Na lětušim mjeztym 13. balu Semperoweje opery minjeny pjatk w Drježdźanach běchu tež serbscy rejwarjo aktiwni: Mjez 200 debitantami, kotřiž so na wulkej žurli we walčikowym takće wjerćachu, běštaj tež Franc Hojer z Jaseńcy a Lea Šefrichec z Njebjelčic (nalěwo). Dalši serbski wobdźělnik bě Walentin Bjedrich z Wěteńcy. Něhdźe 15 000 ludźi je před Semperowej operu spektakl sćěhowało. Přizamknjeni běchu lětsa tež přihladowarjo z Ruskeje. Foto: Matthias Rietschel, Lea Šefrichec

Israel a Pólska wadźitej so holocausta dla

póndźela, 29. januara 2018 spisane wot:

Tel Aviv (dpa/SN). W zwadźe wo sobuwinu Polakow při morjenju Židow za čas holocausta prócujetej so Pólska a Israel wo dialog. Israelski ministerski prezident Benjamin Netanjahu a pólski knježerstwowy šef Mateusz Morawiecki staj w tej naležnosći sobotu telefonowałoj, kaž kenclija israelskeho premiera minjenu nóc zdźěli. Dźěłowe skupiny wobeju krajow chcyli „hnydom dialog zahajić a spytać so nastupajo změnu zakonja dojednać“, rěka w zdźělence.

Pozadk zwady je přiwótřeny pólski zakoń. Po nim chcedźa wužiwanje historisce wopačneho zapřijeća „pólske smjertne lěhwo“ za němske zaničowanske lěhwa na teritoriju wobsadźeneje Pólskeje za čas Druheje swětoweje wójny přichodnje z pjenježnymi pokutami a samo jastwom chłostać.

Dawno tež druhdźe aktiwne

póndźela, 29. januara 2018 spisane wot:

Studija: Łužiske předewzaća hotuja so na čas po brunicy

Podstupim (SN). „Łužica je najsylniši hospodarski region Braniborskeje, a tomu ma tež tak wostać. Brunica je hłowne žórło tejele sylnosće. Wuznam fosilnych nošerjow energije pak dale woteběra. Tohodla měł so region šěršo wusměrić. Łužica je w tym nastupanju hižo na dobrym puću. Tójšto předewzaćow brunicoweje industrije je dawno w hinašich wobłukach a na druhich wikach aktiwnych. To chcemy podpěrać.“ To rjekny braniborski minister za hospodarstwo a energiju Albrecht Gerber (SPD) tele dny w Podstupimje, jako předstaji tam najnowšu „Potencialnu analyzu hórnistwowych a milinarnjowych kompetencow Berlina a Braniborskeje“.

Tróšku optimizma

póndźela, 29. januara 2018 spisane wot:
Zeleni su charakteriskej zasadźe na bok sunyli. Zo matej zastojnstwo a stronski mandat dźělenej być, to hižo njepłaći. Nowy zwjazkowy předsyda strony, schleswigsko-holsteinski wobswětowy minister Robert Habeck, bě jenož pod tymle wuměnjenjom zwólniwy scyła kandidatować. A delegaća to sćěhowachu. Dalša hižo njepłaćiwa zasada je, zo měještaj předsydaj wobě křidle strony – lěwicarske a te tak mjenowanych „realow“ – prezentować. Nowaj předsydaj pak staj wobaj realej. Hač charisma a agěrowanje Habecka a sobupředsydki Anna­leny Baerbock dosahatej, zo byštaj wšěch stronjanow přeswědčiłoj, to pokaza přichod. Hdyž pak je so Baerbock kónc ty­dźenja na zjězdźe Zelenych wuraznje na Łužicu poćahowała a nimo klimoweje temy kónc wudobywanja brunicy tež z toho wurosćacy socialny aspekt nuzneje struk­turneje změny narunanskich dźěłowych městnow dla načała, wuprudźa to tróšku optimizma. Axel Arlt

To a tamne (29.01.18)

póndźela, 29. januara 2018 spisane wot:

Rabatowa akcija za nutelu je we wjacorych francoskich kupnicach wulke tumulty zawinowała. Rjećaz kupnicow Intermarché bě šokolodźany maz wo 70 procentow potuńšił. Na to so ludźo do wobchodow nawalichu, sej škleńcy mjez sobu z ruki torhachu a zadźeržachu so kaž „dźiwje zwěrjata“. Samo personal wohrožachu. W sewjerofrancoskim městačku Ostricourt dyrbješe policija zakročić, dokelž bě we wobchodźe k bijeńcy dóšło.

Wjace hač dwaj milionaj eurow stej so z pjenježneho transportera w Schleswigsko-Holsteinskej zhubiłoj. Jězdźidło bě z Hamburga do Kiela po puću, při awtodróhowym hosćencu pak šoferaj k přestawce zasta­štaj. Pozdźišo, jako w Kielu pjenježne kasety wurumowaštaj, wonaj hakle pytnyštaj, zo 2,3 miliony eurow pobrachuja. Kak běchu so pjenjezy zhubili, njeje hač do dźensnišeho jasne.

Kretschmer Minority SafePack podpisał

pjatk, 26. januara 2018 spisane wot:

Drježdźany (SN/JaW). Sakski ministerski prezident Michael Kretschmer (CDU) podpěruje europsku wobydlersku iniciatiwu Federalistiskeje unije europskich narodnych mjeńšin (FUEN) Minority SafePack, zo bychu so mjeńšinowe prawa w Europje skrućili. Wčera dopołdnja je wón w Drježdźanskej statnej kencliji w přitomnosći wjacorych zastupjerjow Serbow iniciatiwu podpisał. To bě zdobom jasny signal, zo nima Kretschmer mjeńšinowu politiku jenož w Sakskej, ale po cyłym swěće za wažnu.

Tarify přiměrić

pjatk, 26. januara 2018 spisane wot:

Wolfsburg (dpa/SN). Zawodne rady wulkich awtotwarcow z twornjemi na wuchodźe Němskeje žadaja sej rozmołwy wo tym, přiměrić mzdy a dźěłowe wuměnjenja w nowych zwjazkowych krajach. Tak podpěruja woni žadanje dźěłarnistwa IG metal, kotraž sej w tuchwilnych tarifowych jednanjach wotpowědne zawjazowace přilubjenje dźěłodawa­- rjow žada. „Je lózyskosć, zo njejsu ani zwólniwi wo přiměrjenju rěčeć“, rjekny šef zawodneje rady VW Bernd Osterloh we Wolfsburgu. „Po 25 lětach bychmy skónčnje započeć dyrbjeli wo tym rěčeć.“

Hospodarstwo warnuje

Berlin (dpa/SN). Wodźace zwjazki hospodarstwa su do zahajenja koaliciskich jednanjow mjez uniju a SPD před tym warnowali, tuchwilnu praksu časowje wobmjezowanych dźěłowych zrěčenjow na dobro njewobmjezowanych změnić. „Časowje wobmjezowane dźěłowe poměry su njeparujomny jobmotor“, rjekny prezident zwjazka dźěłodawarjow Ingo Kramer powěsćerni dpa. Runje małe zawody dyrbja fleksibelne być, zo móhli na chabłace połoženja reagować. SPD sej w koaliciskich jednanjach žada, časowe wobmjezowanje bjez přičiny wotstronić.

Budyski črijowy wobchod „Fuß und Schuh“ je wotnětka hłowny partner Serbskeho ludoweho ansambla, dźe-li wo škórnje za rejwarjow­ a spěwarjow. Dźensa přepoda šewski mišter Heiko Lehmann rejwarjej SLA Alexanderej Bolkej (wotprawa) prěni por škórnjow,­ kotrež su na kóždeho wužiwarja indiwiduelnje přiměrjene a dyrbja wosebite naroki spjelnić. Dotal bě ansambl škórnje w Berlinje zhotowjeć dał, štož bě dołhich pućow dla dosć wobćežne. Foto: SN/Maćij Bulank

Drježdźany (SN). Sakski minister za wobswět a ratarstwo Thomas Schmidt (CDU) přija wčera dr. Norberta Kurillu, statneho sekretara wobswětoweho ministerstwa Słowakskeje republiki. Kurilla přebywaše hač do dźensnišeho z delegaciju słowakskeho ministerstwa w Drježdźanach. Ze swojim wopytom sćěhuje přeprošenje Schmidta, kotrež bě tón składnostnje wopyta loni w juniju w Bratislavje wuprajił. „Wjeselu so, zo móžu statneho sekretara Kurillu hižo po poł lěće zaso widźeć a styki ze Słowakskej po tymle puću skrućić“, pisa Thomas Schmidt w nowinskej zdźělence.

Na wopyće su fachowu wuměnu pohłubšili a zdobom projektnu dźěłarničku sakskeho ministerstwa k wobswětowej technice a rjedźenju wopłóčkow w druhim połlěće 2018 w Bratislavje přihotowali. Słowakski statny sekretar zajimowaše so wosebje za wjelči management a za sakske technologije we wopłóčkowym wobłuku. Dźensa je tohodla předewzaće „hydrograv“ w Drježdźanach wopytał. Tale­ firma je lawreat Sakskeho wobswětoweho myta 2017 w kategoriji wobswětej nješkodźace technologije a produkciske wotběhi.

Koaliciske jednanja zahajene

pjatk, 26. januara 2018 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Štyri měsacy po wólbach zwjazkoweho sejma su CDU, CSU a SPD dźensa koaliciske jednanja zahajili, zo móhli knježerstwo wutworić. Dopołdnja zetkachu so stronscy předsydźa Angela Merkel (CDU), Horst Seehofer (CSU) a Martin Schulz (SPD) w stronskej centrali CDU w Berlinje. Po tym zeńdźe so 15wosobowa skupina, kotraž ma jako rjadowacy gremij skutkować. Ćišć na wšitkich wobdźělenych je wulki, wšako je po wólbach hižo wjace hač 120 dnjow zašło. Hišće nihdy njeje wutworjenje knježerstwa w Němskej tak dołho trało.

Dospołnje njejasne je, hdy móhli jednanja zakónčene być. Unija chce wšitko hač do póstnic wokoło 8. februara zrjadowane měć. Na kóždy pad dyrbi 440 000 čłonow SPD hišće wo koaliciskim zrěčenju wothłosować. Tónle proces traje znajmjeńša hišće raz tři tydźenje.

Předsyda SPD Martin Schulz rjekny, zo chce w přichodnymaj tydźenjomaj běžnje, ale bjez hektiki jednać. Za stabilne knježerstwo chcył wón „ swědomiće a nic spěšnje“ postupować. Delegaća SPD běchu minjenu njedźelu w Bonnje ze snadnej wjetšinu za koaliciju hłosowali.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND