Wot lěta 1990 namakaja lětstotki stare a wopušćene kładźite domske z regiona a před wuhlowej jamu při Erlichtec haće swoju nowu domiznu: na Rěčičanskim Erlichtec dworje.

Pomjenowali su Erlichtec dwór po hłu­bokokorjenjatych wólšach (Erle), kotrež nadeńdźemy­ wosebje w Błótach podłu groblow. Klětu swjeći tele jónkrótne rjemjeslniske a kulturne srjedźišćo w Rě­čicach 20lětne wobstaće. Dawno je Erlichtec dwór ze wšelakimi w kładźitych domskich zaměstnjenymi tradicionalnymi rjemjesłami hornjołužiskeho regiona hole a hatow turistiske srjedźišćo. Pućowacy přichadźeja předewšěm ze Zhorjelskeho wokrjesa, z Wojerowskeje, Drježdźanskeje a Choćebuskeje kónčiny, tež ze serbskich a dwurěčnych wsow katolskich a ewangelskich wosadow runje tak kaž z Hamburga. „Publikum je měšany, wšako mamy tež najwšelakoriše zajimawe poskitki. Smy nadregionalny wulětny cil, kotryž je cyle pomału rostł“, Marion Gierth Rěčičanski Erlichtec dwór wopisuje. Z Lipska pochadźaca je jednaćelka wólnočasneho srjedźišća a jeho towarstwa.

Konrad Herrmann ke Choćebuskemu filmowemu festiwalej přinošował

Zo bě Choćebuske komorne jewišćo połnje wobsadźene, jako tam jeho łužiske filmy­ pokazachu, Konrada Herrmanna wulce zwjesela. „Poeziju napřećiwka“ mjenowaše kuratorka sekcije „Domownja – Heimat“ na Choćebuskim filmowym festiwalu dr. Grit Lemke tónle rjad ze šěsć přinoškami rodźeneho Budyšana. A woprawdźe, jeho wosebita poezija tež dźensa hišće wabi. Kak je tehdyši student Wysokeje šule za film a telewiziju Podstupim-Babelsberg w filmje „Struga – wobrazy našeje krajiny“ (1972; hromadźe z Tonijom Brukom) zničenje serbskeje kultury přez brunicu zwuraznił, to će fascinuje. Basnje Kita Lorenca njeběchu jenož inspiracija, ale film sam zda so być filmowa baseń, połna wobrazowych metafrow, k tomu hudźba Jana Rawpa – z dramatiskim wjerškom pohrjeba serbskeje kultury inkluziwnje.

Prěni raz bě lětsa serbski přinošk hłowne myto Choćebuskeho filmoweho festiwala dobył. Z režiserku 14 mjeńšin trajaceho filma „Zmij – Der Drache“ Angelu­ Schusterowej je so Cordula Ratajczakowa­ rozmołwjała.

Kak sće ideju filma zrodźiła?

A. Schusterowa: Před lětomaj zwěsćich na Choćebuskim filmowym festiwalu, zo wobsteji zajim za serbske filmy. Myslach sej, zo móžeš na tym polu hišće tójšto wotkryć. A powěsć wo zmiju je so mi hižo jako dźěćo spodobała – štó dźě sej tajkeho njepřeje? Film jedna w nacistiskim času, hdźež bě serbšćina potłóčowana, a sym za njón jara wjele rešeršowała. Sym wšitko čitała, štož w bibliotece namakach. Tež z prašenjom, kak dźěćo powěda, so dokładnje zaběrach. Wšako je protagonist holca, kotraž z pozadka rěči.

Čehodla sće so za to rozsudźiła, zo ma film serbskorěčny być?

Štóž je sej myslił, zo budźe runje wotkryta nowa hwězdźička na filmowym njebju Łužicy w srjedźišću 3. dźěłarnički syće łužiskich­ filmowcow stać, je so mylił. Něhdźe­ dźesać mjeńšin wěnuja tam dobyćerce lětušeho hłowneho myta 14. Choćebuskeje filmoweje přehladki Angeli Schusterowej a jeje filmej „Zmij“ – a dyrbiš woprawdźe cyle koncentrowanje na to­ poskać, što wona powěda, tak mjelčo Angela Schusterowa rěči, tak spłóšiwa a skromna wona skutkuje. Wupadaše nimale tak, zo je­ so chětro nastróžiła, jako kuratorka sekcije „Heimat/Domownja“ Choćebuskeho a sobudźěłaćerka Lipšćanskeho festiwala za dokumentariske a animaciske filmy dr. Grit Lemke přispomni, zo njesłuša jeje film na amaterske wubědźowanje, ale na renoměrowane Mjezynarodne Oberhausenske krótkofilmowe dny. „Wjeselu so hižo, hdyž film scyła pokazaja“,­ Angela Schusterowa praji. Wšako­ je „Zmij“ hakle jeje druhi film.