Wosebite měšćanske pućowanje

wutora, 17. oktobera 2017 spisane wot:
Iniciatiwa za dodźěłanje wuskutkow w Choćebuzu a braniborski krajny zarjad za předźěłanje zastatkow komunistiskeje diktatury stej so nastupajo 30lětneho wobstaća Choćebuskeje wobswětoweje skupiny zešłoj. Na pućowanju po měsće zaběrachu so wobdźělnicy zarjadowanja z historiskimi městnami měrliweje rewolucije. Dźiwadźelnica Cornelia Jahr předstaji zajimcam Choćebuske statne dźiwadło. Tež w delnjołužiskej metropoli wuwiwachu so kónc 1980tych lět hladajo na zanjero­dźenje přirody a wólbne jebanstwo protestne hibanja. Foto: Michael Helbig

To a tamne (17.10.17)

wutora, 17. oktobera 2017 spisane wot:

Dobry policist ma stajnje słužbu. Tak bě to tež nětko na njedawnym zawodnym wulěće kedźbliwych zastojnikow. Jako so zhromadnje nad wuhladom města Waldshut-Tiengen wjeselichu, wuhladachu na terasy bydlenja spodźiwne rostliny. Tuž wopytachu policisća 24lětneho wobydlerja. Do toho běchu hišće přepytowanski wukaz wobstarali a młodemu mužej sobu přinjesli. Nimo konopowych rostlinow namakachu zastojnicy hišće 40 gramow marihuany a amphetaminy. Na to drje bě wunošny zawodny wulět.

Kompjuteroweho zmylka dla běchu 30 wopytowarjow hermanka w jendźelskim měsće Hull hodźinje dołho w gondli Power Towera 21 metrow nad zemju jeći. Z kranom wohnjowa wobora jednotliwych pasažěrow skónčnje wuswobodźi. Tole zdźěli nětko Hullski měšćanski zarjad.

Starobiskop zemrěł

póndźela, 16. oktobera 2017 spisane wot:

Drježdźany (B/SN). Rüdiger Minor je w starobje 78 lět njedawno zemrěł. W Lipsku rodźeny teologa bě wot 1986 do 1992 biskop ewangelsko-methodistiskeje cyrkwje NDR a wuchodneje Němskeje. Swój wotpočink popřa sej Minor w Drježdźanach.

Prěnja anglikanska arcybiskopča

Sydney (B/SN). Kay Goldsworthy budźe prěnja arcybiskopča w stawiznach anglikanskeje cyrkwje Australskeje. 60lětna nastupi městno arcybiskopa Rogera Herfta, kiž bě dla zakryćow seksualnych znjewužiwanjow w decembru wotstupił. Goldsworthy chce spytać, dowěru k cyrkwi zaso natwarić – w ludnosći kaž tež pola potrjechenych znjewužiwanja. Dale wona rjekny: „Cyrkej, kajkuž ja ju znaju, je cyrkej, kotraž hoji“.

Wotehnaće njeje wujednajomne

Berlin (B/SN). Volker Kauder (CDU) je so w interviewje z powěsćernju idea mjez druhim k temje wotehnaće zwuraznił. „Dyrbju bohužel připóznać, zo je prašenje wotehnaća rozrisane. K mudrosći pak słuša, zo spóznaješ, hdźe njemóžeš politisce ničo wjace docpěć. Přiwšěm pak sym kruće toho měnjenja, zo njeje wotehnaće zasadnje z hódnotu žiwjenja wujednajomne.“

Bamž hódnoći psychoanalyzu

Wobžaruje kónc koalicije

póndźela, 16. oktobera 2017 spisane wot:

Hannover (dpa/SN). Po wólbnym krimiju wčera w Delnjej Sakskej je jasne, zo njebudźe koalicija SPD a Zelenych w krajnym sejmje hižo móžna, štož tamniši minis­terski prezident Stephan Weil (SPD) wobžaruje. „Wuslědki budźemy sej dokładnje wobhladać“, wón dźensa rano w sćelaku ARD rjekny. Móžnej stej nětko koaliciji FDP, Zelenych a SPD, kaž tež CDU a SPD. Woboje pak w Delnjej Sakskej lochko njeje. Tež tak mjenowana Jamaika-koalicija CDU, Zelenych a FDP je alternatiwa.

