Zběrka Sodanna bjez přichoda

srjeda, 06. awgusta 2025 spisane wot:

Staucha (dpa/SN). Biblioteka Petera Sodanna w Staucha w Mišnjanskim wokrjesu zhladuje na njewěsty přichod. Wot lěta 2018 so knihownja jako powšitkownje wužitne drustwo organizuje. Jej pobrachuje pak kóždežkuli spěchowanje Zwjazka abo swobodneho stata, skorži předsyda dohladowanskeje rady Bernd Pawlowski. Biblioteka žiwi so wot pjenježnych darow, tola tež te raznje woteběraja.

„Mamy samsne problemy kaž wšitcy druzy“, rjekny wudowa Sodanna, Cornelia Brenner-Sodann. Pobrachuja pjenjezy za personal, kotryž móhł skład knihow přehladać a katalogizować. Antikwariat drje hišće něšto dochodow ma, te pak lědma pomhaja.

Mysličku za zběrku knihow měješe dźiwadźelnik Peter Sodann (1936–2024). Wón chcyše knihi z časa NDR před zničenjom a zabyćom wuchować. Po jeho smjerći pak steješe biblioteka spěšnje před prašenjom: Kak dale? Pomhała by mała, ale wobstajna podpěra 100 000 eurow wob lěto. Z njej móhli pomocnikow zapłaćić. Sakske knježerstwo pak „žane zjawne knihownje njepodpěruje“.

Znowa bombu při mosće našli

srjeda, 06. awgusta 2025 spisane wot:

Drježdźany (dpa/SN). Při rumowanju powostankow wottorhaneho Carolinoweho mosta w Drježdźanach su wčera znowa bombu z Druheje swětoweje wójny namakali. Policisća kónčinu wokoło strašneje namakanki zaraćichu a fachowcow za wotškódnjenje stareje municije wołachu, policajska direkcija zdźěla.

Po prěnim posudku je to 250 kilogramow ćežka bomba britiskeho pochada. Wona nosy zapalak, tohodla dyrbja ju na městnje znješkódnić. Tole chcychu dźensa w běhu dnja sčinić. Do toho dyrbješe 17 000 wobydlerjow centrum města nachwilnje wopušćić.

Při wottorhanju Carolinoweho mosta su w běhu krótkeho časa wjacore bomby z Druheje swětoweje wójny namakali. Z časami běchu fachowcy za wotškódnjenje municije bagrownikam cyły dźeń jako poradźowarjo poboku.

13. februara 1945 su britiscy a ameriscy bombowcy centrum města nad Łobjom skoro dospołnje zničili. Na wšěch 25 000 ludźi je tehdy swoje žiwjenje přisadźiło. Stajnje zaso namakaja při twarskich dźěłach w sakskej stolicy bomby, kotrež njejsu rozbuchnyli.

Nowa hala za jězdźidła železnicy

srjeda, 06. awgusta 2025 spisane wot:
Jězdźidła železnicy, kotrež su z Choćebuza na kolijach po puću, dóstanu nowy domicil. Při Choćebuskim hłownym dwórnišću nastawa tuchwilu moderna hala za hlada­nje a wotstajenje twarskich jězdźidłow Němskeje železnicy. Prěnjotnje su halu za wosebite ćahi twarili, kotrež zasadźuja za kładźenje a wuporjedźenje mili­nowych grotow elektrifikowanych železniskich čarow. Wčera su tam zběhanku swjećili. Nowa hala je 66 metrow dołha a 26 metrow šěroka. Wona zaruča wotpowědne wot­sta­jenje a hladanje jězdźidłow. Tam móža na kóždy pad škody hnydom wotstronić. Halu su w nowembru 2024 započeli twarić. Foto: Michael Helbig

To a tamne (06.08.25)

srjeda, 06. awgusta 2025 spisane wot:

Wo 1 400 kilogramow přećežki bě transporter na awtodróze A 7, jako jón zastojnicy kontrolowachu. Nan a syn běštaj požčeny wóz za přećah z Bayerskeje do Bremena napakowałoj. Policistam je awto napadnyło, dokelž je zadni dźěl hižo chětro přewisował. Waha na parkowanišću pokaza 4 900 kilogramow město dowolenych 3 500. Šoferej hrozy chłostanka 235 eurow a dypk w Flensburgu.

Dokelž je pawiany w Nürnbergskim zwěrjencu morił, hroža direktorej nětko ze smjerću. Dźesać konkretnych hroženjow su policiji sposrědkowali, direktor Dan Encke zdźěli. W socialnych medijach kopja so njekonkretne hroženja. Tež z listami abo mejlkami jemu hroža. W zwěrjencu su minjeny tydźeń dwanaće pawianow morili, dokelž bě jich wobhrodźenje přepjelnjene. Nichtó nochcyše wopicy přewzać, tohodla dyrbjachu je zasparnić.

FDP pyta za nowym pućom

wutora, 05. awgusta 2025 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Po swojej poražce we wólbach zwjazkoweho sejma hotuje so FDP na nowe wobsahowe wusměrjenje. K tomu zahaja dźensa woprašowanje čłonow wo jich politiskich starosćach a wočakowanjach. W tym zwisku planuja, woprašowanje tež na politisce zajimowanych rozšěrić, kotřiž njejsu z čłonom strony. Na wólbach zwjazkoweho sejma 23. februara bě FDP ze 4,3 procentami zwrěšćiła a njeje z toho časa wjace w němskim parlamenće zastupjena.

Bolsonaro dyrbi do aresta

Brasilia (dpa/SN). Najwyše sudnistwo Brazilskeje je za bywšeho prezidenta Jaira Bolsonara domjacy arest wukazało. „ Wukazane naprawy přećiwo Jairej Bolsonarej su ranjenje, na tym njedwělujemy“, sudnik Alexandre de Moraes zdźěli. Mjez brazilskimi prawicarjemi hidźeny sudnik je bywšemu statnemu šefej zakazał, zo socialne medije za politiske zaměry wužiwa. Najebać to je Bolsonaro politisku debatu w kraju zaměrnje w socialnych syćach wobwliwował, Moraes zwěsća.

Žadyn zakaz social-media

Plastowe wotpadki zanjerodźa tež dróhi města Nouakchott w Mauretanskej na sewjernym zapadźe Afriki. Bohate kraje kaž Němska swoje wotpadki w chudych krajach wotbudu. Konferenca w Genfje pyta za wupućemi, dokelž mnóstwo plasty přichodne lěta dale raznje přiběra. Mjezynarodne dojednanje pak njeje wěste. Foto: dpa/Thomas Imo

AfD w Sakskej dale na čole

wutora, 05. awgusta 2025 spisane wot:

Drježdźany (dpa/SN). Bychu-li přichodnu njedźelu w Sakskej wólby krajneho sejma byli, by AfD jasnje jako najsylniša móc wušła. To je wuslědk tak mjenowaneho „njedźelneho prašenja“ wjacorych sakskich nowin a slědźenskeho instituta Civey, kotrež měsačnje přewjeduja.

AfD ma z 35 procentami hłosow dale jasny předskok před CDU, kotraž by 27 procentow docpěła. Lěwica je z dźesać procentami třeća najsylniša moc. BSW ma dźewjeć, SPD a Zeleni matej kóžda šěsć procentow. FDP by runje tak hišće jedyn procent dóstała. Z dźěłom ministerskeho prezidenta Michaela Kretschmera je jenož hišće 40 procentow wolerjow spokojom, 43 procentow je njespokojnych. Na wšěch 18 procentow ludźi njeje so rozsudźić móhło.

Zakaz nima zmysła

wutora, 05. awgusta 2025 spisane wot:
Zakaz socialnych medijow za młodo­stnych pod 16 lětami, kaž sej to zapósłanc zwjazkoweho sejma Hendrik Streeck žada, njeje zmysłapołny. Wšako su socialne syće dźensa wažny dźěl wšědneho dnja młodostnych. Woni wužiwaja platformy kaž Instagram, TikTok abo WhatsApp, zo bychu z přećelemi w kontakće wostali, so wuměnjeli a so wo temach informowali, kotrež jich zajimuja. Zakaz by jich wot toho wuzamknył a jich socialne wuwiće haćił. Nimo toho móžeš tutón rozsud lědma zwoprawdźić. Mnozy młodostni bychu přiwšěm puće za wužiwanje socialnych medijow namakali – husto bjez pomocy abo kontrole staršich abo wučerjow. To móže samo strašniše być, dokelž potom wěsty wobchad z wobsahami njenawuknu. Město zakaza měli młodostnym zahe medijowu kompetencu nawučić. Woni dyrbja nawuknyć, kak socialne medije zamołwiće, wěsće a wědomje wužiwaja. Tak so tež lěpje před strachami kaž fake news abo cybermobbing škitaja. Milan Jurk

Namjet Södera debatu zbudźił

wutora, 05. awgusta 2025 spisane wot:
Berlin (dpa/SN). Bayerski ministerski prezident Markus Söder (CSU) namjetuje, zo ćěkancam z Ukrainy wobydlerski pjenjez zapowědźa. Parlamentariski jednaćel frakcije CDU/CSU w zwjazkowym sejmje Steffen Bilger praji, zo je to „wobmyslenja hódne“. „Markus Söder je wažny dypk narěčał, přetož podźěl ukrainskich ćěkancow, kotřiž pola nas dźěłaja, je wo tójšto niši hač w druhich krajach“, Bilger rjekny. Wón w tym zwisku na to skedźbni, zo w Němskej hižo jara dołho wo nowym zrjadowanju wobydlerskeho pjenjeza debatuja. Tež w krajach, w kotrychž SPD knježi, su problem mjeztym spóznali, wón rjekny. W Němskej chodźi 19 procentow ukrainskich ćěkancow na dźěło, w druhich krajach je to wjele wjace.

Netanjahu chce Gazu wobsadźić

wutora, 05. awgusta 2025 spisane wot:

Gaza/Tel Aviv (dpa/SN). Israelski ministerski prezident Benjamin Netanjahu je so po informacijach medijow rozsudźił, zo Gazaske pasmo dospołnje wobsadźi. Za to chce sej přichodne dny podpěru knježerstwa a nawodnistwa wójska zaručić. Medije cituja w tym zwisku sobudźěłaćerja Netanjahuwa ze słowami: „Smy so rozsudźili: Mamy wotpohlad, zo Gazaske pasmo dospołnje wobsadźimy.“

Israelske wójsko kontroluje tuchwilu 75 procentow zawrjeneho a dospołnje zničeneho pobrjóžneho pasma. W tutym regionje tuchwilu dwaj milionaj Palestinjanow pod surowymi wuměnjenjemi žiwori. Gazaske pasmo je po płoninje tak wulke kaž Mnichow. Israelske wójsko na to tuka, zo chowa islamistiska Hamas poslednich zastajencow w kónčinach, kotrež Israel hišće njekontroluje.

Nawodnistwo wójska je so dotal přećiwo dospołnemu wobsadźenju Gazaskeho pasma wuprajiło. Wotstronjenje wšitkich tunlow a bunkrow Hamas móhło lěta trać. Nimo toho hrozy zastajencam smjerć, hdyž so wojacy bliža.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND