Mjeztym zo je Němska dźensa do Berlina na zwjazkowy sejm hladała, je sej zapósłanc sakskeho krajneho sejma Marko Šiman (CDU) nowinarjow na rozmołwu přeprosył. Předewšěm dźěše jemu wo to, swoje žadanja a nadawki za nowe knježerstwo zwuraznić.

Budyšin (SN/BŠe). Marko Šiman je mjeztym běrtlk lětstotka zapósłanc w krajnym sejmje, jenički čłon sakskeho parlamenta, kiž tam wot spočatka po přewróće swój nadawk jako woleny zastupjer ludu zdokonja. Najebać to, zo njebu na lońšich wólbach prěni raz direktnje w swojim Budyskim wólbnym wokrjesu woleny, ale přez lisćinu strony CDU, je z dobrej tradiciju pokročował, zjawnosć prawidłownje na nowinskich konferencach wo aktualnych ćežišćach swojeje dźěławosće na dobro ludnosće regiona informować.

Israel nadběhuje Huthijow

wutora, 06. meje 2025 spisane wot:

Sanaa (dpa/SN). Reagujo na raketowy nadpad na Tel Avivske lětanišćo su israelske wojerske lětadła zepěranišća Huthijow w Jemenje nadběhowali. Cyłkownje 20 wojerskich lětadłow je dźesatki objektow z bombami a raketami atakowało. Při nadpadźe na cementowu fabriku stej po informaciskeho ministerstwa w Jemjenje dwě wosobje žiwjenje přisadźiłoj. Raketa Huthijow bě njedźelu najebać wšě škitne naprawy Israela njedaloko lětanišća rozbuchnyła.

Čłonstwo AfD bjez sćěhow

Berlin (dpa/SN). Statni přistajeni, kotřiž su čłon AfD, njetrjebaja po zastopnjowanju strony jako dopokazane prawicarsko-ekstremistiska awtomatisce z słužbnymi prawniskimi konsekwencami ličić. Tole je přichodny nutřkowny minister Alexander Dobrindt (CSU) hišće raz potwjerdźił. Zastojnicy, kotřiž so k AfD wuznawaja, njetrjebaja žane pawšalne konsekwency wočakować, wón rjekny. Swěru k wustawje móža jenož w kóždym jednotliwym padźe pruwować.

Petry załoži nowu stronu

Do konklawe so hišće raz zetkali

wutora, 06. meje 2025 spisane wot:

Rom (dpa/SN). Kardinalojo su so dźensa k poslednjemu wuradźowanju do zaha­jenja jutřišeho konklawe k wuzwolenju noweho bamža zešli. Na tak mjenowanej generalnej kongregaciji smědźa so wšitcy kardinalojo wobdźělić. Na konklawe wobdźěla so jenož kardinalojo pod 80 lětami, dokelž su jenož woni kmani wolić.

Kardinalojo wuzwola potom za za­wrjenymi durjemi a bjez kontakta k wonkownemu swětej naslědnika zemrěteho bamža Franciskusa. Za to trěbna je wjetšina dweju třećinow. Časowe předpisy za to nimaja. Dźensniše zetkanje je kardinalam zdobom poslednja składnosć, sej wo profilu noweho bamža wuměnić móc a tole snano hišće medijam přeradźić.

AfD skorži přećiwo posudkej

wutora, 06. meje 2025 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Po zastopnjowanju AfD jako „dopokazane prawicarsko-ekstre­mistiske hibanje“ ze stron zwjazkoweho zarjada za wustawoškit je strona na zarjadniskim sudnistwje w Kölnje skóržbu zapodała. Z njej chce wona tajnej słužbje zakazać, stronu takle posudźować. Posudk zarjada je mjeztym debatu wo móžnym zakazu AfD pohonjował. Předsyda CDU a nowy zwjazkowy kancler Friedrich Merz njeje so dotal k tomu wu­prajił. AfD mjenuje posudk „wočiwidnje zakonje ranjace“. Pječa je minjene dny ­tysac ludźi do strony zastupiło.

Porno tomu je strona jednoho ze zapósłancow zwjazkoweho sejma zhubiła. Badensko-württembergski zapósłanc Sieghard Knödel je z AfD wustupił, dokelž chce so priwatnje a słužbnje škitać.

Berlin (dpa/SN). Rozžohnowacy so zwjazkowy kancler Olaf Scholz je změnu knježerstwa w Němskej w swojej poslednjej narěči w zastojnstwje „wuraz demokratiskeje normality“ mjenował. Zo wotměwa so změna na ciwilizowane, kolegialne a přistojne wašnje, njeje w tutych časach normalne, rjekny wón na wulkej wojerskej ceremoniji k swojemu rozžohnowanju w Berlinje, kotruž je zwjazkowa wobora do dźensnišeho přepodaća zastojnstwa k jeho česći wuhotowała.

Ciwilne wobchadźenje mjez demokratami měło so zachować, Scholz rjekny. „To je drohotny pokład.“

Swojemu naslědnikej Friedrichej Merzej, kiž z mandźelskej Charlottu w prěnim rynku sedźeše, přeješe Scholz „wjele wuspěcha, chrobłosć a zbožownu ručku“. W ćežkich hodźinach, tak Scholz radźeše, su rozmołwy z wobydlerjemi najlěpše žórło noweje mocy.

Olaf Scholz wostanje po skónčenju zastojnstwa zapósłanc zwjazkoweho sejma. Wón bě w Podstupimje direktny mandat dobył, kotryž chce wón wužiwać.

Hišće klaca z dowěru

wutora, 06. meje 2025 spisane wot:
Designowany nutřkowny minister Alexander Dobrindt (CSU) je so jasnje wuprajił: Njemóžeš AfD „preč zakazać“, ale dyrbiš ju „preč knježić“. To je wotmołwa na jeho předchadnicu Nancy Faeser (SPD), kotraž wuslědk 1 100 stron tołsteje rozprawy wustawoškita wozjewješe, zo je cyła AfD „wěsće prawicarskoekstremistiska“. Zo přewjele ludźi AfD dowěrja, pak njeje najwjetši problem knježacych politikarjow abo demokratije. Zo je Friedrich Merz we wólbach zwjazkoweho kanclera najprjedy přepadnył, je nowum w stawiznach Zwjazkoweje republiki Němskeje. To rěka, samo w kruhu powołanskich politikarjow, kotřiž maja nowe knježerstwo podpěrować, klaca z dowěru, hač je kurs do přichoda prawy, za kotryž su so w koaliciskich jednanjach rozsudźili. Přikład USA, hdźež Kamala Harris podarmo dale a wótřišo před „fašistom“ Trumpom warnowaše, pokazuje: Na kóncu přeswědčeja jenož praktiske rezultaty. W tutym zmysle: Do dźěła zdar! Marcel Brauman

Twarja pomocny móst nad Łobjom

wutora, 06. meje 2025 spisane wot:

Bad Schandau (dpa/SN). Po měsacy trajacym zawrjenju je móst nad Łobjom w Bad Schandauwje za nadróžny wobchad zaso wužiwajomny. Nětko započinaja prowizoriski móst twarić. K tomu přepytuja najprjedy raz krutosć pódy, na kotrejž ma móst stać. Pomocny móst ma 31 milionow eurow płaćić a tuchwilny móst narunać, dołhož jón ponowja.

Cyłkownje 19 dźěrow chcedźa 15 do 20 metrow hłuboko točić. K přepytowanju krutosće nałožuja wjacore techniske metody. Hač do 9. meje maja wšitke přihotowace dźěła wotzamknjene być. Mjez 12. meju a 20. junijom dźěry za fundament mosta toča. W tymle času su wobmjezowanja nadróžneho wobchada njewobeńdźomne. K tomu liča zawrjene chódniki, wuše jězbne čary a zniženje dowoleneje spěšnosće.

Móst nad Łobjom běchu 7. nowembra 2024 njewočakowano z wěstotnych přičin zawrěli. Do toho běchu móst po sypnjenju Carolineho mosta w Drježdźanach přepytowali. Dokelž je móst w Bad Schandauwje ze samsnych maćiznow twarjeny kaž Drježdźanski, so bojachu, zo móhł so wón tohorunja sypnyć.

Nawodnistwo planetarija přepodał

wutora, 06. meje 2025 spisane wot:
Wjelelětny nawoda Choćebuskeho planetarija „Jurij Gagarin“ Gerd Thiele (naprawo) je so minjenu póndźelu na wuměnk rozžohnował. Ze swojimi sobudźěłaćerjemi je so wón wo to postarał, zo su wopytowarjo stajnje zaso dospołnje zahorjeni wot ­potajnstwow swětnišća a jeho přeslědźenja. Thiele bě so po lěće 1989 za zachowanje planetarija zasadźował a nawjedowaše jón wot 2008 hłownohamtsce. Jutře pře­wozmje Patrick Smalowski (nalěwo) tutón nadawk. Wón chce planetarij moderni­zować: Projektoraj dyrbitej so z modernymi laserowymi nastrojemi narunać, štož płaći 360 000 eurow. Foto: Michael Helbig

To a tamne (06.05.25)

wutora, 06. meje 2025 spisane wot:

Božu słužbu ze swětnišćowej tematiku woswjećili su w ewangelskej cyrkwi w sewjerorynsko-westfalskim Bensbergu. Cyle pod znamjenjom filmoweje trilogije Star Wars bě farar Samuel Dörr (37) ze swojimi sobudźěłaćerjemi cyrkej wu­pyšił a wěriwych prosył, wotpowědnje zdrasćeni kemši přińć. „Dyrbimy jako cyrkej po nowych pućach kročić a tak tež młodych ludźi narěčeć“, je sej duchowny wěsty. Wothłós bě pječa jara dobry.

Krematorij wurubili su njeznaći sku­ćićeljo w Rutesheimje njedaloko badensko-württembergskeho Ludwigsburga. Minjeny kónc tydźenja su tam wokno rozbili a so do domu zadobyli. Zaměrnje měrjachu so na běrow, dokelž njejsu ni­hdźe druhdźe slědy zawostajili. Tam pokradnychu wjace hač tysac eurow z pjenježneje kasety a so zminychu. Policija pyta za swědkami, kiž su něšto widźeli.

Serbskim jutram přichilena

póndźela, 05. meje 2025 spisane wot:

Drježdźany (B/SN). Sakska ministerka za kulturu a turizm Barbara Klepsch napřećo ewangelskej powěsćerni serbske jutrowne nałožki w Swobodnym staće Sakskej wysoko hódnoći, wosebje křižerske procesiony, jutrowne spěwanje a debjenje jejkow jako „wuraz wosobinskeje nabožneje a kulturneje identity“. Wusahowace su za nju tež swjatočne Bože słužby a koncerty po cyłej Sakskej.

Zhromadnje jutry swjećili

Bonn (B/SN). Lětsa swjećachu křesćenjo nimale po cyłym swěće jutry po julianskim a po gregorianskim kalendrje samsny dźeń 20 apryla, ale na rozdźělne wašnje. Na grjekskich jutrach jědźachu wěriwi sobotu wosebitu poliwku (majirítsa), jutrowny chlěb (tsuréki), jutrowne pječwo (kulurákia) a njedźelu jehnjo na róžni pječene (ovelías). Muslimojo njeswjeća jutry, dokelž do smjerće Jězusa na křižu a do zmortwychstanjenja njewěrja.

Swobodu měnjenja zaručić

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND