Na wuchodnej Ukrainje

wutora, 03. januara 2017 spisane wot:
Mariupol (dpa/K/SN). Awstriski wonkowny minister a słužbu wukonjacy předsyda Organizacije za wěstotu a zhromadne dźěło w Europje (OSZE) Sebastian Kurz přebywa dwaj dnjej na wuchodnej Ukrainje. Ukrainski wonkowny minister Pawel Klimkin powita jeho na lětanišću Dnjepropjetrowska. Wottam podaštaj so do přistawneho města Mariupola. Za čas wopyta chce so Kurz wobhonić wo połoženju w kónčinje, kotruž ma OSZE za najwažniši konfliktny teritorij. Kijewske wonkowne ministerstwo k tomu zdźěli, zo porěči Klimkin ze swojim kolegu tež wo najwažnišich zaměrach Awstriskeje za čas jeje lěto trajaceho předsydstwa OSZE­. Za nju skutkuja na wuchodnej Ukrainje sta wobkedźbowarjow.

Greifswald/Budyšin (SN/at). Eksperća přeco hišće zwěsćeja, zo ptača gripa w Němskej njewoteběra. Wo tym informuje dźensa Friedricha Löfflerowy institut na kupje Riems blisko Greifswalda přez powěsćernju dpa. Po prěnim zwě­sćenju wirusa H5N8 loni spočatk nowembra je mrětwa w něhdźe 30 pjeriznar­njach wudyriła. Tež w druhich europskich krajach su pady ptačeje gripy přizjewili. Tak je Słowakska aktualny podhlad přizjewiła, z Chorwatskeje a Grjekskeje su najmłódše­ dopokazy wirusa.

W Sakskej wupokazuje aktualne posudźowanje rizika H5N8, kotrež podawa Friedricha Löfflerowy institut, 15 přizjewjenjow z Lipšćanskeje kónčiny, města Lipska a wo­krjesa Sakska Šwica-wuchodne Rudne horiny,­ w Braniborskej dwě přizjewjeni we wokrjesu Podstupim/srjedźna Marka a w Teltowje. Stajnje běchu to dźiwje ptaki.­ Delnja, srjedźna a Hornja Łužica njejsu dotal wot najnowšeje žołmy mrětwy potrjechene.

Znowa namóc neonacijow

wutora, 03. januara 2017 spisane wot:

Kozel: Ataka pokazuje, zo rozmołwy z tajkimi ludźimi ničo njewunjesu

Budyšin (SN/at). Ataka zababjenych neonacijow minjeny pjatk w Budyšinje na čłonow Lěwicarskeje młodźiny, při čimž poćerpje pjeć młodych lěwicarjow zdźěla ćežke zranjenja, serbskeho zapósłanca Sakskeho krajneho sejma Hajka Kozela (Lěwica) nastróža. „Woporam přeju spěšne wustrowjenje. Nadźijam so, zo njedadźa so tež tajkich nadpadow dla wotdźeržować, dale měrniwje přećiwo ideologiji nacijow wojować. To je w Budyšinje trěbnišo hač hdy prjedy“, piše zapósłanc w nowinskim wozjewjenju.

Lědma kročel doprědka

wutora, 03. januara 2017 spisane wot:
Sylniši angažement tak mjenowaneje srjedźizny Budyskeje měšćanskeje towaršnosće je trěbny, zo by so sprjewine město zaměrnišo přećiwo nacistiskim machinacijam wobarało. Dale je trjeba, zo policija w swojich rozprawach z jasnišim widom na wobstejnosće a pozadki tajkich njeskutkow zhladuje. Hesło „rozestajenja mjez młodostnymi“ dowola najwjetše spe­kulacije wo tym, što je so tam woprawdźe stało. W samsnym wokomiku přiběra strach, zo wopory policiji njedowěrjeja. A wo pobrachowacej dowěrje zastojnikam słyšachmy hižo w oktobrje na forumje w Nukničanskej barace, hdźež stejachu nadpady na serbskich młodostnych w srjedźišću. Dwěluju, zo so město Budyšin widźomnje přećiwo nacistiskim machina­cijam wobara. To z tym zwisuje, zo so bohužel přewjele wobydlerjow radšo za za­wěškami woknow chowa. Axel Arlt

To a tamne (03.01.17)

wutora, 03. januara 2017 spisane wot:

„Prosće jenož kołwrótny“ mjenuje Alan Feely medijowy hołk a tołk wokoło swojeho fish-and-chips-wobchoda w sewjeroirskim Belfasće. Tydźenja bě wón skazanku młodeje žony na swoju Facebook-stronu stajił, wot toho časa telefon nastajnosći klinka. Skazarka chcyše, zo wón pola Spara zastanje a jej wottam gripowe tablety sobu přinjese. „Skazam jenož něšto k jědźi, zo bych tablety dóstała. Sym jara chora.“­ Sobudźěłaćer je jej lěk wobstarał.

Za transport mjedu do hnězda wužiwaja mrowje optimalne pomocne srědki kaž móličke kruchi hubicy. To su wědomostnicy na uniwersiće w madźarskim Szegedźe na pospytach z mrowjemi wuslědźili. Insekty wužiwaja tež srjódki, hałžki abo papjerjane šlebjerdki, zo bychu měd transportowali. Wo tym rozprawjachu wědomostnicy w fachowym magacinje Animal Behaviour.

Nowy flajer wušoł

póndźela, 02. januara 2017 spisane wot:

Podstupim (SN/MiR). Braniborske ministerstwo za wědomosć, slědźenje a kultura (MWFK) je wudało nowy flajer wo prawach braniborskich Serbow. Informacije su němsce a delnjoserbsce podate. „Njeje to prěni flajer tohole razu, ale mjeztym druhi nakład“, rjekny na naprašowanje SN referent zamołwiteje kraja za naležnosće Serbow pola MWFK Měto Nowak.

Nowy flajer wo prawach Serbow bu trěbny, dokelž skutkuje jako zamołwita kraja wot lońšeho 20. septembra statna sekretarka dr. Ulrike Gutheil. Wona přewza zastojnstwo wot Martina Gorholta, kiž je wot awgusta 2016 zamołwity kraja pola Zwjazka za mjezynarodne poćahi. Nimo pokiwow na podate zakonske rjadowanja podawa flajer informacije wo zamołwitych w měsće Choćebuzu kaž tež we wotpowědnych wokrjesach Bra­niborskeje. Podaty je tohorunja zwisk k Radźe za serbske naležnosće. W dosć wosobinskich słowach Ulrike Gutheil wobydlerjow namołwja so při starosćach na nju a jeje sobudźěłaćerjow wobroćić. Zdobom jich pozbudźa, zakonske teksty ze žiwjenjom pjelnić a wjetše sebjewědomje pokazać.

Šansa za měr w Syriskej

póndźela, 02. januara 2017 spisane wot:

Damaskus/Berlin (dpa/K/SN). Wot Ruskeje a Turkowskeje wujednany přiměr mjez wójskom knježerstwa a wěstymi skupinami rebelow so w dalokej měrje dodźerži. Silwester je jón tež Bjezstrašnostna rada UNO jednohłósnje schwaliła. K třěleńcam dochadźa pak přeco zaso z bojownikami teroristiskich zeskupjenjow, kotrež su z přiměra wuzamknjene. Němski wonkowny minister Frank-Walter Steinmeier (SPD) widźi w přiměrje šansu za trajny měr w Syriskej.

Diplomaća zaso w domiznje

Moskwa (dpa/SN). Pozdatnych ruskich hackerskich nadpadow dla z USA wupokazani ruscy diplomaća su so do swojeje domizny wróćili. Lětadło z nimi je dźensa rano na jednym z Moskowskich lěta­nišćow přizemiło. Prezident Wladimir Putin­ je dźěći pósłancow na tradicionalny nowolětny swjedźeń do Krjemla pře­prosył. Prezident USA Barack Obama bě minjeny štwórtk 35 ruskich diplomatow z kraja wupokazał. Ruska bě z akcijemi hackerow pječa wólbny bój w USA wob­wliwowała. Moskwa njeje na kročel USA ze samsnej naprawu reagowała.

Liči z bórzomnym dobyćom

Zymscy sportowcy, kotřiž njetrjebachu dźensa hišće na dźěło, su wjedro za prěnju sněhakowarsku jězbu noweho lěta wužili. Kaž tule njedaloko delnjosakskeho Braunlage w hornich Smolinach běchu sněhakowarske čary derje wopytane. Na horach su šansy tež najlěpše, zo sněh ležo wostanje. Foto: dpa/Swen Pförtner

Mjez Istanbulskimi woporami tež Němcaj

póndźela, 02. januara 2017 spisane wot:
Istanbul (dpa/K/SN). Žałostny njeskutk w Istanbulu na silwestersku party z 39 mortwymi reklamuje teroristiska milica IS za sebje. „Wojak kalifata“ je atentat skućił, rěka we wuznawanskim spisu, publikowanym­ w interneće. Hač je wón prawy, njeje dotal wěste. Wěstotne mocy su na tym, zwěsćić identitu ćěkaceho třělca. Móžno ,,zo je wón bróń w klubje wostajił a so z ćěkacymi zminył. Mjez morjenymi je 26 wukrajnikow. Po informacijach policije staj mjez mortwymi tež muž z Bayerskeje a muž z němsko-turkowskim staćanstwom. Prezident Recep Tayyip Erdoğan rjekny: „Mamy wójnu. Přećiwo milicy IS budźemy pak hišće raznišo­ wojować.“

Tilich: „Smy žiwi w času změny“

póndźela, 02. januara 2017 spisane wot:
Drježdźany (dpa/K/SN): Ministerski prezident Stanisław Tilich (CDU) widźi Saksku 2017 před wulkimi nadawkami. „K tomu słuša zdźeržeć sej derjeměće, byrnjež globalizacija postupowała a hospodarstwo kaž tež dźěło so měnjałoj“, praji Tilich w nowolětnej narěči. Dalšej wužadani stej, skrućić wěstotu a zesylnić europsku mysl. „Smy žiwi w času změny.“ Tilich rozumi wšak tež ludźi, kiž so boja, zo so swět wokoło nas přespěšnje měnja, a kotřiž starosćiwje do přichoda zhla­duja. Politikar CDU je přiwšěm optimistiski: „Sym přeswědčeny, zo tele wuža­danja zhromadnje zmištrujemy.“ Nowolětnu narěč skónči sakski premier z postrowom w swojej serbskej maćeršćinje.

nowostki LND