To a tamne (18.10.18)

štwórtk, 18. oktobera 2018 spisane wot:

Njewočakowany pjenježny dar štyrjoch milionow je mała francoska gmejna Courville-sur-Eure dóstała. 93lětna ně­hdyša dźiwadźelnica je sumu swojej ródnej wsy sto kilometrow juhozapadnje Parisa­ zdźědźiła. Dar je pak z wukazom zwjazany, zo maja pjenjezy za twar dźiwadłoweje žurle nałožić, nowiny roz­prawjeja. Gmejnska rada je dar mjeztym přiwzała, kotryž je dwójce tak wysoki kaž cyłolětny etat gmejny.

Wotjězdku awtodróhi blokować dał je měšćanosta nakromneje štwórće Parisa, dokelž njebě městačko Chatenay-Malabry na wobchadnej tafli noweje awto­dró­hi A 86 naspomnjene. Blokada ma trać, doniž mjeno města na tafli njesteji, měšćanosta nowinarjam rjekny. Wón je sej toho wědomy, zo ma zawrjenje wotjězdki njepřijomne sćěhi za wobydlerjow. „Dźe wo to, ćišć na zamołwitych wukonjeć.“

Prěnje rozmołwy wo koaliciji

srjeda, 17. oktobera 2018 spisane wot:

Mnichow (dpa/SN). Jenož tři dny po wólbach bayerskeho krajneho sejma su tam dźensa prěnje sonděrowanske rozmołwy zahajili. Dopołdnja zetkaštaj so ministerski prezident Markus Söder (CSU) a předsyda CSU Horst Seehofer ze zastupni­kami Swobodnych wolerjow. Popołdnju běchu rozmołwy ze Zelenymi planowane. Bjezposrědnje po tym chcyštaj wo­zjewić, z kajkej stronu chcyła CSU konkretne koaliciske jednanja zahajić.

Brüssel poskića kompromis

Brüssel/London (dpa/SN). W ćahańcy wo rjadowany wustup Wulkeje Britaniskeje z Europskeje unije su w Brüsselu po informacijach medijow ke kompromisam zwólniwi. Posrědkowar EU Michel Barnier chcył přechodny čas, w kotrymž so tež po wustupje za wobydlerjow a předewzaća ničo njezměni, wo lěto podlěšić. Za to pak dyrbjała premierministerka Theresa May kompromisam w zwadźe wo mjezu k Irskej přizwolić. Statni a knježerstwowi nawodźa čłonskich krajow EU chcychu dźensa w Brüsselu wo tym wuradźować.

Trump hrozy Łaćonskej Americe

Dwurěčne kubłanje dale wulke twarnišćo

srjeda, 17. oktobera 2018 spisane wot:

Bórkowy (SN/MkWj). Połoženje serbskich rybarjow w Błótach bě jedne z će­žišćow, kotrež měješe Rada za serbske naležnosće Braniborskeje na swojim wčerawšim posedźenju w zetkawanskim centrumje „Miny Witkojc“ w Bórkowach na dnjowym porjedźe. Serbscy rybarjo su wažne towarstwo w župje Delnja Łu­ži­ca a sobu najstarše serbske rjemjesło scyła, před­syda rady Torsten Mak na naprašowanje SN zdźěli. Hłowny problem rybarjow su kormorany, kotrež w hatach a rěkach wulke škody zawostajeja. Wuskutki njejsu pak jenož ekonomiskeho, ale tež ekologiskeho razu, wšako su rěki takrjec wuprózdnjene. Serbska rada chcyła so nětko na hospodarske a ratarske ministerstwo wobroćić, Mak připowědźi.

Brüssel (dpa/SN). Najebać dlijace so reformy a přeco hišće njerjadowany wustup Wulkeje Britaniskeje z EU ma wjet­šina wobydlerjow Němskeje přewažnje pozitiwny wobraz wo statowym zjednoćenstwje. Štyrjo wot pjeć woprašanych (81 procentow) ma čłonstwo Němskeje za dobru wěc, kaž z dźensa wozjewje­neho woprašowanja Europskeho parlamenta wuchadźa. Po wšej EU sej 62 procentow ludźi statowe zjednoćenstwo chwali. To je telko kaž minjene 25 lět nic. Wulki dźěl Němcow (76 proc.) je nimo toho­ měnjenja, zo je Němska z čłonstwa w Europskej uniji dotal tójšto wu­zbyt­kowała.

Jenički kraj, w kotrymž su ludźo dospołnje hinašeho měnjenja, je Italska. Tam jenož 42 procentow ludźi sobu­staw­stwo kraja w EU wita.

Hladajo na wólby Europskeho par­lamenta klětu w nalěću žada sej kóždy druhi­ wobydler Němskeje (56 proc.), zo dyrbjała migracija jedna z hłownych temow wólbneho boja być. Tež w druhich krajach su ludźo tutoho měnjenja, w Italskej samo 71 procentow.

To a tamne (17.10.18)

srjeda, 17. oktobera 2018 spisane wot:

Kamel při zwjazkowej dróze w Čornym lěsu je mnohich šoferow znjeměrnił. Zwěrjo steješe na parkowanišću bjezpo- srědnje při dróze w Freiburgu. „Wobsteješe strach, zo kamel na dróhu poběži“, policija zdźěli. Zwěrjo słušeše do pućowaceho cirkusa, kotryž bě w bliskosći swój stan natwarił. Wobsedźer bě zwěrjo na parkowanišću wotstajił, bjez toho zo by je přiwjazał. Wón bě sej wěsty, zo kamel na dróhu njepoběhnje. Policija jemu přikaza, zwěrjo na druhe městno dowjezć.

Z kolesom z Alaski do Južneje Ameriki dojěł je awstriski ekstremny sportowc Michael Strasser. Při tym je po swójskich informacijach nowy swětowy rekord na­stajił­. Wón trjebaše za 22 642 kilometrow dołhu čaru 84 dnjow, 11 hodźin a 50 mjeńšin, 15 dnjow mjenje hač při dotalnym rekordźe. Strasser bě minjene lěta hižo podobne wužadanja zmištrował.

Na etat so dojednali

wutora, 16. oktobera 2018 spisane wot:

Rom. Italske knježerstwo je so na naćisk za klětuši hospodarski plan dojednało, a kabinet jemu wčera přihłosowaše. Nětko­ ma komisija EU naćisk pruwować. Je so­ poradźiło konta sporjadkować a přilubjenja dodźeržeć, zdźěli knježerstwowy šef Guiseppe Conte. Mjezynarodnje wšak žněje italske knježerstwo kritiku, dokelž chce nowozadołženje powjetšić, zo móh­ło swoje wólbne přilubjenja dodźeržeć.

Racija w běrowach awtotwarca

Rüsselsheim/Berlin. Z Opelom je dalši němski awtotwarc konkretnje podhladny, zo je wotpłuny swojich dieselowych jězdźidłow z dwělomnej software ma­nipulował. Wčera su zastojnicy běrowy awtotwarca w Rüsselsheimje a Kaisers­lauternje přepytali, móžneho jebanstwa dla. Kaž zwjazkowe wobchadne ministerstwo zdźěla, dyrbi Opel wjac hač 100 000 dieselowych awtow typow Insignia, Casca­da a Zafira wróćowołać, dokelž je w nich njedowolena připrawa k wotpinjenju rjedźenja wotpłunow zatwarjena.

Konsulat přepytali

Wjesne kónčiny sylnić

wutora, 16. oktobera 2018 spisane wot:

Zwjazkowy prezident Steinmeier na wopyće w Hornjej Łužicy był

Zhorjelc (AK/SN). Industrijne srjedźišća we wjesnych kónčinach kaž w Hornjej Łužicy dyrbimy dołhodobnje zachować a sylnić. Jenož tak móžemy masiwnemu wotchadej ludźi zadźěwać abo trend samo wobroćić. To je zwjazkowy prezident Frank-Walter Steinmeier na swojim wčerawšim wopyće w Zhorjelcu potwjerdźił. Tam wopyta na prěnjej staciji twornju koncerna Siemens. Mandźelska Elke Büdenbender Steinmeiera přewodźeše. Delegaciji přisłušachu sakski ministerski prezident Michael Kretschmer (CDU), Zhorjelski krajny rada Bernd Lange (CDU) a wyši měšćanosta Zhorjelca Siegfried Deinege (bjezstronjan).

Prezidenća za podpěru EU

wutora, 16. oktobera 2018 spisane wot:

Štrbské Pleso (ČŽ/K). We Wysokich Tatrach­ wotmě so dwudnjowske zeńdźenje reprezentantow statow Visegrádskeje štyrki (V4) Čěskeje, Słowakskeje, Pólskeje a Madźarskeje. Jich prezidenća wuprajichu so za podpěru Europskeje unije, kiž bywa wuběrny projekt, tež swójske pozicije přesadźić. Čěski prezident Miloš Zeman pokaza na to, zo su kraje V4 w naležnosći ćěkancow nanuzowane krute kwoty migrantow wotwobroćić móhli. Słowakski prezident Andrej Kiska přispomni, zo ma kóždy kraj swoje stawizny, swoje problemy a tuž často hinaši wid na EU. Poziciju V4 nastupajo migraciju za­kitowaštaj tež pólski prezident Andrzej Duda a jeho madźarski kolega János Áder.

Rewiziju zapodali

wutora, 16. oktobera 2018 spisane wot:
Köln (dpa/SN). Po wusudźe Kölnskeho krajneho sudnistwa k sypnjenju tamnišeho měšćanskeho archiwa w lěće 2009 je statne rěčnistwo rewiziju zapodało. Wone poćahuje so na wuwinowanje třoch wobskorženych sobudźěłaćerjow twarskich firmow. Statne rěčnistwo je wo tym přeswědčene, zo su woni wina. Nětko ma Zwjazkowe sudnistwo rozsudźić.

Mnichow (dpa/SN). Po přewšo špatnym wuslědku CSU wólbow Bayerskeho krajneho sejma sej prěni wokrjesny zwjazk strony zjawnje žada předsydu Horsta See­hofera wotwolić. Předsydstwo wo­krjesneho zwjazka w Kronachu bě sej na wčerawšim posedźenju drje přezjedne, zo je tuchwilu najwažniši nadawk wu­tworić nowe knježerstwo, kaž wokrjesny předsyda, zapósłanc krajneho sejma Jürgen Baumgärtner, rjekny. „Ale po wu­tworjenju knježerstwa chcemy stronski zjězd ze zaměrom personelneho wobnowjenja a ze zaměrom, Horsta Seehofera pušćić.“ To je wokrjesne předsydstwo wčera jednohłósnje wobzamknyło.

Tež hornjobayerski wobwodny zwjazk CSU sej žada, njedźelnu wólbnu poražku dokładnje předźěłać. Po słowach naj­wjetšeho wobwodneho zwjazka w Bayerskej dyrbjeli stronski zjězd přewjesć, kaž předsydka wobwodneho zwjazka CSU Ilse­ Aigner powěsćerni dpa rjekny. Zjězd měł so hišće lětsa, po wutworjenju knježerstwa wotměć, sej wona žadaše. Tam měło so tež wo personalnych konsekwencach rěčeć.

nowostki LND