Wólby změja wuskutki na EU

Wien (dpa/SN). Wčerawše parlamentne wólby w Awstriskej budu so po měnjenju politiskich fachowcow na Europsku uniju wuskutkować. 31lětny Sebastian Kurz konserwatiwneje strony ÖVP dósta najwjac hłosow. Wosebje hladajo na tematiku ćěkancow ma Kurz předstawy wo naprawach připućowanja. Tež prawicarskopopulistiska strona FPÖ zaćahny do parlamenta. Kaž z informacijow wuchadźa chcetaj ÖVP a FPÖ koaliciju wutworić.

Połoženje w Iraku so přiwótřa

Madźarska hrozy ze sankcijemi

póndźela, 16. oktobera 2017 spisane wot:

Budapest (dpa/SN). Nowy šulski zakoń w Ukrainje, kotryž etniske mjeńšiny w swojich prawach swoju rěč w šulach nałožować masiwnje wobmjezuje, nětko w Madźarskej raznje kritizuja a hroža samo ze sankcijemi přećiwo Ukrainje. Na 71 srjedźnych šulach a gymnazijach so tuchwilu jenož w madźarskej rěči wuwu­čuja. Tola nowy šulski zakoń předwidźi, zo ma so tole w běhu třoch lět změnić. Hłowna rěč ma přichodnje ukrainšćina być. Na zapadźe Ukrainy pak bydli ně­hdźe 140 000 Madźarow, kotřiž čuja so přeńdźeni.

Z postupowanjom ukrainske knježerstwo tež swobodne wikowanske zrěčenje z Madźarskej rani, měnješe madźarski wonkowny minister Peter Szijjarto zašły tydźeń w Budapesće. Po jeho słowach móhła EU z wikowanskimi sankcijemi reagować. Tuž je wón připowědźił, zo chce Madźarska dźensa wotpowědnu próstwu pola rady wonkownych ministrow w Luxemburgu zapodać.

Ministerka njewotmołwiła

póndźela, 16. oktobera 2017 spisane wot:

Koncept ministrow hornjołužiskeju krajneju radow hišće njepřeswědči

Budyšin/Zhorjelc (SN/at). Na fakt, zo připóznaći ćěkancy z wjesnych regionow husto do wulkoměstow woteńdu, reagujetaj sakska ministerka za integraciju Petra Köpping (SPD) a nutřkowny minister Markus Ulbig (CDU) z konceptom, po kotrymž maja tući ludźo jedne lěto tam bydlić, hdźež runje su.

Krajnaj radaj Budyskeho a Zhorjelskeho wokrjesa Michael Harig a Bernd Lange (wobaj CDU) wostanjetaj skeptiskaj. „Dźělu wobmyslenja z prawniskeho a žiwjenskopraktiskeho wida. Wšako chcu při­znać, zo su prócowanja ministerki – tež bjezwokrjesnych městow – rozumne. Smě pak so na tym dwělować, zo so z tymle jednym lětom zwólniwosć a móžnosće k integraciji do dźěłowych wikow a do towaršnosće spěchuja“, zdźěli Micheal Harig na naprašowanje.

To a tamne (16.10.17)

póndźela, 16. oktobera 2017 spisane wot:

Dokelž je ratar při syčenju myš přejěł, ma wón 50 eurow chłostanskeho pjenjeza płaćić. Kedźbliwy zarjadnik je tole mjenujcy wobkedźbował. W nowym předpisu krajneho přirodoweho zakonja Sewjerorynsko-Westfalskeje je zrjadowane, kak maja ludźo swój trawnik syc. A to stajnje wot nutřka na wonkownu hranicu płoniny, tak zo móža zwěrjeća hišće twochnyć. Wo tym drje ratar hišće ničo słyšał njebě.

Šumjenje aparata a z tym wopak zrozumjeny telefonat je zasadźenje nuzoweje słužby wuskutkowało. Poprawom wšak chcyše 10lětny jenož swoju mać pola policije přeradźić. Wona běše synej mjenujcy tablet preč wzała. Tuž zawoła wón zastojnikow. Při telefonje płakajo wón zdźěli, zo je mać tablety wzała. Policija měła spěšnje přińć. Doma pak nańdźechu zastojnicy zadźiwanu mać, kotraž móžeše situaciju wujasnić.

Budyski zarjad nominowany

pjatk, 13. oktobera 2017 spisane wot:

Budyšin (SN). Zarjad za wukrajnikow Budyskeho wokrjesa bu za 8. Sakske myto za integraciju nominowany, zdźěli tamniši zarjad za zjawnostne dźěło. Wone steji lětsa pod hesłom „Integraciju wuhotować. Zhromadnje dobyć.“ Wuznamjenić maja so tři projekty abo iniciatiwy, kotrež běchu so w zańdźenych dwanaće měsacach na wosebite wašnje za integraciju ćěkancow a migrantow do towaršnosće zasadźili, je podpěrali a spěchowali. Přičina za poručenje Budyskeho zarjada wobkruća so z tym, zo su so sobudźěłaćerjo ze strukturu zarjada za wukrajnikow jako cyłk kwalifikowali. Zdobom maja na zarjedźe wot wšeho spočatka tež wěcny wobłuk za integraciju. To je po cyłej Sakskej jónkrótne.

66 projektow, towarstwow a iniciatiwow bu za myto namjetowanych. Tři myta, kóžde w hódnoće 2 000 eurow, chce wukrajna rada Sakskeje 17. nowembra w plenarnej žurli Sakskeho krajneho sejma přepodać. Patronatstwo ma prezidenta Sakskeho krajneho sejma dr. Matthias Rößler (CDU).

Petry nowu stronu załoži

pjatk, 13. oktobera 2017 spisane wot:

Wiehl (dpa/SN). Bywša předsydka AfD Frauke Petry je w interviewje z redakcisksej syću Němskeje připowědźiła, zo chce tak mjenowanu módru stronu załožić. Petry je jenož jedyn dźeń po wólbach zwjazkoweho sejma rjeknyła, zo nochce frakciji AfD sejma přisłušeć a je ze strony wustupiła. Z nowej stronu chce wona přesłapjenych konserwatiwnych wolerjow zdobyć, kotrymž je AfD přeprawicarska. Mjeztym je AfD w Sewjerorynsko-Westfalskej planowany stronski zjězd wěstotnych přičin dla wotprajiła.

Za Jamaika-koaliciju

Berlin (dpa/SN). W naprašowanju sćelaka ARD je so 57 procentow wobydlerjow Němskeje za Jamaika-koaliciju CDU/CSU, FDP a Zelenych wuprajiło. Třištwórćiny ludnosće wuchadźeja samo z toho, zo budźe mjenowana koalicija tež nastać. 21 procentow naprašowanych tole njewěri. Přichodne tydźenje zahaja strony sonděrowanske rozmołwy. Mjeztym hladaja politikarjo tež na wólby krajneho sejma w Delnjej Sakskej, hdźež leži po naprašowanjach SPD prědku.

Unesco w krizy

Hdyž słónco nad Kaliforniskej schadźa, je spóznać, što je woheń w minjenej nocy zničił. Tule je domske dospołnje wotpalene, jenož wuhenjej stej zwostałoj. W nocy na póndźelu su wohenje w Kaliforniskej wudyrili. Dotal je 31 ludźi při tym swoje žiwjenje přisadźiło. Tola ličba móhła hišće dale stupać, dokelž su wjacore sta ludźi zhubjeni. Foto: picture alliance/Mark Rightmire

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND