Klöckner wólby prezidija zakituje

srjeda, 26. měrca 2025 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Nowa prezidentka zwjazkoweho sejma Julia Klöckner je wólby prezidija sejma zakitowała, kotremuž znowa žadyn zastupnik AfD njepřisłuša. „Kóždy jednotliwy zapósłanc rozsudźi sam, hač kandidatej swój hłós spožči abo nic“, rjekny politikarka CDU sćelakej ARD. Njeje nadawk prezidentki zwjazkoweho sejma posudźować, kak so wjetšina parlamenta rozsudźi.

Nimo Klöckner bě zwjazkowy sejm ­wiceprezidentow CSU, SPD, Zelenych a Lěwicy wuzwolił. Kandidat AfD Gerold Otten bě pobrachowacych hłosow dla we wólbach přepadnył.

Klöckner zdobom přizna, zo nowy zwjazkowy sejm towaršnosć Němskeje w swojej šěrokosći njewotbłyšćuje. „W sejmje je přemało žonow. To mam za nje­lěpšinu w politiskim dźěle“, wona rjekny. Žony wučinjeja mjenje hač třećinu wšěch 630 zapósłancow. To je mjenje hač w minjenej legislaturnej dobje. Zo njeje wuchod dosć zastupjeny, Klöckner wěrić nochce: Kóždy zapósłanc zwjazkoweho sejma steji za wšón němski lud.

Njetrjebawša gloria

srjeda, 26. měrca 2025 spisane wot:

Zawěsće su sej wšitke politiske strony wčera wječor mjez sobu na ramjo klepali a sej gratulowali, zo su zhromadnje kandidatej AfD w prezidiju zwjazkoweho sejma zadźěwali. Dźensa słyšimy w powěsćach, zo AfD w nahladnosći mjez wolerjemi dale přiběra a zo leži z aktualnje 24 procentami runje hišće dwaj procentaj za uniju CDU/CSU, kotraž je na historiske 26 procentow spadnyła.

Njeby lěpje było, AfD do wšědneho politiskeho dźěła zwjazkoweho sejma zapřijeć? Potom bychu wšitcy widźeli, zo tež ­pola AfD jenož z wodu warja a zo strona dźiwy wuskutkować njemóže. Z njepřestajnym wumjezowanjom pak dóstanje wona swjatoćinu, kotruž sej scyła zasłužiła njeje. AfD njeje hišće ženje dopokazała, što woprawdźe zamóže. Město toho smě so wona w sćinje wohnjoweje murje dale wuwiwać a rosć. Friedrich Merz jej ze swojej politiku přiliwa a hněwnych čłonow CDU do jeje rukow ćěri. Njech so nichtó njedźiwa, hdyž budźe raz přepozdźe. Marko Wjeńka

Židowska kultura w srjedźišću

srjeda, 26. měrca 2025 spisane wot:

Lipsk (dpa/SN). Swoju 245. hrajnu dobu chce Lipšćanska sukelnica lětsa z kóncom tydźenja demokratije zahajić. Po hesłom „Prawy zwuk trjechić“ přeprošuje sukelnica wot 5. hač do 7. septembra k najwšelakorišim zarjadowanjam, direktor Andreas Schulz při předstajenju noweho programa hrajneje doby 2025/2026 w Lipsku rjekny. Hudźbnje ­zahaja sezonu z „Wulkim Concertom“ pod nawodom kapałneho mištra Andrisa Nelsona.

Hudźbny kompleks „Tacheles“ su wu­směrili na „Lěto Židowskeje kultury“, ­kotrež chcedźa 2026 po cyłej Sakskej swjećić. Na programje steja orchestrowe a komornohudźbne twórby mjez druhim Ernsta Blocha, Pavela Haasa a Paula Ben-Haima. Nimo toho zaklinči wjace hač 15 hudźbnych twórbow estiskeho komponista Arva Pärtsa.

