Krótkopowěsće (22.10.25)
Na dwórnišću so paliło
Budyšin. Na Budyskim dwórnišću je wčera wječor woheń wudyrił. Něhdźe 100 ludźi dyrbješe ležownosć wopušćić. Koš za papjeru na nuzniku bě so zapalił, policija zdźěli. Zastojnicy z toho wuchadźeja, zo bě něchtó z wotpohladom woheń zamiškrił. Woheń bu spěšnje zhašeny. Twarjenje dwórnišća dyrbjachu nachwilnje zawrěć. Nastupnišćo pak móžachu sobujěducy ćahow dale wužiwać.
Zatřělenej wjelkaj nadešli
Wětnica/Lipiny. W běhu tydźenja su w Budyskim wokrjesu dwaj mortwej wjelkaj – po informacijach policije prawdźepodobnje zatřělenej – nadešli. Jednoho namakachu póndźelu wječor blisko Wětnicy (Wiednitz) pola Njedźichowa, dalšeho wutoru wječor blisko Lipiny (Lippen) pola Łaza. Hač padaj mjez sobu zwisujetej, je dotal njejasne. Policija přepytuje podhlada zranjenja přirodoškitneho zakonja dla.
Blamaža we wopačnej šuli
Krótkopowěsće (21.10.25)
Wohroženy Telux mytowany
Běła Woda. Sociokulturnemu centrumej Telux su wčera Sakske myto za wobydlerjow w kategoriji mobilne dźěło za młodźinu a sociokultura spožčili. Ministerski prezident Michael Kretschmer (CDU) je myta w Drježdźanskej cyrkwi našeje lubeje knjenje přepodał. Telux je skrótšeneho spěchowanja ze stron města dla wohroženy, kotrež je frakcija AfD w měšćanskej radźe zawiniła.
Konferenca zjawnje přistupna
Mały Wjelkow. Towarstwo za stawizny bratrowskeje jednoty Unitas Fratrum přewjedźe wot 24. do 26. oktobra swoju lětnu zhromadźiznu. Lětsa wěnuja so wosebje Małemu Wjelkowej. Přednoški su zjawne. Zetkanje wotměje so w modlerni jednoty, sobotu pak w Domje Dory Schmitt. Pjatk wječor w 19.30 hodź. so konferenca z přednoškom „Mały Wjelkow a jeho woznam“ zahaji.
Fachowcow z Brazilskeje witali
Krótkopowěsće (20.10.25)
Lay: CDU změnu wustawy nochce
Berlin. Łužiska zapósłanča Lěwicy w zwjazkowym sejmje Caren Lay je po wuradźowanju rozmołwneho koła „mjeńšiny“ nutřkowneho wuběrka parlamenta z mjeńšinowej radu zašły štwórtk zludana, dokelž CDU přiwzaće narodnych mjeńšin do zakładneho zakonja skeptisce wobhladuje. SPD wustupuje pačena, tak Lay napřećo SN. Karsten Hilse (AfD) pak je SN přihłosowanje frakcije AfD signalizował (hlej SN pjatk).
Měšćanosta sej konsekwency žada
Zhorjelc. Po tym zo su njeznaći knihi při pomniku za wopory fašizma w Zhorjelcu spalili, je sej wyši měšćanosta města Octavian Ursu (CDU) jasne konsekwency žadał. Zamołwitych dyrbjeli pochłostać, wón wuzběhny. Minjeny štwórtk je policija njeskutk zwěsćiła. Wo kotre knihi so jedna, znate njeje. Policija a statny škit pad přepytujetej.
Pytaja noweho nošerja
Krótkopowěsće (17.10.25)
Sakscy šulerjo su najlěpši
Berlin. Sakscy šulerjo 9. lětnika su po cyłej Němskej w matematice a w přirodowědnych předmjetach najlěpši. Na to pokazuja wuslědki studije Instituta za wuwiwanje kwality (IQB) z lěta 2024, kiž je IQB w Berlinje předstajił. Sakska je w matematice 511 a w přirodowědnych předmjetach 505 do 513 dypkow docpěła, přerězk druhich zwjazkowych krajow wučinja 474 resp. 471 do 477 dypkow.
„Nadźija“: Prěni serbski podawk
Přiwćicy. Towarstwo w nastaću „Nadźija“ ma noweju městopředsydku a pokładnika, Helgu Döršelowu a Bruna Schumppa. Kaž rěčny motiwator Domowiny Lucian Kaulfürst zdźěli, su wčera tež premjerje serbskeje synchronizacije krótkofilma „Jako šće wódni mužojo běchu“ a serbskeho přełožka knižki Jurja Brězana „Powědki wo wodźe“ 15. nowembra na žurli hosćenca „Wódny muž“ přihotowali. Partner je SLA.
„Nachilenu cyrkej“ ponowili
Krótkopowěsće (16.10.25)
Ptak z ćahom sobu jěł?
Děčín. Zranjeneho nawalnika (Sturmvogel) su blisko železniskich kolijow w Děčínje našli. Mórski ptak, kiž je při Atlantiku zadomjeny, je so w Čěskej prěni raz jewił. Ornitologojo rěča wo sensaciji. Hladajo na wulku zdalenosć maja samo za móžne, zo je wón wot Hamburga do Čěskeje z ćahom sobu jěł. Ptaka spytaja nětko we wuchowanskej staciji wustrowić a zaso k morju transportować.
Protestuja přećiwo zawrjenju
Njedźichow. Wot minjeneje póndźele protestuja Njedźichowscy škleńčerjo z pominanskej stražu přećiwo zawrjenju zawoda. Wo tym bě něhdźe 100 přistajenych před tydźenjomaj zhoniło. Dotal nichtó wupowědźenje dóstał njeje. Dokładny termin zawrjenja njeje znaty. Dźensa zeńdu so zastupnicy dźěłarnistwa, zawodneje rady a jednaćelstwa, zo bychu wo perspektiwach za zawod a přistajenych rěčeli.
Krabatowe towarstwo zludane
Krótkopowěsće (15.10.25)
Chcedźa ćahi zaso wožiwić
Drježdźany. Sakske knježerstwo chce někotre železniske trasy, kotrež su po přewróće zawrěli, zaso wožiwić. Čaru mjez Kamjencom a Wojerecami chcedźa ze srědkami Zwjazka za zesylnjenje strukturow dotalnych wuhlowych rewěrow zaso natwarić. Nimo toho planuja wožiwjenje šěsć dalšich čarow, mjez druhim mjez Kamjencom a Hóznju (Zły Komorow), Lubijom a Habrachćicami.
Wustajeńca wuměłstwa
Katowice. W Katowicach přihotujetej „Zwjazk Serbow w Pólskej – Maćica Łužiska“ a slawistiska fakulta Šleskeje uniwersity wustajeńcu wuměłče Ludmiły Gajczewskeje pod hesłom „Łužica w basnjach a wobrazach“. Na wotewrjenju jutře popołdnju w rumnosćach CINiBA porěči specialistka za historisku geografiju dr. hab. Joanna Szczepankiewicz-Battek wo temje „Łužica – kraj štyrjoch kulturow“.
Inowatiwny projekt
Krótkopowěsće (14.10.25)
Mjedwjedźe su hódančko
Praha. Čěsko-morawska hońtwjerska jednota namołwja policiju, pozdatne jewjenje mjedwjedźow w Čěskej dokładnje přepytować. Zwěrjata su so pječa njedawno na třoch poměrnje daloko wot so zdalenych městnach kraja pokazali. Wobsteji podhlad, zo zwěrjata něchtó zaměrnje njelegalnje do přirody pušći. Přirodnu migraciju mjedwjedźow ze susodnych statow fachowcy skerje wuzamkuja.
Wustajeńca na česć Hanskeho
Eisenhüttenstadt. Składnostnje lětušich stotych posmjertnych narodnin serbskeho molerja, grafikarja a medaljera Jana Hanskeho prezentuje Měšćanski muzej Eisenhüttenstadt wosebitu wustajeńcu wubranych twórbow wuměłca. Minjenu sobotu wotewrjena přehladka je hač do 6. januara 2026 přistupna. Z Njebjelčic pochadźacy Hanski bě wjace hač 40 lět w Eisenhüttenstadće skutkował a mjez druhim wopon města wuwił.
Planuja park wětrnikow we Wjelceji
Krótkopowěsće (13.10.25)
Krabat w srjedźišću stał
Čorny Chołmc. Lubina Hajduk-Veljkovićowa je k zakónčenju lětušeho Krabatoweho tydźenja w Krabatowym młynje w Čornym Chołmcu wčera popołdnju z knihi „Krabat a Čorny mišter“ čitała. Literarny wědomostnik dr. Willi W. Barthold přednošowaše wo mytosu Krabata, wo jeho žórłach w serbskej tradiciji powěsćow a wo jeho literarnym dalewuwiću. Mjez hosćimi bě tež wuměłča Siggiko.
Wjelčica zahinyła
Halštrowska Hola. Jedna z najstaršich wjelčicow po cyłej Sakskej je srjedź septembra w Halštrowskej Holi zahinyła. Sakski krajny zarjad za wobswět, ratarstwo a geologiju zdźěli, zo je Berlinski Leibnizowy institut po přepytowanju přirodnu smjerć zwěsćił. Wjelčica bu 13 lět stara.
Wjeršk reformaciskeho dnja
Krótkopowěsće (10.10.25)
Chmelíka nachwilnje zajeli
Wětošow. Mjezynarodny wukaz zajeća přećiwo wobhospodarjej słowjanskeho hrodźišća w Radušu, Davidej Chmelíkej (SN su rozprawjeli), bu cofnjeny. Wutoru su jeho nachwilnje zajeli, tak braniborske generalne statne rěčnistwo w „Lausitzer Rundschau“. W tym zwisku je Chmelík zdźělił, hdźe bydli. Hamtske sudnistwo Zły Komorow na to připowědźi, Chmelíka na sudnistwo w čěskich Klatovach kazać.
Zakónča winowe žně
Drježdźany. Sakske winowe zawody swoje žně wina tute dny zakónča. Wunošnych spadkow a horcych lěćnych dnjow dla su je lětsa hižo w awgusće zahajili. Winicarjo su z wunoškami a kwalitu wina jara spokojom. Na winowym kuble Hród Prošicy (Proschwitz) blisko Mišna su lětsa 500 000 kg wina našćipali, to je 25 procentow nad přerězkom.
Wjac kapaliny do lětadła
Krótkopowěsće (09.10.25)
Zwěrjenc přewšo woblubowany
Zhorjelc. Přirodoškitny zwěrjenc w Zhorjelcu-Zgorzelecu je po zjawnym naprašowanju druhi najwoblubowaniši zwěrjenc po cyłej Němskej. Na prěnim městnje steji po woli ludźi park ptačkow w Marlowje w Mecklenburgsko-Předpomorskej. Zakład naprašowanja a analyzy su zjawnje přistupne hódnoćenja wopytowarjow na stronje google.
60 lět rěčna zawěra w Grodku
Grodk. 60lětne wobstaće Grodkowskeje rěčneje zawěry tele dny ze swjatočnosću a z wodźenjemi woswjeća. Najwjetša připrawa za wodowe hospodarstwo w Braniborskej bu w lěće 1965 wotewrjena. Po słowach braniborskeho wobswětoweho ministerstwa přewza rěčna zawěra centralny nadawk hladajo na hospodarjenje z wodu we Łužicy a w Sprjewi. Přichodne lěta chce ministerstwo tam inwestować a připrawu modernizować.
Dan Brown Čechow puta
