Dalša digitalna encyklopedija špatna ideja
Hornjoserbska wersija digitalneje encyklopedije Wikipedija zhladuje klětu na 10 lět wobstaća. Cordula Ratajczakowa je so z Julianom Nyču, jednym z hłownych awtorow, rozmołwjała.
10 000 zapiskow a 128. městno z 289 rěčnych wersijow internetneho projekta Wikipedia derje klinči. Kak spokojom sće?
J. Nyča: Sym spokojom, zo smy tak daloko přišli. Smy sej takrjec městno w srjedźnym polu nadźěłali, a to tak špatne njeje. Wězo su wulke europske rěče před nami, ale mamy tež wěste lěpšiny přirunujo z němskej wersiju. Tak smy w minjenymaj lětomaj započeli artikle z Noweho biografiskeho słownika zadźěłować. A smy je zdźěla rozšěrili, wšako maš na digitalnym swěće městna dosć. Tež domiznowěda je sylnje zastupjena. Nimale kóžda serbska wjes ma zapisk, wězo rozdźělneje kwality. Namakaš pak w serbskej Wikipediji nastupajo regionalne temy zdźěla wjace informacijow hač w němskej.
Kelko sobuskutkowacych sće sej w minjenych lětach zdobyli?
Dorost wabić dale trjeba
Zwjazk serbskich rjemjeslnikow a předewzaćelow (ZSRP) je tež lětsa zaso wuspěšnje skutkował. Zhladujo na aktiwity ZSRP je so Jan Kral z jeho předsydku Moniku Cyžowej rozmołwjał.
Sće z dźěłom zwjazka w minjenym lěće spokojom?
M. Cyžowa: Nimale wšitko, štož smy sej předewzali, smy tež spjelnili. Program ZSRP bě mnohostronski a je čłonstwo skrućił. Wosebje spokojom sym, zo smy delnjołužiskich čłonow dale do dźěła zwjazka zapřijeli.
Što je lětsa wosebite było?
M. Cyžowa: Nimo štyridnjowskeje ekskursije do Pólskeje, hdźež smy so z tamnišimi rjemjeslniskimi poměrami zeznajomili, dožiwichmy kulturnej wjerškaj: wopyt bibliskeje zahrody w Oberlichtenauwje a wulět z kolesami po Hornjej Łužicy ze zhromadnym spěwanjom. Dalekubłanja rjemjeslniskeje komory běchu čłonam zwjazka trěbne impulsy za hospodarski wšědny dźeń.
Sće k předewzaćam w Pólskej a Čěskej styki wudźeržowali?
Proces jena dobrym puću
Na Institutnym dnju je slědźenišćo Serbski institut znowa pokazało, kajke hoberske dźěło wukonja. Přiwšěm ma so z ćežemi bědźić. Janek Wowčer je z jednaćelskim zastupjerjom direktora instituta dr. Hauke Bartelsom porěčał.
Faza přestrukturowanja Serbskeho instituta traje. Kajki je aktualny staw?
H. Bartels: Jara dobry. Njetrjebamy so bojeć, klětu Němskej wědomostnej radźe rozprawjeć. Smy wjele rozsudźili a mnohe ćeže rozrisali. Tež personalne prašenja su jasne. Za wěste naležnosće trjebamy chwile, kaž na přikład za to, etablěrować zhromadne slědźenske projekty za cyłkowny institut. Proces pak je zahajeny a smy na dobrym puću.
Institutny dźeń je pokazał mnohostronskosć dźěławosće slědźenišća. Narěčeli pak sće tež kontrowersy. Što su tuchwilne ćeže?
Dalewobstaće je zaručene
Župa „Jakub Lorenc-Zalěski“ wotměje jutře popołdnju w Slepom hłownu a wólbnu zhromadźiznu. Janek Wowčer je ze županom Manfredom Hermašom wo aktualnym połoženju w župje rěčał.
Na jutřišej „hłownej“ wuzwoliće jednaćelske předsydstwo. Što so za słowom „jednaćelske“ chowa?
M. Hermaš: Mnóstwo nadawkow w našej župje je wjetše. Jednaćelske předsydstwo předewšěm trjebamy, zo bychmy wuradźowanja rozšěrjeneho župneho předsydstwa přihotowali. To zwisuje tež z rozsudami nastupajo ramikowe dojednanje z koncernom Vattenfall. Dyrbimy prosće wjac dźěła koordinować, štož njeje runjewon lochko.
Maće dosć zwólniwych, kotřiž chcyli w nawodnistwje župy sobu dźěłać?
M. Hermaš: Haj, Diana Maticowa a ja stejimoj jako dwaj z třoch za nawodnistwo župy k dispoziciji. Jutře wuzwolimy nawodnisku trójku, kajkuž po wustawkach trjebamy. Jednaćelskemu předsydstwu přisłuša hač do pjeć ludźi. Dalši kandidaća su so přizjewili. To je derje – čim wjac kandidatow, ćim lěpši wuběr.
Župa „Jakub Lorenc-Zalěski“ mjenuje so tež Domowinska župa w Zhorjelskim wokrjesu. Čehodla?
Wjac zajimcow hač městnow
Přihoty na 3. koparsku europeadu klětu w Južnym Tirolu běža. Janek Wowčer je so z generalnej sekretarku Federalistiskeje unije europskich narodnych mjeńšin (FUEN) Susann Šenkec wo stawje přihotow rozmołwjał.
Čas přizjewjenja za Europeadu 2016 je nimo. Kelko mustwow chce so wobdźělć?
S. Šenkec: Zapisanych je wjac hač 24 muskich a šěsć žónskich cyłkow.
Maće za wšitkich tež městno, abo dyrbiće městna nětko wulosować?
S. Šenkec: Mamy wjace přizjewjenjow pola muži a takrjec rezerwowu lisćinu. Wupadnje-li mustwo, mamy zarunanje.
Je tež serbska wubranka přizjewjena?
S. Šenkec: Wězo, wona je z dwěmaj cyłkomaj – žónskim a muskim – zapisana.
Su mjez přizjewjenymi tež mustwa, kotrež so prěni króć wobdźěla?
Tradicionalne mustry w fokusu
Hłowna zhromadźizna Spěchowanskeho kruha za serbsku ludowu kulturu wotmě so sobotu w Hórnikečanskej Energijowej fabrice. Cordula Ratajczakowa je so z předsydu Eberhardom Zobelom rozmołwjała.
Kak wupada waša lětuša bilanca?
Azyl tež tema na schadźowance
Serbscy studenća změja zajutřišim zaso swój wulki dźeń, hdyž wotměje so w Budyskej měšćanskej hali „Króna“ 141. schadźowanka. Cordula Ratajczakowa je so pola režisera Jakuba Wowčerja wo stawje přihotow wobhoniła.
Schadźowanka 2015 budźe zhromadnje z Maksimilanom Kralom – runja Wam Radworčanom – Waš debit jako režiser. Mataj wšitko pod kontrolu?
J. Wowčer: Nadźijam so, smój so dosć napinałoj, při čimž nazhonichmoj wjele pomocy. Hač so wšitko tak poradźi, kaž sej to myslimoj, budźemy sobotu widźeć.
W digitalnej socialnej syći rěči so, zo staj přinošk šulerjow Budyskeho Serbskeho gymnazija wotpokazałoj, kotryž so z azylowej tematiku zaběra. Jeli to trjechi, čehodla?
Z młodej mocu na čole župy
Jutře, pjatk, wotměje Kamjenska župa „Michał Hórnik“ swoju lětušu hłownu a wólbnu zhromadźiznu we Wotrowje. Janek Wowčer je z regionalnej rěčnicu Katharinu Jurkowej wo połoženju w župje porěčał.
Maće dosć kandidatow za nowe předsydstwo w župje?
K. Jurkowa: Dotalne je so w zašłych tydźenjach ze sobustawami čłonskich towarstwow rozmołwjało. Nadźijamy so, zo móžemy w přichodnej wólbnej dobje z derje nastajenym předsydstwom dale dźěłać.
Wuhladamy w nim potom tež někotre nowe mjezwoča?
K. Jurkowa: Změjemy dweju abo třoch nowych kandidatow za předsydstwo, štož nas wězo zwjesela. Wězo přejemy sej sylniše zapřijeće młodźiny do dźěławosće župnych gremijow, štož pak scyła tak lochko njeje. Wšako so młodostni njerady na towarstwa a jich předsydstwa wjazaja. A to je tež problem w našej župje. Měnimy, zo móžemy runje tak ze srjedźnej abo zrališej generaciju w našej župje dobre dźěło wukonjeć. Přiwšěm so nadźijamy, zo toho abo tamneho młodeho čłowjeka do předsydstwa zdobudźemy. To pak hišće wěste njeje. Nowe wosoby budu na kóždy pad zastupjene.
Bórze europeada we wobrazach
Wjacore měsacy přihotuja čestnohamtsce skutkowacy zhromadnje z Domowinu knihu wo Europeadźe 2012 we Łužicy. Janek Wowčer je z Clemensom Škodu wo tym porěčał.
Štó je mysličku zrodźił tajku knihu zhotowić, a štó nětko na njej dźěła?
C. Škoda: Iniciator bě Zapadołužiski koparski zwjazk. Mysličku mějachmy hnydom za dobru, tak ju podpěrachmy a dale plećechmy. Zhromadnje z wjacorymi awtorami a fotografami zhotowichmy korpus tekstow.
Kajku měli sej knihu předstajić?
C. Škoda: To je tajki typiski wobrazowy zwjazk wo koparskich swětowych mišterstwach, kaž ju po wulkim sportowym podawku na mnohich polcach knihownjow namakamy. Hłownje wopřijima wona fotowe impresije a teksty. Tež statistiki a tehdyše hrajnišća njebudu pobrachować. Jasne je, zo steji Serbska koparska wubranka w srjedźišću wudaća.
Čehodla kniha hakle tři lěta po tymle wulkopodawku wuńdźe?
Aromunojo maja mjenje prawow
Na seminarje wo małych ludach bjez swójskeho stata kónc tydźenja w Scuolu, w šwicarskim kantonje Graubünden, zastupowaše Domowinu čłon prezidija zwjazkoweho předsydstwa William Janhoefer. Axel Arlt je z nim rěčał.
Z kotreje přiležnosće so seminar wotmě?
W. Janhoefer: Wobłukowe dojednanje Europskeje rady wo škiće narodnych mjeńšin wobsteji mjeztym 20 lět.
Wo kotrych ludach sće tam něšto zhonił?
W. Janhoefer: Wobdźěleni běchu na přikład Frizojo z Nižozemskeje, Retoromanojo ze Šwicarskeje kaž tež Krimscy Tatarojo. Zajimawe bě zhonić wo Aromunach, małym ludźe ze swójskej rěču, bydlacym w južnej Bołharskej a sewjernej Grjekskej, ale tež w Makedonskej.
Što sće wo połoženju Serbow rozprawjał?