Sezonu skulojća sinfoniske kompo­zicije a instrumentalne koncerty Brahmsa, Liszta, Brucknera, Mendelssohn­Bartholdyja, Rachmaninoffa, Bernsteina, R. Straussa, Dvořaka, Mahlera, Beetho­vena a Čajkowskeho. Za dźěći zaklinči „Popjelawka“.

Iniciatiwa za digitalne płaćenje

srjeda, 26. měrca 2025 spisane wot:

Frankfurt/Berlin (dpa/SN). Digitalnje zapłaćić z kartku abo mobilnym telefonom je mjez ludźimi dale a woblubowaniše – tola nic wšudźe w Němskej móžne. Nowa iniciatiwa „Němska zapłaći digitalnje“ wjacorych poskićowarjow posłužby zapłaćenja chce tajke modele zapłaćenja spěchować a jeje akceptancu zwyšić.

Jako partnerojo su so dotal Commerz Globalpay, Němska banka, Flatpay, ­Mastercard, SumUp, Unzer, Visa a VR Payment zjednoćili. Iniciatiwa je pak tež dalšim partneram wotewrjena. Z pod­pěru wobdźělnikow móža mali wikowarjo a dalše předewzaća cyłe lěto wuspytać, kak kupcy digitalne móžnosće zapłaćenja wužiwaja. W tymle času přewozmu partnerojo iniciatiwy kóšty za nakup terminala a instalacije kaž tež popłatki za wužiwanje techniki při kóždym płaćenju.

Wuměnjenje za sobudźěło je, zo njejsu předewzaća dotal žane móžnosće digi­talneho płaćenja poskićeli a zo nimaja wjace hač 50 000 eurow wobrota.

Ze swojej ideju orientuja so wobdźělnicy na iniciatiwach druhich krajow. Tak maja w Pólskej mjeztym dwójce telko ­digitalnych terminalow kaž w Němskej.

Nalětnja pycha w Rogeńskim parku

srjeda, 26. měrca 2025 spisane wot:
Sobudźěłaćerjo Załožby hrabje Pückleroweho parka a Rogeńskeho hrodu – mjez nimi studentka wobswětowych wědomosćow Jette Stille a zahrodkar Tim Wancsucha – su wčera zhromadnje z pilnymi dobrowólnymi pomocnikami započeli, w parku wjace hač 4 300 nalětnich rostlinow sadźić. Lětsa ma so wokoło hrodu módry bant swětło- a ćmowomódrych kwětkow ćahnyć. Nimo syrotkow a njezapomničkow wudospołnjeja cyłkowny pisany wobraz lětsa tež hyacinty, narcisy a tulpy. Za nje běchu dźěłaćerjo hižo loni nazymu cyble do hrjadkow hrodoweje terasy tykali. ­Załožba tež lětsa wulku sadźensku akciju financuje. Foto: Michael Helbig

To a tamne (26.03.25)

srjeda, 26. měrca 2025 spisane wot:

Nadhodźiny w swětnišćowej staciji ISS dwěmaj astronawtomaj USA njezapłaća. Tole zdźěla swětnišćowy zarjad NASA. Runje druhim přistajenym knježerstwa dóstanjetaj wonaj mzdu za 40 hodźinski dźěłowy tydźeń. Nimo toho wšak přewozmje NASA kóšty za transport, přebywanje a zastaranje w ISS. Techniskeje ­pany dla dyrbještaj wobaj dźewjeć měsacow na swój nawrót na zemju čakać.

Po dwanaće hodźinach čakanja na lodźe jězora su pomocnicy w Alasce nana a toho dwě dźěsći wuchowali. Lětadło swójby bě so hižo nimale dospołnje podnu­riło, medije USA rozprawjeja. Přiwšěm mějachu wšitcy třo hišće wulke zbožo: Małe lětadło bě z njeznateje přičiny na zamjerznjenym jězoru přizemić dyrbjało. Wot toho časa pomocnicy za nim pytachu. Skónčnje mašinu w njesměrnej lodowej pusćinje Alaski wuhladachu.

Etat z wulkimi deficitami schwalili

wutora, 25. měrca 2025 spisane wot:

Na swojim wurjadnym posedźenju je wokrjesny sejmik w Zhorjelcu wčera dwójny etat za lěće 2025/2026 schwalił. Po dołhej ćahańcy je wokrjes nětko zaso kmany jednać a swoje nadawki w połnym wobjimje spjelnjeć.

Zhorjelc (AK/SN). Wokrjes Zhorjelc je we wažnych nadawkach dale kmany jednać. Ze snadnej wjetšinu je wokrjesny sejmik wčera dwójny etat za lěće 2025/2026 wobzamknył. Krajneho radu dr. Stephana Meyera namołwjachu, so pola swobodneho stata Sakskeje wo připokazanja na zakładźe potrěbnosćow prócować, zo bychu deficity wurunali. 2025 wučinjeja tute deficity 59 mio. eurow, 2026 budźe to něhdźe 86 milionow eurow. Konceptej za strukturu etata pak radźićelki a radźićeljo njepřihłosowachu.

„Amaterojo“ w Běłym domje

wutora, 25. měrca 2025 spisane wot:

Washington (dpa/SN). Opozicija w parlamenće USA chce fatalne komunikaciske misnjenje knježerstwa přepytować dać. Nawoda frakcije demokratow w senaće Chuck Schumer rěči w tym zwisku wo „amaterskim zadźerženju“. W skupinskim chaće wodźacych zastupnikow knježerstwa rěčachu wo planowanym nadpadźe USA na milicu Huthijow w Jemenje. ­Mylnje su tež šefredaktora časopisa The Atlantic do skupiny přiwzali a jemu material pósłali, kiž je wón wozjewił.

Teroristka před sudnistwom

Celle (dpa/SN). Bywša teroristka skupiny RAF Daniela Klette dyrbi so wot dźensnišeho pospyta mordarstwa a rubježneho nadpada w 13 padach dla před sudnistwom zamołwić. Statne rěčnistwo 66lětnej wumjetuje, zo je mjez 1999 a 2016 zhromadnje z dalšimaj kumpanomaj wjacore pjenježne transportery a kupnicy wurubiła, zo by žiwjenje w ilegalnosći financowała. Při tym bě cwólba wjace hac 2,7 milionow eurow rubiła. Klette běchu 24. februara 2024 zajeli.

Nalada trochu lěpša

Studenća Istanbulskeje uniwersity su wčera wječor zhromadnje z dalšimi demonstrantami přećiwo zajeću měšćanosty Ekrema Imamogla protestowali. Najebać zakaz zhromadźuja so ludźo mjeztym šesty dźeń na dróhach wjacorych turkowskich městow. Policija je dotal wjace hač tysac demonstrantow zajała. Politiska atmosfera w kraju je přiběrajcy napjata. Foto: dpa/Huseyin Aldemir

Merz:Dowěra rosće

wutora, 25. měrca 2025 spisane wot:
Berlin (dpa/SN). Frakciski šef CDU/CSU Friedrich Merz so rozprawam wo rozestajenjach při koaliciskich jednanjach mjez uniju a SPD spřećiwja. „Atmosfera je dale a lěpša, dowěra rosće. Tutu mjezsobnu dowěru trjebamy“, medije přichodneho zwjazkoweho kanclera cituja, powołujo so na informacije wobdźělnikow rozmołwow. Někotre dźěłowe skupiny su mjeztym prěnje wuslědki předpołožili. Zo wuwiwaja so při wšelakich temach diskusije a kontrowersy, běchu wšak wočakowali. To potrjechi wosebje wobłuki migraciju, hospodarstwo a financy. Zjawny wobraz, zo so CDU/CSU a SPD stajnje wadźa, pak takle njetrjechi, rjekny šef krajneje skupiny CSU Alexander Dobrindt. Wón je optimistiski, zo jednanja derje zakónča.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND