Registruja mnohe dalše rženja

póndźela, 11. awgusta 2025 spisane wot:
Istanbul (dpa/SN). Po zemjerženju wčera wječor na zapadźe Turkowskeje ze sylnosću 6,1 tam mnohe dalše rženja ludźi znjeměrnja. Katastrofowy škitny zarjad Afad zdźěli, zo je 237 dodatnych rženjow registrował. Epicentry ležachu we wobwodźe Sindirgi. Ludźo regiona stracha dla pod hołym njebjom abo w awtach přenocowachu. Hłowne rženje wčera wječor tež wobydlerjo we wjace hač 200 kilometrow zdalenymaj metropolomaj Istanbul a Izmir začuwachu. Po oficialnych informacijach je při tym jedna wosoba zemrěła, 29 dalšich je zranjenych.

Bärbel Bas kanclerej rjap skruća

póndźela, 11. awgusta 2025 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Šefina SPD Bärbel Bas zwjazkowemu kanclerej Friedrichej Merzej (CDU) rjap skruća. „Jemu wumjetować, zo Israel přeradźi, je sylny tobak“, ministerka za dźěło w interviewje z telewizijnym sćelakom ARD zwurazni. Merz a zwjazkowe knježerstwo stejitaj na stronje Israela. Wšěm je wědome, zo ma so kraj škitać. „Mjeztym pak je so połoženje wuwiło, zo njesměmy na ludźi w Gazaskim pasmje zabyć“, Bas wuzběhny.

Friedrich Merz je minjeny pjatk wozjewił, zo Němska hižo žane brónje Israelej njedodawa, kotrež móhło tamniše wójsko w Gazaskim pasmje zasadźić. Z rynkow CDU a CSU je rozsud wulku kritiku a diskusije wubudźił. Zapósłancy běchu překwapjeni. CSU kritizowaše, zo njeje zwjazkowy kancler zapósłancow do jednanjow sobu zapřijał. Tohorunja ma strona rozsud za wopačny.

Bärbel Bas Merzej radźi, zo dyrbi wón swoju komunikaciju polěpšić. Tež frakcija CDU/CSU w zwjazkowym sejmje ma so lěpje dorozumić a tajke wažne prašenja zhromadnje rozjasnić a zawěsćić.

Woidke za rozestajenje z AfD

póndźela, 11. awgusta 2025 spisane wot:

Diskusija wo wobchadźenju z prawicarsko-ekstremistiskej stronu

Podstupim (dpa/SN). Braniborski ministerski prezident Dietmar Woidke (SPD) žada sej jasnu konfrontaciju z AfD na runinje­ politiskich wobsahow. „Dyrbimy so z AfD politisce rozestajeć, na přikład tež wo energijowej politice“, rjekny Woidke­ powěsćerni dpa. „By hižo zajimawe było, kelko ludźi by w Braniborskej swoju domiznu zhubiło, dokelž žada sej AfD załoženje nowych brunicowych jamow.“­

Zarjad za wustawoškit je AfD w meji jako z wěstosću prawicarsko-ekstremistisku stronu zastopnjował. Přećiwo tomu so strona ze skóržbu sudnisce wobara. Wona sej žada, zo zamołwići dopokazy za swój posudk wozjewja. Nutřkowne ministerstwo mjeztym zdźěla, zo so tole přichodny štwórtk stanje.

Woidke AfD w tym zwisku namołwja, zo měła so wot prawicarskich ekstremistow w swojich rjadach dźělić. „Puć za AfD, zo so z normalnej stronu stanje, je jednory: Hdyž ekstremistow prosće ze strony ćisnje“, ministerski prezident rjekny. „W Braniborskej njeje AfD jenož z ekstremistami překisana, woni ju mjeztym dominuja“, Woidke rjekny.

Njech lubosć dobudźe

póndźela, 11. awgusta 2025 spisane wot:
Lětuši CSD w Budyšinje wupadaše zdźěla kaž pisany swjedźeń swójbow, wjele młodych staršich je so wobdźěliło. Potajkim dosć ludźi, kotřiž njejsu „queerni“, ale chcychu pokazać: W našich kónčinach njesmědźa prawicarjo postajować, štó so z kim a kak w zjawnosći pohibuje. Do swobodneho kraja słuša swoboda žiwjenskeho wašnja. Wšojedne, hač ludźo w rěči bjesaduja, kotruž druzy njerozumja. Abo hač je tež porikow muži abo žonow, kotrež ruku za ručku po měsće dundaja. To snadź tež kóždy njerozumi, štož pak zlě njeje. Kaž wčera serbscy wobdźělnicy zwuraznichu: Dźe wo tolerancu, nichtó njetrjeba wšo za dobre měć, štož dokoławokoło sebje zaznawa. Na kóncu njech „lubosć dobudźe“, kaž bě hesło na CSD, a lubosć ma tež we Łužicy „wjele rjanych wobličow“, tak rěčnica. Brunym skupinam, kotrež so wupěraja kaž paramilitarne črjódy NSDAP za čas Weimarskeje republiki, mamy pak jasnu intolerancu pokazać. Marcel Brauman

Mólba Blechena wustajena była

póndźela, 11. awgusta 2025 spisane wot:
Składnostnje 227. narodnin molerja Carla Blechena su tydźenja wutoru we wulkej hali Choćebuskeje lutowarnje drohoćinku wustajili: Originalnu mólbu wuměłca „Mortwa kurotwa“, kotruž bě Załožba wjercha Pücklera za trajnu wustajeńcu w Rogeńskim parku kupiła. Z mólbu bě 1798 w Choćebuzu rodźeny wuměłc wokoło 1833 swoju wulku wuměłsku zdokonjanosć dopokazał. Přikład běchu jemu swój čas nižozemscy mištrojo 17. lětstotka. Wobraz zdobom znazornja, kak wuskaj stej rjanosć přirody a brutalita namócneje smjerće zwjazanej. Foto: Michael Helbig

Serbske korjenje jemu wažne byli

póndźela, 11. awgusta 2025 spisane wot:

Zašły pjatk rozžohnowachmy so z Lüderom Hoeftom, wučerjom na wuměnku a ludowym wuměłcom z Małeho Wjelkowa, kotryž bě 21. junija w starobje 80 lět zemrěł.

Serbske jejko, to bě jemu symbol. Wuhladach je před lětami na antenje jeho awta, a tak so zeznachmoj. K Serbstwu so wuznawać, to bě jemu wažne. Tohodla wobleče so hdys a hdys swoju mužacu drastu ewangelskich Serbow wokoło Budyšina, kotruž bě jemu mandźelska zešiła a wušiwała. Wosebje na wikach jutrownych jejkow, hdźež techniku škrabanja a stare regionalne mustry po swojim dźědźe Emilu Wowčerju-Wjelkowskim pokazowaše, so stajnje k swojim korjenjam wuznawaše a tež serbowaše. W Spěchowanskim kruhu za serbsku ludowu kulturu běštej jeho wutrobitosć a wjesoła mysl witanej. Přez lěta šěrješe na nalětnich wikach tež zwonka Łužicy wědu wo Serbach, hdźež druhdy jako braška wustupowaše. Ze sćerpnosću a wulkej lubosću sposrědkowa dźěćom hromadźe ze swojej mandźelskej w Radworskim horće prěnje techniske kmanosće za wóskowanje a škrabanje jejkow.

To a tamne (11.08.25)

póndźela, 11. awgusta 2025 spisane wot:

Syčomłóćawa je so zawčerawšim přez kerčiznu na party w zahrodźe dóstała. Dźesać tonow ćežku mašinu běchu dźěłaćerjo w Badensko-Württembergskej wjacore sta metrow wot zahrody zdalene na polu wotstajili. Kaž policija zdźěli, je so kolos potom bjez wodźerja pohibował a do zahrody zajěł. Na zbožo njeje so nichtó na party w Bad Überkingenje zranił. Tež dom njeje wobškodźeny. Syčomłóćawa bě so w kerčinje zašmjatała a w zahrodźe stejo wostała.

