjow dožiwi wčera w nowym Drježdźanskim stadionje event lochkoatletiki z mnohimi wjerškami. Při najrjeńšim wjedrje su tam organizatorojo napjate wubědźowanja přewjedli. Hnydom třo dobyćerjo złoteje olympiskeje medalje běchu přitomni – mjez druhim Malaika Mihambo. Hač atleća na wubědźowanišću abo přihladowarjo, wšitcy běchu jara zahorjeni. Dźěła w stadionje pak njejsu hišće cyle zakónčene. Informaciska tafla ma so hišće připrawić, tak zo móža wšitcy wuslědkam wubědźowanjow sćěhować. Z nowym stadionom je město Drježdźany nětko zaso dobra adresa za mjezynarodne wubědźowanja. Foto: Jürgen Männel

Nowe měrowe jednanja

póndźela, 02. junija 2025 spisane wot:

Moskwa (dpa/SN). Zastupnicy Ukrainy a Ruskeje chcychu so dźensa w Istanbulu znowa k rozmołwam wo pućach k skónčenju wójny zetkać. Moskwa bě tute koło rozmołwow namjetowała. Srjedź meje běštej so wobě stronje posledni króć zešłoj. Rano njebě hišće jasne, hač woprawdźe k wuradźowanjam dóńdźe. Wčera bě so Ukrainje poradźiło, ruske wojerske lětanišća daloko za frontu z trutami nadběhować a wjetšu ličbu ruskich bombowcow zničić abo wobškodźić.

Zaměrny namócny njeskutk

Boulder (dpa/SN). Po nadpadźe na demonstraciju ze šěsć zranjenymi w conje pěškow w zwjazkowym staće USA Colorado přepytuje zwjazkowa policija FBI móžneho terorizma dla. Policija z toho wuchadźa, zo jedna so wo „zaměrny namócny njeskutk“. Po dotalnych informacijach bě skućićel bencinowu blešu do směra na zhromadźenych ćisnył a při tym „Free Palestine“ wołał. Nadpad ­měrješe so na tydźenske zarjadowanje ­židowskeje wosady města. Wopory su w starobje mjez 67 a 88 lětami.

Ruska wo Baerbock njerodźi

Klimowe zaměry wotstorčić

póndźela, 02. junija 2025 spisane wot:

Berlin/Drježdźany (dpa/SN). Sakski ministerski prezident Michael Kretschmer (CDU) sej hladajo na tuchwilne połoženje žada, zaměry nastupajo klimu znowa wusměrić. „Dosaha, hdyž Němska 2050 za klimu neutralnje hospodarja“, rjekny Kretschmer nowinarjam. „Hdyž chcemy hospodarstwo zaso wožiwić, su zastaranje z energiju a energijowe płaćizny centralne“, wón rjekny. Němska chce hač do 2045 za klimu neutralna być. Za to dyrbjała wona wustorkowanje wuhlikoweho dioksida jasnje redukować.

Plany zwjazkoweho knježerstwa nastupajo zniženje dawkow za milinu Kretsch­mer kritizuje. Tole by statej móžnosće ­inwesticijow rubiło. „Njetrjebamy při klimowych zaměrach stajnje prěni być“.

Ofensiwa w Gazy rozšěrjena

póndźela, 02. junija 2025 spisane wot:
Gaza (dpa/SN). Israelske wojerske jednotki w Gazaskim pasmje maja přikaz, po zwrěšćenym přiměrje ze swojimi nadběhami na islamistisku Hamas w dospołnje zawrjenym pobrjóžnym pasmje ­pokročować. Šef generalneho staba Ejal Zamir bě rozšěrjenje ofensiwy na dalše kónčiny wukazał. Mjeztym stej posrědkowarskej krajej Katar a Egyptowska poskićiłoj, nowe indirektne rozmołwy mjez Hamas a Israelom za nowy přiměr organizować. Israelski zakitowanski minister Israel Katz bě wójsku přikazał, w Gazaskim pasmje postupować, doniž njejsu wšitke wojerske zaměry docpěte. Po palestinskich informacijach su dźesatki ludźi při israelskich nadpadach na rozdźělowarnje žiwidłow žiwjenje přisadźili.

Němsko-pólske styki pohłubšić

póndźela, 02. junija 2025 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Fachowc CDU za wonkownu politiku Paul Ziemiak namołwja Němsku hladajo na wuslědk prezidentskich wólbow w Pólskej, so nětko hišće naležnišo wo dobry poměr k susodnemu krajej prócować. Rozhłosowemu sćelakej rbb24 wón rjekny, zo dźe wo zasadne prašenja. Poćahi do Waršawy njesměli wo toho wotwisować, štó tam runje knježi. Dźěło budźe nětko naročniše a nowy koordinator zwjazkoweho knježerstwa změje wjace dźěła. Tež němsko-pólske knježerstwowe konsultacije měli so intensiwować. Wobaj krajej stej za zhromadne dźěło w Europskej uniji „fun­damentalnje wažnej“. Za to měłoj tež parlamentaj wobeju krajow sylnišo kooperować, Ziemiak rjekny. „Bychmy-li němsko-pólsku parlamentarisku zhromadźiznu měli, kaž wona mjez Němskej a Francoskej hižo eksistuje, by to wulki wuspěch był, dokelž gremij njewotwisnje wot knježerstwa a prezidenta dźěła.

Ziemiak ma za móžne, zo politika noweho prezidenta Nawrockeho na kóncu k nowowólbam parlamenta powjedźe.

Wabjenje bjez klišejow

póndźela, 02. junija 2025 spisane wot:
Zhromadnje wosebite wužadanje zmištrować, při tym wjeselo měć a powabliwu wokolinu dožiwić – to bě sobotniši Sla­wijamarš. Zo prudźi tute zarjadowanje mjeztym za mjezy dwurěčneje Łužicy, je witany pódlanski efekt. A nic njewažny. Jejkawóskowanje a křižerjo njeběchu tema. Z wótřerěčakow klinčeše načasna serbska hudźba a wšě informacije běchu dwurěčne. Mjenuju to bjezbarjerny přistup k Serbam. Serbski raz ma sej zarjadowanje na kóždy pad wobchować, to je Matej Wjeńka z org-teama wuzběhnył. A 300 wobdźělnikow wostanje hornja mjeza. Tajke akcije na moderne wašnje za nas a naš region wabja. Katja Scholz z Halle bě lětsa prěni raz přitomna. Dokelž bě swojim přećelam w Mnichowje zahorjena wo tym rozprawjała, chcedźa ći klětu tohorunja 50 kilometrow po serbskim kraju pućować. Wabjenske łopješka, kaž bychmy je před lětami za „cuzych“ přihotowali, njejsu hižo trjeba. Charakter zarjadowanja ­rěči sam za sebje. Weronika Žurowa

Wjace wopytowarstwa w Kamjenicy

póndźela, 02. junija 2025 spisane wot:

Kamjenica (dpa/SN). Jako kulturna sto­lica Europy 2025 je Kamjenica wot spočatka lěta ze swojim wobšěrnym pro­gramom wjele ludźi přiwabiła – tež z wukraja. Muzeje kaž tež turistiski zwjazk wozjewjeja pospochi stupace ličby wopytowarjow.

„Zahajenske zarjadowanje z dohromady 80 000 hosćimi běše wulkotny zazběh do swjedźenskeho lěta“, podšmórnje jednaćelka kulturneje stolicy Andrea Pier. Tež generalna direktorka Kamjeničanskich Wuměłstwowych zběrkow Florence Thurmes informuje wo jasnje wjace hosćoch. Wot wotewrjenja wustajeńcy „European Realities“ w Muzeju Gunzenhauser je so ličba wopytowarjow w běhu jednoho měsaca na wjace hač 9 000 potrojiła, ličba wopytowarjow w Domje při Dźiwadłowym naměsće je so wot spo­čatka lěta podwojiła.

Syły ludźi na dnju muži w Błótach

póndźela, 02. junija 2025 spisane wot:
Na Bože spěće drje sej najwjace ludźi wuleći, rady tež do Błótow. Při lěsnym młynje w Radušu, runje tak kaž při Dubkowskim młynje w Lipjom bě nawal přewšo wulki. Najwjace ludźi pak mějachu po wšěm zdaću w hosćencu „Bruno“ w Bórkowach ­posłužować. Tam mjenujcy so kapale „Ossternhagen“ poradźi, ludźi do reje na ­zahrodźe lokality wabić (na foće). Tež druhdźe wabjachu kapały wopytowarjow a domoródnych z live-hudźbu do wjesołeje zabawy, kotruž sej najebać z blakami špatne wjedro skazyć njedachu. Foto: Peter Becker

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND