Přinošuja k wudźeržliwosći

wutora, 05. decembera 2023 spisane wot:

Dźěćace dnjowe přebywanišćo „K wódnemu mužej“ we Worklecach wěnuje so z wosebitym projektom wudźerž­liwosći, zo bychu so surowizny znowa wužiwać móhli. Anja Nowakowa je so wo tym z wjednicu Vanessu Krahl rozmołwjała.

Što chowa so za projektom „Wodpadkowy monster“?

V. Krahl: Zhotowjer „Nuk“ ma hladajo na tutón projekt zaměr, stare bleški a comaki z plasty hromadźić, kotrež maja so recyclować. Z toho produkuja so nowe pěskowe hrajki wobstejace ze 100 proc. recyklata. Tute su za přirodu nješkódne. Mam za jara dobre, zo zamóža so nimo přebywanišćow tež swójby priwatnje za akciju přizjewić. Lětnje so šěsć miliardow plasty preć mjeta a runje w dźěćacych přebywanišćach je to wulki podźěl skóncowanych hrajkow dla. Team našeho kubłanišća je so rozsudźił, tomu zadźěwać a prěnju kročel k polěpšenju na dobro našeho wobswěta kročić.

Kak sće tutón projekt nadešła?

Aktiwity za rěč wšudźe sej wažić

pjatk, 01. decembera 2023 spisane wot:
Axel Arlt

By Marko Smoler kandidat za serbske „Myto za hospodarstwo“ był? Bjezdwěla, bych twjerdźił: Wšako bě wón jako hospodar a nawoda Smolerjec knihićišćernje a kniharnje po podobnych zasadach skutkował, kotrež wotpowěduja zakładnym rozmyslowanjam Zwjazkoweho předsydstwa Domowiny. Smoler žane spěchowanje dóstał njebě. Wón rukowaše ze swójskim zamóženjom za zawod, zo by Serbam za wobchowanje maćeršćiny tak wažne ćišćane słowo zaručał.

Z předewzaćelskim skutkowanjom nahladnosć serbskeje rěče přisporjeć, swójske serbske wudźěłki abo produkty ze serbskim poćahom wuwić – to su po měnjenju zwjazkoweho předsydstwa faktory, kotrež počesćenje z tajkim wu­zna­mjenjenjom wobkrućeja. Runje tak móhł angažement za serbskich sobudźěłaćerjow, kaž dožiwjamy to w tworni TDDK w Nadróznej Hrabowce, z tajkim mytom připóznaty być. Prócowanja wo serbsku rěč w rjemjesle sahaja w Zwjazku serbskich rjemjeslnikow a předewzaćelow na přikład wróćo do doby wokoło lěta 2000. Prócu jednotliwca-rjemjeslnika zjawnosć lědma zaznawa, njeje-li přiležnosće, wuraznje na to skedźbnjeć.

Městno wupisać

štwórtk, 30. nowembera 2023 spisane wot:
Budyšin (AN/SN). Wot oktobra hižo je městno zamołwiteje abo zamołwiteho za runostajenje w Budyskim wokrjesu njewobsadźene. Kaž rěčnica Sabine Rötschke zdźěli, pyta krajnoradny zarjad tuchwilu internje za kmanymi kandidatami. „Tele postupowanje we wjacorych schodźenkach je krótko do zakónčenja. Dalokož njehodźi so naležnosć rozrisać, ma so městno zjawnje wupisać“, wona na naprašowanje zdźěli. Nadawki, kotrež městno wopřijima, spjelnja tuchwilu zastupjerka. To nic pak w dotalnym wobjimje, dokelž njeje kolegina jeničce za tónle wobłuk přistajena. Za Budyski krajnoradny zarjad su nadawki zamołwiteje abo zamołwiteho za runostajenje winowatostny nadawk. To korjeni we hłownych wustawkach, kotrež so na wotpowědne zakonje měrja. Přiwšěm pokaza wokrjes na to, kak wažny angažement za škit žonow kaž tež mužow přećiwo namocy je. Tak je minjeny pjatk, dźeń do mjezynarodneho dnja škita před namocu přećiwo žonam, před krajnoradnym zarjadom chorhoj kampanje zmawowała, zo by wokrjes zjawne na to skedźbnił.

FabMobil mytowany

póndźela, 27. nowembera 2023 spisane wot:

FabMobil z.t. je přez cyłe lěto po puću, zo by kreatiwne technologije do wjesnych kónčinow přinjesło. Minjeny tydźeń wopyta swobodnu wyšu šulu we Wulkej Dubrawje. Milenka Rječcyna je so z jednaćelom předewzaća FabMobil, Bosćijom Pjacu, rozmołwjała.

Kotre wobsahi sće šulerjam we Wulkej Dubrawje posrědkowali?

B. Pjaca: Na poskitku su so zajimowani šulerjo wšitkich rjadownjow wobdźělili. W prěnim rjedźe su woni po swójskich idejach w kompjuterowym programje figury kreěrowali a je naposledk w 3D wučisćeli.

Ma Waš angažement za kubłanje dźěći a młodostnych dale a wjetši wuspěch?

B. Pjaca: Tak sej to znajmjeńša přejemy a tež začuwamy. Přetož digitalizacija postupuje – hač to chcemy abo nic. ­A młodźina je wotewrjena za nju. Z našim FabMobilom podpěrujemy a rozšěrjamy poskitk zaběry na tutym polu.

Na kotre wašnje so tónle wuspěch pokazuje abo snano tež mytuje?

Oda wjesołeje jednoty

pjatk, 24. nowembera 2023 spisane wot:
Maximilian Gruber

Mjeztym 149. raz schadźuje so jutře, sobotu, znowa serbska hautevolee w Budyskej „Krónje“. Wšo je derje přihotowane, wšitko je kaž přeco – wěčna normalita sebjechwalby. Tole zda so w Serbach tak a tak recept za wšo być. Wšojedne hač nětk program schadźowanki abo Serbski sejm: Pola nas je a wostanje wšo, kaž přeco hižo bě. Inowacija, takrjec diktat noweho swěta, je njepřećel prěnjeje klasy. Ideje? Haj prošu! Njech pak su swěrne kredu: „Bohu k česći, Serbam k wužitku.“ Argumenty za móžne nowe struktury su jenož potom witane, hodźa-li so tež do masterplana běrowow na Póstowym naměsće 2 w Budyšinje. Ale to wšak nětko najprjedy raz wažne njeje. Chcemy tola swjećić! Našich serbskich akademikarjow, kotřiž budu jónu přichod našeho naroda. Zajimawe drje budźe, koho abo što změja woni lětsa zaso w swojich kabaretach kritizować. Wšako su wone někak posledni wentil, kotryž je za raznu kritiku zwostał. Na haj a ŠERŠEŃ. Hewak je so zjawna kritika, bohužel, w dalokej měrje z diskursa zhubiła, wšojedne hač w Serbach abo druhdźe.

Schadźowankaz nowostkami

wutora, 21. nowembera 2023 spisane wot:

149. schadźowanka bliži so z wulkimi krokami. Wo stawje přihotow a nowosćach je so Maximilian Gruber z režiserku wječora, Katku Pöpelec, roz­mołwjał.

Lětsa přihotujeće zhromadnje ze Symanom Hejdušku schadźowanku hižo štwórty raz – mataj mjeztym tajke něšto kaž rutinu?

K. Pöpelec: Nó haj, za naju je wšak to nětko hakle druha schadźowanka, kotraž so z publikumom w Krónje wotměwa. Přirunujo z lońšimi přihotami móžu tola rjec, zo so wotběhi dale a bóle zjednorjeja. Zakładny system, kotryž smój sebi ze Symanom před lětami zarjadowałoj, dale zdźeržimy, wšako z nim jara derje dźěłamoj: Syman stara so wo chóry a kapały a ja staram so wo kabarety. Moje dźěło wobsteji w tym, zo wotrěču sebi ze skupinami, kajke su jich plany. Zwoprědka ­sebi skeče potom wězo tež předčitam a dawam tón abo tamny tip. Tež rekwizity a podobne leža w mojej zamołwitosći.

Kajki wupada staw přihotow lětsa?

K. Pöpelec: Přihoty su wotzamknjene. Program je w dalokej měrje nastajeny. Pobrachuja jenož hišće poslednje proby, ale tute chcemy pjatk nawječor a sobotu do spočatka programa přewjesć. Schadźowanka móže přińć!

Powołanska orientacija

póndźela, 20. nowembera 2023 spisane wot:

Na Worklečanskej wyšej šuli „Michał Hórnik“ maja hladajo na powołansku orientaciju nowy poskitk, kotryž zamóža z pomocu partnerskeho zawoda w Budyšinje zrealizować. Anja Nowakowa je so wo tym ze zamołwitym šule za powołansku orientaciju Tobiasom Bulankom rozmołwjała.

Knježe Bulanko, što chowa so za „Kubłanskimi rjećazami“?

Jedyn lud wina a druhi wopor?

pjatk, 17. nowembera 2023 spisane wot:
Marko Wjeńka

Grawoćiwe wobrazy z Bliskeho wuchoda nas tele dny přewodźeja. Započało je so wšitko 7. oktobra, jako wojowarjo teroristiskeje islamistiskeje Hamas Israel nadpadnychu, 1 200 ludźi morichu a wjace hač 250 zawlečechu. Wosebity šok zbudźichu powěsće, zo su terorisća při swojim masakru israelskim dźěćom hłowy wotćeli. Wot toho časa israelske wójsko pasmo Gazy, zwotkel su terorisća přišli, wojersce nadběhuje. Wobrazy zničeneho města, mortwych ciwilistow a žałosćacych zranjenych dźěći su runje tak šokowace. Zamołwići Gazaskeho pasma rěča mjeztym wo wjace hač 10 000 ciwilnych smjertnych woporach.

W skupinkach za blidami

štwórtk, 16. nowembera 2023 spisane wot:

Zwjazkowe předsydstwo Domowiny chce jutře, pjatk, we Wojerecach „za blidami“ naćisk „Myta za hospodarstwo“ rozjimać. Što za tym tči, wopisuje dr. Hartmut Leipner, nawoda wuběrka za naležnosće změny strukturow, hospodarstwo a infrastrukturu, w rozmołwje ­z Axelom Arltom.

Čehodla chce Domowina „Myto za hospodarstwo“ spožčić?

H. Leipner: Je trjeba, wšitke aktiwity priwatnych předewzaćow na polu serbskeje rěče w šěršim zmysle připóznawać. K tomu słuša mjez druhim, zo w firmje aktiwnje serbsku rěč nałožuja, ju we wabjenju wužiwaja abo na druhe wašnje spěchuja. Wuznamjenjenje nima někajke pjenježne myto być. Skerje měło w zjawnosći wabić z tafličku abo ze znamješkom na podłožkach firmow a z tym wobswědčić, zo tu serbsku rěč podpěruja.

Předležacy naćisk za wustawki myta pak kriterije za požadanje njedefinuje?

Mysla hižo na festiwal 2025

wutora, 14. nowembera 2023 spisane wot:

Festiwalny wuběrk je wčera w Krawčikec korčmje z Chróšćanami a wjesnjanostu Markom Klimanom festiwal wuhódnoćił. Wo tym je so Marcel Brauman z Katharinu Jurkowej rozmołwjał.

Nawal hosći bě zaso jara wulki – su zastupjerjo dworow z wothłosom spokojom?

K. Jurkowa: Sobotu smy limit skoro docpěli, njedźelu njebě horcoty dla telko wopytowarjow kaž 2019. Lětsa běchu wšitke dwory wot spočatka programa hač do kónca jara derje pjelnjene, tež wosrjedź wsy bě wjele wopytowarjow. Wosebje kofej a tykanc pak njejsu lětsa tak derje předawali. Za 2025 nadźijamy so zaso šěsć wobdźělenych dworow.

Maja wšitcy wobdźěleni wotpohlad, tež za dwě lěće zaso sobu skutkować?

K. Jurkowa: Zasadnje haj. Konkretnje so klětu dorěčimy.

Kak běži stajne zhromadne dźěło mjez wuběrkom a čestnohamtskimi?

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND