Rěč dale spěchować nochcedźa
Na druhim posedźenju interfrakcionelneje dźěłoweje skupiny mějachu spěchowarjo valencianišćiny móžnosć, situaciju swojeje maćeršćiny bliže rozkładować.
Valencianišćina je w awtonomnej zhromadnosći Valencia hamtsce připóznata warieta katalanšćiny. Ličba tych, kiž rěč wobknježa, je zakaza rěče za čas režima Francisca Franca a mnohich připućowarjow dla w 20. lětstotku sylnje woteběrała.
Alexandra Uso Cariñena, prezidentka organizacije „Escola Valenciana“ předstaji na posedźenju zaměry 1990 załoženeje institucije. Tuta wobsteji z dohromady 26 jednotliwych organizacijow, kotrež rěč spěchuja a jeje wužiwanje we wšěch wobłukach žiwjenja normalizuja. Valencianišćinu připóznachu w statuće awtonomije lěta 1982 jako hamtsku rěč. Wot spočatka 1990tych lět schwali knježerstwo wjacore zakonje za spěchowanje rěče. Wot toho časa maja dwurěčnu wučbu na wšelakich niwowach, wot dospołneje imersije hač k podźělnej wučbje.
To a tamne (14.05.25)
Astronawt Alexander Gerst smě so wotnětka „professor“ mjenować. Ministerski prezident Badensko-Württembergskeje Winfried Kretschmann (Zeleni) je jemu čestny titul spožčił. Z Künzelsau pochadźacy Gerst bě 2014 a 2018 k mjezynarodnej swětnišćowej staciji ISS lećał a tež w swojej badensko-württembergskej domiznje zahorjenje zbudźił. Ludźo mjenuja jeho wot toho časa „Astro-Alex“. Nětko přińdźe doktorski titul hišće k tomu.
Truskalca je z wotstawkom najwoblubowaniši płód mjez wobydlerjemi Němskeje. Na wšěch 79 procentow woprašanych mjenuje truskalcu na prěnim městnje mjez domjacymi płodami. Tole je institut Yougov při woprašowanju w nadawku powěsćernje dpa zwěsćił. Na druhim městnje slěduje jabłuko z 58 procentami lubowarjow před malenu (53 procentow) a wišnju (50 procentow).
Moskwa na katastrofje wina
Montreal (dpa/SN). Organizacije UNO za mjezynarodne ciwilne powětrownistwo ICAO je sej wěsta, zo je Ruska před jědnaće lětami ciwilne lětadło Malaysia Airlines MH17 z 298 pasažěrami nad wuchodnej Ukrainu wottřěliła. Gremij wotpowědowaše skóržbje Nižozemskeje a Awstralskeje, kotrež žadatej sej wotškódnjenje přiwuznych znjezboženych krajanow. Boeing bě 17. julija 2014 po puću z Amsterdama do Kuala Lumpur, jako ju raketa trjechi. Nichtó katastrofu njepřežiwi. Ruska zamołwitosć wotpokazuje.
Kritizuja Němsku migracije dla
Berlin (dpa/SN). Pomocny skutk UNO na dobro ćěkancow razniše pomjezne kontrole Němskeje kritizuje. UNHCR „starosći so najnowšeho rozsuda němskeho knježerstwa dla, wšitke próstwy wo azyl při mjezach kraja wotpokazać“, rjekny zastupnica UNHCR w Němskej Katharina Thote. Knježerstwo CDU/CSU a SPD chce njeregularnu migraciju wobmjezować. Za to bě nutřkowny minister Alexander Dobrindt (CSU) pomjezne kontrole přiwótřił.
Erdogan: PKK wobkedźbować
Po połdralětnej jatbje je 21lětny Israelčan Edan Alexander ...
Měrowa misija UNO w srjedźišću
Berlin (dpa/SN). Zakitowanski minister Boris Pistorius je do zahajenja mjezynarodneje fachoweje konferency nastupajo přichod měrowych jednotkow UNO dalšu podpěru Němskeje přilubił. „Smy rozsudźeni, měrowu misiju UNO po wšěm swěće zesylnić. Němska so dale na zasadźenju módrych nahłownikow wobdźěli“, politikar SPD rjekny.
Na přeprošenje Němskeje zeńdu so dźensa a jutře zastupnicy wjace hač 130 krajow, zo bychu konkretne přinoški přilubili a měrowej misiji UNO tak kruty zakład dali. Na konferencu wočakowachu w běhu dnja tež generalneho sekretara UNO Antónia Guterresa. Tuchwilu słuži nimale 70 000 wojakow z 120 krajow w jědnaće měrowych misijach UNO.
Trump přijědźe do Istanbula
Ruska ultimatum wotpokazuje
Moskwa (dpa/SN). Ruska je w zwisku ze žadanjemi za přiměrom w Ukrainje zwjazane hroženja wjacorych krajow ze sankcijemi jako ultimatum wotpokazała. „Tajka rěč ultimatow je za Rusku njeakceptabelna, to prosće njeńdźe“, zdźěli rěčnik Krjemla Dmitrij Pjeskow po informacijach ruskich powěsćernjow. Hač je Ruska k přiměrej zwólniwa, wón njerjekny.
Wjacore zapadne kraje chcedźa so zhromadnje z Pólskej přichodny tydźeń zetkać a wo dalšim postupowanju wuradźować. W srjedźišću steji přiměr jako zakład měrowych jednanjow mjez Ukrainu a Ruskej. Zwjazkowy kancler Friedrich Merz (CDU) bě Ruskej z dalšimi sankcijemi hrozył, jeli Ruska přiměrej njepřizwoli. Němski wonkowny minister Johann Wadephul (CDU) w tym zwisku připowědźi, zo chcyła Němska Ukrainje rakety typa Taurus přewostajić.
Minjene dny běchu spekulacije wo móžnym zetkanju ukrainskeho prezidenta Wolodymyra Zelenskeho a ruskeho prezidenta Wladimira Putina zajutřišim w Istanbulu nastali.
CDU pola Lěwicy pragmatiska
Debata w rjadach unije wo wobchadźenju z opoziciju na lěwej kromje
Berlin (dpa/SN). W diskusiji w rjadach CDU/CSU nastupajo dalše wobchadźenje z Lěwicu warnuje městopředsydka Karin Prien před dogmatizmom. „Tutón čas žada sej wot wšitkich demokratiskich mocow wjace tolerancy a mjenje dogmatizma“, rjekny Prien časopisej Stern. Unija CDU/CSU měła „pragmatisce wotwažować“ a při tym tež na „stabilitu demokratiskich institucijow“ dźiwać.
Lěwica a AfD tworitej fundamentalny přećiwk k uniji, stej pak tež dospołnje rozdźělnej. „AfD je strona prawicarskeho ekstremizma, wona wohroža našu liberalnu demokratiju“, rjekny nowa zwjazkowa ministerka za kubłanje. Lěwica tole pak nječini.
Pomoc měli přiwzać
Kóžda wosada w serbskim pastoralnym rumje ma samostatna wostać, je biskop Drježdźansko-Mišnjanskeho biskopstwa Heinrich Timmerevers wčera wobkrućił. To je dobra powěsć, wšako je to esencielne za zdźerženje serbskich nabožnych tradicijow w jednotliwych wosadach. Kóžda wosada wšako ma swoje tradicije, wobrjady atd., štož měło so w přichodźe zachować. Derje je, zo je wón jónkrótnosć kóždeje serbskeje wosady spóznał.
Nimo toho chce biskop kooperaciju mjez wosadami wutworić. Koncept serbskeho pastoralneho zwjazka, hdźež so zarjadniske nadawki za wšitke serbske wosady wobdźěłuja, je dobra podpěra duchownym, kotřiž maja potom zaso wjace chwile za dušepastyrske nadawki. Duchowni měli tuž pomoc přiwzać, wšako je to wolóženje. Tuchwilu maja fararjo přiběracych zarjadniskich nadawkow dla wjele dźěła a mjenje chwile za naležnosće wěriwych we wosadźe. Marta Měrćinkec
Wěstotu polěpšili
Drježdźany (dpa/SN). Něhdźe pjeć lět po zadobyću do historiskeho Zeleneho wjelba su nětko nowe wěstotne naprawy w Drježdźanskej statnej zběrce wuměłskich twórbow zarjadowane. Zamołwity za to je sydom wosobow sylny team, kotryž podawki w muzeju wobkedźbuje a hódnoći. Centrala je stajnje wobsadźena, tak zo móža w padźe nadpada abo zadobyća spěšnje reagować a policiju w běhu sekundow alarměrować.
