Ludźo w Pakistanje bědźa so z wuskutkami wulkeje wody, kotraž je pjatk wjesku Pir Baba a wokolne kónčiny w distrikće Buner překwapiła. Tysacy ludźi su tam swoje domske a nimale wšo wobsydstwo přisadźili. Tak tež młoda holca, kotruž je fotograf ­na powostankach doma jeje swójby nadešoł. Foto: pa/AP/ Muhammad Sajjad

Wows je trend

póndźela, 18. awgusta 2025 spisane wot:
Drježdźany/Plauen (dpa/SN). Burja w Sakskej plahuja wjace wowsa. Pšeńca a ječmjeń drje přeco hišće na polach dominujetej, ale plahowane mnóstwo wowsa je so w zašłych dźesać lětach wjace hač podwojiło, zdźěli Statistiski krajny zarjad Sakskeje. Lětsa plahuja wows na 17 600 hektarach, 2016 bě jich jeničce 8 400 hektarow. Trend wobkedźbuje tež Sakski krajny zwjazk burow (SLB). Wows je lěto a woblubowaniše žiwidło – wšojedne hač jako misli abo w formje napoja. „Wjeselimy so jara, zo hraje prastara rostlina zaso tajku wulku rólu“, měni eksperta za plahowanje rostlinow SLB, Andreas Jahnel. Wows je njekompliko­wana rostlina, kotraž tež suchotu derje znjese, Jahnel dale praji. Nimo čłowjeka tež wšelke zwěrjata kaž konje abo wowcy wows jako picu wužiwaja.

Lětsa wjele sadu

póndźela, 18. awgusta 2025 spisane wot:
Wiesbaden (dpa/SN). Lětsa wočakuja w Němskej nadpřerěznje bohate žně jabłukow. Tež slowkow a knykačkow je wjace na štomach, hač w přerězku zašłych dźesać lět. Tole zdźěli Zwjazkowy zarjad za statistiku. Po trochowanjach ­zarjada móhli burja lětsa po lěće 2022 znowa wjace hač milion tonow jabłukow nažnjeć. To by nimale 16 procentow ­wjace było hač 2024. Wuměnjenja běchu lětsa jara dobre, wšako běchu tempera­tury w nalěću dosć miłe a tež zmjerzki abo krupy w najwjace dźělach Němskeje měli njejsu. Jabłuka su po cyłej Němskej najčasćišo žnjaty štomowy sad. Plahowanska płonina je 32 700 hektarow wulka. Najwjace jabłukow plahuja w Badensko-Württembergskej a w Delnjej Sakskej. Samsne wočakowanja maja burja tež na žně slowkow a knykačkow.

Policija wjace kamerow zasadźuje

póndźela, 18. awgusta 2025 spisane wot:

Drježdźany (dpa/SN). Sakska policija zasadźuje dale a wjace tak mjenowanych bodycams. Na naprašowanje frakcije Lěwicy w krajnym sejmje zdźěli knježerstwo, zo su tajke kamery w prěnim poł­lěće 2025 dohromady 742 razow wužiwali – nimale runje tak husto kaž loni cyłe lěto (760). Z tym trend pokročuje, zdźěli nutřkowny politikar Lěwicy Rico Gebhardt.

Po informacijach nutřkowneho ministerstwa su zastojnicy z tutymi kamerami lětsa dohromady 91 hodźinow filmoweho materiala natočili. Tole je něhdźe sydom mjeńšinow při kóždym zasadźenju, štož je trochu mjenje hač loni. Mjeztym zo běchu kamery 2024 zasadźowali, zo bychu konkretne złóstnistwa natočili, buchu lětsa skerje zasadźenja nachwilnje nahrawane. Nowe zakonske rjadowanje mjenujcy policistam předpisuje, zo swoju bodycam hižo zaswěća, ručež ludźom z chłostanjom hroža. Tak maja zasadźenja z wysokim konfliktnym potencialom lěpje dokumentować. Njejsu-li nahrawanja trěbne, je zaso zhašeja.

Wužaduja knjejstwo islamistow

póndźela, 18. awgusta 2025 spisane wot:

Awtonomny region so wšědnym nadpadam na křesćanow w Syriskej wobara

Hassakeh/Berlin (SN/mb). Porno nowemu islamistiskemu knjejstwu w Syriskej knježi w regionje sewjerneje a wuchodneje Syriskeje pluralita a diwersita. Tule postaja demokratisce legitimowane samozarjadnistwo. Swobodu su sej 2012 najprjedy předewšěm Kurdojo wuwojowali, ale na njej maja mjeztym jara wšelake skupiny ludnosće swój w „zrěčenju towaršnosće“ zaručeny podźěl. Oficielnje rěkaja kónčinam „awtonomna administracija sewjerneje a wuchodneje Syriskeje“, kurdisce „Rojava“ (zapad). Najebać to wójsko Turkowskeje, čłona NATO, tutón syriski region přećiwo prawu ludow spochi nadběhuje, dokelž so swobody Kurdow boja, kotrychž w Turkowskej politisce a kulturnje potłóčuja.