Konopej je minjeny pjatk njeznaty šofer na zwjazkowej dróze we wokrjesu Bad Kreuznach w Porynsko-Pfalcowskej zhubił. Šoferka njemóžeše konopejej wuwinyć a do njeho zrazy. Zraniła so wona při tym njeje. Jeje awto je so sylnje wobškodźiło, policija zdźěli a so swědkow nadźija.

CSD: Wosebite postajenja

pjatk, 08. awgusta 2025 spisane wot:
Budyšin (SN). Budyski wokrjes je w předpolu njedźelnišeho zarjadowanja CSD powšitkowne postajenja wozjewił. Tak płaća wjacore wobmjezowanja hladajo na drastu a wěcy, kotrež njeměli ludźo w měsće při sebi měć. Zakazana je drasta, kotraž ma wojerski charakter, kaž tež dospołnje čorna drasta. Ludźo njesmědźa swoje mjezwočo zakrywać. Wokrjes je wěsty areal města wot 8 do 23 hodź. jako tak mjenowanu strašnu conu woznamjenił. Do tuteje regionalne busy njepojědu. Štóž chce sej potajkim njedźelu z busom na dwórnišćo dojěć, měł sej do toho alternatiwnu móžnosć transporta pytać. Wažne je, zo njepłaća postajenja jenož za demonstrantow, ale za wšěch, kotřiž so w zašlahanej conje pohibuja. We wopodstatnjenju wokrjesa rěka, zo su tute naprawy trěbne, dokelž wuchadźa policija z wulkeho potenciala namocy. Zo bychu tón pomjeńšili a prawicarskej symbolice zadźěwali, su katalog naprawow zestajili. Za nadrobnosće scanujće QR-code.

Na slědach serbskich gymnaziastow

pjatk, 08. awgusta 2025 spisane wot:
K přihotowanskemu tydźenjej Serbskeho gymnazija Budyšin njesłušeštej lětsa jenož wuměna informacijow a wobsahowe dźěło, ale tež tematiska ekskursija do Warnoćic. Šulerjo čěšćiny běchu so hižo loni intensiwnje ze serbskimi gymnaziastami w powójnskim eksilu zaběrali. Tute dźěło hódnoćachu njedawno wučerjo kubłanišća pod nawodom wučerki dr. Jany Štilleroveje (naprawo) a wopytachu z njej wšitke dźesać stacijow wučbneje šćežki. Tole wopokaza so jako poradźeny zazběh do noweho šulskeho lěta. Wučerjo wjesela so nětko na zasowidźenje ze šulerjemi póndźelu a na nowopřichadnikow – kolegow kaž chowancow. Foto: Damian Dyrlich

Přepodaće dołho planował

pjatk, 08. awgusta 2025 spisane wot:

Magdeburg (dpa/SN). Saksko-Anhaltski ministerski prezident Reiner Haseloff je přepodaće zastojnstwa hospodarskemu ministrej Svenej Schulzemu, kiž je zdobom krajny předsyda CDU, dołho planował. Hižo před pjeć lětami bě wón rjekł, zo chce tuchwilnu wólbnu dobu za přechod wužiwać, rjekny 71lětny w Magdeburgu. Haseloff bě wčera připowědźił, zo k wólbam krajneho sejma 2026 jako načolny kandidat CDU hižo njenastupi.

Trump prosy na měrowy wjeršk

Washington (dpa/SN). Prezident USA Donald Trump je „měrowy wjeršk“ z wjele lět znjepřećelenymaj republikomaj Armeniskej a Azerbajdźanom přihotował. Wón chce prezidentow wobeju krajow dźensa wječor w Běłym domje we Washingtonje witać. Planowana bě oficialna swjatočnosć, na kotrejž chcychu měrowe zrěčenje podpisać. Poćahi mjez krajomaj su napjate. Lěta 2023 dóńdźe k wojerskemu rozrisanju. Trump je přeswědčeny, zo wón kónčinje nětko měr přinjese.

Produkcija słabša

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND