Wulět nakładnistwa do Drježdźan

póndźela, 11. decembera 2023 spisane wot:
Dobra nalada knježeše na wulěće sobudźěłaćerjow Ludoweho nakładnistwa Domowina pod nawodom jednaćela Symana Pětra Cyža pjatk do Drježdźan. Prěnja stacija běše krajny sejm, hdźež so po plenarnej žurli rozhladowachu a šefredaktor Serbskich Nowin swoje bywše dźěłowe městno pokaza. Potom dachu sej atmosferu na srjedźowěkowskich adwentnych wikach na dworje hrodu lubić, doniž na łódźi na Łobju při rjanej bjesadźe w kruhu kolegowkow a kolegow njewječerjachu. Jednaćel so wšěm za dobre zhromadne dźěło dźakowaše. Přiwšěm mějachu zbožo: Ćah z Budyšina njebě wot stawkowanja lokomotiwnikow potrjecheny. Foto: SN/Bojan Benić

Budyšin (SN/bn). „Wie ein Mittelpunkt entsteht“ rěka najnowša w Ludowym nakładnistwje Domowina wušły zwjazk rjadu „Sorbische Bibliothek“. Zběrka wopřijima cyłkownje 22 prozowych tekstow dohromady 14 awtorkow a awtorow. „Zaměr tohole rjadu bě a je, literaturu serbskich spisowaćelow spřistupnić němskemu čitarstwu. Z nowej zběrku, kotraž je zdobom prěnja antologija rjadu, podawamy dohlad do tudyšeje prozy, nastateje w minjenych třoch lětdźesatkach. Wuběrajcy teksty – klasiske powědančka, ale tež literariske portrety, eseje a tak dale – wukopachu so prašenja za identitu, pochadom a změnu jako centralne ćežišća. Serbskim awtoram bě dźensa wšudźe jewjaca so ‚změna strukturow‘ w mjenowanej dobje z wobstajnej temu“, wudawaćelka nowinki Marka Maćijowa na wčerawšej knižnej premjerje w Smolerjec kniharni rozłoži. Dźewjeć přinoškow „wozjewja so prěni raz w němčinje“, wjacore z nich buchu ekstra za zběrku zněmčene.
Spěwar, producent a entertainer Felix Räuber prezentuje swój program „Kak klinča hody“, nawjazowacy na multimedialny wulkoprojekt „Kak klinči domizna“, tele dny we wobłuku turneje po wuchodnej Němskej. Mjez druhim budźe dźensa za tydźeń z hosćom w Zhorjelcu a dźeń po tym we Wojerecach. Foto: Madlen Krippendorf

Lětacej tonušce na módrojtej knižnej wobalce bližitej so titulej. „Mosty přez morjo“ rěka prěnička Sylwije Šěnoweje. Jako awtorka prozowych tekstow je nam hižo dlěje znata z antologijow, kaž na přikład „Paternoster“, „Hodownikowanje“, „Susodźa“ abo „Mlóče“. Tež w njedawno wušłej zběrce za młodostnych „Prěni raz“ je z powědančkom zastupjena. W lěće 2009 wudoby sej wona druhe myto Literarneho wubědźowanja Ludoweho nakładnistwa Domowina a Załožby za serbski lud. Marka Maćijowa je zběrku jako lektorka ze zwučenej profesionelnosću přewo­dźała.

Prěnja swójska kniha Sylwije Šěnoweje wobsahuje basnje wot 2013 do 2023. Zapřijate su zdobom přebasnjenja štyrjoch lyriskich twórbow Wisławy Szymborskeje. Wone dótkaja so prašenjow žiwjenskeho byća. Přichilnosće, wahanja, sony, žadosće abo zhubjene kupy su temy, kotrež namakamy tež w tekstach Sylwije Šěnoweje.

Z knižneho titula jewi so w jeje basnjach wjacekróć słowo „morjo“. Wobraz morja bjez mjezow a začuće daliny – to wabi, změruje a animěruje.

„Je pjeć do dwanaćich. Nětko dyrbja wšitcy zajimcy hromadźe dźěłać, zo bychu we Łužicy hišće wukonjane stare rjemjesło módroćišća za přichodne generacije zachowali“, rjekny zamołwity za spěchowanje serbskeho kreatiwneho hospodarstwa Daniel Häfner na derje wopytanym zarjadowanju „Modl, papp a indigo“ njedawno we Wojerowskim wobydlerskim centrumje. Tale technika je nadal trěbna, dokelž zhotowjeja so w njej tež dźensa hišće tójšto kabatow a falow za najwšelakoriše (narodne) drasty, a to wot Błótow hač do Žitawy. Wone buchu hač do 1960ych lět wšudźe we Łužicy w manufakturach zhotowjene. Mjeztym eksistujetej we wuchodnej Sakskej jenož hišće dwě dźěłarni w Połčnicy a Coswigu, kotrejž papp (barbu njepušćaca specielna pasta, kotraž so we wodźe njerozpušća) z drjewjanymi modlemi (formy-šablony za ćišć) na płat znosytej, tutón sušitej a potom módrje pobarbitej.

Chróšćanske bratstwo wobsteji hižo z lěta 1420 a zbudźa tež zwonka Łužicy zajim: Dwurěčna kniha z fotami přeswědča

Hižo prěni zaćišć knihi wokoło swjatočnosćow jubileja wobstaća bratstwa je wulkotny: Rjana kruta wjazba leži derje w rukach, wysoka kwalita papjery a jasne barby wobkuzłuja. Skulptura swj. Bosćana srjedź hrajerjow dźiwadłoweje hry wokoło swjatočnosćow je titul, tema a wězo tež srjedźišćo wot čitarjow dosć woblubowaneje publikacije, wudawaneje wot Towarstwa Cyrila a Metoda kaž tež Chróšćanskeho pasionskeho zjednoćenstwa.

Přiležna poezija

wutora, 05. decembera 2023 spisane wot:
Budyšin (SN). Narod dźěsća, zastup do šule, dźeń maćerje, kulowate narodniny, kwas a mandźelske jubileje abo žarowanje – je wjele składnosćow, za kotrež trjebamy hodźace so wjerše. Silwija Wjeńcyna je něhdźe 170 pozbudźowacych, lóštnych, dźaknych a tróštowacych basnjow a hrónčkow zestajiła. Pod titulom „Składnostne hrónčka“ w Ludowym nakładnistwje Domowina wušła kniha hodźi so jako wulkotny hodowne dar do kóždeho serbskeho domu. Wona wopřijima twórby mjez druhim Michała Nawki, Marje Brězanoweje, Bena Budarja, Moniki Kochoweje a zestajerki sameje.

Šwjelu z wustajeńcu počesćeja

póndźela, 04. decembera 2023 spisane wot:
Składnostnje 150. narodnin Bogumiła Šwjele wěnuje Serbski muzej w Choćebuzu jemu wosebitu wustajeńcu pod titulom „Darjena wěda“. Tutu su pjatk ze swjatočnosću a zhromadnym spěwanjom adwentnych spěwow wotewrěli. We wustajeńcy pokazuja fotografije, spisy, knihi a dalše objekty z jeho zawostajenstwa. Wulki dźěl eksponatow dari Šwjelojc swójba, mjez druhim wnuk dr. Dieter Šwjela, muzejej w zašłych lětach. Tute so nětko prěni raz zjawnosći pokazuja. Objekty ze Serbskeho kulturneho archiwa, Serbskeho muzeja w Budyšinje a Domizniskeho muzeja Dešno kaž tež z priwatneho wobsydstwa přehladku wudospołnjeja. Foto: Michael Helbig

Za ćichim bě skutkował. Bjez njeho pak naš lud njeby swój dźenik měł: Marko Smoler ma nětko čestne městno wosrjedź wšědneje dźěławosće redakcije našeho wječornika..

Budyšin (SN/mb). Prěni šefredaktor serbskeho dźenika – Marko Smoler – je wotnětka ze swojim portretom na kóždym posedźenju redakcije SN přitomny. Na małe swjatočne přijeće na česć Marka Smolerja je šefredaktor Marcel Brauman wčera nimo sobudźěłaćerjow redakcije nawodnicu Serbskeho kulturneho archiwa, dr. Annett Brězanec, zastupjerku Budyskeho Serbskeho muzeja, Andreju Pawlikowu, a jednaćela Ludoweho nakładnistwa Domowina (LND) Symana Pětra Cyža witał. Koleginam a kolegam so za prěnje lěto wšědneho zhromadneho dźěła podźakowawši, skedźbni na wuznam załožerja našeho dźenika: „Na proze dalšeho techniskeho wuwića SN z digitalnej platformu je wažne, zo sej naše žurnalistiske korjenje wuwědomjamy.“

Rumunska poezija serbsce, němsce a grafisce

pjatk, 01. decembera 2023 spisane wot:

Budyšin (SN/bn). „Traian Pop je fenomen. Wón je wjeloraki intelektualny, basnik a wudawaćel mjeztym 176. edicije rjadu ‚Lyrik‘. Jako nakładnik je so přede­wšěm na poeziju wuchodneje a južneje Europy wusměrił a skići mjez druhim ze swojimaj kwartalnje wuchadźacymaj časopisomaj ‚Martix‘ a ‚Bawülon‘ wobstajnje tež serbskim wuměłcam forum zwonka Łužicy.“ Z tymle słowami zahaji Dietrich Šołta prezentaciju aktualneho zwjazka mjenowaneho rjadu „Posledni sněh – Der letzte Schnee“ wčera w Smolerjec kniharni. W nakładnistwje Pop wušła zběrka wopřijima 51 basnjow Popa, kotrež běchu wjacori poeća z rumunšćiny do němčiny přełožili a tak Dorotheji Šołćinej a Benediktej Dyrlichej předłohi za přebasnjenje do serbšćiny wutworili. „Jedna so potajkim wo 3. interpretaciju. Poezija Popa rozkuskuje samozrozumliwosć, interpunkcija je jemu runje tak smorže kaž běžna logika“, Dyrlich wužadowanja přenjesenja originalnych tekstow do hornjo- a delnjoserbšćiny zjima. Šołćina doda rekapitulujo, zo běchu jej naposledk Swjedźenje serbskeje poezije z přičinu, mjezynarodnu lyriku zeserbšćić.

nowostki LND