Zajimawe wobrazy fotografa Helfrieda­ Straußa

Tróšku dźiwnje drje to běše kołowokoło wustajeńcy, kotruž pokazachu w něhdyšej Dieselowej milinarni w Choćebuzu, kotraž je dźěl Braniborskeho muzeja za moderne wuměłstwo w Frankobrodźe nad Wódru a w Choćebuzu. Tam běchu hač do januara 2019 wusta­jene fotogra­fije wo křesćanskim nałožku w katolskich Serbach w Hornjej Łužicy – wo křižerjach. Fotograf Helfried Strauß z Lipska chcyše poprawom wšitke wobrazy tam pokazać, hdźež su wone na­stali. To pak so jemu bohužel njeje poradźiło. Je ze wšitkimi wo tym rěčał, samo to poskićił, ale njeje ničo konkretneho wuskočiło. Bohužel! Přiwšěm njeje mysličku spušćił, swoje fota tam wustajić, hdźež je zajim za to wěsće jara wulki. Jedna­ móžnosć by była Budyski Serbski muzej.

Dołha a pisana rewija

Freitag, 15. Februar 2019 geschrieben von:

Ansambl zakładnu mysl programa ze wšej konsekwencu zeskutkownił

Wšojedne, kak publikum wo lětušim wječornym ptačokwasnym programje Serbskeho ludoweho ansambla „To tla wěrno njej’!“ sudźi: Cyle strózbje hladane su wuměłcy dokładnje to zwoprawdźili, štož bě libretistka Jěwa-Marja Čornakec připowědźiła. Mjenujcy časowu jězbu, sebjeironisce a -referencielnje stawizny wopřijacu, w šaće sobotnišeje telewizijneje zabawy. Konsekwentny tuž rewijowy charakter inscenacije, kotraž je jednotliwe, ze sobu na kóždy pad njezwi­sowace čisła do skerje lochkeho ramikoweho jednanja zapletła. Logika hraje pod­rja­dowanu rólu. Zo so inscenacija hdys a hdys chětro rozwleče – zahajaca filmowa sekwenca na přikład předołho traje –, je někotremužkuli přihladowarjej wjeselo trochu skazyło. Přiwšěm je tež to naposledk konsekwentne. Lubowarjo sporta běchu dźě so tež na to zwučili, zo so „jich“ wusyłanje pozdźišo započnje, dokelž knjez Gottschalk zaso raz dlěje trjeba. Što je publikum putało, dlěje hač tři hodźiny na wobrazowku sutać, je hinaše prašenje.

Historiske mězniki

Freitag, 15. Februar 2019 geschrieben von:

Měznik jón něchtó mjenowaše, wony dźeń 17. nowembra 2018 w Slepom. Tam zhromadźeni su to tak začuwali. Mjez nimi běch jedyn ze staršich. Mjez žadnymi lěpšinami staroby je, zo so ći přitomnosć póčnje do historiskeho zwiska zarjadować. Jako 17. nowembra w miłej Slepjanskej cyrkwičce sedźach a po tym w žurli za cyrkwju konstituowanje Serbskeho sejma sobu dožiwich, so mi zdawaše, zo běch to wšo hižo jónu widźał: Mějach un déjà vu. Cyrkej bě „debjena“ ze žonami w swjedźenskej drasće wobeju Łužicow a srjedźneje k tomu, jim poboku swjatočnje zdrasćeni mužojo, swjedźenskosć we wšěch wobličach. Jako po tym w kulturnym centrumje čłonojo Serbskeho sejma swoje powołanske wopisma přijimachu a so za blido zesydachu, starobna prezidentka prěnje zeńdźenje sejma wotewri a gremij prěnje wobzamknjenja schwali, drje wšitkich přitomnych fascinacija wokomika jimaše. To wězo njeběch hižo raz dožiwił. Čehodla so mi tak zda?

Wobohaća kulturne žiwjenje města a regiona

Freitag, 15. Februar 2019 geschrieben von:

Spěchowanske towarstwo za Serbski muzej Choćebuz z.t.

Lětsa móže Serbski muzej w Choćebuzu na 25 lět swojeho skutkowanja w nowym domicilu zhladować. Oficielnje su jón 4. junija 1994 załožili. Naše Spěchowanske towarstwo za Serbski muzej Choćebuz z.t. hišće tak stare njeje. Bu hakle před pjeć lětami załožene, 20 lět po tym zo je Serbski muzej skutkować započał. Ale radšo pozdźišo hač docyła nic! Kuratorka Christina Kliemowa je tutu finalnu inicitiwu zastorčiła a so ludźi prašała, hač nochcyli muzej aktiwnje podpěrać a snadź samo we wosebitym towarstwje za njón dźěłać. To je so poradźiło a w nim smy so skonstituowali.

Zymski sport tež bjez kruteje zymy móžny

Freitag, 08. Februar 2019 geschrieben von:

Hižo wjac hač dźesać lět steja prawidłownje na smykačach a hraja lodohokej

Časćišo wšak dochadźa k situacijam před wrotami kaž tule na wobrazu.

We Łužicy so prawidłownje zymskemu sportej wěnować bě zašłe lěta trochu ćežko, předewšěm pěstuješ-li chětro twjerdu družinu lodohokej. Wěm so na časy dopomnić, – tehdy běch šulski hólčec – to jězdźachmy wšědnje na wjesny hat a so tam smykachmy a lodohokej hrajachmy. Před lětami běchu tež hišće kóždolětne lodohokejowe turněry w Sernjanach, Hrańcy, Koslowje, Róžeńće, Šunowje a na dalšich wsach krute terminy. Mjeztym hižo tajke prawe zymy wjac nimamy.

Rentnar a što potom – wuměnkarsku swobodu wužiwać abo wužadanje přiwzać (21)

Někotři njemóža so tohole časa dočakać, tamni zaso nochcedźa scyła na njón myslić – na zastup do renty. Kajke maja wuměnkarjo wjesela abo starosće, to ze seriju „Rentnar a što potom?“ bliže wobswětlamy.

Hdyž dojědźeš sej wot Konjec do Koćiny napadnje tam prěni statok na prawej stronje. Rjenje hladana dokoławokoło je tež předzahroda, a wulki swjaty křiž zwuraznja, zo je tu křesćanska swójba doma. Staj to Langec mandźelskaj Marja a Franc, kotrajž swjećeštaj loni w oktobru złoty kwas.

Wobkuzłace amfibije ze wšeho swěta

Freitag, 08. Februar 2019 geschrieben von:

Tele dny je njewšědna powěsć wo kontinenće Antarktis putała. Wědomostnicy namakachu při 3 260 metrow wysokej horje Griphite Peak w Transarktiskich horinach kosće fosila z prehistoriskeho časa. Skoćo bě před něhdźe 250 milionow lětami tam žiwe było.

Antarctanax shackletoni je mjeno předchadnika dźensnišich krokodilow a dawno wotemrětych dinosawrijow. Prěni dźěl mjena woznamjenja kral Antarktis, druhi dopomina na Britičana Ernesta Shackletona, kiž je w lěće 1922 při ekspediciji na Antarktis zemrěł. Něhdy njebě kontinent, kotryž je dźensa wot stajneho loda pokryty běły, ale bujnje zeleny.

Wohroženy swět

Sernjany swjeća lětsa prěnje pisomne naspomnjenje wsy před 600 lětami. Rodźeny Sernjančan a dobry znajer stawiznow delanskich wsow Pawoł Rota je někotre stawizniske zajimawostki wo wsy zestajał, kotrež čitarjam Serbskich Nowin we wjacorych dźělach spřistupnjamy:

Młody njedočink

Prěni z mjenom znaty mějićel Sernjan, wony Jakub von Baudissin, bě so 1470 w Hornich Sulšecach narodźił. Wot koho je 1513 Sernjany kupił, njeje znate. Wón bě wótc šesteje generacije mějićelow Sulšec a k tomu Čornowa a Łahowa. Jakubowej dźowce, poslednjej z jeho šěsć dźěći, běštej cistercienskej knježnje w Marijinej hwězdźe a tam jedna po druhej poslednjej abatisy ze zemjanskeho stawa a pochada.

Brigada kulturne žiwjenje hižo

Freitag, 25. Januar 2019 geschrieben von:

Generacije gymnaziastow w jónkrótnym cyłku spěwali, rejwali a hudźili –

Dźensa, na ptačim kwasu, swjeći 1. serbska kulturna brigada sydomdźesaćiny

„Jónkrótny młodźinski ansambl“, kaž w Předźenaku ze 7. róžownika 1999 rěka, swjeći dźensa 70. róčnicu załoženja. Rěč je wězo wo 1. kulturnej brigadźe. Tele mjeno dachu sej po legendźe spěwarki a spěwarjo chóra runje w Budyšinje wu­tworjeneje Serbskeje wyšeje šule (SWŠ) po wuspěšnym wustupje we wobłuku wot třěšneho zwjazka serbskich towarstwow Domowiny wuhotowaneho ptačokwasneho programa. Młody wučer kubłanišća Handrij Cyž sta so z prěnim nawodu.

Strukturne změny

Lětsa woswjeća w małej, ale znatej delanskej­ wsy njedaloko hranicy k Horjanam,­ žadny jubilej. Sernjany zhladuja na prěnje pisomne naspomnjenje wsy před 600 lětami. W susodnej wsy Hrańcy – hranicy k Horjanam – rodźeny Pawoł Rota a dobry znajer stawiznow delanskich wsow je zajimawe stawizny wo Sernjanach zestajał, kotrež čitarjam Serbskich Nowin we wjacorych­ dźělach dźensa a w přichodnych wudaćach Předźenaka spřistupnjamy:­

Lěta hižo noša so někotři Sernjenjo z mysličku, wopominać prěnje pisomne naspomnjenje swojeje wsy. Złožuja so na powěsć Alfonsa Frencla w jeho knižce „Podłu Klóšterskeje wody“. W njej wón piše: „W urbariju (ležownostny a dawkowy zapis w srjedźowěku) krajneho bohotstwa Hornjeje Łužicy je w lěće 1419 prěni raz zapisane wjesne mjeno Czscherna.

Serbska debata

Neuheiten LND