Wólby w Syriskej planowane

Montag, 28. Juli 2025 geschrieben von:

Damaskus (dpa/SN). W Syriskej chcedźa w septembru prěnje wólby parlamenta po powalenju wjelelětneho mócnarja Bashara al-Assada přewjesć. Wothłosowanje planuja w tydźenju wot 15. do 20. septembra, nawoda wólbneje komisije Mohammed al-Ahmad rjekny. Dokładny termin hišće wozjewja. W nowym parlamenće ma 210 zapósłancow sedźeć. Třećinu z nich chce přechodny prezident Ahmet al-Sharaa sam pomjenować.

Znjewužiwanje pjenjez wotkryli

Berlin (dpa/SN). Po wšej Němskej su loni 421 padow „znjewužiwanja statnych posłužbow přez cwólby“ w zwisku z wobydlerskim pjenjezom wotkryli. W 209 padach su tole jako chłostajomny njeskutk přizjewili. Tole wuchadźa z wotmołwy zwjazkoweho knježerstwa na naprašowanje Zelenych. Lěta 2023 běchu z cyłkownje 229 padami wjele mjenje znjewužiwanja zwěsćili. Cwólby we wjacorych zwjazkowych krajach runočasnje próstwy wo pomoc zapodadźa.

Dźěći migrantow z problemami

Italčan Jonathan Milan jako najlěpši sprinter, dobyćer Tour de France Tadej Pogačar ze Słowjenskeje a němski sportowc Florian Lipowitz (wotlěwa) jako najlěpši młody kolesowar wčera popołdnju na zakónčacej ceremoniji na Champs-Élysées w francoskej stolicy Parisu. 24lětny nowačk Lipowitz bě na lětušej kołojězbje mnohich překwapił. Foto: dpa/Bernard Papon

Zesuwana zemja wina była

Montag, 28. Juli 2025 geschrieben von:

Riedlingen (dpa/SN). Smjertne železniske njezbožo w Badensko-Württembergskej bu wot zesuwaneje zemje po sylnych zliwkach zawinowane. Tole je wuslědk prěnjeho přepytowanja policije. Dešćowa woda bě přičina zesuwanja, kotrehož dla je ćah z kolijow wuskočił, přepytowarjo zwěsćichu. Tuchwilu ničo na to njepokazuje, zo je něchtó njezbožo zawinował.

Třo sobujěducy su při tym swoje žiwjenje přisadźili. Nimo lokomotiwnika a dalšeho sobudźěłaćerja železnicy je tež pasažěr zemrěł. W regionalnym ćahu ­sedźeše něhdźe sto ludźi. Ministerski prezident Winfried Kretschmann (Zeleni) a wobchadny minister Patrick Schnieder (CDU) staj městno dźensa wopytać chcyłoj.

Wita namjet dlěje dźěłać

Montag, 28. Juli 2025 geschrieben von:

Berlin (dpa/SN). Zwjazkowa ministerka za hospodarstwo Katherina Reiche žněje za swój namjet nastupajo dlěše dźěłowe časy připóznaće prezidenta Zwjazka dźěłodawarjow Rainera Dulgera. „Ministerka Reiche je jasne słowa namakała – a to je derje tak. Štóž na to rozhorjeny reaguje, nochce woprawdźitosć widźeć“, rjekny Dulger powěsćerni dpa. Politikarka CDU žada sej wobšěrny paket reformow, kotrež tež socialne wěstotne systemy zapřijeja.

„Zwjazkowe knježerstwo poněčim woprawdźitosć spóznawa. Štóž hladajo na demografiske wuwiće wěrnosć zaprěwa, so na přichodnych generacijach přehrěši“, Dulger rjekny. Reiche bě sej w rozmołwje z nowinarjemi žadała, zo měli ludźo w Němskej dlěje dźěłać.

Žadaja sej mnoho pomocy za Gazu

Montag, 28. Juli 2025 geschrieben von:

Gaza/New York (dpa/SN). Pomocne organizacije UNO witaja wožiwjenje wjetšich pomocnych posyłkow do Gazaskeho pasma. Zdobom pak na to pokazuja, zo tole dawno hišće njedosaha. Gaza trjeba „kopicu“ pomocnych srědkow, jeli chce přiwótřenju hłodoweje krizy mjez wobydlerjemi w dospołnje zawrjenym pobrjóžnym pasmje zadźěwać. Tole zdźěla pomocny skutk UNO a žada sej zdobom wotewrjenje wšěch pomjeznych přechodow.

Hłód mjez něhdźe dwěmaj milionomaj wobydlerjow je mjeztym „alarmowace rozměry“ docpěł, warnuje swětowa strowotniska organizacija WHO.

Runočasnje je israelska armeja minjenu nóc ze swojimi nadpadami w Gazaskim pasmje pokročowała. Při tym su bydlenski dom zapadnje města Chan ­Junis trjechili a znajmjeńša dwanaće wobydlerjow morili. Israelska armeja njeje so dotal k tomu wuprajiła.

Wójsko Israela bě připowědźiło, zo zarjaduje wšědnje mjez 10 a 20 hodź. přiměr, w kotrymž móža so wobydlerjo ze žiwidłami zastarać.

Wulki deal abo fatalny signal?

Montag, 28. Juli 2025 geschrieben von:

Reakcije na cłowne dojednanje mjez EU a USA su rozdźělne

Turnberry/Berlin (dpa/SN). Po słowach prezidenta USA „najwjetši wšěch dealow“ w cłownej zwadźe mjez USA a Europskej uniju njeje w Němskej žane wulke zahorjenje zbudźił. Zwjazkowy kancler Friedrich Merz (CDU) drje zasadnje wita, zo je so poradźiło, „wikowanskemu konfliktej zadźěwać“. Zastupnicy industrije pak reagowachu kritisce.

Wuměnk přesunyć?

Montag, 28. Juli 2025 geschrieben von:
W Němskej smy tuchwilu w času demografiskeje změny žiwi. Wjace dźěłopřijimarjow so na wuměnk rozžohnuje, hač so nowych přistaji. Hospodarska ministerka Katherina Reiche (CDU) namołwja ludźi, zo bychu so pozdźišo na wuměnk podali. Nimo wjele kritiki žněješe wona za to wosebje wot młodych dobry wothłós. To wšak nikoho njezadźiwa, wšako su woni ći, kotřiž dyrbja tu rentu zapłaćić. Tak je zwjazkowe knježerstwo připowědźiło, zo so rentowy přinošk wot 18,6 procentow na 22,3 procenty zwyši. Nimo toho chce knježerstwo lětsa 121 miliardow eurow za zakonske rentowe zawěsćenje přewostajić. To je wjele pjenjez, kiž potom w tamnych wobłukach faluje. Wězo ma so diferencować. Dźěłaćerjo na twarnišćach swoje dźěło ze 60 lětami hustodosć ze strowotnych přičin hižo wukonjeć njemóžeja. Štóž njetrjeba ćežke ćělne dźěło wukonjeć, problem strowoty nima. Tohodla měli ći, kotrymž je to móžno, dlěje dźěłać, zo bychu rentowe ­kasy wolóžili. Milan Jurk

To a tamne (28.07.25)

Montag, 28. Juli 2025 geschrieben von:

Samotwarjene pławidło a třoch muži na nim je policija na jězoru njedaloko města Roth južnje Nürnberga sćazała. Mužojo běchu surfowanske deski zwjazali a piwowe blido z ławku na nje stajili. Z tutej konstrukciju jědźechu po jězorje, doniž so jich policija njedohlada. „Kapitan“ pławidła steješe sylnje pod wliwom alkohola. Kaž zastojnicy zwěsćichu, drje bě tež drogi brał. Mužojo dyrbjachu swój spław wopušćić.

Powostanki britiskeje wójnskeje łódźe z Prěnjeje swětoweje wójny je skupina mjezynarodnych nurjerjow před britiskim pobrjohom sewjerneho morja namakała. Při tym jedna so wo křižak HMS Nottingham. 16. awgusta 1916 bě němski podnurjak U 52 wójnsku łódź z torpedom trjechił a podnurił. 38 jendźelskich namórnikow je tehdy žiwjenje přisadźiło. Za łódźu běchu wjele lět pytali.

Delegaciju USA domoj zwołali

Freitag, 25. Juli 2025 geschrieben von:

Doha (dpa/SN). W rozestajenju Gazaskeje wójny dla su USA swoju delegaciju z Katarskeje stolicy Doha domoj zwołali. ­Hamas nima chutny zajim, přiměr docpěć, rjekny wurjadny pósłanc USA Steve Witkoff. Do toho bě tež Israel swoju ­delegaciju cofnył. Planowany bě 60 dnjow trajacy přiměr a pušćenje zastajencow. Přiwuzni zastajencow regowachu zludani. W Gazy je hišće 50 israelskich zastajencow. 20 z nich je hišće žiwych.

Signale wotputanja

Berlin (dpa/SN). Hladajo na rozkoru w koaliciji zwrěšćeneje kandidatki SPD za zastojnstwo sudnicy na zwjazkowym wustawowym sudnistwje Frauke Brosius-Gersdorf dla jewja so ze stron CDU/CSU signale wotputanja. Šef kanclerskeho zarjada Thorsten Frei potwjerdźi, zo je Brosius-Gersdorf „wulce wustojna juristka“. Pječa na tym dźěłaja, zo wona wjetšinu hłosow zwjazkoweho sejma dóstanje. Wotpokazanje žony ze stron unije bě ­koalicisku zwadu z SPD zbudźiło.

Tójšto pjenjez a mało ludźi

Zadwělowani wojuja wobydlerjo městačka Omodos na cypernskej kupje přećiwo lěsnym wohenjam, kotrež sydlišćo wohrožuja. Wohenje na juhu srjedźomórskeje kupy njedaloko města Limassol su najhórše minjenych lět. Dotal staj dwaj wobydlerjej ­žiwjenje přisadźiłoj. Płomjenja běchu jeju překwapili, jako spytaštaj z awtom ćeknyć. Foto: dpa/Petros Karadijas

Chróšćan Šulerjo

Neuheiten LND