Dźak wšitkim pomocnikam
Najebać chětro zymne wjedro su po wšej Hornjej a Delnjej Łužicy Serbja tež lětsa swoje jutrowne nałožki hajili, kaž impresije pokazuja. Policija zdźěli, zo su z nimi něšto wjac hač 30 000 hosći do regiona zwabili, štož je wo tójšto mjenje hač zašłe lěta. Ale wo ličby wšak při jutrownych nałožkach njeńdźe!
Žiwjenje w zahrodce je dobre znamjo
Zahajena sezona nalětnich kwětkow překwapja kupcow z tójšto rjanymi barbami
Tež w nowym lěće je dosć nowych idejow swójsku zahrodku rjenje wuhotować. A kóždy móže sej wuzwolić, štož so jemu lubi. Hač su to romantiska burska zahroda, minimalizm, porjadk abo přirodźe přihódne hladanje – zahrodkarjej njejsu hižo žane hranicy stajene.Nalěćo ze sylnymi barbami witać
Po dołhej zymje njemóža ludźo hižo dosć barby do swojeje zahrodki kuzłać. Tak začuwa to tež Matijas Pěčka w swojim Holešowskim zahrodnistwje. Přiwšěm wón wobkedźbuje, zo ludźo dźensa bóle z přemyslowanjom kupuja. „Barby woni wědomišo hromadu stajeja a hladaja, hač so hromadźe hodźa“, wón wujasnja. Woprawdźity šlager pak wostawaja dale syrotki a kropački (Primel). Woprawdźite alternatiwy tuchwilu njejsu, dokelž maja rostliny tola hišće hdys a hdys zmjerzk wudźeržeć.
Lubosć k štyrinohačam po wokołopuću za Kerstin Nowak so ...
Puć do samostatnosće bě za Kerstin Nowak dołhi, ale stajnje z konjemi wusko zwjazany. Přeco lochko sej 57lětna njeměješe, hladajo na powołanje pak je swój zaměr docpěła. Hižo ze 14 lětami bě sej předewzała z konjemi dźěłać chcyć. To je jěchanskemu towarstwu w Brězowskim prodrustwje přistupiła. Tehdy mějachu konje swój domicil hišće na Jabłońčanskim knježim dworje. Jěchanje bě za holcu rjana wólnočasna zaběra. Njezadźiwa tuž, zo so Kerstin Nowak po wuchodźenju Polytechniskeje wyšeje šule rozsudźi, so na technikarku w zwěrjencu wukubłać, a to hnydom w Brězowskim prodrustwje.
W paradizu spodobnych wozow
Spušćomna adresa w Seeligstadće, hdźež so z kučemi a korejtami jara derje wuznawaja
Něhdy jězdźachu kralojo a zemjenjo, ale tež někotryžkuli kubler w korejtach a kučach, ćahanych wot druhdy wjacorych koni, po kraju. Ćim nahladniši knjez bě, ćim wosobniši bě jeho wóz. Časy wulkich a rjanych kučow abo korejtow su so minyli, wosobne wozy našeho časa hibaja so same po dróhach a su w mnohim nastupanju přijomniše hač prjedawše wozydła. Ale přiběracy zajim za konjacy sport je zdobom wožiwił naprašowanje za načasnymi wozami, z kotrymiž hodźi so přijomnje po kraju jězdźić, bjez toho zo so powětr zanjerodźi. Spočatnje bě so tón abo tamny dopomnił na to, zo so na wšelakich městnach hišće stary wóz abo samo kuča chowa. Zajimcy běchu sej je wućahnyli a někotružkuli hodźinu swobodneho časa nałožili wozy zaso do tajkeho stawa dóstać, zo hodźeli so bjeze wšeho zaso jako zapřah wužiwać.
Rostlinski rěbl z nalětnim postrowom
Wušiknej ruce móhłoj z drjewa rěbl zhotowić, kotryž hodźi so po počasach wuhotować. Hač nalěćo, lěćo, nazyma abo zyma, kóždy počas ma swoje charakteristiske rostliny za dekoraciju.
Do horncow sadźane syrotki, kropački, hyacinty a dalše nalětnje kwětki rěbl nětko wobohaćeja.
Dekoracija – kaž jejka k jutram, moch, latarnčki, keramiske abo drjewjane debjenki – rěbl skulojća. Hač steji wón před chěžnymi durjemi, na terasy, balkonje abo w zahrodce, nalětni postrow skići rjany napohlad. Fota: Bianka Šeferowa
Zapopaduje wosebitosće krajiny, architekturu a wjesne motiwy na ...
Rentnar a što potom – wuměnkarsku swobodu wužiwać abo wužadanje přiwzać (16)
Někotři njemóža so tohole časa dočakać, tamni zaso nochcedźa scyła na njón myslić – na zastup do renty. Kajke maja wuměnkarjo wjesela abo starosće, to ze seriju „Rentnar a što potom?“ bliže wobswětlamy.
Wjesołe a čiłe žiwjenje wjesneje dźěćiny sy móhł hišće před měsacom na zalodźenym kupowym haće we Worklecach wobkedźbować. Lědma někomu napadny zboka hata za wulkimaj dubomaj starši muž, kiž je so z dźěćimi sobu wjeselił a rjany, skićacy so napohlad trajnje zwobraznił.
Bě to před 80 lětami we Worklecach rodźeny hobbyjowy moler Beno Šram. W myslach zhladowaše tež wón na swoje dźěćatstwo, kak měješe tehdy z druhimi wjesnymi dźěćimi pod njepřirunujomnje ćežkimi wuměnjenjemi za čas suroweje Druheje swětoweje wójny na samsnym městnje swoje wjeselo.
Hdyž hober Sprjewnik po muzeju wodźi
Njewšědne nowinki rozšěrjeja so po Łužicy kaž z wětřikom. Tak tež ta, zo maja wotnětka w Budyskim Serbskim muzeju pjeć wosebitych přewodnikow. Wone pak nječakaja při durjach muzeja na wopytowarjow. Ně, dźěći wubudźeja je z jeničkim stłóčenjom na kneflk smartphona. Tež starši změja na wodźenju swoje wjeselo. Wšako je wuhotowanje noweho awdiopřewodnika „Nastajej wuši!“ tak powabliwe, zo njemóžeš so jemu hižo wuwinyć. Žortne su tež t-shirty, z wobrazom přewodnikow, kotrež móža sej zajimcy při kasy kupić. Sobudźěłaćerjo muzeja so nadźijeja, zo wužiwaja wosebje jutry a potom wšón dalši čas předewšěm šulerjo zakładnošulskeje staroby składnosć, rozhladować so po muzeju. Wodźenje móže sej kóždy po swójskim słodźe sam zestajeć, a to ze smartphonom, kotryž móža sej wokoło šije pójsnyć, a ze słuchatkami na wušomaj. Po stłóčenju kneflka ma wopytowar rozsudźić, hač sej drohoćinki w serbskej, němskej abo jendźelskej rěči wotkryje. Za jendźelšćinu je nawodnica muzeja Christina Boguszowa zdobyła přełožowarku Geraldinu Schuckelt a maćernorěčnych rěčnikow.
Swět a wěra z basnistwom zwjazanej
Martin Louka a Milan Hrabal pohnuwataj ćichi pjatk ludźi wšelakeho nastajenja, z potajnstwom wěry so rozestajeć
Zyma drje njeje, ale pochmurjene njebjo da ćěło huškać. Sněh pokrywa puć na horu, kotryž wjedźe k Jězusowemu rowej. Njejsym pak w Romje, hdźež je rědki sněh ludźi lětsa překwapił, abo w Jerusalemje, ale w nam njedalokim Jiřetínje pod Jedlovou, w susodnej Čěskej. Tež tam maja křižowy puć, kotryž wjedźe k rowej, kotryž nam Jězusowe ćerpjenje zbliža.
Po puću ze mnu je čěski basnik a přećel Serbow Milan Hrabal. Byrnjež kćeny njebył, zwjazuje jeho a swójbu zwisk z Křižowej horu, kotraž cyły, při stopje hory Jedlova ležacy Jiřetín a jeho domjacy, njedaloki Varnsdorf přesahuje. „Něhdy, jako běchu naju dźěći małe, smy z přećelom a jeho synom kóžde lěto patoržicu na horu pućowali a row Jězusa wopytali. Po tym smy zwěrjatam wobradźili. Dožiwjenja to, kotrež su nam wotwisnosć mjez čłowjekom a přirodu zbližili“, Hrabal powěda, „hižo tehdy je so nam wuwědomiła wosebita atmosfera, kotruž tudyši křižowy puć wuprudźa.“
Foto: SN/Maćij BulankWjesołe jutry ! (29.03.18)
Zasypany a pozabyty swětonahlad pohanstwa zdobywa sej rum w ...
Pohanstwo (Heidentum), wosebje za čas srjedźowěka a z tym zwjazane žiwjenje słowjanskich kmjenow je tema, kotraž mnohich awtorow zaběra. Tež w realnym swěće mamy dźensa ludźi, kotřiž přiwisuja starej wěrje.