Ukraina, Serbja a móc

póndźela, 18. awgusta 2025 spisane wot:
„Ruska je wulka móc, Ukraina nic“, praji Donald Trump. Tajku strózbu wěrnosć su tež serbscy prócowarjo kaž prěni předsyda Domowiny w nowšich a najnowšich stawiznach wospjet dožiwili: Wjetša njewotwisnosć wot Němskeje a wjac samozarjadnistwa serbskeho ludu we wušej kooperaciji ze słowjanskimi susodami njeběštej móžnej, dokelž njeje jim so poradźiło zwjazkarja zdobyć, kiž je mócniši hač Němska. A tak bědźamy so serbskich rjadownjow dla z němskej resp. sakskej kultusowej běrokratiju. Wjetšina ludźi w Ukrainje chce drje swój stat bóle ze swobodnym zapadom a mjenje z dotalnym diktatoriskim partnerom we wuchodźe zwjazać. Ale jenička móc, kotraž by to zaručeć móhła, je USA. Europjenjo hraja někak podobnu rólu kaž Češa w serbskim kubłanju, kotřiž drje hdys a hdys wučerja do Serbow sćelu, ale politiku Sakskeje napřećo Serbam njewobwliwuja. Na kóncu je serbski lud hišće žiwy, dokelž je so z realitu aranžował. Marcel Brauman

Dźěłowe městna na hračkach

póndźela, 18. awgusta 2025 spisane wot:
Lipsk (dpa/SN). Při lětanišćomaj Lipsk/Halle a Drježdźany chcedźa hišće lětsa něhdźe 170 wot něhdźe 1 300 dźěłowych městnow šmórnyć. Srjedźoněmska lětanišćowa AG wottwar městnow štwórtk wobkrući a wopodstatni jón z trajacymi financnymi stratami a trěbnym kursom saněrowanja. Potrjechene su wšitke wobłuki wobeju stejnišćow. CDU w Sakskim krajnym sejmje so wuwićow dla starosća a žada sej wot Zwjazka naprawy k podpěrje. Po Kaiju Ritteru, hospodarskopolitiskim rěčniku frakcije CDU, dyrbi zwjazkowe knježerstwo popłatki w powětrowym wobchadźe europskim wu­bědźowarjam kaž Čěskej přiměrić. Tak bychu fairne ramikowe wuměnjenja wutworili a tworowy a pasažěrski wobchad móhł dołhodobnje hospodarsce wobstać. Ritter wuzběhny wuznam lětanišćow za wikowanje, turizm a zasy­dlenje nowych předewzaćow w regionje. Wón warnuje před falowacymi inwe­sticijemi a stupacymi zawodnymi kó­štami. Zo byštej so stejnišći zawěsćiłoj a socialne sćěhi za přistajenych so złahodnili, su na kóždy pad zaměrne naprawy trěbne.

Nowa wupožčowarnja wotewrjena

póndźela, 18. awgusta 2025 spisane wot:
Sprjewja ma za wobydlerjow Choćebuza atraktiwniša a dožiwjenjow połniša być. Wo to chce so wotnětka nowe předewzaće starać a domoródnych kaž tež hosći ­města a wokoliny na wodu wabić. Minjeny štwórtk bu wupožčowarnja kajakow a nastrojow a za stand-up-padling (SUP) blisko Małeho Sprjewineho spušćadła w Ludwiga Leichhardtowej aleji wotewrjena. Tam móža wosom SUP-deskow a štyri kajaki wupožčeć. Wottam móžeš so něhdźe tři kilometry hač horje k spušćadłu ­Kiekebusch po wodźe pohibować. Foto: Michael Helbig

To a tamne (18.08.25)

póndźela, 18. awgusta 2025 spisane wot:

Njewšědneho nócneho hawrona su policisća w nocy wot soboty na njedźelu w Biskopicach popadnyli a nachwilnje w swojej staciji hospodowali. Nosaty bar bě sej do zahrody wulećał, hdźež jeho nazajtra młodostni wuhladachu, informuje Zhorjelska policajska direkcija. Naposledk so wukopa, zo bě zwěrjo ze zwěrjenca města twochnyło, kotrehož wo­ponowe zwěrjo je. Njedźelu nosateho ­bara wróćo do jeho wobhrodźenja dowjezechu.

W lifće chorownje ducy na porodowu staciju je žona ze swojim partnerom w měsće Herdecke tčacy wostała. Na to hnydom wohnjowych wobornikow alarměrowachu, kotřiž por z pomocu generalneho kluča z lifta wuswobodźichu. ­Žona móžeše swoje dźěćo bjez dalšich komplikacijow porodźić. Šok pak bě přiwšěm wulki dosć.

Cyły swět na Alasku zhladuje

pjatk, 15. awgusta 2025 spisane wot:

Anchorage (dpa/SN). Ludźo z cyłeho swěta zhladuja dźensa na Alasku, hdźež so prezident USA Donald Trump a šef Krjemla Wladimir Putin dźensa wječor zeńdźetaj, zo byštaj wo wójnje w Ukrainje wuradźowałoj. Z rozmołwy, na kotruž ukrainski prezident Wolodymyr Zelenskyj přeprošeny njeje, móhli rozsudne impulsy za kónc wójny wuńć. Hač pak politikarjej na kóncu scyła něšto dojednataj a hač dóńdźe k přiměrej, kotryž sej Ukraina, kraje Europy a Trump žadaja, je wjace hač njewěste. Zhromadna zdźělenka wo wjerškowym zetkanju planowana njeje, kaž Krjeml zdźěla.

Zrěčenje zwrěšćiło

Genf (dpa/SN). Po hodźiny trajacych jednanjach hač do pózdnjeje nocy je planowane zrěčenje UNO přećiwo wotpadkam z plastiki zwrěšćiło. Tole su delegacije ­wjacorych krajow dźensa rano wozjewili. Zastupjerjo něhdźe 180 krajow su w ­Genfje cyły tydźeń wuradźowali. „Proces w Genfje so spochi do směšneje naležnosće wuwiwa“, sudźi němski zastupjer wob­swětoweje załožby WWF Florian Titze.

Za prawa žonow so zasadźeć

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND