Na pčołki překuzłane
Młódše dźěći zmijoweje a pumpotoweje skupiny Budyskeje pěstowarnje „Jan Radyserb-Wjela“ su po měsće pućowali. W parku su tójšto wo přirodźe zhonili.
Wučer Syman Šołta bě z nami po puću a pokaza wosebitu chójnu. Ow, a hriby smy namakali! Njejsmy pak tam ani jednu žiwu pčołku abo čmjełu wuhladali. Za to měješe naš přewodźer tajke w nachribjetniku. Te bě wón něhdźe hižo mortwe zezběrał. A tak móžachmy sej pčołki, čmjeły, wosy a šeršenje cyle dokładnje zbliska wobhladać.
Knjez Šołta je nam powědał, kak su pčołki žiwe a kotre nadawki wone maja. Ale što so nětko stawaše? Wón je nas na pčołki překuzłał. Nětko lětachmy wokoło kubłarkow a pytachmy nektar. Zakuzłanje pak wón z hrónčkom zaso zběhny. Nětko mějachmy zaso noze a běchmy bjez křidleškow. Ducy do pěstowarnje smy šlinki wobkedźbowali a kiješki zběrali. Leńka Ješkec
„Dźensa dźemy pućować …“
... takle wjeselachu so dźěći Krabatoweje skupiny Njebjelčanskeje pěstowarnje „Barbojte kamuški – Jan Skala“ rjaneho dnja w róžowniku.
Při słónčnym wjedrje podachmy so na nalětnje pućowanje. Puć wjedźeše nas do směra Grósolca (Großholz). Při lěsku na přikrywach sedźo trochu wotpočnychmy a słuchachmy ze začinjenymi wočemi na zynki přirody. Potom dźěchmy dale k něhdyšemu młynej, hdźež nas knjez Bjedrich wočakowaše. Wón pokaza nam wšelake ptače chěže a kukawy, kotrež su na mnohich městnach jeho ležownosće rozdźělene. Samo za wjewjerčki ma kašćik z worjechami. Na wobrazowych taflach je nam tójšto ptačich družin rozkładł.
Wuměłski nawoda je rejwarjam zbožo
Słowak Kornel Kolembus přihotuje so z Wudworskim ansamblom na folklorny festiwal
Srjedu popołdnju zetkaja so holcy wulkeje skupiny Serbskeho folklorneho ansambla Wudwor (SFAW) na farskim dworje w Chrósćicach, zo bychu w Hórnikowym domje probowali. Přihotuja so na Mjezynarodny folklorny festiwal „Łužica“. 23lětny Ambrož Handrik ze Serbskich Pazlic, městopředsyda SFAW, je wšitko přihotował, zo móhli tam holcy a po nich hólcy-rejwarjo zwučować. Zhonju, zo je loni kónc septembra 44lětny słowakski rejwarski pedagoga a bywši rejwar Serbskeho ludoweho ansambla Kornel Kolembus wuměłski nawod Wudworčanow přewzał. Jemu poboku je jeho partnerka, Ukrainjanka Yuliya Kasyan, kotraž je dwanaće lět w SLA jako solistka rejowała.
„Wjeselu so, zo móžu z młodymi rejwarkami a rejwarjemi zwučować. We Wudworskim ansamblu tči dobry potencial. Tam su talenty. Chcu z nich najlěpši amaterski folklorny ansambl Łužicy sčinić“, mi Kornel Kolembus do proby powěda.
Dawa dohlad do bohateho tworjenja Hańže Bjeńšoweje
K stotym posmjertnym narodninam spisowaćelki Hańže Bjeńšoweje (rodźena 27. nalětnika 1919) předpołoži jeje syn Handrij knihu „Nitka Witka a druhe stworjenčka“. Na 164 stronach z rjanymi fotami – mjez druhim wosrjedź knihi stronje z wobrazami ze žiwjenja awtorki – dóstawa čitar z wuběrom powědančkow a basnjow dohlad do bohateho tworjenja Hańže Bjeńšoweje. Wudawar njeje Ludowe nakładnistwo Domowina, ale něhdyši zhotowjer w LND Handrij Bjeńš w samonakładnistwje. Za titul wuwza wón mjeno marionety, kotruž běštaj spisowaćelka Bjeńšowa a klankodźiwadźelnik Měrćin Krawc stworiłoj.
„Smy nětko hranicu móžneho docpěli“
Rozmołwa do XIII. mjezynarodneho folklorneho festiwala Łužica z Markom Kowarjom a Benom Šołtu
Wot 1995 so kóždej dwě lěće Mjezynarodny folklorny festiwal „Łužica“ wotměwa. Wot spočatka je nětčiši jednaćel Domowiny Marko Kowar hłowny zamołwity organizator za tutón kulturny wjeršk. Zdobom zamołwja Beno Šołta lětsa zjawnostne dźěło a wabjenje. Alfons Wićaz je so z nimaj rozmołwjał.
Kak je k tomu dóšło, prěni króć folklorny festiwal přewjesć, a kotry zaměr bě z tym zwjazany?
W swojich wobrazach pokazuje Lejna Theurichowa wulku lubosć k ...
Wustajeńca w Serbskej kulturnej informaciji w Budyšinje
Lejna Theurichowa njeje w Serbach žana njeznata. Swoje slědy zawostajiła je kulturnopolitisce – jako bywša předsydka załožboweje rady –, ale tež molersce. Na mnohich wustajeńcach serbskich ludowych wuměłcow bě wobdźělena. Serbska kulturna informacija w Budyskim Serbskim domje je jej hač do kónca junija rum za wustajeńcu „Doma a druhdźe“ přewostajiła. Byrnjež so hižo na přeprošenju zwěsćiło, zo „ moluje Lejna Theurichowa najradšo swoju domiznu, Łužicu, moluje pisane krajiny a přirodu jako akwarel abo z wolijom“, je jeje wobłuk šěršo zapołoženy. Skerje jako přidawk k wobrazam podawa wona we witrinje swoje „Pućowanske dopomnjenki“. Skicy, wosebje rysowanki, přeradźeja wuměłču, kotraž zamóže wokomiki zapopadnyć. A to po wšěm zdaću nakromne, štož wjele wo wuměłči praji.
Wulkotna poetiskosćwe wurazach
Zběrka basnjow čěskeho poeta Milana Hrabala w němskim přełožku wušła
Čěski basnik a přećel Serbow Milan Hrabal z Warnoćic je w Serbach jara znaty a woblubowany. Wón bě hač do kónca swěrny wobdźělnik Swjedźenjow serbskeje poezije, kotrež je Zwjazk serbskich wuměłcow organizował. Organizatorisku zamołwitosć za nje měješe Benedikt Dyrlich. Z wobdźělnistwom na tutych swjedźenjach, na kotrychž so basnicy ze wšelakich krajow wobdźělachu, je so Hrabal spřećelił z Łužicu a kulturnym žiwjenjom Serbow. Takle zeznajomi so z bohatosću serbskeje poezije. Wjele basniskich twórbow serbskich awtorow-basnikow je do čěšćiny přełožił. Najznaćiši tajki jeho produkt je antologija „Jazyk, jímž porozumíš větru“ (Rěč, z kotrejž wětřik rozumiš), kotraž je w lěće 2007 z ilustracijemi Isy Bryccyneje w Praskim nakładnistwje PROTIS wušła. Zdobom je Róža Domašcyna zestajiła a přełožiła rjad Milana Hrabalowych basnjow z čěšćiny do němčiny, wušłych lěta 2017 w nakładnistwje Leipziger Literaturverlag knižnje pod titulom „Eine schimmernder Wabe Glimmer“.
W Ćisku sej ruku zawdali – a dale?
Na Rakečanskim torhošću dopominatej granitowej měznikaj, wobaj čo. 99, na historisku hranicu mjez kralestwomaj Pruska a Sakska. Na južnym boku kamjenja steji KS, na sewjernym KP. Mój Chasowski dźěd, něhdy ze swojej dźowku Marju po puću na kermušu do Kulowskich kónčin, zeserbšći holčce KS na jednym tajkim mězniku při dróze jako „Kral Swěrny“ a KP jako „Kral Paduch“. To poćahowaše so na čas před 120 lětami, mjeza bě wuslědk noworjadowanja europskich hranicow po poražce Napoleona 1814. Němskich kralestwow dawno wjac njeje, ani rajcha a ani NDR. Nimale třiceći lět hižo so demokraća zwjazkoweje republiki wo porjad staraja.
Theodor Fontane – zaso w Błótach
Wustajeńca k 200. narodninam sławneho spisowaćela
Wkulturnym žiwjenju Braniborskeje steja lětsa 200. narodniny Theodora Fontany w srjedźišću. Wjace hač 450 wšelakich zarjadowanjow a dalšich eventow wuhotuja na česć wuznamneho spisowaćela, awtora, korespondenta a publicista (30.12 1819–20.9.1898). A prěnje z nich su hižo nimo, kaž wotewrjenje wulkeje wosebiteje wustajeńcy „fontane. 200“ w Neuruppinje, hdźež bě so wón narodźił. Wot 8. meje je w Choćebuskim měšćanskim muzeju widźeć wosebita přehladka „Der Spreewald – ein landschaftliches Kabinett-Stück“, kaž běše Fontane Błóta mjenował. Ju su hromadźe z Choćebuskim Serbskim muzejom zestajili.
„Słušataj přeco hromadźe“
Dwójniki njedawno k blidu Božemu přistupili
Haj, wjesoła to bobrija. Čłowjek njeby wěrić chcył, hdźe je čas wostał. Nětko chodźa lěta 2010 narodźene dwójniki z Rakec, Ralbic, Koćiny a delnich Sulšec do 3. lětnika Ralbičanskeje a Worklečanskeje zakładneje šule. A hólcy wšitcy rady za bulom honja.Na štwórtym „zetkanju dwójnikow“ swjatki póndźelu 2019 pola Weclichec w Kukowje: Frederic (horjeka nalěwo) a Christian Langec z maćeru Carolu, Wiktorija Brězanec ze synomaj Casperom (nalěwo) a Cosimom, Dietrichec mandźelskaj Stefan a Marjana Dietrichec ze synomaj Ludwigom (nalěwo) a Richardom kaž tež Suchec mandźelskaj Jurij a Birgit Suchec z dźowku Lenu a synom Luisom.Po putnikowanju swjatki póndźelu do Róžanta podachu so Luis a Lena Suchec z delnich Sulšec, Richard a Ludwig Dietrichec z Ralbic, Casper a Cosimo Brězanec z Rakec kaž tež Christian a Frederic Langec z Koćiny-Kulowa popołdnju ze swojimi staršimi na „zetkanje dwójnikow“ do Pančic-Kukowa.
